11 Ocak 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6
S KĞNi hati Tameeklksündün ve Üa karuı (ektif) ve (veşi) ü faanın anc hatlarından Pasif müdafaa hazırlıklarının derece- sini anlamak üzere, arasıra (ışık sön- dürme) ve (alarm) denemeleri ya- pılmasının uygun olacağını söylemiş- tim, Bu akşam ki konuşmamda, akkında iza- bahsetmiş ve söndürme) denemeleri hat vermeğe çalışacağım. Fakat bu husüsta az meden evel, bu denemeleri icab etti- yen sebeblerden bahsetmeği faydalı bulüyorum. HAVA HUCUMLARI Değerli dinleyicilerim! Gelecek savaşlarda, hava küvvet- lerinden beklenen en mühim tesirler- ederek halkın huzür çırmak, maneviyatını bozmak, keste bezginlik ve yorgunluk husule ve hükümeti — sulha Hava işlerinde mütehassıs olanIn. vmn kanaatlarına göre; halk üzerin- de böyle devamlı hava hücumları, sa- vaşı en kısa bir zamanda zaferle ne- ticelendirecek başlıca amillerden sa- yılmaktadır. Bu hususta biroçk devlet adamları,. zaman zaman, bu mealdeki kanaat- “larını izhar etmişlerdir. Bu arada z Mareşalı (Foch) da şöyle de- miştir: #Büyük mikyasta yapılmış hava ta- arruzları, maneviyat üzerine yı cakları tesirleriyle millette, hükü- “metlerini teslime mecbur. edebilecek debilecek başlıca üç grup halinde ve a- sıra ile tertib edileceği, ce- — Arkadan gelen ikinci grup; bombaları atarak birçok vebu esnada dar dışarıya fırlıyarak yangınları sön- e veya şehirden uraklaşmağa ki € — Daha arkadan gelen üçüncü grup da; tam bu kargaşalık esnasır zehirli gaz bombaları atarak ha- hücumundan beklenen tesirleri lamağa çalışacaktır. Bu hava bücumları böyle üç grup biraz fasılalarla yapılabilece- übi, her grupta her üç cins bom- Birden atılması da mümkündi Hava hücumları gündüz muhtelit galar halinde birkaç defa yapılı ceki gibi geceleyi ilebilir. GECE BASKINLARI Sayın dinleyicilerim! “Geceleyin vaki olacak hava baskın- manevi tesirleri bilhassa mi lir; çünkü gecenin muhtelif sa- dahi devam halkı manen ve maddeten yoru- — Üstüste bircok geceler, böyle bas kunlar tevali ederse yorgunluk ve - 'tırab artar; bundan başka geceyi uy kusuz geçirenlerin ertesi günkü çalış- “ma kudretleri de azalır ve bu suretle umumi mesainin randımanı tiyle eksilir. Bu manevi rahatsızlık Jara, yorgunluklara; bir de tahrib, madı ULUS HAVA TEHLİKESİNE KARŞI Işık Söndürme Denemeleri | ç İşleri Bakanlığı Seferberli k Direk ü B. Hasan Fehmi Si erdem'in hava tehlike i hakkın- da radyoda vermiş olduğu bir k onferansı bundan önce neşretmi ştik. İ | — B Süerdem evelki ak Lıı.- onu neşrediyoruz. üzerine yapılan hava hücumuna mu- kabil, düşman da ertesi gece takri- ben yarımşar saat ara - ile, bulundu. #umuz kasabanın üzerine birer tay- yare göndermiş ve bu tayyareler - fak tefek bombalar atarak ve arası- va makinalı tüfek ateşi yaparak bizi © gece hemen sabaha kadar rahat u- yütmamışı © zamanki tayyarelerle bugünku. ler arasında ve bombalarında çok bü- yük farklar olduğuna göre, gelecek vaşlarda gece baskınlarının yalnız bir tayyare ile değil; birkaç tayyare le de yapılabileceği ve yalnız bir ge- ce ile iktifa edilmiyerek sık sık tek- tabiidir. İŞIK SÖNDÜRME | Sayın dinleyicilerim! Geceleyin vaki olacak hava hü cumlarının tesirlerini azaltmak - içü '€en başta gelen tedbir: ( Işıkların sön. dürülme Gece uçuşlarında tayyareler, bom- balamak istedikleri hedefe, sıhat ve emniyetle gidebilmek için, takib ede- noktar görmeğe ve seçmeğe ihtiyaç hisseder cekleri yol üzerinde bazı der. Geceleyin bu gibi noktalar, en zi- yade ışıklariyle belli olur. ük şehirlerin ve büyük istar yonların, / hazardaki — normal — işıkları tayyareler tarafından iyi havalarda gok uzaklardan, (100) kilometre me safeden görülebilir. . Hareket halinde bulunan bir tre min, aşıkları maskelenmemiz ise he isi, hem de demiryolu istikame ler tarafından kolaylıkla keni rülebilir. şehrin Ömühtelif — yerlerinde irkaç işik, düşma tayyarelerine şehrin genel — dürümü hakkında bir ilir. vermeğe kâfi ge. trenlerde Bunun için şehirlerde, istasyonlarda, fabril lerde; işik söndürme işine daha çok ehemiyet vermek icab eder. Bununla beraber yalnız bu kadar cametleri haber alı ikametteki bütün ışıkların bir saha dahilinde söndü imeelir. İŞIK SÖNDÜRME DENEMELEERİ leyicilerim! Döerl İşık söndürme rak yapılabilme: lara ve herkes düşen vazifeyi lâyıkiyle öğrenmiş bu Hunmasına lüzüm vardır. İşte bu maksadladır ki/ bir buçuk Aaydanberi yurdumuzun — her yerinde (itik söndürme) — denemeleri / yap: maktaç inin noksansız cla , esaslı hazırlık Bu denemeler, pasif müdafaa ha zırlıklarımızın derecesini kontrol et meğe fırsat verdiği gibi aynı zaman. da halkın da bu husustaki bilgilerin arttırmağa ve hakiki durumlarda s0- #uk kanlılığını muhafazaya — yardım ların derhal mak, basit bir iş değildir. Harb zamanlarında bu iş daha xi- yade ehemiyet kesbedecej ferberliğin birinci gününden tenvirat vaziyetinin, €en az haddine indirilmiş olması icab eder. SEFERDE TENVİRAT VAZİYETİ İç Bakanlığımız sefer için 4 vaziyetini şu şekilde tesbit etmiş dir: A — Seferde sokak tenvirat şebe- kesinden, yalnız gidiş geliş ve emni am da işık söndürme deni fakat bu kalan Jambalar da - ziyayı havaya ve yanlara sızdırmıyacak su- rette maskelenir. Ve bu lambaların aydınlattığı zemin kısmı da - ziyayı havaya aksettirmiyecek veçhile - ko. yu bir renge sokulur. B — İşıkların adedi ve küvveti, mümkün olduğu kadar azaltılır. € — Mağaza ve dükkânların ca mekân ve medhallerinin işıkları da ve icabında lma: '€n az haddine indirilir tamamen kay batı da hazırlanır. D — Hal ve saire gibi yerlerin camları maviye boyanır. E — Bütün meskenlerde dışarıya sızmaması için tertibat alını F — Nakil vasıtalarındaki lamba 've fenerler maskelenir. G — Fabrikaların bacaları, çıkaa alevi kapapacak sürette - şapka batiyle örtülür H — Tenviratla reklam yapm. şehir ve kasabalarda ışıkla haberle; mek yasak edilir zıyanın İşte seterberliğin birinci gününden itibaren, alınmış olması lâzımgeler bu tedbirler sayesinde, seferde ışıkl: vın söndürülmesi işi nisbeten daha ko day bir şekle girmiş olur. DENEME İÇİN HAZIRLIKLAR. Sayın d Hazarda yapılan denemelerde — işik- ; bir sefer vaziyetine göre azalıt tamış olduğundan bu hususta dan leyicilerim! mektedir. Bütün şehir ve kasabalarımızaa yapılmakta olan denemeler İç Bakanı: Jığımızın bu husustaki talimatına gö re, evelden hazırlanan plânlar muci bince yapılmaktadır. Vilayet, kaza ve nahiyelerde, e» büyük idare amirlerinin başkanlıkin. #t altında bulunan, havaya karşı ko- ruma komisyonlz edilen bu plânlarda, denemeye bütün işler ve vazifeler ferruatına kadar evelden tesbit edil. mektedir. 1 tarafından A — Deneme tarihi, bir veya bir kac hafta evelinden, gazetelerle, r yolarla, el ilanlariyle, beyannameler le halka ilan olunmaktadır. B — Mekteblerde, münasib yerlerde, talebeye v- halka konferanslar verilmektedir. halkevlerinde € — Emniyet, zabıta, iye memurlarına; deneme esnasın- da yapacakları hakkınıtz tatimat ve dersler verilmektedir. D — Deneme esnasında; halkın müesseselerin, ve nakil vasıtaların » 'ne süretle hareket edecekleri hakkın da ayrıca bir. beyanname. hazırlanın halka dağıtılmaktadır. ittaiye ve vazifeler DENEME BEYANNAMELERİ Halka dağıtılan bu beyannameler ihi, devam müde: ç ve bitim zamanları ve hakkında malümat verildik. 'ten sonra her yurddaşın yapacakla; işler şu suretle tesbit edilmektedir. A — İşikların dişarıya ı temin için pencere, kapı ve saire; zıya geçirmiyen örtülerle örtülecek Bu maksadla koyu renkte perde astur, kumas, siyah kâ nılal Bu örtülerle kapanacak yerlerden aşığın dişarıya sızıp sızmadığı, dene meden evel ayle reisleri kontrol edilmiş olmalıdır. örtüyü deneme günün olanlar, de: da işiklarını söndürürler d ve tarafındı meleri hakkı nda B — Dükkân, mağaza, otel, ça7 'no ve aaire gibi yerlerde mevcud vi Fin tenviratı ve kaklı reklamlar. « ir konferans verdi. Bi 'neme esnasında söndürülmüş - bulun. malıdır. C — Bütün nakil vasıtalar me başlarken, oldukları yerde dura- caklar ve fakat / yolların - birleştiği noktalarda veya köşe başlarında kal- müyarak hemen yolun kenarına çeki: decekler ve işıklarını dir, Ancak; hekimi hastaya veya has- tayı hekime seyrine müsaade edilir; fakat bunl rın lambaları siyah bezlerle veya sa- ir münasib şeylerle maskelenmiş bu. dunmalıdı söndürecekler götüren - otomobillerin D — Aile reisleri ve han, aparlı üessese, fabrika bulundukları limat hükümlerinin ta- mamiyle tatbikindi man, ticarethane, sahip veya müdürleri yerlerde bu mesuldürler Bir şehirde söndürülmemiş birkaç aik. bütün yehri düşman tayyarelerine genel durümünü hi geleceğinden bu hususta lik ve kayı l gösterenler, yalnız kea bütün bir şehr: in sarlığını da tehlikeye sokmuş © 'N bu gibilerin şiddetle ce zalandırılması zaruridir. BERLİN'DE YAPILAN DENEME Sayın dinleyicilerim! Bundan sekiz dokuz ay evel lin'de ve Paris'te y: meler hakkında da biraz vermeği faydalı buluyorum. İmış olan dene- saat) devam etmiştir. Bu deneme Berlin'de ilk defa ya: pildiği için, halkın birdenbire çok karanlıkta kalmaması bakımından. kismen mehtablı bir gece intihab e- dilmiştir. Denemeden günlerce evel, bu işie mahiyeti ve halkın bu husustaki & devleri hakkında, sokaklara ve beyannameler - yapıştırılıış, telerle, radyolarla / birçok yapılmıştır. Berlin sokaklarında mevcud 12,000 lambadan yalnız © )) tanesi kalm ş diğerleri söndürülmüştür. nlar gaze neşriyat Alçaktan uçan tayyarelere bir ko- laylık olmak üzere, çok yüksek b ların üstünde birer kırmı kılmıştır. PARİSTE YAPILAN DENEME (Paris) te de 14 mayıs 935 akşamı lümba ya - Cşik. söndürme) ve (alarm) — dene - mesi yapılmıştır; fakat bu dener bütün Paris şehrinde değil; yalnız bir mahallesinde ve Polonya ormanında yapılmıştır. Deneme, gece ye utdan sonra an- at 2,40 da başlamış ve saat üçe kadar (20) dakika devam etmiştir. Deneme başlangıcını mumi binaların üstüne bir ler konulmuştur. Deneme esnasında yolda bulunan nakil vasıtaları, yolun bir kenarıns çekilerek işiklarını — söndürmüşler yalnız hastaya çağrılan otomobilleri, lambalarına birer mavi tül örterek, hareketlerinde serbest br. rakılmışlardır. -ok düdük- hekimleri Bu deneme (Eyfel) kulesinden göz- cülerle ve havadan tayyarelerle kon: trol edilmiştir. DENEMELERİMİZDEKİ MUVAF- FAKİYETİN DERECESİ Sayın dinleyiciler Son bir buçuk ay zarfında — (31) vilayet ve (52) kaza merkezinde ışık .eleri yapılmıştır. Di- üer şehir ve kasabalarımızda da - bu ay içinde denemelere devam söndürme dencı sektir. Bu denemelerden azami istifa: bunlar, gece hayatının en uyanık ve işikdarin &n 11 SONKANUN 1936 CUMARTESİ fazla olduğu bir zamanda yani 19 ile 21 arasında yapılınıştır Ankarada da martın birinci akşamı deneme yapılacaktır. Şimdiye kadar yapılmış olan bü. 'tun denemelerde; kontrolu birçok mıntakalara ayrılmış ve her mıntaka- da kontrol heyetleri bulundurulmu aşıkların için, şehir ve kasabalarımız n maada minarölerden, »- Bune at külelerinden ve sair yüksek yerler. den de kontrol yapılmıştır. Bazı mühim şehirlerdeki deneme- ler, ayrıca havadan da - tayyareler mizle kontrol edilmiştir. Bu tayya lerimize bir kolaylık olmak / üzere şehrin birkaç yüksek — noktasında kir « mizi larabalar yakılmıştır. Yerden — ve havadan — yapılan — ba kontrollar neticesinde bütün deneı lerin, henüz ilk tecrübeler vağmen, büyük muvaffakıyetle başa- rıldiği anlaş faydalı sonuclar elde e Denemelerimizin muvaffakıyet de- vecesi hakkında daha iyi bir fikir ve- rebilmek için bi arzedeyimz Geçen ayın yirmi samı (Kütahya) da yapılmış olan de- 'nemeyi kontrol etmek vazifesiyle, d ve ilerisi için çe sehirdeki bütün ışıkların birdenbire söndüğünü görmüş ve ondan — sonra yehre döğru ileriyerek — Kütahya" çök yakınlarına geldiği halde şehri zörememiştir. Buna mukabil, o esnada tam bir karanlık içinde bulunan şehir halkın- dan tayyaremizi gözetliyenler, tayya- şehir yakınlarına kadar geldi- ini ve büyük bir kavis yaparak tek- var geriye döndüğünü görmüşler ve hareketini merakla takib etmişlerdir. İşte şık söndürme — denemeleri: 'den matlüb olan gaye budur. Bir an- da karanlıklara boğulmak disiplinini ve muvaffakıyetini gösteren şehirler hakiki durumlarda da düşman tay- el ce bombardımanların. e Kartulmua olurlar, DENEMELERİMİZDEKİ MUVAF. FAKİYETİN SIRRI Değerli Övünmeğe değer olan bu muvat- İç Bakanlı leyicilerim! vaya karşı koruma / komisyonlarının feyizli çalışmalarma, halkımızın ve matbuatımızın bu hususta gösterdil leri yüksek ilgiye borçluyuz. Aziz yurdumuzda bütün pasif mü- dafaa işlerinin, büyük bir vür rütülmesini önemle takib etmekte - Jan sayın İç Bakanımız: Halkın candan ve anlayışlı alâka sayesinde bu denemelerin muvaffakıyetle neti- celendiğiz Matbuatımızın da bu denemelere karşı gösterdikleri yakın ve içten a- anın takdire şayan olduğunu; w İusal vazifelerimizi müdrik halkımı z0 ve matbuatımı vaffakıyetler Anadolu ajansiyle yaymış £ dardır. Sayın dinleyicilerim! Yarının savaşları, ulusun fier fore dinden, her zamı ziyade aıklık, dayanıklık ve fedakâi liyor. Hiç unutulmamalıdır ki ” havaya kare 4t korunma işleri artık tamamiyle a- İusal bir iş olmuştur. Bu hayati meselede - herkesin bi ödevi vardır. Her ferd, her ayle reisi, her müessese direktörü; havaya karaı koruma komisyonugun normal üyesi ve candan yardımcısı olmalıdır; çün kü bu büyük tehlikeye ancak bu se- retle ve elbirliğiyle karşı konabi uyak dik bek- Zaman zaman cihan tarihinin sey- rini değiştirecek kadar büyük inla- blar yapmış olan ve yapmakta bu- kunan törk uluşu, bügün Çışık sön « dürme) denemelerinde muvaffak ol- dağü gibi yarın (Alarm) - tatbikatla « vında ve öbür gün de hakiki durum- dacda ayaı uyanıklı; dayanık- Jığı ve aynı fedakâclığı göstererek be- bemeha' müvaffak ve muüzaffer ola. cakte
