23 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ÖNYEDİNCİ Yli.. NÖO: 5235 ULUS K ADIMIZ, ANDIMIZDIR VAAAAAAANARAAAAARAANARARİZ Son haberler dveS5inci sayfamızdadır. AAARARAAARARAKAAAAAANARARRARAANI : Heryerde 5 kuruş — Başbetke HALKEVLERİNİN ; 3 YILDÖNÜMİ N. A. KÜÇÜKA Bugün yurdun her köşesinde halkevlerinin yıl dönümü büyük törenlerle kutlanmakta ve yeniden otuz üç halkevi açılmaktadır. Baş- ka memleketlerde ulusal kültürü yükseltmek ve yaymak için vücu- da getirilmiş bir çok kurumlar var- dır ki, bunlar yurdlarının sosyal kalkınmalarında büyük bir rol oy- namışlardır. Fakat ulusal kültürü, her bakımdan kavrayarak kurulan 9 şuğbeli halkevleri organizasyo- nu ancak bize mahsus bir teşek- küldür. Mekteb dışında olan hal- kın içözünü yapmak ödevini omuz- larına alan halkevlerinin işi çok ağırdır. Bir taraftan memleket en- düstrileşir ve her şey artık madde- ye ve matematiğin kati düsturları- na çevrilirken öte taraftan da mem- leketin maneviyatını yani iç yaşa- yışını bununla karşılıklı olarak yükseltmek ve olgunlaştırmak icab- e ırsa alsın, onun iç olgunlu- kararİrk temellerinin nâglânıngîâıîıl— dığına kesin olarak hükmetmek lâzımdır. Daha dün silkinerek u- zaklaştığımız şark tipinden büsbü- tün kurtulmak ve büyük türk in- kılabını bu topraklarda ebedileş- tirmek için en çok uğraşacağımız mevzulardan birisi de bu iç kal- kınma işi olacaktır. Eski hayatın koyduğu formüller, bu bakımdan bizim iç hayatımızı söndürmüş ve öldürmüştü. Meselâ resim, müzik, sahne hareketleri bin bir tür- lü engellerle karşılaşarak - sos- yetemizin göğsünde gelişme imkâ- nını bulamıyan (tomurcuk) lar ha- linde kalmıştı. Bir iki kolu müs- tesna olmak şartiyle bütün güzel sanatlar hareketlerinde balkanlar- dan bile, işte bu sebebten geri kalmış bir millet olarak sayılmak felaketine ugramışızdır. Halkevleri gelecekte yetişecek büyük sanatkârı yaratacağını iddia etmiyor, bizde bunların yetişeceği yerler ayrıdır. Halkevleri, bunlara yetişmek imkânını hazırlıyan bir hava yaratmak ödevini üzerine al-- mıştır. Halkevleri, milletimizin ezeli varlığında mevcud olan da- ha bir takım dayanışma (tesanüd) duygularını da - yükselterek onu dünyanın her bakımdan en ileri milleti yapmayı ülkü edinen bir varlıktır. Dört yıldanberi çalışmağa baş- lryan halkevlerinin verimi bizi as- lâ karamsarlığa sevketmiyor. Halk- evlerini açarken düşündüğümüz (Sonu 6. ıncı sayfada) F IARARAAZ çok zengin olan programın müzik * & kısmını değerli : ARARDARNARARARNAADI ç d sAR AA e OU p Ü e. < Z | ; Konser yoktuür. ? ç $ Her hafta, pazar günleri, Cu- $ $ mur başkanlığı filarmonik orkes- ğ > trası tarafından Musiki Muallim $ $ mektebinde verilmekte olan halk ? $ kon serleri, bugün yoktur. Orkes- $ , tra, bugün halkevinde yapılacak ğ ',/ olan törende vazife almıştır ve 2 ” $ orkestramızdan, ğ Halkevinde dinliyeceğiz. SAA ı///x/vv./vvvvvx/_/jv-_,vvvf,,fl malıdırlar.» TERBİYESİNE TÜRK'ÜN EN YÜCE Bugün 103 halkevi sayısının 136 ya çıkacağı mutlu gündür. Türkiye'de cemiyet hayatının ve ileri yaşayışın çağdaş seviyeyi bulması için kurulan halkevi sayısının her artışı, türk mil- leti devrim yolunun canlı ve hareket. li âbidesi olarak selamlamaktadır. Ulus bu inanışını halkevlerinin her yıl biraz daha genişliyen ve gayeye yaklaşan çalışmalarının verdiği ve - rimli neticelerden almaktadır. Halk- evlerinin son bir yılki çalışmasının bize verdiği rakamlar onların artık, günlük hayatıhmıza giren, yaşayışı- ruya götüren adlarını gönüllerimiz - de yaşatacak kadar dolgundur. 103 halkevir de azaların meslekle- rine göre şubelere ayrılışı son yıl için KÜRSÜDEN » RİNİ HALK TERBİYESİNE ESAS OLACAK BİR ŞEKİLDE GENİŞLETECEĞİZ.” Bugün içinde, 103 ünün yıl dönü İsmet İNÖNÜ ÖVÜCÜ BİR de, geçen yıllara göre mühim bir iler- leyiş görülüyor: Dil, tarih, edebiyat şubesinde: 110 avukat, 61 doktor, 1292 öğret - men, 467 tüccar, 910 işçi, 311 çiftçi, 237 güzel sanatlar, 630 memur ve di- ger mesleklerden olmak üzere aza de mızda yer alan bizi iyiye, güzele, doğ- ASA NA açılışını kutlayacağı mız Ankara Halkevi sayısı, 4018 zi bulmuştur. Bunun 3418 zi erkek, 600 zü kadındır, Ar (Güzel sanatlar) şubesinde: 23 avukat, 32 doktor, 914 öğretmen, 536 tüccar, 2306 işçi, 263 çiftçi, 1054 güzel sanatlar 678 memur ve diğer mesleklerden olmak üzere 5828 aza vardır. Bunların 747 si kadın, 5081 vi erkektir. Temsil şubesi: 30 avukat, 49 dok- tor, 1141 öğretmen, 632 tüccar, 1956 işçi, 245 çiftçi, 409 güzel sanatlar, $| Bugün 18 inci yıldönümünü kutlamakta olan dost sovyet ordusundan suvaril (Yazısı 5. inci sayfada) “Partimizin Halkevlerile bütün yurt- daşlara kucağmı açması, vatanda sosyal ve kültürel bir devrim yaptı.,, «Halkevleri sosyal büyük bir ödevi üzerlerine almışlardır. Bu ödev vatandasların toplanıp gerek - ilim alanından ve serek sosyal bakımdan birlikte konuşabilmek âdetine alış- ATATÜRK “KLASİK MEKTEP TERBİYESİNDEN BAŞKA HALK YI(V;INLARINI__(;ENİŞ BİR HALK KAVUŞTURMAK İÇİN - GÖKSÜM KABARARAK SÖYLÜYORUM - ATA- DİLLE BAHSETTİKLERİ HALKEVLE Peker Töreni bir söylevle açan Recep Peker halkevine girerken 503 ve diğer mak üzere aza sayısı 716 sı vden ol- kadın, eli Fugün otğz üç yenisinin katıştığı yüz otuz altı f' halkevinin yıl dönümünü kutlayacağız # den sonra en çok azası olan kol bu - — 4528 zi erkek olarak 4974 de varmış- tır. Spor şubesi: Halkevlerinde sayısı en yüksek olan spor şubesinde üye sayısı 13.367 ye çıkmıştır. Bunua 49 zu avukat, 76 sı doktor, 730 zu öğretmen, 1388 zi tüccar, 6605 şi iş- çi, 2189 zu çiftçi, 814 dü güzel sa - natlar, 1566 sı memur ve diğer mes- leklerdendir. Azalar icinde 280 ka- dın vardır. Sosyal Yardım Şubesinde: — 165 avukat, 553 doktor, 520 öğretmen, 1542 tüccar, 3058 işçi, 642 çiftçi, 290 güzel sanatlar, 1072 memur ve diğer mesleklerden olmak ve 1103 çü kadın olmak üzere aza sayısı 7844 de çıkmıştır. En çok Kadım azası olan bu şubedir. Halk dersaneleri ve kurslar: Bu şubede 34 avukat, 57 doktor, 1185 öğretmen, 294 tüccar, 835 işçi, 339 çiftçi, 166 güzel sanatlar, 429 me - mur ve diğer mesleklerden olmak ü- zere, 403 kadım, 3.339 aza vardır. Kitabsaray ve yayın: 75 avukat, 62 doktor, 805 öğretmen, 477 tüccar, 922 işçi, 199 çiftçi, 216 güzel sanat- lar, 578 memurlar ve diğer meslek - lerden olmak üzere bu şubenin aza sayısı, 382 si kadın, 3.334 dü bulmuş- Köycülük şubesi: Spor şubesin - dur. 130 avukat, 130 doktor, 848 öğretmen 1259 tüccar, 2561 işçi, 4174 — | çiftçi, 272 güzel sanatlar 1220 me - mur ve diğer mesleklerden olmak ü- zere 10594 azası vardır. Bunun 348 — zi kadındır. Müze ve sergi şubesinin aza sayısı 1390 nı bulmuştur. Bunun içinde 18 avukat, 23 doktor, 298 öğretmen, 281 tüccar, 343 işçi, 66 çiftçi, 78 güzel sa- — natlar, 283 memur ve diğer meslek - —— lerdendir. Azaların içinde 133 çu kadın« — dır. ü Türlü şubelerde çalışan bu meslek sahiblerinin yekünu bize şu rakam - — ları vermektedir; j 103 halkevinde 631 avukat, 1068 —— doktor, 7733 öğretmen, 6826 tüccar, 19505 işçi, 8429 çiftçi 3536 güzel sa- (Sonu 6. ıncı sayfada) “Ulus,, un Dil Yazdarı — — Türkçede menfi anlamlar V. Fiillere gelen «<me.me> mentfi - eklerinin — «Güneş - Dib teorisi esaslarına ve ' analitik gramer metoduna göre analizi IŞimdiye kadar menfi eklerinden “sız” üzerinde araştırmalar Ve analizler yaptık. Şimdi de fiillere gelen ve onları menfileşti- ren “me” ekinin analizine başlıyoruz|: Me “Fiil maddelerinin sonuna gele- Va rek fiilin manasını menfi kılan ek” olmak üzere deskriptif gra- merin bize verdiği bu 'me ma” ekini analiz edelim. İlk bakışta bunun - bir ek olarak |1| lojik şekli şöyle görünür: K hai () FE (em eğ) veya: (am g) etimo (ABi ek olarak” kaydındaır naksat, zaten başka bir kelimeye ekleneceği için başında ana kök ; ğ ? $ lü yaz:larımız bugünkü sa - $ vımıza konamamıştır. aramıya lüzum olmadığını göster mektir. ğMAAAAAAAAAM*AAAAN NAAAAAA, VVAAAAAAAAAAAARARARARARAA AAA & ve biribirini takib eden tür- “Türkçede menfi anlamlar” se- risinin ilk yazısında (2| iazh etti- (Saytayı çevıriniız ) |2| Bu yazı *“Ulus” un 19-2-1936 da çıkan savısındadır. Mündlerecatımızın çoklu - ğ ğSu doluavısiyle tefrikalarımız OLuyucularımızdan özin dileriz