22 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
ON YEDİNCİ YIL. NO: 5234 HAVAS AJANSININ BİLDİRDİ C İngi ltere Habeşlere yardımda — bulur GÖRE: NE ık Mühim hâdiseler bekleniyor Ras Mulugetta Enderta vilâyetine çekildi İtalyanlar 20 kilometre daha ilerlediler. İtalyanlar tarafından kovalanan habeş ordusu kumandanı Ras Mulugetta Roma, 21 (A A.) — İyi haber a. dan mahfillerde öğrenildiğine — göre, lyan küvvetleri Amba / Alaghi'ye Pek - yakında çok e- “ler beklenmek yaklaşmışlardır. hemiyetli hâdi İRAN'DA İNKILÂP HAREKETLERİ , N. A. KUÇÜKA Şark sınırlarımızın öte tara fında, binlerce yıllık Dâ: atle kovalama; teleri günlerden beri ”- bunlardan bahsediyorlar. Gerek merkezde, ve gerek yurdun her köşesinde heyecanla devam eden bu hareke tin İran devletinin Büyük Başka- mı Şah Pehlevi'nin irşat ve telki niyle yapılmakta olduğu şüphe - sizdir. Büyük bir itina ile bu mak- sad için örülmüş yüksek dıvarla- yi ve sokakta — (çadira) denilen kahın peçeli çarşafların içinde ya- şayan — (Fars) kadınları, tıpkr türk hemşireleri g'bi aziz özgürlü- iüne kavuy yor. Kadının - özgürlüğü, Pehlevi İran'ında yapılmış tek bir hareket değildir. İran, genel savaştan beri gerek kültürel, ve gerek teknik sahada geniş adımlarla yürüyen ve ilerliyen bir memlekettir. On yıl önce tamamiyle feodal vasıf Tanı içinde yaşıyan İran tugün amme hukukunun tarif ettiği dev- let şeklini kazanarak kendi ülkü- süne doğru koşmaktadır. Geçmiş yüzlerce asırların hülyası ” içinde derin uykusuna dalan ihtiyar As yanın her tarafrnda yeni bir. kı mıldama manalı bir - kaynaşma vardır. Asyanın şark sınırlarında kanlı sahneler, sonu ve dehşeti kestirilemiyecek yeni manzarala- rn önünde - bulunurken, — İranın medeniyet ve kültür yolunda s; sizce yapmakta olduğu inkılâplar- dan duygulanmamak mümkün de- ir. Bununla İran, Hürmüz diyarı olduğunu bir daha ispat ediyor demektir. İnkılâplar ancak Tadikal oldukları zaman bir bü tünlük arzederler. Yurdda teknik hareketler başladıktan, daha doğ- Tasu el işleri yerini makineye, me- tafizik yerini fiziğe verdikten son- Ya eski hayatın devam ettirilmesi (Sonu 2. inci sayfada) (al cephesindeki muharebeni: pıldığı yeri gösteren harta 21 (ALA.) — Haber ve. rildiğine göre, Ras Mulugetta, ital- uzları karşı mevzileri tutmak yetine çekilmektedi Cenupta Nasibu karargâhı habeş e Kordo Bu bölgede 'nisana kadar çok şiddetli sıcaklar devam edeceğinden italyan motorlu kuvvetlerinin hareketleri büyül küklere uğramaktadır. kuvvetlerinin - Kusrandale v düklerini ektedir. Asmara, 21 (ALA.) — Dab. ajan. (Sonu 3. ncü sayıfada) B. HERYO DİYOR Kİ Sovyet paktı sulhün temel direği Parlamentoda sovyet - fransız pak Paris, 21 (ALA.) — B. Heryo mec- liste nutkuna devam ederek, Alman- yanın sövyet « fransız paktının tasdi- kine karşı yaptığı itirazlar hakkında demiştir ki; - Fransa ile Almanya arasında derin ve samimi bir uzlaşmanın ar zuya değer olduğuna hiç bir kimse be 'nim kadar kani değildir. Almanyayı Cenevreye kabul et irmek için çalış- tık. Bu büyük çıktıktan sonra, müşti Cenevreden ek büyük ese- (Sonu 3. üncü sayfada) - ULUS Si ADIMIZ, ANDIMIZDIR. Yarmn otuz iki Halkevi dağa acılıyor Yarın sayısı 136 yı bulan Halkevlerinin yıldönümünü memleket, parlak bir törenle kullayacaktı Tören Receb Peker'in söyleviyle açılacaktır. Radyc Ankara halkevi nesriyatını yayacaktır Yarın halkevlerinin açılışının yıl dö- nümüdür. Bu münasebetle, bütün halkev lerinde büyük törenler yapılacaktır. Bu yül açılacak o'an halkevleri ile bi yısı 136 yı bulan bütün halkevleri rinki tören için hazırlanmaktadır. Tö. renlere yarın saat 15 de Cumuriyet Halk Partisi genel Sekreteri Recep Pekerin söyleviyle başlanacaktır. Radyo, Anka. ra halkevinin bu neşriyatını yayacaktır. Ankara halkevi bu akşam içtimai menfaatine çok güzel geçeceği umulan bir balo hazırlamıştır. Yarın halkevi — sanatkârlarının hazırla. mış oldukları resim sergisi de bu müna- sebetle açılmış. olacak; altmışa yakın resim bu sergide teşhir edilmiş buluna- caktı yardım. komite Grafikler, zengin resimler halkevle- Finin çalışmalarını - tebarüz ettirmekte- dir. Ayrıca, bütün halkevlerinin yayını Halkevlerinin yıldönümü ( bir nutukla açacak olan ini yarın için de bir yer ayrılmıştır. Burada hal- yafr a kevlerinin şimdiye - kadar çıkarmış ol. duğu dereileri, broşürleri kitabları çör İ hazırlnmış OldUğU programi, öşağıya kos (Sonu 5. çön için Âi halkevinin sayfada) Umumi Nufus Yazımı Hükümet hazırladığı kanun projesini marlta Kamıılu_va verecek bi yılı içinde memleketimizde ir nufüs yazımı - yapılacaktır. yılının son aylarında da yur /dun muhtelif yerlerinde deneme yazım. kararlaşacak esaslara göre valiler tara: fından tesbit olunacaktı herkes bulunduğu yerde Yazım günü u hükümet martta kamu. Bu lâyiha de yürdün bazı kisim Jarında deneme - yazımları” yaptırmaya, iç bakan mezun olacaktır. Deneme yazımları masrafı için 25 bin * ekiyle yapılan gunsuz) kelimelerini mi yazım tahsisatı tahririn istilzam ede ceğitbütün hususata, bu işlerde kullanı: lacak memur ve müstahdemler ücret ve harcirahlarına şamil olacaktır. Memlekette okur yazar herkes vali, kaymakam ve nahi dan kendilerine verilecek yazım ve kont | Birkaç günden beri dilimiz! analiz ediyoruz. Deskripl eklerden ilk önce “siz” eki: müdürleri tarafın rol memurluğu vazifesini kabul ve gör. terilecek usuller dairesinde bu işi görme e mecbur olacaklardır. Icab ederse bir haftayı geçmemek üzere mektepler de ta- til olunabilecektir. Devlet, belediye, hu sus idareler ve bilumum müessesat me murları da bu mükellefiyete tabi olacak: GÖNÜLSÜZ (Gönül) kelimesindeki (n), & tedenberi bütün Türk leçeleri de - sağır kef denilen ve genizden tar. Yazım ve kontrol memurluğundan söylenen - (nğ) dir ki bunun ta- sna edilecekler - bakanlar hosstince | hallülüyle (n —— g) olduğu malüm- dur. Buna katılan (süz) parçasın- daki (s) nin de (ğ) den değişme Konferans olduğu, bu mürekkep ekin dünkü yazımızda yapılan analizinden Hukuk ilmini yayma kurumu- | anlaşılmıştu. Bu iki tebadül 'nun tertip ettiği konferanslardan | önünde tutulursa (gönülsüz) ke- 12 incisini verecek olan İstansul | Timesinin etimolojik şekli şu olur Hukuk Fakültesinden Ord. Prof, (D (2) (3) (4) (5) B. Krozat Ankaraya gelmiştir ül 3- üğ 4 üz) Fransız devlet şürası ictihat (1) Ög: Ana kök yerine ge- larında görülen temayüller” mev çen ve onun anlamını kendinde zulu konferansını bugün saat 15 | temessül ve tecelli ettiren birinci te halkevinde verecektir. derece prensipal bir köktür. (Öğ BanARDARADAADADAADD |— öç — ök — öy) olduğu malüm- Son haberler ücüncü sayfamızdadır UBAT 1936 CUMARTESİ Fıkra: Sömürgecilik Son Afrika harbından sonra, avrupalı Fikir adamları arasında, sömürgeler politikasına karşı cid- di bir hareket uyanmıştır. Milli uyanışlar, bu hareketin akisleri i- le kuvvetlenerek, sömürge devlet- lerini metropol - aşırı ve devamlı bir savaş devrine sokuyor. Bir zamanlar ekonor 'e nü- Fuslanma bakımından sömürge davasının nasıl tenkid edilmekte olduğunu bu sütunlarda yazmış- tık. Son zamanlarda si ğin medeniyet davası daha sert bir tenkide uğramıştır: “Eğer tek- nik üstünlüğü fetih hakkı verirse, Birleşik Amerika cumuriyetleri Avrupayı ürgeleştirmekten başlamalıdıı Milli kurtuluşlar ” yeni hareket adamlarına kuvvetli kanıtlar ha- zırlamıştır. Sömürgeciler, bir AF- rika veya Asya memleketinin zapt olunduğu günkü hali ile bugünkü hali arasında kıyas yapmaktadır- lar: “Fakat üçüncü Napolyon'un Koşinşin'i ile bugünkünü kıyasla- meaktan ne çıkar? Çin - hindi ile Siyam'ı yanyana getiriniz. 1860 a doğru Japonya dahi medenileşti- rilmek ihtiyacında i Medenileşme, garplılaşma ise, 'en çabuk garplılaşan ” memleket- ler, avrupalı kontrolu altında bu- dunmayanlar veya o kontroldan kurtulanlardır. Fas, Tunüs, Trab- lüs müslüman kadınları henüz pe- çeli ve esirdirler. Türk kadını ise ftamamen açılmış ve kurtulmuş- tur. İran kadını aynı yol üstünde- dir. Mandarenlik ne Japonya, ne de Çinde kalmıştır: fakat Annam: da devam etmektedir. Teknik ba- kımından dünyanın garplılaştığı 'ne kadar doğru ise, bu garplılaş- manın ancak hür memleketlerde örnekleri üzerinde analiz ettik. Bugün de aynı ekin ve “uygunsuz” örnekleri üzerinde analizi: olduğu da o kadar doğrudur. Et- yopi, tam mütehassıslar - istediği zaman, kendini toplar karşısında buldu. “Ulus,, un Dil Yazıları Ti;'kcede menfi anlamlar V. “gönülsüz) ve tuy- n etimoloji, morfolo- ji, fonetik ve sematik bakımından analizi de menfi anlamların kuruluşunu gramerlerde “menfi eki,, der ldık ve bunu “evsiz” ve “par: “ gönülsüz' e devam ediyoruz.| dur. Burada kök onlamı doğrudan doğruya “zekâ, akıl, duygu” dur. (2) Öğ: Ana kök mefhumu - 'nun kendisine taallük eylediği ie veya objeyi gösteren prensipal elemandır. (3) Ül: Bir süje veya - objeye taallük eden “zekâ ve hassasiyet” in şâmil, yayg », mutlak olduğunu gösterir. (Öz * öğ şeklinde bas ikinci elemanın (&) si de (n) ye çevrilerek — lime, son morfolojik ve fonetik şeklini alır: GÖNÜL. (Gönül): “alelitlak zekâ ve has « sasiyetin kendisine taallük eyle; i manevi ve mücerret bir obje” demek olur ki insanların (gönül) (Sayfayı çeviriniz) ül vokal ögöğül) düşerek ve
