18 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

SAYIFA 4 Komşularımızda | neler oluyor? SURİYE'DE Şam'da buğday fiatları düş - müştür. Piyasaya çok mal gelme- si nomalin üstünde olan piyasayı önemli bir şekilde indirmiştir. & Suriye nüfus direktörlüğü iç bakanlığa bir rapor göndererek Suriye'de genel bir nüfus sayımı yapılıması lüzumunu bildirmiştir. Suriye'de on üç senedenberi nü - fos sayımı yapılmamış - olduğun - dan sicil defterlerinin yenilenme- si gerekli görülmektedir. $ Paris'te bulunan Kont De Martel Suriye'ye dönerken Fransa ile Suriye arasında yapılacak an - İaşmanm yeni şekli ve Lübnan'da- ki yönetsel örgütün düzenlenmesi için hazırlanmış iki proje getirece- Pini Surive gazeteleri yazmakta dır. $ Fransa'da ölen eski Lübnan baskanı Sarl Debbasın ölüsü FPaci tesrinde Birot'a gı we aradın gömülecektir. IRAK TA $ İran'ın ekonomik kalkınması dalayısiyle birçok yerlerden gelen yabancı lerin bundan sonra devlet ıelorııvdı— calışmalarına izin » İran isçisinin | rde yabancı - işçi kullarmamaları sösyetelere bildi tetir. verilmiyecekti ha şarabileceğ YUĞOSLAVYA'DA $ Berlin üniversitesinden — bir talebe grupu daha evel Berlin'e gelmiş olan yugoslav talebelerinin göretine karşılık olmak üzere bir- kaç gün önce Belgrad'a gelmiştir. Talebeler üniversiteyi gezmişler ve alman elçisi tarafından kabul olunmuşlar. Aynı gün (Oplenac) da bulunan kıral Aleksandr'ın me- zarına çelenk koymuşlardır. Al- man ve yugoslav gencliği arasın- da daha sıkı bir birleşme, sağlam- laşması için bu yıl Berlin ve Bel- grad'da birer (alman ve yugos- Tav talebeleri birliği) kurulacak ve talebelerin büyük azad zama- mında vakit geçirmeleri için her #ki memlekette kamplar kurula- caktır. Yugoslav gencliği gelecek alman talebeleri kurulacak hmp içın Dalmacya kıyrlarını seçmiş- 5 Birbuçuk aydanberi yugoslav ve yunan tecim delegeleri arasın- da Belgrad'da devam eden ve iki Mmemleket arasında bir tecim an laşması kurulması için yapılan ko- nuşmalar bu ayın 7 sinde sona bağlanmıştır. Sonucu çoktanberi sabırsızlıkla beklenilen konuşma- lar ilk defa Bled'de başlamış ve Belgrad'da bitmiştir. Yugoslav delegelerinin başında endüstri ve ekonomi danışmanı (B. Sava Ab- radoviç); yunan delegelerinin ba- şında (B. Giropulos) bulunuyor- du. Bu anlaşma 1936 yılımın baş- langıcma kadar devam - edecek. tir ve yugoslav çıkatmın yüzde (35) i döviz yüzde (65) i bono olarak verilecektir. Bu bonolar Yunanistandan Yugoslavyaya gi- recek malları ödemek için kulla- mılacaktır. Aynı zamanda 46 mil- yon dinara yükselen eski kredi- ler meselesi de bu anlaşmalar - ile halledilmiştir. ROMANYA'DA $ İlk sömestirinde Romanyanın petrol çıkatı geçen yılın 3,059,833 hııunı karşı 3,300,451 ton olmuş- Gq;ın yılın ilk sömestirindeki petrol çıkatı değeri 3,684,305.000 iken bu yılki 4,030,900,000 e yük- selmiştir. Böylece ton itibariyle çıkat bu yıl yüzde 7,8, değer iti- bariyle yüzde 9,3 fazlalaşmıştır. Bu yıl ki fazlalığm sebebi İ- talyanın Habeşistan seferi için Romanya'dan fazla petrol çekme- sidir. İtalya geçen yıl ilk sömestir- de 440,034 ton almışken bu yıl 770 ”'0 tomm bulmuştur. Uhı.—'l;ır Sıısyvtvsinin son yıkıhşı Japonya ve Almanya gibi Uzak Doğunun ve Orta Avrupanın en kuvvetli iki alusunu hay - beden Uluslar Sosyolesinin hayatı; italyan — habeş anlaşmaz lığı duruma.-girmiştir. Erkinlik ve egemenliklerini, Uluslar Sosyetesi çerçeveri dolayısiyle tehlikeli bir inde garanti etmek zorunda olan küçük devletleri e Baltık ve İskandinav hükümetleri İtalya davasını silâhla kotar - maya kalkarsa Uluslar Sosyete sinden çekileceklerini bildirmişlerd ir.. Bu durumun Uluslar Sosye tesinin varlığı baraımından tehlihe! i bir şekil aldığım iddia eden- ler arasında, eski ingiliz başba kanlarından B. Loyd Corç ön safta bulunmaktadır. Ulusal hükü - mete karşı yeni seçimde bir sa vaş açmaya hazırlanan ihtiyar dipl omat italyan — habeş anlaş - mazlığım “Uluslar Sosyetesini n son yıkılışı,, olarak görüyor : Uluslar Sosyetesinin, bugün “in ar. ticulo mortis, olduğunu iddia etmek. ten hiç boşlanmıyorum. Bununla — be- raber iddia ettiğim şudur ki şayet U. Taslar Sosyetesi italyan . habeş anlaş. mazlığını kan dökmeksizin kotarmak- tan yetkin kalırsa onu, şifa bulamıyan bir kötürüm olarak görmek gerekecek. tir. Japonyanın Çine karşı yaptığı sefer- lerin arkasını kesmek hususundaki a. ğir ve kesin reddi, Uluslar Sosyetesine zaten büyük bir darbe indirmiştir. E- ğer yarın Uluslar Sosyetesi, habeş top. rağının erkinlik ve tamamiyetini koru. maya muvalfak olursa, vereceği bütün yarım için Olan kararlar, bir yetkinin boş Jakırdılarından ve gevezeliklerin. den başka bir şey olarak görülemez Musolini, şimdiye kadar Uluslar Sos yetesinin üyelerine oyun oynayıp dur. du. Zekâsı sayesinde, bunlarm tehdid. lerini hiçte ciddiye alınmaya lüyık ol. madıklarını sezdi. Musolini yarın salı ma geçecek olursa, . ki bunu esasen tro. pik yağmurları habeş topraklarını de. nize çevirmekten geri durdukları — za man yapacaktır . Fransa ne onün bü hareketine engel olacak ne de bu ha. reketi hoş görmeyip durdurmak isti - yenlere müsamahakâr davranmıyacak *ransanin dürümü — Muzalini ile ya girişmek hususunda elverişli ; ve Musolini de bunu böyle Fransız devlet adamlarının bir sa. bit fikirleri var: O da Almanyadır. Fransa Almanya tarafından 1870 de nikd. intikamını, hazırladı, örgütlendirdi. Bütün fransız dış sıya. sası bu fikirle zehirlenmiş ve bozulmuş ve aynı zamanda doğuda anlaşmazlık olursa, ne tamamiyle İngiltereye gü venmemek ne de, vaktiyle Brest . Li. tovak anlaşmasını imzalamış olan U, R. R. S'in önderlerine dayanamamak kaygusiyle titizlenmektedir. Diğer ta. raftan Fransa, Amerikanın da araya girmiyeceğini biliyor. Bundan — başka hem Fransa hem de İtalyanın, Alman- yaya karşı birleşmeleri ikisinin de a. sığları gereği bulunuyor. Almanya ise Avusturyayı Reich'a sokmak gibi belli bir arza beslemektedir. Zira bunu böy. le yapmakla hem nüfusunu 7,000,000 gi bi bir miktarla arttırmış hem de bu ka- bil bir işgal aracile İtalyayı doğrudan doğruya bir tehdit altında Bbulundur. muş olur. Bundan ötürü bu iki memle. ketin sınırları üzerinde birze asığları vardır. Pransız devlet adamları ise şüp- he yok ki, bu kadar esaslı bir kombine zonu borabilecek herhangi bir hareket. te bulunmaktan kesin surette — çekine nsasız bir Uluslar Sosye. tesi yetkindir. Musolini de zaten bu ba kikatc göre davranıp ona göre işini hesablıyor. Eğer Musolini, Uluslar s08. yetesine başarı ile meydan okursa, e. nun hakikaten canraa kıymış olacak ve son darbeyi vurmuş olacaktır. İşte şim. i zaman, ceklerdir. di oynanmakta olan oyunun Bnemi mey- dandadır. İtalya . Habeş anlaşmazlığı, Ulus. lar Sosyetesinin karışmasını apaçık bir Sürette davet etmektedir. Uluslar Sos yetesinin yeni bir başarısızlığı kendi sinin kesin ve ağır bir surette mahvı demek olacaktır. Eğer Duce — Habeşistanı alacak ve Habeşistanı bir nevi ülkesine katacak, bu bâdise yeritilmiye konulmıyan U. luslar Sosyetesi kararlarının artık ta. mamen değersiz olduğuna kanıt ve is. pat olacağından hiç bir ulusun; böyle bir hâdiseden sonra artık bu sosyeteye aldanmaz olacağı apaçarktır. ... Şimdi bugünkü duruma dayanan h- dise ve hâdiseleri kısaca gözden geçi. relim, İtalyan hukümuı. yılhrdu be, göz koymuş bulunmaktadır. Geçen yıl 23 birinci teşrin ayında, merâların in. celenmesine memur bir ingiliz - habeş kamisyonu italyan hartalarından baş - ka bütün hartalarda habeş toprağı üze. rinde ve hattâ sınırdan birkaç kilomet. re uzaklarında bulunan Uclval vahası- na gelerek bir italyan keşif —ön kolu ile karşılaşıp bu kol tarafından geriye itiliyor. Bir iki hafta etrafta çadır kurup gu. rada burada barındıktan sonra, komis. yona refakat eden habeş kuvvetleri ile, İtalya kuvvetleri arasında bir çarpiş. ma oluyor. Musolini bu hâdiseyi bir “casus belli,, telakki iyor ve hemen bir Afrika seferi için orduları silâh al. tına almaya koyuluyor. Musolininin niyeti sadece Habeşistanı almaktı, bu gün niyeti gene odur. Şimdi Habeşistan da tıpkı İtalya ayarında bir $. D. N. üyesidir. Ul sösyetesi ise aşa başvurmak yü münü tanımak 1 barış ve güveni kurmak için kurulmuş; üy: Jeri de savaş tamtersi haerhangi bir anlaşmazlık ve uzlaşma mazlığı yargıca vermeye yükenmişler. dir. Üyeler eğer bu yükenlerine baş lân etmemeye eğilirse, aralarında savaş olmasına mad. deten ve otomatik olarak imkân kalmaz. Bununla beraber Uluslar Sosyetesi hü. angi bir bulunduğu — yükenlere ettiği vaki olursa, bu » bu gavaşı bütün diğer likte açmış telakki - olm ütün bu devletler üyeleri de bir nur. Bunun için de bi bu üy her türlü i keemek ve onu töbekâr kılmak için (toprak ve de. niz sücl hareketleri ile beraber olmak şartiyle) bütün lâzımgelen — tedbirleri almak suretiyle öalemek — yükümünde. dirler, Ttalyan tarafından tehdid'edilen Ha. beşistan geçen 16 ikincikânunda Ulus lar Sosyetesine başvuruyor. Bu sosye. tenin şimdiye kadar bu derece basit bir vak'a hakkında kanunen höküm yürüt. mesi İlizumu görülmemişti Buna karşın bu yüce hakyeri gün gibi apaçık olan bu ödevinden ısrarla kaçındı. Mesela, İtalyanın vurmak için hazır bulunaca. ğı bir tarihe 4 eylüle bırakıldı. Muso- lininin şurada hakirını teslim etmeli ki © da hiç bir zaman ne oynadığı oyunu gizlememiş ne de beslediği niyetlere kılığını- değiştirmemiş olmasıdır. Eso, pe'un masalında, kuzuyu boğazla- - istiyen kurt, bu sahmmı haklr göster. meoek için bir sürü behaneler uydurar, Ve atıl gerçek sebeb olan açlığı ise en son olarak zikreder. Fakat Musolini, kendi gerçek sebeb ve niyetlerini hiç lemden gizlemiyor. Zira riyakâr de. r. Musolini, yeni topraklar edin mek ihtirasında ve Habeşistanın dağ ve yüksek yaylalarının sakladığı yeni ta. rımsal ve maden kaynaklarını cle geçir. mek istediğini açıkça tanıyor. Mussoli ni: “Cenevre ile beraber, Cenevresiz veya Cenevreye karşı,, sözünü — ortaya atarak, her şeye karşın hâkim ve erkin bulunan habeş ulusunu jilhak ve kendi. ne tâbi kılmak arzusunu da açıkça söy ledi. Somaliye ve Britreye biribiri ar kasr sıra kuvvet gönderiyor. Kendisi. niz, Uluslar sosyetesinin son toplantı. Bma cevab olarak yaptığı mukabele, habeş sınırına 72,000 kişi daha gönder mek oldü. Bu ise, bir tiyatro, bir göz. teriş Jjestinden çok daha kapsal bir fest. tir. v Uluslar sosyetesi, İtalyayı — sapmış olduğu bu yoldan alrkoyabilir mi - Bu alıkoyma halbuki onun - 1 son ödevi ve hikmeti vücudunun eses gayesidir. U luslar sösyetesi bunda muvaffak — ol. mazsa, mahvoldu demektir, Zira onun için bu kahil bir bozgüna uğramak en acıklı bir cinayeti işlemek demeye ge. lir, İncilde “sen bunu yapmadığından dolayı,, geklinde ifade edilen bir suç- lama, suçluyu şeytanın ve nefretini ka. zanmış melaikenin diyarr olan sonsur ateşin yandığı cehenneme mahküm o. luşuna varır. Mammutların ve “bronto. sâure”ların bugün iskelet olarak —kal. mış bakiyeleri, hacimleri ne olursa ol. sun, savaş için iyi silahlı bulunmayan mahblükların akıbetini pekâlâ — göster- mektedir. Uluslar sosyetesi eğer habeş. İtalya anlaşmazlığını zaferle halletme. Bini bilmezse tarihte hapsedilip — kala. cak olan iskeleti gelecek kavimlere ve uhralara iş güç beceremiyen zavallı ku rumların mukadderatını — anlatacaktır. Şimdi 3 ağustot tarihinde Uluslar sos. yetesi asamblesi tarafından alınan ka. rarlar, sosyetenin daha © zaman, bir yenilmiye razı olmuş bulunduğuna işa. ret ediyor. Bu kararların adedi ikiydi, bir beşinci Üye atandırıyordu ki bu üyenin ödevi, vaha- nan italyan veya habeş toprağında olup olmadığını tayinle hiçte uğraşmaksızın Ualual hâdisesi hakkında bir nasihatte bulunmakla yükümlü olmaktan ibaret. ti. İkinci karar ise, komisyon reform ile birlikte İtalya ve Habeşistan ara - sındaki ilgileti incelemek üzere seyin toplanmasını 4 eylüle koyuyor- Birincisi, komisyona kon. du. Bu tarihte ise yağmur mevsimi geç. miş bulunuyor. İtalyan askerlerinin de artık yola çıkmış olmaları beklenebilir. Aradaki vakte gelince Uluslar Sosye. tesi bu zaman İçinde hiç bhir şey yap. madı. Fransa, İtalya ve İngiltere, ma hut 1906 yılı andlaşmasının imzalayıcı. Tarı olmak sifati; durumu görüşmek için Pariste toplanmaya karar vermiş - Terdi, Fakat Musolini, bu toplanmanın Uluslar Sosyetesine bağlı bulunmıya. cağı, ve Çerkinliği mevzubahe olan) Habeşistanın bu toplantıya — girmiye mezun olmryacağı çibi bir şart koşmuş. tu. Bu üç taraflı görüşmenin hasıl ge. nel bir boşluk ve başarımızlıkla tonuç. Yandığlı malümdur. Bundan ötürü sa. vaşın şimden sonra bilfiil bertaraf edi. lebilmesi için ancak Pransa ile İngil. terenin, Habeşistanı bazı — özverilikler yapmak hususunda ikna etmelerile im. kânlı olur ki bu özveriliklerde hiç de. ğilse bir zaman İçin italyan ihtiras - Tarını bastıracak mahiyette — olsun ya. hutta Musolini'nin, yenijmesi gereken engellerin önemi akdir ile, istekleri. ni azaltmaya razı olsun. Bununla bera. ber bu faraziye ve tasınların şimdiki halde hiç te hakikate dönecek durumda olmadıklarını söylemek lârımdır. Ne İtalyanın Habeşistana — salımını kötülüyen bir kararı almaya ne de ge. rek ekonomik boykot gerekse herhan. gi bir diğer bofkot şeklinde olsun ber. kiteler tatbiz etmeye kalkıştığı — tak. dirde Uluslar Sosyetesi asamblesinin oybirliği toplayamıyacağı besbellidir. Uluslar Sosyetesinin üyeleri arasın. dan birçoklarınım, belki de bu gibi san, etionlara razı olacakları ihtimali var. dır. Fakat öteki üyeler de evrensel ba. rışı devam ettirecek kollektif bir hare. ket prensipine karşı duyabilecekleri hağlılığı kendi doğrudan doğruya dip. Tomatik asığlarına fedayı tercih ede. cekleri şüpbhesizdir. Hulâsa kesin olan bir şey varsa, o da Cenevreyi uygun ve elverişli bir toplanma ve aytışma yeri sanmakla beraber, uluslar, kendi Ulus. lar sosyetelerini, bir barış aracı ve ya. racı olmak bakımından, değerine inan. mamakta olup diplomatik görüşü ve andlaşmaları gene kendi aralarında ve devlet ile devlet arasında da yapmak. la kalmaları tercih ettikleridir. Eğer İngiltere, eylül toplantısı sırı sında iyi niyet ve onur adına andlaşma. yı kullanmaya çalışırsa Vilson'un yap. tığı binanın kendi gözü önünde yıkı. lıp tuzla buz olduğuna şahit olacaktır, korkarım. Bir de İtaryanın hareketini tenkit ve kötüleyen bir Fararım bir çoğunluk 18 EYLÜL 1935 ÇARŞANDA l Biliyormusunuz » GAS ere $ Yalnız yerde değil, gökte de ,artık rahat kalmadı. Malta nda- sının ilbayı, hemen işlertek ü bir radyo istasyonunun kurulm nı emretmiştir. Radyo ceği şeyleri hem ingilizce ve hem de Malta dilinde söyliyecektir. Kurulaccak bu istâsyon kuzay i- talyasındaki istasyondan hergün yavılmakta olan radyo yayınını öldürecektir. neşrede: $ Yeryüzünde aynı işi yapan erkekle kadının aynı ücret aldığı memleketler şunlardır: Çekoslo- vakya, Felemenk, İsveç, Danimar- ka ve Norveç. İsveç'te, bir lokomotif, maki nistinin vazifesi başında durma dığına son derece kızmış, durdu- ğu yerden kalkarak var hırziv'e yoluna devam etmeğe başlamı “ır. Alman gazetelzrine — İstokho'm'. dan bildirildiğine göre, bundan birkaç gün önce Gutenburg - Al- vesta arasında işliyen trenin yol- cuları, bugüne kadar ne İsveç'te ve ne de dünyanın başka bir ye- rinde işitilmemiş derecede Lor- kunç bir macera geçirmişlerdir. Bıı trenin ynİculırı lokamotifi- i olmryan bir katarda yıldırrm gibi hızla ilerlemeğer baş lamıslardır. Üsüle göre lokomotilten ayrıl mamaları Jâzımgelirken, küçük bir istasyonda hem makinist ve hemi de ateşçi lokommoti'ten inmiş- İer. Ateşçi'lle Tenllalst dışavda dolaşırken, neden ileri geldiği he- nüz daha belli olmıyan bir sebeh. le, lokomotif birdenbire hareket etmiştir. Tren hızlaştıkça bızlaş. mış ve 120 kilometre hızla ilerle- meğe başlamış. Bereket versin, trende bulunan hizmetçi kadın, yolcular arasında bulunan bir şi- mendiferciye korkunç tehlikeyi haber vermiş ve o da güc hal ile lokomotife yetişerek treni durdur- muş. Yoksa az sonra çok keskin bir virajı dönerken hepsi param- parça olacaklarmış. $ Çekoslovak dış bakanı ve bu defaki Uluslar Sosyetesi toplan. tısına başkanlık eden Edvard Be- neş türlü bilgileri nefsinde topla- mış bir zattır. Hakikiğ bir bilgin olduğu kadar iyi bir arayıcıdır da Fakat genelik hayatı maddiğ dar- İıklar içinde geçmiştir. On kerde- şinin en küçüğü idi. Zavallı babası bu kalabalık ayleyi geçindire' |- mek için çok çalışmak zorunda kalıyordu. Beneş'in gencliğinde en ziyade merak ettiği ve uğraş tığı şey futbol oynamaktı Prapda Slavya kulübüne girmiş ve az za- manda en ünlü oyunculardan sa- yılmağa başlanmıştı. Fakat bu ü- nü kuvvetinden dolayı değildi, çünkü Beneş narindi yalnız çok cevval, ve hiç düşünmeden derhal karar verip tatbik ederdi. Simdi Prag'da bazı pazarlar R sne önemli maçları bü takip ettiği görülür. Kim bilir bel- ki hic olmazsa yargıç olamar-ak- tan acı duymaktadır. - hiç zz-- dilmemeli çünkü madem ki Ulms. lar Sosyetesine baskanlık edivar en büyük yargıclık bu değil m:? tarafından ilzci sürülmesi ihtimali var. dır. Bu takdirde de İtalya, Uluslar Sas. yetesini terkeder. Bu ise, kollektif ha. reket Üzerine dayanmış — bulunan - bir arsıulusa| barış aracı olan bir kurumun sonuna ermiş olması demek olur ki bu son yıkılıştan sonra buna benzer yeni bir kurumu üşenmeden ve yeni baştan kurmak ve yaratmak zorağını doğuru Fakat işte her şeye karşın ulu: Cencvrede on beş yıl için toplayâbi miş olmak, hattâ bu toplayış, kollektif güven ve güvenlik Ülküsüne gösteril miş Lir saygı ve ihtiram taklidi bile olsa, gene de az bir şey sayılamaz. Zi. ra bizim şimdi karşısında bulunduğu. muz görzeyin yalancı bir tan olupta a. sıl gerçek tan'ın da ufkun artasında ve el altından — hazırlanmakta & ihtimali de vardır.