21 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

— bilgilerin ve mevcud unsurların ' gramsızlıktır. Çoğun, bir yıl zar- SAYFA 4 Kısa bir gezinin notları Giderken üç saatte aldığı Niğ- 'de - Aksaray yolu üzerinde, oto- mobil, arada yağan kar yüzünden dönüşte altı saatten fazla boca- Jadı. Aynı mesafeyi, muntazam bir şose ile bir buçuk saate indir: mek kabildir. Burada memleketin en esaslı derdlerinden biri olan yol ihtiyacına dokunuyoruz. Bo Zuk bir yol, mesafeleri hesabsız u- zatmakla kalmıyor, üzerinde işli yen bütün nakil vasıtaları için gör düğü tahrib edici rolden başka, hüsüsiyle kış mevsiminde, karın veya yağmurun biraz fazlaca yag- ması halinde ya gidiş - gelişi büs- bütün durduruyor, yahut da çok sıkıntılı ve hattâ tehlikeli bir hale koyuyor. Asırlarca müddet, bu memle- ketin beceriksiz idare adamları- 'nm elinde yerinde sayması ve hal- kan her türlü teşebbüs kabiliyeti mi öldüren derin bir uyuşukluğun uşurumu içinde yaşaması, yurdu, her şey gibi, hayat taşıyan kanın cereyan edeceği — damarlardan mahrum biraktı. Anadolu'nun herhangi bir par gasına göz atınız, ilk fetih devirle- Tinin bıraktığı eserler yanında, o zatışmalar muriyet devrinde yapıldığını gö receksiniz. Arada uzun, çok uzun #ürmüş bir karanlık ve boşluk dev yesi vardır. Fakat ihtiyaçlarımı: — © kadar büyüktür ki elde etti miz neticelerin bizi doyurmasına daha çok zaman imkân - olmiya caktır. Her yıl, vilayet budcelerinin “yol fasıllarına, eski şoselerin ta- miri yanında yeniden açılacak yollar için ehemiyetli krediler konmaktadır. Her yıl milyonlarca mükellef işçi, kendilerine yaptırı “ lacak işler için hazır durmakta d, Fakat bu imkânlardan, teknik yetersizliği dolayısiyle gerektiği kadar faydalanılamadığını da söy- lemeliyiz. En mühim eksik pro- Yol ve Mektep rak ancak bir şose tamamlandık- van sonra diğerine geçmek ve hu- susiyle vilâyetler arasında daima ihtilaf mevzuu olan ana yollar için merkezden direktif vermek, Layındırlık — hareketlerimizin en başında gelen yol çalışmalarımız- dan tam bir verim almak imkânını verecektir. Yolun yanıbaşında hatıra ge ten bir ana ihtiyaç da mekteb ve hususiyle köy mektebidir. Niğde den Aksaray'a dönerken biraz ısınmak için mola verdiğimiz Taş pırar'da «öy mektebine indik. Ol- dukça bakımsız olan bu mektebte öir koylünun söylediği sözler be- ni çok düşündürdü. Diyordu ki “Mektebin yeni ve iyi bir şekle konması köylüden bekleniyor. Fa kat köylüler kendiliklerinden hiç bır şey yapmazlar. İş biraz sıkı tutulsa bu köyün iyi bir mekteb yapmsaı işten bile dej Gene dava eleman meselesine dayanıyor. Esasen her yapıcılık ve yaratıcılık hareketinin sırrı, e nerjik ve inanlı bir. ruhta toplan- maz mi? Kalbi yurd aşkiyle ve yarat mak hirsiyle çarpan cumuriyet ve devrim çocuklarının sayısı çoğal dırça, eleman meselesi” gitgide ehemiyetini kaybedecek - ve bu- günkü - rüyalarımızın gerçekleş mesi için gereken imkânlar temin edilmiş olacaktır. Fakat o zama- 'a kadar bütün idare adamların dan biraz daha canlılık ve faaliyet beklemek de elbette ki hakkımız dir, YAŞAR NABİ AAA ğ S Doktoriar n z axasında tayinler Japarla merkez hükümel - doktor duğuna Eğriboz hükümet doktoru B. Mehmed Ali, Bursa sıtma mücadelesi / fında yapılacak işlerin neler ol /— duğu ve nereden başlanarak ne /— mikdar yol yapılabileceği göz ö- münde - tutulmadan gelişi - güzel girişilen teşebbüsler, birçok iş va- sıtalarının boşa harcanması neti- cesini vermektedir. Birçok yollar üzerinde, aynı zamanda başlanılan çalışmalar, kredi veya eldeki malzeme bitin ce durmakta, ve yeni kredi temin edilip işe ü vam edilinciye kadar, yol eskisinden daha bozuk bir hal de kalmaktadır. Taş döküldükten onra aylarca ve bazen senelerce, silindiraj bekliyen şoselerde za- manla bu taşlar etrafa yayılmak 'ta ve otomobillerin lastikleri bo- şuboşuna / bozularak - içindekiler Tüzumsuz bir sarsıntıya maruz kalmaktadırlar. Herhalde işi plânlı bir şekilde tutmak ve ana yollardan başlıya Tefrika: No. 18 Türkçeye çeviren: Burhan Ne ileriye doğru âti'ye, ne de ger Tu mazi'ye bir bağlılıkları olmaksı lerin yaşayış tarzlarına hem içeri erinde bir çiftçi neslindi irk köylüsünün evi sağlamca bir '»ün &vi, evinin etrafındaki çitle çevrili münada çiftlik. Li ANKARA Yazan: Norbert von BİSCHOFF dükleri hayatın değişip geçen ve tesadüfen yaşanmış intibalardan ibaret olması, Türk- dışarı doğru hususi bir eda vermiştir. Batıdaki sosyal nızamın temel taşı olan neslinin doğduğu, büyüdüğü ve öl “Hof” (1) Anadolu'da meçhuldür. 17) Avrupada mıntakalara göre şeki 'at değiştirir. Meselâ Cenubi Almanyada köylü- bahçesi ve “ayrıca Zayır ve tarlası, Şimali Almanyada ahırı, nlağı, anbarı ve bahçesi, tarlası. Daha geniş doktorluğuna Antalya sıtma mücade inden Dr. Ziya Zeki, Diyarbekır nümune hastanesi cildiye mütehassıslı- gına, tıb talebe yurdu. idare doktoru Hasib, Ankara sıtma mücadelesi la- boratuvar şefliğine Samsun sıtma mu- cadelesinden Refet, Haydarpaşa sarı hastalıklar — hastanesi / asistanlığına Taşköprü hükümet / doktoru - Reşad, Samsun emrazı zühreviye muayenc doktorluğuna Sıvas frengi mücadele- sinden Rifat, Ordu hükümet - doktor. luğuna Çeşme hükümet doktoru Raık, Erzurum nümüne hastanesi lâboratu yar şefliğine İstanbul sari hastalıklar hastanesi eski asistanı Hilmi, Ankara döğümevi — çocuk — mütehassıslığına Kenya doğümevi çocuk — mütehassı Sami, Konya doğumevi mütehasatslı âmma Malatya döğümevi / mütehasıı: Behçet, Gemlik hükümet doktorluğu- a açıktan Dr. Haydar, Şarkışla hü- kümet doktorluğuna açıktan Dr. E- min tayin edilmişlerdir. farksızdır. Bunu da köylü kendisi yapar. Bir- az kerpiç, biraz kereste, biraz yontulmamış taş ve bir de babasının bu maksadla bir tara- fa bir zamanlar dikmiş olduğu beş on kavak, €v tamamdır. Eğer babası herhangi bir se- beb yüzünden bu babalık vazifesini göreme- çıplak - Anadolu'da çok değerli bir şey olan keresteyi, ya ölen babasının evinden yahut nerede bulursa ora- dan tedarik eder. Onun bu kendi eliyle yap- tığı evde, sonuna kadar yaşıyacağı da pek Pek mühtemeldir ki, bir yangın yahut bir yer deprenti den önce ©x Bazen bir hastalık yüzünden bazen de yağ- mur sellerinin altında yahut dümdüz damın iken karın içeri sızması dolayı- BELGE — mmiş ise, o zaman oğul, riye doğ- sızm sür- malüm değildir. hem de rinde- sahil len sonra üzerinde çadırdan müş topraktır. Bir İi rinde yatılı siyle, ev “tekinlik” ini kaybeder. Hemen ta- sasızca terkedilir ve birkaç hafta içinde, o- 'nun yanıbaşında ve belki de ondaki malzeme kullanılmak şartiyle bir yenisi yapılır. Böyle bir evin içi boştur. ede, şilteler, yorgan- lar ve kilimler biribirinin üzerine — yığılıdır. Akşam olunca, bunlar yere serilir ve üzerle- ; bir başka köşede bakır tence- ULUS 21 ŞUBAT 1826 CUMA Yabancı gazetelerde okuduklarımız UZAK DOĞUYA DİKKAT! Sovyet Ru: ya ve Japonya arasındaki gerginlik Avrupa gazetelerini çok meşgul ediyor. 16 şubat tarihli Le Temps gazete- sinin başyazısından: Rusya ve Japonya Tokyo ile Moskova nasebetlerin g sulbun devamı sundaki mü- üzak - şarkta hususunda bir kere daha endişeler doğuruyor. İç ve diş Mongolistan sınırlarında vukua gelen hâdiseler oldukça şiddetli - polemik- lere meydan veriyor, ve vahim bir kavganın çıkmasından korkmak yer. siz değildir. Moskovada, Japonya, bütün - kuvvetleriyle ettiği Mançuko ile Sovyet Rusya arasında açık bir savaş çıkarmaya çalışmak itham edilmektedir. Mançuko — tara- fından da, Sovyet hükümetine haddi- ni bildirmek için Japonyanın vakit kaybetmeden lâzimgelen — tedbirleri alması lüzumu ileri sürülüyor. Bütün bunlar, Şark Çin de- miryolu — meselesinin sebeb - olduğu gerginlik zamanındaki aynı havayı yeniden yaratmaya yardım ediyor. bu tehdidin karşısında, sakinlil #uk kanlılık göstermek ve her ihüilaf. tan sonra, her iki hükümet de himaye iki sene önce, çekten harbı istemedikleri için, rux japon güçlüklerinin nasıl halledilmiş olduklarını hatırlamak Tâzımdır. dikkati çek- mesi lazimgelen şartiar içinde fazla daşıyor. Sövyet hükümeti, Sovyet Mançu kıtalarını geçen ay Sovyet top rağına girmiş olmakla ilham etmek tecir. Üle yandanlas ajansı, 12 şu bat günü 500 neferlik mitralyözlerle silahlı bir japon . mançu kıtasının iki tayyare ile beraber Mogol sınırını ge- Bugun sınır kavgalar çerek 7 kilemelre — içerde bulunan Bulun » Dersüam karakeluna iBarmaz, haber verdi. Mogol sinir bek | zeri çekilmeye mecbur kalmış- gelince, Mogol topr- ilerlemiş olan kuvvetleri Man- gileri İar, fakat imda 'nır tecavüzünü derhal protesto etmiş mesuliyetleri tesbit ederek aynı tekrarlanmasına — mani olmak için bir tahkikat yapılmasını istemiş- tir. Rusların anlattıkları budur. F: kat mançulara göre hâdise bambaşka türlü geçmiştir: Bu kaynaktan gelen haberler Japon - Mançu kıtalarının, sonkânunda vukua gelen hâdiseler den sonra Mogolların işgal etmiş ol dukları Olahodkayı geri almaya mu- vaffak olduklarını ve kavgaya sovyet askeri tayyarelerinin de lerini bildiriyor. Bu haberleri okurken insan hakikı bir harbtan bahsedildiği hissini alı- yor; fakat hâdiselerir alıp gö “olmadığını ve diş Mop reler ve testiler durur. Bunların ” yanındaki saç mangal, ocak nedir bilmiyen Türk köy- lü evinin çadırın bir istihalesi gösteren en büyük delildir 2). Bunun için- de ateş yakmak için, ihtiyaç vardır. Mangal, zehirli gazlar neşreder. Bunun içindir ki ya- nıncıya kadar kapının öni vet ve bayram günlerinde, onun üzerinde bir. şey kızartmak lâzımgeldiği zaman da böyle yapılır. Aksi takdirde odanın içi duman ve koku ile dolar. Görülüyor. memleketlerinde her şeyin kökü ve başlan- gicr olan ve temel taşı rolü bile Anadolu'daki “darül - fen: kendini kurtaramamıştır. gezdiği evlerin avrupalı talanından sonra fuka- ralaşmış ve sefaletin türlüsüne katlanmağa mec. bur kalmış insanlara ve nesillere aid olduğunu da gözden kaçırmıştır. sınır, toprak üzerinde iyice tahdid e- bu yüzden, biraz stratejik ti olan yerler yüzünden kav- ıkmaktadır. Her iki tarafta da, komşu topraklar üzerinde kabil ol- duğu kadar ilerliyerek bir işgal olutu yapmaya / meyletmektedirler. — Sınır 'tam bir surette tahdid edilmedikçe vaziyet değişmiyecektir. Tokyo, uzun zaman önce, bu tahdide girişmeyi tek- lif etmişse de Moskova, vukua gelen hâdiseleri muhtelif komisyonlar vası. tasiyle ha rek şimdiye kadar buna yanaşmamış tır. Gerek Sovyet gerek Mançuko tarafında, mesuliyetler ne olursa olsun, bu yüzden, Mançuko ile rasında hüsüle ge- “tmek usulünü tercih ede- tarafında, ren'den gelen ve Japor yerlerden koğmak için ge- bir harekete / hazırlandık liren gazete haberlerini bü- ihtiyatla karşılamak gerektir. zat, mançular yük bi Tokyada, diş bal süylemiye yetki tarafından verilmiş ve Sovyet Rusya tarafından dış Mogolistan hü asasına yapılacak yardımların ğini bildiren beyar olan japon general de endişe edilmedi saganda harbi Öte yandan daki kararsızlıktan ileri geldiğini söy lemiştir Bunlardan şu neticeye varabiliriz ki vaziyet Tokyo'da sükünla muh: keme edilmektedir. Japonyanın 'a elçisi B. Ohta ile, Sovyetler Bir- dişişleri komiser muavi monyakov Tüşmenin T Mançuko devletinin kuruluşundanbe- Fi aynı esası muhafaza - etmektedir, ve bu sıyasanın bütünü şimali Çin'de olduğunu flemeğe ya rüzgâra bir alay duman ve e birakılır. D: Batı'nın bütün 'mıyan - ocak kaidesinden adedi çoğalır; ev hattâ iki kata çıkar. kat bütün bu odalar boştur. Elbiseler, şilte- ler, yastıklar, yüklere konur. Bunların kapı- ları bazen işlenmiştir. Kabul odalarında ke- narlarına yastıklar di lar örtülmüş sedirler vardır. altı alelâde tahtadır. İşte Anadoludaki köy- lü evinin döşemesi bundan ibarettir ra nihayet, o da zengince köylü evlerinde, kullanılmıyan petrol lambaları ile aynaları e edebilirsiniz. Kasabadaki evler de böyledir. Kasabalı Türkler de, aileleriyle birlikte kendi evlerin- de outururlar. Fakat, alafrangalığa meyille- sağlam bir antikomünist cephe teşkil etmeye Mosko- mez; fa- Japonya (l rbin önüne doğrudan doğruya bir geçmesi kendi menfaati icabıdır. Öte yandan Japonya'da, vahim finansal 've ekonomik güçlükler içinde bulu- 'nurken, bütün faaliyetini Mançuri'de attığı yeni vaziye. tmek mec- da bü- cid- ve şimali Çin'de ye tin sağlamlaşmasına hi yetinde iken, Asya kıtı hli kavgaya girişme di olarak düşünemez. Bu itibarl iapon münasebetlerinin — bugünkü ir kavgaya meydan ver- “yon gözeteri de Uzak Şarkta Japon- “yanın istilacı niyetleri hakkında aşa- #ıdaki yazıyı neşrediyor: Japonya'nın dış Mogolistanı tehdid Uzak Şarkta vaziyet vahimle- siyor. Dış Mogolistan, Sibirya boyun- 'ca uzanan ve Rusyanın 1912 de ayak basmış olduğu geniş toprak parçı - Rusyanın buradı fından da tanınmış olan bir nüfuz böl- gesi elde edişinden beri yirmi dört sene geçmiştir. Sovyetler, — çarların izinden gitmişler ve Sovyet devrimin- Dış Mogolistan demok- ratlaşmış ve bugün Büyük - Kuruldon adını taşıyan bir. meclis. tarafından Japonya, Mançuko'yu organize et- ti. O günden Rusyayı Çin'den ayırmak için elinden aşikrdi. Japonlar ev- dönerek Çahar'. dan sonra Hopey'i de i iler. İş- 'te bu esnadadır ki mogol prenali ri konfederasyonu reisi prens Wang- Teh, İç Mogolistanın güneş istiklalini ilan etti. Kuzay kısmı ja- Kuzay - batıda ise kolay yutulur bir lokma olmıyan Dış Mogolistan bu- ganize edilmiş olan Dış Mogolistan aağlam bir küçük orduya, topçu kuv- vetine ve aynı zamanda yollardı Fa- iş üzerlerine halı- Bu sedirlerin Bunla- Daha zengince evlerde, batıdaki çiftçi İ ediğla a ününki gibi evipin'blle Tasrşirnü tekulüi” çilün üğlemi T CG EO bakır sini vardır. Daha zengin evlerde, oda — *3Yasızdır. Bir demir karyola ile birkaç s-n- dalya, avrupai konfor hükmüne geçer. Ka 12) Büzchoff, birçok - Anadolu evlerinde ece- — VA Türk de, sanki kendi evinde, “işa) Taban, dövül- — dın esas olduğunu bilmediği gibi, gördüğü ve . ı ahire değin” oturur. Yangın olup yahut baş- ka sebebler çıkıp bir başka eve yahut bir başka kasabaya göç edesiye kadar. (Sonu, var)