11 SONKANUN 1036 CUMARTESİ ULU S e Silah salışları Hakkınde amerikan senatosunda yapılan tahkikat Vasington, 10 (A.A.) — Tahkika- tına devam eden senato levazım ka- misyonu, Beyaz saray ile dış işleri bakanlığı ve hazineden gelen gizli ve- sikaları gözüen geçirmiştir. Eski cu- mur başkanı Vilson'un 1915 de ani bir şekilde İngiltere lehine dönüş se- bebleri hu vesikalardan anlaşılmak- tadıt. Bu vesikaların en mühimi eski ha- zine sekreteri Kado'nun bir. mektu- budur. Sekreter, bu mektubunda, sterline lirasının boyuna düşmesinin Amerika ticaretini tehlikeye koydu- ğunu ve harb eden devletlerin Ameri- -kadan borç para almaları hakkında konulan yasanın kaldırılmasını — tas- vib ettiğini yazmaktadır. Mektub şöyle bitmektedir: ”İngiltere ker zaman en iyi müş- terimiz olmuşlur. Ve elan da öyle- dir.7 Komisyon toplantısında bulunan Morgan bankasının eski sahibi B. Vidney, bu bankanım 1918 de Ameri- ka hükümetinin yardımı ile 194 mil- yon dolarlık hususi ingiliz borçları te- diye etmiş olduğunu söylemiştir. Mogolistan sınırında hâ- diseler çoğalıyor Moskova, 10 (A.A.) — Alman haber alma bürosundan: Tas ajansının Kaba- rovsk'ten aldığı haberlere göre, dün Man çuri - Sovyet sınırında yeni bir hâdise olmuştur. Hududu geçen bir japon tay- yaresi, Sovyet toprağında mecburi - bir iniş yapmıştır. Tayyare içinde bulunan iki japon ile iki Sovyet askeri arasın- da ateş teati edilmiştir. Japonlardan biri yaralanmıştır. Tahkikata mıştır . Moskova, 10 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Son zamanlarda Mançuri or- dusundan kaçan bazı kumandanlar, Sov- yet topraklarına geçmişlerdir. 26 ilkkâ - nunda bir Sovyet sınır devriyesi, Sovyet başlan - topraklarında aslı çinli olan bir mançu- ri zabitini yakalamıştır. Atı ve tüfeği ile, üzerinde japon askeri üniforması olduğu halde yak zabit, jap etmemek için kaçtığını söylemiştir. 31 ilkkânunda da Novoaleksevka böl- zenödea Manç t meni ile bir küçük zabiti yakalanmışlar- dır. : Bunlar güya japon aleyhtarı olduk - ları için japon zulmünden korkarak kaç- tıklarını söylemişlerdir . 27 ilkkânunda Ekaterino Nikolovsk bölgesinde hududu geçen bir çinli yaka- l ır. Doğu şimalindeki halk ordu- “su birinci fırkasının kumandanı olduğu- 'a hizmet i müfr asteg - nu söyüyen bu çinli, japon mançuri kıta- atına karşı mücadelede bulunmakta idi. Bütün yakalananlar, muhafaza altı - na- alınmışlardır. Moskuva, 10 (A.A.) — Tas dün Pokrovka köyü yakınında Sovyet ajansı topraklarına inen japon süel tayyaresin- deki iki japonun, kendi ateşlerine muka- bele eden sınır muhafızları -tarafından yaralandığını ve Voroşilof şehrinden tedavileri için doktor ve ilâç gönderildi- gini bildirmektedir . Sovyetler birliğinin protestosu, Tokyo, 10 (A.A.) — Sovyet Büyük elçisi B. Yurenef japon tayyarecilerinin Sovyet - Mançukuo sınırını geçmelerini bugün Say Hirota nezdinde pı-o-teslo et- miştir. Domei ajansının öğrendiğine göre, B. Hirota bir sınır tashihinin lüzumlu olup olmıyacağını gözden geçirmek vadinde bulunmustur. B. Yurenef Japonya ile Almanya ara- sında bir askeri andlaşma yapılıp ya - pılmadığını sormuş ve B. Hirota da “hayıw,, cevabını vermiştir. Sovyet merkezi icra komitesinin ikinci toplantısı Moskova, 10 (A.A.) — Sovyet Rus- ya merkez icra ikinci toplantı devresi buyün Kremlin sara- . yında Kalininin bir nutku ile açılmış- tar. komitesinin Molotof söylediği büyük bir nutuk- İa 1936 ekonomi plânını anlatmıstır. ODIS HABERLER İTALYAN ETYOPİ HARBI General Graziani, Tigredeki habes baskısını hafifletmek için taarruza gececek Londra, 10 (A.A.) — Yağmakta o- lan şiddetli yağmurlar şimal cephe- sindeki italyan ve habeş kuvvetlerini hareketsizliğşe — mecbur etmektedir. Buna mukabil, cenupta, Gihbide, ve Gorahai garbında çarpış- malar olduğu haber verilmektedir. Adisababada General Graziani bu şehir tinde kuvvetli bir taarruza geçecek ve Tigre üzerindeki habeş tazyikini bu suretle hafifletmeye çalışacaktır. Röyter ajansının Adisababadaki ay- tarı şu telgrafı yollamıştır: Kerelle ve sanıldığına göre, istikame- General Graziyani ne yapmak fikrinde Buradaki bitaraf müşahitlerin u- mumi kanaatine göre, general Grazi- ani Dolodan Ginir şimali garbisine doğru ve Adisababaya müteveccihen kuvvetli bir taarruz hareketi tasarla- maktadır. Söylendiğine göre Ginirde ve Gorahainin yüz on kilometre yar- bında çetin çarpışmalar olmuştur. Resmen baber verildiğine göre Babi valisi Maç Beynemeredin Deccaz kuv- vetleri Kerellede bulunan bir italyan kıtası ile çarpışmış ve birçok — italyanı öldürmüştür . Buradaki umumi kanaat şudur: General Graziani Harrara doğru yapılacak bir taarruzun şimdi imkân- sız olduğunu anlamıştır. General, böyle bir taarruzdan vazgeçerek bü- tün kuvvetlerini, hafif habsş kuvveti- lerinin işgali altında bulunan Babi ve Siamo vilâyetlerinin zaptı için topla- maktadır. Dolo ve Ginir arasındaki yerler ârızasız ve aşılması kolaydır. Buna karşı Ginir ile Adisababa ara- sında bulunan dağlık ve ârızalı böl- ge, aşılması son derece güç olan tabii bir engel teşkil etmektedir. İtalyanlar Sebeli yaylasınden ilerliyecekler İtalyanlar Ginir üzerine bir taar- ruza geçerlerse, Şebeli nehri yaylası- nı takib Italyanların Ras Desta kuvvetleri üzerine yaptık- edeceklerdir. lart devamlı hava taarruzu bu kuv- vetlerin maneviyatını bir dereceye ka - dar sarsabilmiştir. Fakat, gerek Ras Desta ve gerekse Ras Beynemered'nın kumandasında harb eden askerlerin cesareti ciddi bir şekilde kırılmış de- gildir. General Grazianinin bir taar- ruz takdirinde bu muharibler, çete italyanları teh- şekilde yorabileceklerdir. muharebesi yaparak likeli bir Şimal cephesinde Tembien bölgesin- de ve Takazze nehri boyunca yapı- lan çarpışmalarda muvaffakiyet elde etmiş olan habeşlerin — maneviyalı yükselmiş bulunmaktadır. Şimal cephesinde Şiddetli yağmurlardan dolayı Des- sie de kalmaya mecbur olan imoara- tor, yakında Tigre cephesine hareket edecektir. Habeşlerin Makalleyi ye niden işgal için harekete beklenmektedir. şimali garbide, ayın tutulmasından faydala- lanan habeş kuvvetleri italyan hatları sokulmuşlardır. gecmeleri Bu arada, arasına Doğru bir Ras aşarak şimdi N” ideri vadisini takip etmekte olan habeş muhariblerinden mürekkep kı- taları şimale yollamıştır. Ras İmrunun kaynaktan haber alındığına göre, İmru Takazze nehrini sağ cenahı ise Ras Seyumun kuvvet- lerile irtibattadır. Öteki habeş kuv- vetleri ile birlikte hareket eden bu iki ordu, şimali şarki istikametine doğru yürümeye başlıyacaklardır. Muhtelif habeş kuvvetlerinin bu danışıklı hare- keti Makalle ile Adua arasındaki i- talyan münakale vasıtalarına karşı ciddi bir tehlike ve tehdid teşkil edecektir. Harrardan bildirildiğine göre, bir muharib koluna kumanda eden Maç Deccaz Dagalmada vararak Ras Na- sibu kuuvvetlerine katılmıştır. Ay tutulmusı üzerine yapılan nümayişler Adisababa, 10 (A.A.) — Havas bildiriyor: Anlatıldığına göre evelki akşamki ay tutulması birçok fevkalâ- de nümayişlere sebeb olmuştur. Ha- beşler, böyle hâdiseleri, uğursuz bir takım şeyler olacağına ve bilhassa kan döküleceğine alâmet sayarlar. E- velki gün habeşler, Yuda arslanını hiddetle dimdik olmuş ve tırnaklarını çıkarmış bir vaziyette görmüş olduk- ları zannına kapılmışlardır. Vaziyet elverişli olduğu zamanlar- da Yuda arslanının muhteşem meha- beti içerisinde ve fakat sakin olarak görülür. Birçok gruplar, bağırarak, şarkı söyliyerek Adisababa sokaklarında dolasmışlardır. Halk, imparator sara- yının önünde dua etmiştir. Ay tamamiyle meydana herşey yoluna girmiştir. çıkınca Mısır. İtalyayı protesto etti. Londra, 10 (A.A) — Kahireden bildirildiğine göre, Mısır hükümeti, italyan hükümetine bir nota yollıya- rak Mısır kızılayının Degabur yakı- nımda bombardımanımdan — dolayı pı-'.sto etmiştir. Dagabur bombardımanı hakkın- da italyan tebliği Roma, 10 (A.A.) — Dagabur'un hava bombardımanı hakkında şu tebliğ neşredilmiştir: resmi Yabancı gazetelerin yaydığı bir ha - beş tebliği italyan tayyarelerinin 4 son. kânun sabahı içinde iki mısırlı bulunan bir seyyar hastaneyi bombardıman ettik- lerini bildirmektedir. Somali italyan ku- mandanlığından gelen raporda bu habe- rin ve buna müteallik verilen tafsilâtın katiyen asılsız olduğu bildirilmiktedir. Habeşlerin iddia ettiklerinin tersine ola- rak, italyan tayyareleri bazı habeş mu- hariblerinin arstulusal kaideleri boza - rak hastaneye sığınmak Üüzere oraya doğru gittiklerini görmüş olmalarına rağmen hastane civarına bomba atma - mışlardır. Dolo çuarpışmalarını kim kazandı? Adisababa, 10 (A.A.) — ajansından: Dolo bölgesinden biribi- rini nakzeden bir takım haberler gel- mektedir. Dolo'daki habeş hükümet erkânı Kerelle'de italyanlara karşı habeşlerin bir zafer kazanmıs olduk- larını iddia etmektedirler. Güvenilen kaynaklardan bildiril- diğine göre Dolo yakınında şiddetli muharebeler olmuş ve her iki taraf ağır kayıplar vermiştir. Royter İtalyanların birkaç mil ilerlemiş oldukları sanılıyor. Ras Desta, yardımcı miştir. Otuz beş bin Vallamas ile Ko- İos, Sidomoya doğru ilerlemektedir. kıtalar iste- Habeşler altı tank almışlar Adisababa, 10 (A.A.) — Royter ajansından: Buraya gelen bir habere göre, Gorahaiye aşağı yukarı 50 mil uzakta Kerellede Bali valisinin kı- taları ile bir italyan kuvveti arasında geçenlerde yapılan çarpışmada ha- beşler altı tank zaptetmişlerdir. İtalyanlardan dokuz mitralyöz ile birçok mühimmat da zaptedilmiş oldu - ğu ve bir italyan subayile yüzlerce as - kerinin telef oldukları da haber - veril - mektedir . İsveç kızılhaçının bombardımanı yolsuzmuş Adisababa, 10 (A.A.) — Havas bil- diryor: İsveç seyyar sıhiye heyetinin bombardıman edilmiş olduğu yere git- miş olan arsıulusal kızılhaç delegesi Dr. Jüno, Cenevreye bir rapor gön- dermiştir. Mumaileyh, bu raporunda İsveç sıhiye heyetinin tayyareler ta- rafından mükemmelen görülebilece- ğini ve binaenaleyh bombardımanın arsıulusal kanunlara aykırı bir hare- ket olduğunu beyan etmektedir. Kİ Fransa Akdeniz donanmasının durumu Paris, 10 (A.A.) — Poöti Pariziyen gazetesi, Akdenizde bir tehlike ha- linde Fransanın alabileceği müdafaa tedbirlerini anlatıyor : “Fransa, halen, bütün birinci filo- yu Akdenizde bırakmakla iktifa et- mektedir. Eğer, ingilizlerin yaptığı gibi bu denizde fevkalâde durum ilâan edecek olursa, evvelâ bu birinci filo- nun ve üçüncü ve dördüncü deniz fır- kalarının mürettebatını tamamlama- bir krüvazörle, üç torpido muhribi, yedi torpido ve 25 denizaltı gemisini harb edecek hale koyması ve sonra da 6.000 kişiye yükselen muret- tebatı silah altına çağırması icab e- decektir. Bundan başka Tulon ve Bizert harb limanlarile Kot Dazurdeki ve şimal Afrikasındaki bütün tecim limanla- rını müdafa haline koymak ve bun ları ağ ve torpidolarla teçhiz etmek, sahil muhafaza hizmetleri teşkil et mek icab edecektir. sı, yani Bu yüzden, donanma için mühim mikdarda ihtiyat efradını silâh altına çağırmak ve sahil müdafasını 10.000 kişiye yükseltmek suretile kuvvetlen- dirmek gerektir . Fransa, Alp hududunda kısmi se- ferberlik yaparsa, cenubu şarkisinde bu- belki de ikinci ihtiyat fırkasının bazı sınıf- larını silâh altına çağıracaktır. Fran- sa, hududttaki bütün italyan ulusu- lunan birinci ihtiyat fırkasile harb zamanında gibi yaşamak- ta olduğunu göz önünden uzak tul- mamakla beraber, Fransada da buna benzer bir tedbire müracaat edilmesi mevsimsizdir. Fransızların, bu tedbir- lerin gecikmeksizin tatbik edilebile- ceğinden emin olmaları kâfidir. nun İtalya Habeşistana yenilirse Avrupada- ki nüfuzu nasıl korunacak Londra, 10 (A.A.) — Bay Musoli- ninin Habeşistanda herhangi bir mu- takdirin- de İtalyanın Avrupadaki nüfuzunun ne suretle korunacağı meselesi dış iş- çok meş- vaffakiyetsizliğe uğraması leri bakanlığı mahfillerini gul etmektedir. Bundan dolayı bu ayın yirrıiisinde Cenevrede toplanacak olan zecri ted- birler komitesinin petrol üzerine am- bargo konulması tarihini geriye at- ması ihtimali vardır, çünkü B. Ruz- velt o tarihe kadar kâfi salâhiyetleri almış bulunmıyacaktır. Bundan başka, Londradaki mahfilleri, Dolo bombardımanının ö- İsveç İnzgilizlerin kabulü bir yanlış anlamudan mı çıkıyor? Londra, 10 (AA) — Röyter bildiri. yor: Dün japon ve ingiliz deniz delegas- yonlacı arasında, japon teklifinin yeni - den müzakeresi hakkında cereyan edemn görüşmelere dair burada “müşterek azami had hakkındaki müzakerenin tekrar gö- rüşülmesine amade olmak,, ile “bunum : kabulüne amade bulunmak,, — arasında belli bir fark olduğu kaydedilmektedir. - Röyter'in öğrendiğine göre, İngilte- — renin deniz müsaviliğine dair olan ja - pon talebinin önümüzdeki durumu zaifs lememiştir. Konferans mahfillerinde dün akşam zamankindem çıkmazım uzun müddet önüne geçilemiyeceği kor. kusu hüküm sürmekte idi konferansın durumu her karanlık gröülmekte ve bu Japon tabiyesinin konferansı, evvel- ki gün münakaşa edilen “malümat tea- tisi,, meselesi yüzünden değil, "*müşte- rek aazmi had,, meselesi yüzünden in « kıtaa uğratmak olduğu zanndilmektedir. Paris, 10 (A.A.) — Paris gazeteleri, — deniz konferansının müsbet bir ııeheeyq varması ihtimali hakkında bedbin gö « rünmektedirler. Eko dö Pari gazetesimn- de bu hususta fikir yürüten Pertinaks diyor ki: “— Bu konferansın muhtemel bir s0. nucu, İngiltere ile Japonya arasında sı- kı bir işbirliği kurulmasıdır. Hususi bir kaynaktan haber alındığına göre ingilix deniz bakanlığı B. Eden Dış Bakanlığa dilelidenberi bu h ehemi « yetle gözden geçirmiştir.,, tayin Balkan Antantı — Ekonomi konseyi ayın 17 sinde toplanıyor. Bükreş, 10 (A.A.) — Balkan am- — tantının ekonomi konseyinin bir kara- — rı ile mezkür antant 17 son kânum da Bükreşte bir toplantı yapmağa ğırılmıştır. Sanıldığına göre antantı devletleri arasındaki e mik mübadelelerin inkişafı ve t hakkında olan plân müzakere cektir. “İngiliz kabinesinin göz önü bulundurması gereken şe Londra, 10 (A.A.) — Morning İo"ı g hıkkındı görüşmelere başl ıngılız kabi şağıdaki örrelei hullenn bargo İtalya'yı, geçen ilkkânundan faz. la askeri mahiyette karşılıklı tedbirler — almağa sevkedecek midir? : 2 — Fransız donanmasının hırekeI'* leri ve Amerikanın bitaraflık kararı, va- — ziyeti ne şekilde değiştirmiştir? 3 — Sir Samuel Hor'un kendini mü- dafaa etmek için verdiği nutuk, Paris — sulh projesinden dolayı nefret ve uı[îıl duyan efkârı umumiyeyi ne dereceye lıııı dar yatıştırmıştır? Deyli Ekspres gazetesinin sınd.ıglıın göre, İngiltere, petrol amborgasunu kı.. bul ettirmek üzere Cenevre'de ısrarda bulunmıyacaktır. Tatbik edilmekte olan — tedbirlerin kâfi olduğu ve bir harbla ne- ticelenmesi muhtemel olan yeni tedbir - ler al lüz z bulduğu söylen- cünü almak istiyormuş gibi görü mek için İsveçin ambargo konulma- sını istemek tasavvurunda olmadığını bildirmektedirler. Buna karşı Sovyetlerin ambargo konulması lehinde müdahalede bu- hunmaları ihtimali yok değildir. Bununla beraber B. Eden ile Sov- yetlerin Londra büyük elçileri Bay Maiski arasındaki ilk görüşmede her iki tarafın hâdiseleri hızlandırmak arzusunu göstermiş oldukları sanıl- maktadır. Japonların deniz konferan- sında anlaşmadan kaçınmalariyle e- hemiyeti bir kat daha beliren uzak şark meselesinde de karşılıklı olarak ihtiyatlı nılmaktadır. davranılmakta olduğu sa- Nihayet ingiliz yüksek mahfilleri, Almanyanın geniş ölçüde silâhlanma- sından çekinmektedirler. Bütün bu sebeblerden dolayı Ce- nevre kurumu 20 kânunusani tarihin de petrol üzerine amhargo konulma - mektedir, Londra, 10 (A.A.) — Sabah gazete. leri tarafından neşredilen haberlerden — anlaşıldığına göre ingiliz hükümeti şinıs dilik petrol ambargosunun leh ve yahud aleyhinde hiç bir karar vermiyecektir. İran'da İlk öğretmen okulu açıldı. Tahran, 10 (A.A.) — Şehinşah ilik defa olarak beraberinde kıraliçe ve prem sesler ve bir çok İran kadınları olduğu halde dün ilk öğretmen okulunun açılış vesmini yapmıştır. sı meselesinde kati bir vaziyet almış bile ingilizlerin - Ameril düşüncelerine uyarak - umumi ambargo konulmıyarak yalnız semattan öneeki mikdarlardan fazla petrol verilmemesi teklifinde bulun- olsa “malari iktimali vardır.