21 Şubat 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

OÖN YEDİNCİ YIL NO 5233 ADIMIZ, ANDIMIZDIR Son habevler üçcüncü sayfamızdadır AT 1936“EEMA Heryerde 5 kur Başbetke YILDÖNÜMÜ Redeni kanun'un yıldönümü- nü de sevinç ve gururla selamlı- yalım: Çünkü şarklı bir cemiyet olarak kalmaktan kurtulmak için, aldığımız esaslı tedbirlerden biri de o idi. Cemiyet ve tefekkürü şarklı bırakarak, yalnız mekteb pro- gramlarındaki hendese ve hesab, fizik ve şimi dersleri ile yeniden hayat bulacağını zanneden salta- nat, yalnız şarklı bir dev- let olarak değil, şarklı olduğu için battı. Kurtuluş yolu garblılaş- makta, ve türk milletinin, şark â- lemi içindeki eski şahsiyetini ve kudretini, garb âlemi içinde yeni- den fethetmesinde idi. İlk garbcılar arasında bu ha- kikati sezinmiş olanlar yok değil- di. Fakat hodbin ve despot saray, medrese ve softalığı vasıta ve kuv- vet olarak kullanmağı tercih et- miştir. İlk mektebten üniversiteye kadar, tefekkürü yuğuracak olan dersler, medrese esaslarına bağlı kalmıştı. Cemiyet bünyesini ilgi- lendiren kanunlar için de va- ziyet böyle idi. Mukavemet o kadar uzun ve sert olmuştur ki Sultan Mahmud devrinde, tersa- nede yatsı namazını kıldıktan son- ra ingiliz gemisinde baloya giden c lenen sözler, 1922 de nn lelen gazdle Dalo : hakleda bazı gazetelerde tekrar edilmiştir Tefekkür ve cemiyet değişmedik- ten sonra, üstünkörü yenileşmeler neye yarar? Tefekkür medrese zındanı ve cemiyet eski çağlar ka- ranlığı içinde mahpus kaldıktan sonra, teşrifat ve teşkilat kanun- larından ne çıkar? Kafa ve kadın hürriyet bulmadıkça, bütün deği- şimler cemiyetin kabuğu üstünde kalmaktan nasıl kurtulabilir? Halbuki zorla tapındırıldığı- mız bu mukaddes'lerin hiç biri türk değildi. Öz ve saf mil- 1i 'yi, şark enternasyonallerinden ayıran, arayan ve bulan yoktu. Şarkçılar da, ancak levantenler ka- dar türk ve milli idiler. Felsefede şarklı, musikide şarklı, edebiyatta şarklı, cemiyete aid bütün kanun- ların esaslarında şarklı, ve hepsin- de tam bir milliğsizlik, osmanlılık bu çıkmazın duvarları arasında çarpınıp çırpınıyordu. Eski büyüklüğümüz kadar, ye- ni büyüklüğümüze varacağız. Ke- malizm bir kurtuluşun değil, bü- tün kurtuluşların sentezidir. Eğer onun açık ve cesur görüşünden, sarsılmaz ve yılmaz azminden, kestirme ve bütüncü metodundan, geri üstüne amansız hücumun- dan ve ileri üstüne coşkun hamlesinden ayrılmazsak, tarih bizi iyi hatırlıyacaktır. Medeni kanun bu hücum ve hamlelerden biri idi. F R. ATAY H P. Genel Sekreteri B. Receb Peker Bugün saat 17.30 da Halkevinde SŞimdiye kadar verdiği İ N - KILAB DERSLERİ üzerinde konusacaktır. G HP: Genyoön kurulu dün toplandı EHEMİYETLİ KARARLAR ALDI BİLDİRİĞ C.H.P. Genel Sekreterliğinden : C.H.P. Genyönkurulu haftalık toplantısını yaptı ve aşağıdaki işleri görüşerek kararlar verdi. | — Bu kış için hazırlanan parti konferansları hakkında gelen haber- ler incelenmiş ve bu konferansların her yerde geniş, faydalı tesirler yap- tığı görülmüştür. Z 2 — Bütün parti örgütlerinin tetkikine devam edildi. Genyönkurul bütün illerde yapılan teftiş neticele- rine göre düzeltilecek işleri tamam- latacak eksiklikleri bir bir ilgili yer- lerine yazmak ve ardını kovalamak kararındadır. 3 — Atrtvin ilinin devlet teşkilâ- tında aldığı şekle göre Parti duru munda yapılacak değişiklik kararlaş- tırılmıştır. 4 — Yeni dördüncü ispekterlik sınırına giren Plümer ve Kıgi ilçele- rinin parti kurumları doğruca Genel Sekfeterliğe bağlı olacaktır. 5 — Elâzizden başak Harputta da Halkevi açılacaktır. Böylece 23 şubat pazar günü yurtta yeni acıla- cak Halkevlerinin sayısı 33 e ve es- kilerle birlikte bütün Halkevlerimi- zin sayısı 136 ya varmış olacaktır. Milletler Cemiyeti paktının değistirilmesi içli Londra, 20 (A A. ) — Lordlar — ka- marası, eski Roma büyük elçisi B. Ren- nell, milletler cemiyetini da- ha tesirli bir hale getirmek için — cemiyet statüsünün ta dilini teklif et- miştir. B. Rennell, italyan - ha- beş anlaşmaz- lığını müna- kaşa etmek is- temediğini ve fakat kollok- tif — emniyet fikrinin, mü- dafaaya lâyık olmakla bera- ber, büyük sulistimallere- de elverişli bulunduğunu söyleye- rek demiştir ki: — wneth&_ ce'miyeti ,paktı- GİORNALE D İiTALYANIN #FŞAATI İngiliz Bakanlar Komisyonu raporunda neler vardı? Roma, 20 (A.A.) — Havas muhabiri bildiriyor: * Giornale d'İtalia” geçen ilkbahar. da, Habeşistan'daki ingiliz menfaatleri- ni gözden geçirmeye edilen bakanlardan mürekkeb komisyonun ra- porundan bazı parçaları, kendi düşün- cesini ilâve etmeden neşretmektedir. Bu parçalar ajansı memur arasında fıkraya rastlanıyor: “ İngiltere'nin, Habeşistandaki men faatleri, kabineyi, Habeşistanın İtalya tarafından fethine mani olmağa mecbur edecek kadar hayati değildir.., Ciornale d'İtalia, bu rapordan anla ezcümle şu şıldığına göre, anlaşmazlığın başlangı- Yeni Romanımız hazırlanıncaya kadar ULUS Avrupa edebiyatının ünlü şahsi yetleri tarafından kaleme alın- mış, beş altı gün sürecek Küçük hikâyeler verecektir Bugün altıncı sayfamızda başlayan ingiliz edibi Katrin Mensfild Saadet adındaki güzel hikâyesini okuyunuz. Taymise göre buifşaat İ ngiliz dış siyasası- nı itibardan düşürmek için yapılmıştır. cında, her iki hükümetin menfaatleri hakkında fikirler teati etmek ve bu men faatlerin, karşılıklı bir âhenk içinde * (Sonu 6. ıncı sayfada) Lordlar kamarasında görüşmeler oldu Lord Remnelin teklifini hükümet uygun bulmıyor Statülerinin değiştirilmesi teklif olunan Milletler cemiyetinin toplantısından bir görünüş nın zayıf tarafından biri, muhte- lif ve moral istihaleleri olan ulus- ların müsavi rey sıfatiyle kabulü ve başka bir zayıf tarafı da başka ulusları tecride veya korkutmağa matuf ittifaklar yapılmasının sı- nırsız bir surette serbest bırakıl- mış olmasıdır.,, Teklif B. Rennell, bu sözlerden sonra tekliflerini vermiş ve bunları bir çok yabancı devlet adamlarının tasvib ettiklerini söylemiştir. bu tekliflerde, Cenevrede üç konse- yin kurulması ileri sürülmektedir. Biri Avrupa, öteki Amerika ve üçüncüsü de Asya için. Afrika me- selesi sonra münakaşa edilecektir. B. Rennell, milletler cemiyeti- nin yalnız uzlaşma için organize edilmesini istemektedir. Muhtelif işçilerden B. Snell, nedir? “Ulus,, un Dil Yazdarı Türkçede menfi anlamlar TI «Siz) ekiyle yapılan <parasız) kelimesinin etimoloji, morfoloji. fonetik ve semantik bakımından analizi. |Dünkü yazımızda “siz” mürekkep ekiyle yapılan menfi sözle- rin analizine başlamış ve ilk örnek olarak “evsiz” kelimesını anlatmış idik. Bugün de bu örneklerden “parasız”, kelimesinir: analizini yazıyoruz |. Parasız Kelimenin etimolojik şekli şu dur: (1) (ağ * Burada dördüncü elemanı - ke limenin morfolojik şeklinde gö rüldüğü gibi - “as” diye almama mızıntğebebi, - dünkü yazımızda da izah edildiği üzere - “ (2) (3) âp -- ar — (4) a$ (5) IZ) sız” mü rekkep ekinin “ığ miş olmasıdır. (1) Ağ: ana köktür. “Güneşs” a na mefhumundan çıkabilen mana » ız” dan gel lar arasında “para”nın telakki tarzına göre burada ana köke şu anlamlar verilebilir. I. Paranın madeni olması ve madenin parlak bulunma (Sonu 2. inci sayfada) -.. işçi partisinin, milletler cemiyetş- : nin genel prensiplerini tasvib etti- — ğini, fakat bunların islâhını göz- — den geçirmeğe hiç bir zaman mu- halif olmadığını bildirmiştir. — Hükümet adına cevab veren B. Stanhop demiştir ki: a (Sonu 6. ıncı sayfada) M : SOVYET - FRANSIZ PAKTI VE FRANSIZ BASINI * — —— y Gazeteler pakt i ne düşünüyorlar Paris, 20 (A. A.) — Fransız sovyet andlaşma- hak- müna- sının tesiri kındaki kaşalar devam e- diyor. Eko dö Pari gazetesinde Ge- neral dö Kastel- nau, iki ordu a- rasında — yapıla- cak bir elbirliği- nin muhtemel tesirlerinden dolayı kaygı göstermektedir. General dîyo'_ki&';_ ki: Ş “Bir harb olursa, Kızılordunun bi- Fransada bulun. Mareşal Tuhaşev: ze büyük bir yardımda bulunup bu- lunmıyacağını bilmiyorum; fakat şu. nu biliyorum ki, fransız ordusu, her türlü idealden ve vatani duygudan mahrum kaldığı takdirde, meydanı düşman istilâsına serbest bırakacak- tır. Yalnız kendimize güvenelim.,, Mutedil Ordr gazetesinde B. Büre buna karşı şu yazıyı yazmaktadır: (Sonu 5. inci sayfada) Mersinde kurutulan 1 abakhane bataklığı «& (Yazısı 5. inci saytada)