11 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

Hava tehlik esine karşı korunmayı öğrenelim Avusturyada halka neler öğretiyorlar? 'sa; X& Sivil hava korunması Gelecek harblerde tayyareler, şehir- dere, kasabalara, fabrikalara, büyük is tasyonlara, hattâ ekinlere, hasılı orduya ve memlekete lâzım olan her kaynağa bomba atacaklardıı Buna karşı başka milletler gibi biz de tedbirlerimizi alıyoruz. Bu tedbirlerin bir kısmı askere aid- dir. Bir kısmı da halka ve belediyelere aiddir. Bunların hepsine birden “H a - va saldırımlarına karşı korunma tedbirleri” diyoruz. İdare ve belediye makamlarının ve hal kan yapacakları tedbirlere “Passif ko- runma tedbirleri”ne dair çok yakımda bir kanun çıkacaktır. Bu kanuna daya- nan talimatnameler, devletin belediyele- rin ve halkın yapacakları işleri ve ala- cakları tedbirleri göstereceklerdir. Ha- va korunma tedbirlerini almakta ileri gitmiş olan milletlere göre bizi geri kal- dığımıza şüphe yoktur. Fakat buan mu- kabil, biz daha evel hazırlanmış olan milletlerin bilgilerinden ve tecrübelerin. den kolayca istifade edebiliriz ve etme- liyiz. Kendi kanun ve talimatnamelerimiz çıkıncaya kadar ecnebi memleketlerde hava korunma işlerine dair halka neler öğretildiği ve ne tedbirler alındığı hak- kındaki faydalı bilgilerden istifade ede- vek halkımızı ve alâkalı müesseseleri bu Sayfalarda tenvire çalışacağız. Herkes i- gin çok faydalı olan bu yazıları okumak ve öğrendiğini başkalarına da öğretmek borç sayılmalıdır. Avusturyada neler ö; Sivil hava korunması ne demektir? Hava saldırımlarına karşı halkın can 've malını ve memleketin servet ve varlık kaynaklarını tehlikeden korumak “sivil * demek “dukŞi'Hüva tehlikesi de durmadan ar caktır. Hiç harb etmeyi veya bir savaşa karışmayı / düşünmeyen bir. millet bi birdenberie taarruza uğrayabilir. Bu se- beble hava korunması lâzımdır, ve fena kurulmaya asla tahammülü olmayan bir iştir. Bazıları diyebilirler ki, “hükümet ve ordu, halkı korumakla mükelleftir.” Fa- kat yapılan bütün hava manevraları gös- teriyor ki saldıran tayyareleri karşılama- ya ve kovmaya mahsus müdafaa tayya- Teleri ile toplar mevcud olduğu ve işe giriştiği halde dahi taarruz eden tayya- reler gene hedeflerinin üzerine geliyor- dar ve askeri müdafaaya rağmen bir şeh-| i bombalayabiliyorlar. İşte o takdirde vuku bulacak hasar ve zararı asgari had- de indirmek işi sivil korunmanın kendi- sidir. İşin dikkate lâyik ciheti şurasıdır ki €n çok hava kuvvetlerine malik olan dev- letler bu sivil korunmaya en fazla ehe- Bombardıman tayyaresi bu daire içindeki her yerden tecavüze uğrayabilir. içindeki şehirlerin bepsine saldırabilir. Keza, Avusturya dahi, bu daire veriyorlar. ü artık kendil deri lâzım geldi şılır. Bir hava hücumunda hasıl bağlıdır. miyeti veriyorlar. Hava kuvvetleri za- yif olanların ise, sivil korunmaya e ka- dar fazla ehemiyet vermeleri lâzım gel- 'diği artık kendiliğinden anlaşılır. Halkin havadan uğrayacağı tehlikeyi ve derecesini anlamak için tayyarenin | taşıdığı bombalarr bilmek Tayyare bombaları Bunlar, tahrib, yangın ve gaz bom- balarıdır. Tahrib bombaları hafif, orta, ağır - dur. 1 — Hafif tahrib bombaları: Bu da ikiye ayrılır. 1 - 2 kilo ağırlı. ğinda “tayyare faresi” adı verilen bom- balardır. Bunların delme kuvvetleri pek azdır. Ancak canlı hedeflere karşı par- çalanarak tesir yaparlar. İkinci nevi hafif bombalar “50” ki- Jogram ağırlığına kadar olanlardır. Bun- lar normal bir beton evin çatısını ve bir kaç katını delerler. “Tayyarelerin çoğu bu çeşit bombaları taşıyabilirler. 2 — Orta tahrib bombaları: $0 - 100 kiloğram ağırlığında! balar olup 3-4 katlı evleri yıkarlar. 3 — Ağır tahrib bombaları: 100 kilodan fazla ağır bombalardır ki 4000 kilo yük En çok hava küvvetlerine malik olan devletler, sivil korunmaya en çok ehemiy Hava kuvvetleri zaif olanların ise sivil korunmaya ne kadar fazla ehemiyet verme- asgari hadde indirmek işi sivil korunmaya den a olacak zararı TAHRIİB BOMBALARI 1- 100 Kg. 2- 2000 Kg. 3- 1000 Kg. 4 25 Ke. 5- 50 K, 6 1—5 K, 7- 05 Kg. yangın bombası çok katlı evleri ta bodrumlarına kadar tahrib eder. 1000 kiloluk bir bomba ise bütün bir ev blokunu — tamamen yıkar. Büyük bombaların en çok tesirleri, pat- dama esnasında yaptıkları çok şiddetli hava tazyiki iledir; bundan daha fazla da) toprağı yarma ve itme şeklindeki tahrib küvvetidir. 2000 kiloluk bir bomba 150 metre çevresindeki bütün evleri çökertmek şek- Tinde tesirini gösterir. Bir tayyare ne kadar bomba taşır? Bu, tayyarenin cinsine ve yapıldı maksada göre değişir. Çok çevik ve ha fif olmaları lâzım gelen (av tayyareleri) Pekaz bomba alabilirler. Keşif veya gündüz bombardıman tayyareleri 500 ki- liğram kadar bomba taşırlar. En çok bomba taşıyan tayyareler ağır ve bü- yük ve süratleri de az olduğundan an- cak geceleri uçabilirler. Bunlara gece bombardıman tayyaresi denilir. Bunlar 1000-2000 kilo bomba taşırlar. 15000 ki. Joğram bomba taşıyanlar da vardır. U- mumiyetle kabul edildiğine göre 800 - 1200 kilometre uzakta olan bir hedefe 2000 kiloğram ağırlığında bomba götü- Tülüp atılabilir. 1 kilometre murabbar genişliğindeki taşımak ve 1200 kilometrelik bir me- safede gidip gelmek kabiliyetinde olan - büyük bir gece bombardıman tayyaresi. Bu tayyarenin kendini müdafaa için 6 makineli tüfeği vardır. (Başı 1. inci sayfada) sahillerinde yapılmakta olan her türlü şüpheli faaliyetler hakkında — mütema- diyen temas halinde bulunmak ve ma- ümat değiştirmek fikrindedirler. Zannolunduğuna göre bu haber de- Biştirmek iki hükümet merkezi arasın- da yapılacaktır. Çünkü bütün harb ge- mileri mensub oldukları amirallık da- ireleriyle telsizle münasebette - bulun- maktadırlar. Fransız - ingiliz mahafili ingiliz ve fransız harb gemilerinin Fas — sahille- rine karşı zecri bir faaliyet yapılması- için emir almış olduklarma dair olan haberleri kati surette yalanlamaktadır- İngiliz - fransız donanmaları arasında beraber çalışma Londra, 10 (A.A.) — Royter ajan. #sının bildirdiğine göre, ispanyol Fasr hakkında mütemmim malümat değişti- rildikten sonra fransız ve ingiliz do- manmaları arasında beraber çalışmala- 'rını Fransanın teklife âmade - olduğu hususunda Londradaki - fransız elçisi Paristen talimat almıştır. Böyle bir teklif ancak Parisçe Fastaki alman fa- aliyeti hakkındaki haberler resmen te- eyyüd ettiği takdirde yapılacaktır. Paris, 10 (A.A.) —- Bahriye bakanı, Akdeniz filosundan bir kısmının Afri- ka sahillerinde toplandığı hakkındaki şayiaları yalanlamaktadır. Bakan tara- fından neşredilen beyannamede - deni- liyor ki: “Her sene olduğu gibi, yılbaşı me- zuniyetlerinden sonra Akdenizdeki ve Atlantikteki filolar Akdenizde ve Af- rika doğu sahillerinin açıklarında bazı manevralar yapacaklardır. Bu manev- raların hazırlıklarr Himanlarımızda bazı faaliyetlere sebeb — olmaktadır. Bu da münhasıran her sene - başında olduğu gibi deniz kuvvetlerinin normal faali yetlerine tekrar geçmelerinden ileri gelmektesiz. | U B. Daladier'nin teftişi Rabat, 10 (A.A.) — B. Daladier Fasta yapacağı teftişi tehir edecekt Bununla beraber Meknes'de kendisinin gerefine büyük bir askeri nümayiş ic- Tası mukarrerdir. Alman üsleri Paris, 10 ÇA.A.) — İntransigeant azetesi Rabat'dan istihbar ediyor: anyul Fasmnın mühtelif ında üssü bahriler kurmak ta savvurundadır. 1 — Sidi - İfnide, burada denizaltı. in bir üssülhareke vücuda getiri. ——— evler blokunu tahrib için “s00” kilog- ram ağırlığında “100" bombaya ihtiyaç vardır ki bu kadar bombayı ancak 25 a» ğit bombardıman tayyaresi taşıyabilir. Viyanada 100 kilometre murabbar ge- nişlikte evler sahasını tahrib için “2500” ağır bombardıman tayaresi ve meselâ Graç şehrini tahrib için S00, Linz şehri- ni tahrib için 250, Salzburg şehrini tah- için 120 ağır bombardıman tayyares dâzımdır. Bu hesablar ise bu şehirleri müdafaa için tertibat alınmamış olduğu- 'na göredir. Bir ağır bombardıman uçar #t büyük bir para ile yapılır. Bu sebeble müdafaa edilen hedellere karşı bunları çok mikdarda kullanmak o kadar büyük Gesarettir ki toplu halde kullanılmaları mümkün olamaz gibi görünür. Halbuki mühim bir tesir yapabilmeleri de, ancak çok ve toplu kullanılmalariyle kabil o hur. Bu takdirde, kolayca anlaşılır ki, bür yük tahrib bombalarından gelecek za- rar, en büyük zarar değildir. Korunmak için ancak 2-5 metre kalınlığında beton örtülere ihtiyaç olan ağır tahrib bomba- Jarı yukardaki mülahazalardan dolayı ancak en büyük hedeflere karşı kullanı bır. Bunlar da askeri mühimmat depola- rı, silâh, cephane fabrikaları, büyük is- tasyonlar, endüstri yerleri hükümet bi naları ve benzerleridir. Daha küçük tah- rib bombalarının münferit tesirleri ise azdır. Bunlar çok atılsalar bile korunma gareleri nisbeten kolaydır. Bu bombala- Fa karşı en ziyade caddeleri terketmek ve evlerin gaza karşı muhafazalı bod- rumlarına girmek en iyi çaredir. ispanyada vaziyet İngiliz - fransız filoları arasında da bir iş birliği yapılması konuşuluyor lecek ve otuz bine yakın efrad ile hik maye edilecektir. 2 — Deniz tayyareleri için Plage Blancheda kurulacak hareket össü Rio * de - Oro erazisinde kâindir. 3 — Hareket üssü de Villa Cisnorose da vücuda getirilecektir. Burasını ge- 'neral Franko Almanyanın emrine amâ- de kılmıştır. Almanlar ve Fas Berlin, 10 (A.A.) — D.N.B. Ajansı ispanyol fas'ına alman kıtaatının çıktı. ğına dair fransız kaynaklarından yayı- dan haberlerin esassız olduğunu ve ne İspanyada ve ne de Fas'ta hiç bir ale man kıtasının bulunmadığını beyan et- mektedir. Londra, 10 (A.A.) — İngiltere hü- kümeti, bugün Paris, Roma, — Berlin, Lizbon, ve Moskovadaki mümessileri. 'ne gönderdiği talimatta karışmazlık ko. mitesinin salâhiyetini İspanyaya gönül- dü, asker ve harb levazımı girmesini de kontrol edebilecek bir şekilde genişlet- mek ve bu komitenin bütün Tepanya ki- man ve hududlarını nezaret altında bu- Tundurması teklifini yapmıştır. Bu hükümetlere yapılacak teklifte deniliyor ki: “Britanya bükümeti — bilvasıta her *türlü karışma şekillerinin kati bir mü- Takabesi hususunda yapılacak — bütün teklifleri tetkika amadedir.” Buna intizaren İngiltere hükümeti diğer devletlere bizzat kendi toprakla» rında İspanyaya gönüllü ve asker git- mesinin meni için tedbirler almalarını teklif eylemektedir. Bundan başka İngiltere — hükümeti diğer herbangi bir memleketin müsek Jah kuvvetlerine iltihak etmenin ingi- diz tebaalarına yasak olduğunu ilan e- deceği de ilâve olunmaktadır. iden gönüllük Londra, 10 (A.A.) — Müstakil libe- Tal partisine mensub 25 gönüllü İspan- yadaki hükümet kuvvetlerine iltihak et- mek üzere bu sabah Londradan hareket etmiştir. General Franko Hitlerden 60 bin asker istemiş Paris, 10 (A.A.) — Havas Ajansı- 'nın Berlindeki muhabirinden: B. Hitler bugün Berehtosgaden'den Berline gelecektir. Kendisi üçüncü Re- ich'in dördüncü yıldönümü münasebe. tiyle elçiler heyetini kabul edecektir. Siyasi müşahidler Führer'in bulun- mamasının mütasavver diplomatik mü- tarekeyi temin etmemiş olduğunu ehe- miyetle kaydediyorlar. Filvaki ispanyol sularındaki alman kruvazörleri yeni senenin ilk günlerin. de fevkalâde faaliyet göstermişlerdir. Bundan birkaç gün evel Almanyanın Burgos'daki mümessiki general Faupel, Berchtosgaden'e gelmiş — ve general Franko'nun bir mektubunu B. Hitler'e vermiştir. General Franko - bu mektu- bunda Madrid'in zaptedilebilmesi için 60 bin almandan mürekkeb bir sefer he- yetinin gönderilmesi zarurt olduğun- dan bahsediyordu. Söylendiğine göre alman askerf ileri gelenleri bu isteğe giddetle karşı koymuşlardır. Hattâ ge- neral von Fritseh böyle bir tedbirin almması halinde istifa etmek tehdidini savurmuştur. Nihayet B. Hitler askert rücsanın ısrarları karşısında boyun eğe miş ve İspanyaya birkaç siyah milis ile bir takım mütehassıslar ve mühim- jmat göndermekle iktifa etmiştir. Almanyanın müstakbel hattı hare- keti şunlara bağlıdır: 1. — Bu ayın yirmisinde Almanyâ- 'nın verdiği cevab üzerine devletlerde hasıl olacak olan aksülamci, 2. — Almanyanın fevkalâde arzu et- mekte olduğu şekilde general Franko. 'nun yapmakta olduğu hareketlerin iad. rid önünde muvaffakıyetle - neticelene