19 Mayıs 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5318 ADIMIZ, ANDIMIZDIR sayfamızdadır Her yerde 5 kuruş ATATÜRK 17 yıl evel bugün Samsuna çıkmıştı Milli kurtuluş hareketinin fiilen başladığı bu büyük günün yıldönümü memlekette geniş ölçüde kutlanacaktır Başbetke 19 MAYIS Falih Rufkı ATAY Her 19 mayısta ogünü tekrar göz önüne getireceksiniz: Galib devletler İstanbuldadır; İzmirde- dir; Antalyadadır; Adııııı_dadıv_. Ve ileri kollar daha şimdiden i- çerlere doğru sokulmuştur. z Hep birlikte hazır bir plânı tatbik etmek üzeredirler: Şarktan, Ermenistan, Sivasa kadar qele- cektir. Sivas bile fransız nüfuz bölgesi içindedir. Cenupta Kilik- ya, Suriye mandasının sınırları içi- ne hatılacaktır. İzmir ve hinter- landı — Kim bilir nereye hdaı.’_— türk - halmıyacaktır. İstanbul'a Fas sultanının paytahtı .kııdnr, bir devlet merkezliği ugrılaı.-ık, veya o bile verilmiyecektir. Daha pontos hikâyesi de var. Padişah ve halife bunların hepsini, imzası ile ıaıııyatılıııı.) Böyle bir Türkiyenin en fakir, en dütkün, en şeretfsiz sömürgeler- den farbı kalmıyacaktı. Anadoluda taraf taraf kall.:ın— ma var. İstırap ve isyan !ürk.nu!lı- Hini şaurunun en derin yerlerinden sarsıyor: Fakat hayale kapılmayı- nız: Bütün çeteler nihayet tenkil olunacak, galip devletlerin munta- zam ordırları, padişah ve halife. tasdik iği leti bütün receh bir mucize lâzım. Bu m ne gökten inecek, ne insanların hametinden gelecektir. Bu ize ancak bir şefin dehası ı;'a labilir. Ba şef, milletin srap ve isyan hissini kullanabi- lir, millet, kendi padişah ve hali- fesi de içinde olarak, bütün dün- yayı bir tarafa atıp ona brnd?!ılr ve O modern bir ordu kurabilirse, tekrar kurtuluş ümidine kavuşabi- dir Bir Mustafa Kemal, ve yalnız ve ancak o lâzım. Mukadderi eğüp bükecek iradesi, zaferleri, halk Ve hürriyet aşkı, bütün şeflik has- saları, dehası ve tecrübesi var. Fa- at tarihte unutulmaz bir şan azanmak için başka bir _hazî Nesi daha var: Türk milleti (Sontu 2. inci sayfada) ——— Ücüncü Türk Dili Kurultayı Dil Kurumu Genel Sek- dinden : 1. — Üçüncü Türk Dili Kurultayı Atatürk'ün himayeleri altın- da 24 ağustos 1936 pazarle- si günü saat 14 de İstanbul- da Dolmabahçe - sarayında toplanacaktır. 2.— Birinci Türk Dili Kurulta- yında üye olarak bulunmuş olanlarla ondan sonra — ku- rum üyeliğini almış bulu- nanlar, bu kurultayda da ü- ye olarak bulunabilirler. Bunlardan üçüncü Türk Di- li Kurultayında bulunmak isliyenler, ona göre hazırlık (Sonu 2. inci sayfada) Şehrimizde idman ve spor şenlikleri, gece halkevinde tören vardır Atatürk; bundan 17 yıl önce ve bu- gün Samsuna çıkmıştır. Bugünkü me - sud ve örnek Türkiyeyi yaratan en bü- Samsun'da Atatürk heykeli yük türk son asır tarihinin bu en büyük hâdisesini şöyle anl, * ... Vaziyet karşısında bir tek ka- Atatlirk'ün Samsunda bulund CH.P. binssıdır. x işareti Atatdrk'iı müstenid, bilâkaydi bir türk devleti tesis art müstakil yeni mek! çıkmadan ev- üz ve Samsunda Ana- bastığı gün ç dolu topraklarına ayak basar basmaz tatbikatına başladığımız karar, bu karar olmuştur..., Bamsuna çıkış bir tesadüf değildir. Türkiyenin milli kurtuluş bareketi 17 yıl evvel bugün başlamıştır. Bu kur- tuluşun hangi şartlar içinde yapıldığı - ni bir an hatırlayınız. Aradan geçen 17 yıl bugünkü örnek Türkiyeyi kurmak için kâfi gelmiştir. Yeni nesil, bugünü iyi anlamak için dü- nü unutmryacak ve kara günlerinde bağrından bir “Atatürk” çıkarmanın eş- siz saadetini daima hissedecektir. Bugünkü tören; Milli Şef ürkün memleketi kur- tarmak için Samsuna ayak bastığı 19 mayısın 17 inci yıldönümü bütün mem- lekette, her yıldan daha geniş bir prog- tamla kutlanacaktır. Bugün şehrimizde kutlanması 19 ma- yasa bırakılan jimnastik şenlikleri, türk Spor gece Halkevinde hazırlanan tören var - Kurumunun hazırladığı tören ve dır. Bu üç tören de, Arıkaranın kendi- nhi ötel binası ktedir.) (şimdi kaldığı oc sini kurana ve mMmemleketi kurtarana karşi olan büyük miünet ve — bağlılığa uygun bir şekilde hazırlanıştır. (Sonu 6. ıncı sayfada) ktığı iskele LA e Jimnastik şenlikleri a Her yıl mektebliler tarafından yapılması mutat olan jim- nastik şenlikleri bugün, yeni koşu yerinde yapılacak ve saat * 11 de başlıyacaktır. seyircileri taşıyacak olan otobüsler sa- at 9,30 dan itibaren Ulus meydanından hareket edecekler- dir. Seyirciler Askeri Fabrikalar yanındaki kapıdan girecek- lerdri. n RARARARAN N . AAAAAMMARARRARAAAAAAAA AAA AARRAR AAA VARARARA Kamutay, maliye teşkilâtı kanun projesini kabul etti Yeni kanun finansımızı modern esaslara göre tanzim etmektedir Kamutay dün Tevfik Fikret Sılayın reisliğinde toplanmış ve cuma günkü toplantıda iki maddesi görüşülen Mali- ye Vekâleti teşkilât kanunu projesinin müzakeresine devam etmiştir. Projenin maddeleri okunarak kabul edildikten sonra, cuma günkü toplantı- da Çankırı Saylavı B. Mustafa Önsoy tarafından verilip büdce encümenine havale edilen birinci ve ikinci madde - lerin tadili hakkında büdce encümenin- den gelen marbata okunmuştur, Büdçe encümeni bu mazbatasında tapu ve ka- dastronun müstakil umum müdürlük halinde idare edileceği, arazi ve bina vergilerinin husust idarelere devredil- miş olması gibi sebebler dolayısiyle ilk projenin hazırlandığı sıralardaki vazi- yetin değişmiş olduğuna işaret etmek - te ve işlerin vahdeti bakımından bir müsteşarla iki muavinin bulunun daha - faydalı olacağı bildirilmekte idi. BB. Mustafa Önsoy, Refik İnce Mustafa Şeref Özkan, İlyas Sami Muş, Berç Türker, Maliye Vekili Fuad Ağ- ralın nceleri dinlendikten sonra bi entümeni mazbatası kabul © . Geriye kalan maddelerden bir. kı kelime tadilleri er &bul edilmiştir. Yeni teşkilatın ana hatları Dün kamutayın kabul ettiği kanuna Kgöre, Maliye Vekâleti merkez ve taşra teşkilâtr şu vaziyeti almaktadır: MERKEZDE: 1 — Maliye Vekâleti işlerinin & miyeti ve çokluğu göz önüne almarak müsteşara yardım etmek ve kendilerine ayrılacak işleri hal ve fasleylemek üze- he- *Ulus? un l)îl Yazıları re iki müsteşar muavinliği ihdas edil - mektedir. Mali tetkik heyeti. 2 — Vergi kanunlariyle sair mali kanunların tatbikattaki seyr ve tesirle- rini ve ecnebi memleketlerdeki mali mevzuat ve hareketleri takib ederek mal! ıslahatı temin edecek tetkiklerde (Sonu 5. inci sayfada) Filistinde Vaziyet korkunç Yahudiler kaygı ve heyecan ü sayfada) Alman donanması canlanıyor Harb filosu | resmi liste İn ida çıka re'de hoş- suzluk uyandırdı asker bulabilecek mi Mit 4faa Bakanın'ın beya- natı heyecanla ka (Yazısı 3. üncü sayfada) ndı İspanyada vaziyet düzelemedi (Yazısı 6. ımcr saylada) saleami ai 5 Güneş -Dil teorisine göre su mefhumlu kelimelerin analizi VEL Su demek olan ağ kelimesine P 6, ga #” hacim bakımından hususiyetler verir. Bu unsurlarla mana değişi uğramış su adlarından yalnız ve eşme kelimelerini biliyoruz. İç- menin etimolojik analizi şudur: () (2) (3) - (9 İçme: iğ 4 iç 4 im 4 eğ (1) İğ: Ana köktür. Su anlamı- nadır. (2) İç: Bu unsur bazı defalar e- gönun yani * diğer prensipal köklerin yerini tutar. Yani onu me- selâ im şeklinde de kullandıkları olmuştur. Muayyen ve mahdut bir şîhn yani ego içinde genişlik ve şümul gösterir. Bunun içindir ki “iğ &- iç” “öğ -t 8İ” gibi olabildiğine bir geniş- lik ıçıx?de yayılmış binaenaleyh kıymetinden kaybetmiş değildir. Yazan: H. R. TANKUT Hattâ ego harici sahalardaki de- lâlet gibi de değildir. (İğ — i iç öyle bir su madd keti ve tanllüku ancak mahdu olur ki Ölüç Yözl woayyak V b dut bir su hacmi demek olur. (3) İm: Manayı üzerine alan süje veya objedir. B usuretle mey- dana çıkan “iğ 4- iç im” — içim mahdut ve muayyen bir su mefhu- munun bir maddeye naklidir ki içecek kadar bir su objesi demek olur. (6) Eğ: Manayı ifade öden'ua: - iç — İim - içme muayyen mahdut bir (Sonu 2. inci sayfada)