21 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

21 SONTFÇ'RIN 1936 CUNLB.RTESI BİR DOST GAZETECİSINI_N YAZISI Türkiye başvekilinin nezdinde Belgrad, 20 (A.A.) — Vreme gaze- tesinin diplomatik muharriri Svetovs- ki, gazetesinde “Türkiye başvekilinin nezdinde,, başlığı altında yazdığı maka- lede, Türkiye başvekilinin yalnız Tür- kiyede değil, bütün Avruada da bir re- kor vücuda getirdiğini bildiriyor ve diyor ki: “Filhakika, İsmet İnönü onüç sene- dir, Kemal Atatürkün yakın mesai ar- kadaşı olarak hükümetin başında bulun- maktadır. Kendisinde şayanı dikkat devlet a- damrı vasıfları ve realite fikri mevcut. tur. Büyük ekonomik rönesans progra- mını düşünmüş ve bunu başarmıştır. Politikada tıpkı yugoslav başbakanı B. Stoyadinoviç gibi realist olan İsmet İ- nönü Türkiye millt ekonomisinin muh- telif meselelerine uygun hal suretleri tatbik etmektedir. —Muvaffakiyetinin hikmeti, ulusla daim? temas halinde ol- masındadır. Filhakika, Başvekil, finans vergilerinin mükellefler için ağır oldu- ğunüu görür görmez, milyonları cesaret- le bütceden silmektedir. Çünkü o, bu milynoların vatandaşların mübayaa ka- biliyetinin çoğalması sayesinde geri geleceğini biliyor. Türkiye Başvekili, yorulmaz bir su- rette çalışır. Memurları hafta sonu ta- tilinden istifade ettikleri halde, kendi- si içn bu tatil mevcud değildir.., Muharrir, Türkiye başvekilinin ça- Iışma odasında hüküm süren latif at- mosferi tasvir ettikten sonra, Başveki « Hn yug efkârı iyesi için ken- disine yaptığı beyanatı naklediyor. Başvekil evvelemirde başbakan B. Stoyadinoviçi Ankarada kabul- etmek- ten mütevellid büyük memnuniyetini bildirmiş ve demiştir ki: “— Kendisiyle yaptığım temas be- nim için çok höş ve kiymetli olmuştur. Dr. Stoyadinoviç, fikirleri salim ve kendilerini dinlemek bir zevk olan dev- let adamları sınıfına dahildir. B. Sto« yadinoviç Yugoslavyanın balkan paktı- na ve bilhassa Türkiyeye karşı olan sa- mimiliğini iştab etmiştir. İsmet İnönü iki memleketin bugü- nün başlıca siyasal meseleleri hakkın- daki noktai nazarlarındaki tıpkılığı hatırlattıktan ve B. Stoyadinoviç'in Türkiyede — kısa ikametinden bu memleketin — hakikt — çehresini nak- lettiği ümidini izhar ettikten sonra, bu ziyareti gu sözlerle hulâsa edebile- ceğini söyledi: '— Rabıtalarımıza ve sözlerimize i- timad kuvvetlenmiş ve tarsin edilmiş- tir. Bizzat Dr. Stoyadinoviç, karakteri ile, insanları ve ulusları itimada teşvik etmektedir.,, 'Türk siyasası bahsinde, İsmet İnö- nü bunun, Türkiyenin iç ve komşu memleketlerle dış sıyasalarında teza- hür etmekte olan barış sıyasası olduğu- nu bildirmiştir: “— Türkiyenin barışa ihtiyacı var- dır ve hiç bir arazi hedefi yokutr. Bu- nunla beraber, mill?t emniyet mesele- sinde, çok hassastır ve küçük veya bü- yük her ulusa büyük dünya camiasın- da azâ olarak hürmet edilmesini iste- mektedir. Bunun içindir ki, Türkiye sadık azâsından bulunduğu milletler ce- miyetinin kollektif emniyet siyasasına sadık bir surette merbuttur ve gelecek- te de merbut kalacaktır.” Makalenin muharriri, İsmet İnönü'- nün Türkiyede pek çok sevildiğini kay- dettikten sonra makalesini: “İsmet İnönü artık bir başvekil de- ğil, yeni kemalizm dininin ilk idareci- sidir.” Sözleriyle bitirmektedir. Siberya madenlerindeki sabotaj hâdisesinin muhakemesi başladı Moskova, 20 (A.A.) — Novosibirsk- de Sovyetler birliği yüksek harb diva- nı B. Ultrikh'in başkanlığı altında top- lanarak, doğu Siberyada sabotaj Troç- kist mukabil ihtilâl meselesini gözden geçirmeğe başlamıştır. Andrev Kova- lenko, Leonnenko de Şenkonov ve al- man Stikling bu meselede suçlu bulun- maktadırlar, İddianamenin tasrih ettiğine göre, bu zatlar 1936 da Troçkist mukabil ih- tilâl grupunun Memerov madeninde ha- rekete geçen faal azâsı bulunmuşlardır. Bu grup, muhtelif ihtilâl ve sabotaj ha- reketlerinde bulunarak Sovyetler birli- ği devleti aleyhine mücadele açmış bu- lunmakta idiler. 1935 ve 1936 da bu zatlar madenin işletilmesine sekte vermek, kömür is- tihsalâtını sabote etmek, münakalat va- sıtalarını tahrib etmek, iş emniyetini ve teknik tedbirleri ihlâl eylemek maksa- diyle birçok hareketlerde bulunmuşlar- dır. Suçlular, madenlerde külliyetli mikdarda grizu bulunduğu halde işçile- sebebiyet vermekte idiler. Bu mukabil ihtilâl grupunun, faaliyeti neticesi ola- rak, 28 Ikkânun 1935 de iki işçi grizu tarafından zehirlenerek ölmüştür. 23 ey- lül 1936 da suçlular Tsentralnaya made- ninde bir grizu patlamasına sebebiyet vermişlerdir. Bu patlama neticesinde iş- çilerden onu ölmüş ve 14 ü yaralanmış- tır. Troçkist mukabil ihtilâl ve sabotaj grupu 1935 de Kemerov madeninde te- şekkül etmişti. Bu grup, madende çalışan ve Sovyet rejimine düşman mühendis ve teknisiyenlerden mürekkepti. Eski sa- botaj suçluları da bu madende çalışan faşist alman mühendislerinin şeriki i- diler. TASHİH Dün, bu sütunlarda intişar eden, Kas- tamonu saylavı B. Tahsin Coşkanın pamuk yazısının başlığındaki Agrarpo- litik kelimesi bir tabr hatası neticesin- YENİ LOKARNO MESELESİ HAKKINDA: İngiltere, alâkalı devletlere birer nota verdi Londra, 20 (A. A” — Hariciye ne- zareti, dün akşam Almanya ve Fransa elçileriyle Belçika ve İtalya işgüderle- rine yeni Lokarno meselesinden bahis bir muhtıra vermiştir. Bu muhtırada 13 tarihli ingiliz muhtırasına Almanya ve İtalya taraından verilmiş olan cevabla- rın bazı noktalarının izahına ve aydın- latılmasına çalışılmaktadır. Söylendiğine göre, ingiliz muhtırası, ilhassa Lokarno ile Milletler Cemiyeti mukavelenamesi arasında mevcud olan rabıtalarla meşgul olmaktadır. Muhtı- rada İngilterenin şarki Avrupaya ait meseleleri tamamiyle bir kenara bıra- kıp münhasıran garbi Avrupa mesele- lerinin halledilmesine aleyhtar olduğu ehemiyetle kâaydedilmektedir. Muhtrra- da, netice olarak, İngilterenin B. Leon Blum'un geçen temmuz ayında Londra- ya vaki ziyaret esnasında yapılmış olan üç taraflı beyanat hükümlerine sadık olduğu bildirilmektedir. Saltanat taraftarları Viyânada büyük bir nümayiş yaptılar Viyana, 20 (A.A.) — Havas ajansı muhabirinden: Dün Otto de Habsburg'un doğumu- nun yirmi dördüncü yıldönümü müna- sebetiyle saltanat taraftarlarından elli bin kişi Habsburg bayraklariyle dona«- tılmış olan Konzerthaus'da toplanmış- tır. Bu nümayiş, Viyana'nın şimdiye kadar görmemiş olduğu muazzam bir tezahür olmuştur. Saltanat taraftarları şöyle bağırıyor- lardı: *— İmpaartorumuzu isteriz!.,, Arşidük Öjen ve Arşidük Otto'nun kız kardeşi Arsidüşes Adelayd, bu nü- mayişte hazır bulunmuşlardır. Hatibler, Şuşnig hükümetinin salta- nat lehdarlığı hareketine iştirakini ehe- miyetle kaydetmişler ve hükümetin bu nümayişte başvekilin yaveri albay Bartl ile propaganda komiseri albay Adam tarafından temsil edilmekte olduğunu söylemişlerdir. Saltanat taraftarları partisi lideri B. fon Visner, saltanat taraftarları propa- gandasının Avusturyada serbestçe icra- sına müsaade etmiş ol dan dolayı Avusturya hükümetine teşekkür etmiş- tir, 11 temmuz tarihli Avusturya - Al. manya anl dan bahsed hatib, 3 SON DAKİKA : Londra, 20 (A.A.) — B. Eden, bu- gün öğleden sonra Limingtonda söyle. diği nutukta, ingiliz teslihatının ne bir taarruz harbı, ne de Cenevre paktına ve- yahut Paris paktına muhalif bir maksad için kullanılmayacağını bir defa daha söyledikten sonra demiştir ki:; “— Bu teslihat, ortadaki teahhütler mucibince, Fransaya veya Belçikaya tah- rik vaki olmadan yapılacak bir taarruza karşı kullanılabilecek veya, icab ederse, kullanılacaktır. Keza bu teslihat Almanyayı da tah- rik vaki olmadan kendisine yapılacak bir taarruza karşı müdafaa edebilecek ve- yahut, yeni batı paktı vücud bulduğu takdirde, müdafaa edecektir. 'Teslihatrmız, paktın münderecatına Berlin, 20 (A.A.) — Tebliğdir: A. vusturya dış bakanı B. Şmid Berlinde Almanya dış bakanı Fon Nöyrat ile mü- teaddid siyasal görüşmelerde bul B. Eden silâhlanma ve Lokarno meselelerı hakkında bir nutuk verdi dahil bulunduğuna hükmedeceğimiz her türlü hallerde taarruza uğrayana yar- dım için kullanılabilecektir. “Kullanılabiletektir,, diyorum, zira bu kabil hallerde askeri tedbirler almak için hiçbir otomatik teahhüt mevcud değil- dir. Esasen böyle olması da doğrudur. Zira milletlerin, bizzat kendi hayati men, faatleri bahis mevzuu — olan bölgeler müstesna olmak üzere, otomatik askeri teahhütler kabul etmeleri beklenilemez. İşte sıyasamızın ve yeni Lokarno pak- t projesinin esasları bynlardır. Dün paktta bizimle müştereken imzası bulu- nan hükümetlere, kendilerinden gelen cevablara göre mantıki karşılıklı olarak kabule değer saydığımız bu şartları bil- dirdik. Avusturya dış bakanının Berlin ziyareti hakkında resmi tebliğ len enlaşmanın karşılıklı münasebetle. rin inkişafı için en geniş imkânlar ver- diğı tesbit edilraştir. İki hükümet bu ye- ni anlaşmada, iki alman devletinin müş- ve bu görüşmelerde, siyasal ekonomik ve ri çalıştırmakta ve bu suretle devamlı | de (A) harfi eksik olarak çıkmıştır. Ö: | kültürel, iki "'; ti ala! : _’ ran bü- infilaklara ve işçilerin zehirlenmesine | zür diliyerek tashih ederiz. tün leler gi ee nlştır. Görüşmeler tam bir ilik için- E:İI P. kongreleri Kaza kongreleri ay sonunda bitecek Kongresini yapan C.H.P. Etimesut kamunu üyeleri bir arada Cumhuüriyet Halk Partisi koöngreleri Ankarada bitmiştir. kamun Kaza “kongreleri ise bu ay Sonunda bitmiş olacaktır. Ankarada bu sene yeniden Çankaya ve merkez kaza teşkilâtı ya- pılarak şimdiye kadar doğrudan doğ- ruya ilyönkurula bağlı bulunan kamun- lar bu kazalara raptedilecektir, Kaza kongrelerini müteakib vilâyet kongresi 25 birinci kânun tarihinde topl ktır, de cereyan etmiş ve görüş birliği büyük bir hade ve tesbit e- dilmiştir. İki memleket arasındaki tecim mü- nasebetlerinin genişletilmesi için 7 ilk- kânunda Viyanada konuşmalara başla. nacaktır. İlkkânun ortalarından itibaren A- vusturyada spor seyahati faaliyetinin ar. tırılması için de memnuniyeti mucib bir teşviye sureti bulunmuştur. Bu senenin 11 temmuzunda aktedi- iyetle müş Budapeşte, 20 (A:A.) — Salâhiyetli mahfiller, naib Hortinin pazartesi akşa- mı Romaya hareket edeceğini bildiriyor. Sen. Şama, 20 (A.A.) — Barut de- posu kazasında ölenler için bugün milli cenaze alayı yapılmıştır. Cumur başkanı, 51 tabutun üzerine Lejyon Donör haçı ve vazife kurbanları- na mah madalyalar koymuştur. Sen Şama felâketinde terek davası için mühim bir unsur gör- mekte ve bu suretle barış davasına mü- him bir hizmette bulunulacağında müt- tefiktirler.” B. $mid general Göring tarafın- dan kabul edildi. Berlin, 20 (A.A.) — General Göring bugün Avusturya bakanı B. Şmid'i ka. bul etmiş ve kendisiyle uzun müddet görüşmüştür. General misafiri şerefine bir öğle ye- meği vermiştir. Yemekte Avusturya he. yetinden başka elçi Tanşitz ve elçilik erkânı, dış bakanı fon Nöyrat ve büyük elçi fon Papen hazır bulunmuşlardır. Amiral Horti ve macar başbakanı .Romaya hareket ediyorlar Naibe başbakan Daranyi de refakat e- decek ve dış bakanı Kanya bu vesile ile kont Cianonun ziyaretini iade edecektir. ölenlerin cenaze alayı Bütün mağazalar kapatılmış ve bay. raklar yarıya indirilmiştir. Cumur başkanının yanında BB. Da- ladye, Ganib, Düpark, Kot, Polkfor ve Max Dorne bulunmakta idi, bu anlaşmanın Habsburg saltanatının iadesi aleyhinde gizli hiç bir maddeyi ihtiva etmemekte olduğunu söylemiş« tir. B. Musolini, Avusturyanın istiklâ-! lini garanti altına almış olup Şuşnig hükümeti de Avusturya nazilerini tem« muz anlaşması hükümlerine riayete mec«s bur etmektedir. Hatib, netice olarak, saltanat tarat. tarlariyle naziler arasında gizli bir pak” olmadığını bildirmiştir. Saltanat taraftarlarının aldıkları tedbirler Viyana, 20 (A.A.) — Saltanat taraf- tarları, propagandalarını kuvvetlendir- mek için bir takım tedbirler almıştır. Eski imparator Karlın ve Arşidük Ottonun samimi dostu Baron fon Mir« bah, saltanat partisinin idaresinde B. fon Visnere yardım edecektir. B. fon Mirbah, bilhassa idari işlerle meşgul oli caktır. Salengro öldükten sonra Londra, 20 (A.A.) — İşçi partisi lis deri B. Atli B. Salengronun cenaze me«- rasiminde partiyi temsil edecektir. Komünist partisinin kararları Paris, 20 (A.A.) — Komünist parti« sinin siyasi bürosu toplanmış ve aşağır daki talebleri tanzim etmiştir: n 1 — Roje Salengroya karşı hücum etmiş olan haftalık Grenguar mecmua- sının intişarının men'i, 2 — Roje Salengroya karşı yapılmın olan hücumlardan mesul tutularak eski başvekil Andre Tardio ile mebus Kia« pin ve eski mebus Karbuccianın tevkif- leri, 3 — Burgos hükümeti Almanya ve İtalya tarafındân tanınmış olmasına bi- naen İspanya işlerinde bitaraflık siyas setinden vazgeçilmesi, B. Salengro hakkında bir alman notası Paris, 20 (A.A.) — Almanya büyük elçisi dün akşam aşağıdaki notayı tebliğ etmiştir: “Bazı fransız gündelik gazeteleri, alman servislerinin Salengro meselesi hakkında alman dosyalarından çıkarılan malümatı verdiklerini yazmışlardır. Bu haberler tamamiyle asılsızdır. Alman hükümeti Salengro meselesi« ni başlangıcındanberi sırf Fransaya te« allük eden ve hiç bir şekilde Almartya ile alâkası olmayan bir mesele olarak telakki etmiştir. Bu itibarla Almanya- nın Salengro hâdisesine hiç bir sebeb yoktur.,, CENUP AMERİKASI'NDA: L kar y B. Hull Buenos - Ayrfes yolunda Rio - de - Janeire, 20 (A.A.) — B Kordell Hull, “amerikan lecyon” vapır ruyla buraya gelmiştir. Kendisi bir at sonra Buenes Ayres'e hareket etmiştir. B. Hul'ün bir nutku Vaşington, 20 (A.A.) — Rio de Ja. neiro'da bir nutuk söyliyen Amerika bir leşik devletleri dış işleri bakanı B. Hull, dünya sulhunun geçirmekte olduğu teh. likeleri uzun uzadıya anlatmış ve bütün Amerika devletlerinin müştereken yapa- cakları bir tezahürün belki de bu teh- likeleri bertaraf edebileceği ümidini iz«- har eylemiştir. B. Hulil, ticaret münasebetlerini az da olsa inkişaf ettirmeğe muvaffak olur- sa Buenos - Ayres konferansının müsbet bir netice vermiş sanılacağını kaydet- SOVYETLER BİRLİĞİ'NDE; Sekizinci Sovyetler kongresi açılıyor Moskova, 20 (A.A.) — Sekizinci fev. kalâde Sovyetler kongresi bu ayın 25 inde Kremlin sarayında açılacaktır. Sova yetler birliği temel yasası meselesi ruz- nameye dahildir. B. Stalin bir nutuk ve« recektir. hHN