18 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugiîn: İkinci sahifemizde: Siyasî icmal Hitler partisinin kongresi Üçüncü sahifemizde: Anadolu notlan Reşad Nuri Dördüncü sahifemizde: Şehir plânlannı yaparken Yedinci sahifemizde: Sinema Sekizinci sahifemizde: Spor haberleri umhuriyet ]fll Sayi! 4075 Telgraf ve melrtap adred: Cumhuriyet, tstanbuı . Posta fcutnsu: tstantral. No. 246 n matbaa fcumfl« Matbaactfık Ç3fŞ3[IlD8 18 E]flul 1935 Mllletler konserl Teıefon: Baçmuharrtr re r r l : 82368, Tahrtr bryetl: 24298, tdare •« Neşrlyat şirfceti, 24299 • 2429a «Fransa yalnız da olsa gene Uluslar Kurumunu tutacaktı!» Cenevrede bir Fransız delegesinin ^Cumhuriyet,, e beyanatı Delege «Temenni edelimki İtalyaya karşı ceza tedbirleri almaya Iüzum kalmasın. İnsanhk gîrişmek felâketinden [Sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadaşımızdan ] Cenevre: 14 eylul ransa Başvekili Lavalin nutkundan sonra Uluslar Kurumu (Cemiyeti Akvam) binası tenhalaşmıya başladı. Murahhas heyetlerin büyük bir kısmı ve gazetecilerin ekserisi memleketlerinin yolunu tutuyorlar. Ku rumun gazetecilere mahsus olan salon lannda muhtelif istikametlerdeki tren lerin hareket saatlerini bildiren tarife ler asıldı; ve koridorlarda muayyen bir iki saat haricinde hemen hemen kimseler görünmüyor. Bir bakımdan M. Lavalin nutkunun en büyük manası İngilterenin her zaman •kuvvetli ve nüfuzlu olduğunu bu hususta inancı bir an zayıflamış bulunan lara hatırlatmakta ve Italyanın bu meseledeki mağlubiyetini aşağı yukarı resmen tasdik ve ilân etmekte aranmalıdır. Faşist hükumetinin biitün o mutantan nümayişleri ve ileri geri söylemekten şu son günlere kadar çekinmediği güzel nutuklan îngilterenin hiçbir vakit haykır mıyan soğukkanlılığı yanında şimdi gölgede kalmış bulunuyor. Pariste münteşir «Le Journal» gazetesinin buradaki muhabiri, romancı ve gazeteci Jean Martet ismini gazetesinde mtflakat yapmış. rvendısmı burada tanımak fırsatını elde etmiş olduğum Fransız muharririne bu sırrını arkadaşça ifşa etmesini rica etmiştim. Mülâkat sahıbinin kim olduğunu söylemedi. Fakat konusmamızdan anladım ki bu Italyan Dış Işleri Bakanı ( H a riciye Nazırı) Baron Aloisidir Mul^e Üçüncü Genel Enspektör dün gitti Nurenbergdeki geçid resminin akisleri bu acı tecrübeye Tahsin Özer bir gezi yaptıktan sonra kadroNurenberge giden bir Fransız muharriri «Almı sunu yapacak ordusu elindeki mükemmel harb malzemesini daha seri ve daha iyi kullanıyor» diyor Almanya ile Fransanm ordularını mukayese korunmuş olsun» diyor Tahsin özer, General Ali Fuadle beraber Güneysu vapurunda... Dogu Üçüncü Genel Enspektörü Tahsin Özer dün saat 20 de Karadenize kalkan Güneysu vapurile Trabzona hareket etmiş ve vapurda Vali Muhiddın Ustündağla Orgeneral Fuad, Cevdet Ke rim rs birçok saylavlar ve dostlan taAlman ordusunun geçenlerde yaptığt manevralardan sonra Alman SS Be rannunn uğurlanmıştır. Genel Enspektör, bu ilk gezisinde be kanı Hitlerin huzurunda ve harekâtı gSsteren büyük bir hartanm Snünd* manevraları tenkid ediyor. raberinde üç müşavir de beraber götürParis 17 (A.A.) Le Journal ga lar, Fransız kuvvetlerile mukayese edi mektedır. Bu müşavirler şunlardır: Ekonomi Bakanhğı namına direktörlerden zetesi tarafından Nurenberge gönderil lince çok iyi harb gereçine malik bu j Saffet Koray, Finans Bakanhğı namına miş olan özel aytar. Almanyaya gezisin lunmaktadırlar. Fakat bu gereçin Fran(Arkan 9 uncu sahifede) den önce Şampanyada yapılmış olan sız harb gereçine üstün olduğu sanılmaFransız manevralarında hazır bulun malıdır. Bununla beraber Almanlar, el , muştu. Aytarın iddiasına göre, Alman (Arkan 9 uncu sahifede) Musolini «zecrî tedbirler Vehib Pş. cephede Avrupanın hartasını Habeş kumandanı olan Misafir Sovyet heyeti değiştirecektir!» diyor eski Osmanlı paşası fabrikaları geziyor «Harbe hazırız» diyor ılamadı, italyaya eski teklifler tekrarlanacak Ingiliz kabinesi İtalyaya karşı alman tedbirleri gözden geçirdi, büyük bir Ingiliz filosu Yunan limanlanna geliyor. Habeşistanda dün gösteriler yapıldı Cenevre 17 (Özel) İtalyan Habeş anlaşmazlığını tetkik etmekte olan beşler komitesi bu sabah toplanarak, talî komite tarafından hazırlanan raporu tetkike başlamıştır. Komite tetkikatına akşam geç vakte kadar devam etmiş ve İtalya ile Habe şistana yapılacak teklifleri kararlastır mıştır. Bu teklifler yarın rapor halınde konseye verilecektir. Konsey derhal teklifleri Italyan ve Habeş hükumetlerine bildirecektir. Iyi haber alan kaynaklara göre, beşler komitesi tarafından hazırlanan teklifler ağustosun başında Pariste toplanan üç ler konferansı tarafından yapıian tekliflerin aynıdır. Aradaki fark şundan ibarettir: Pariste teklifler Fransa ile İngiltere tarafından yapılmıştı. Bu sefer ayni teklifler Uluslar Kurumu tarafından yapılacakbr. Rapor, sınırın düzeltilmesini, polisin tensikıni ve ekonomi danışmanlarının ta(Arkan 9 uncu sahifede) Parıste çıkan Le Pr'ıt Parısıcn ga zetesi Adisababadaki özel aytarından aldığı şu mektubu neşretmektedir: «Malum olduğu üzere eski Osmanlı paşalarından Vehib Paşa, Habeş hükumeti hizmetine gırmiştir ve şimdi, u mumî karargâhı Cicigada bulunan güney ordusu kurmay başkanıdır. Cıciga, Harrara 80 kılometrodan biraz daha uzak bir mesafede, Ingıliz Somalısi hududuna ve denız kıyısında ki Hargaısa ve Berbeiraya gıden ana yol üzerindedır. Beni karargâhında kabul eden Ve hib Paşa ati hakkında ümıdlerle dolu görünüyor. Bana dedi ki: « İtalvanm, zevahiri kurtarmak için harbetmeğı zarurî sayması mümkün dur. Fakat, Habeşistana karşı cıddî harekâta gırışmek için yarım mılj'on as kere ihtiyac vardır. Sıze soranm, İtal vanlar böyle bir kuvveti nasıl iaşe edebilccekler? Adlsababa sokaKiannaa harl> lehinde yapıian gösteriler Dostlarımız, Ekonomi Bakanile beraber, Eskişehir Ve Izmit fabrikalarını tetkik ettikten sonra İstanbula gelecekler Musolininin verdiği diyev «İngilterenin hareketini canavarca bir hareket sâyıyoruz» Paris 17 (A.A.) Musolini, kendisile bir görüşme yapan «Ma tin» gazetesine şu diyevı vermistır: « Biz, îngiliz milleti hakkın da, samimî ve sadık bir dostluk besledik. Fakat, dünyaya hükmeden bu milletin, bizden, Afrika günesi altındaki küçücük bir toprak parçasını esirgemesini canavarca bir ha reket sâyıyoruz. Dosdoğru yürüye ceğiz. Hiçbir zaman bir Avrupa (Arkan 3 üncü sahifede) Fabrikanın içtriden bir görünüş Ankara 17 (Telefonla) Ağır endüstn komiser muavini Petakof Yoldasın başkanlığındaki Sovyet heyetile E konomi, Tüze ve Sağhk Bakanları ve Kayseri fabrikasının açılma törenine buradan iştirak etmiş olanlar bu sabah ö zel trenle Ankaraya döndüler. Öğleden sonra 15 te Celâl Bayarla birlikte Yüni? fabrikasını g«zen misafirlerimiz gerek fabrikayı, gerek çıkardığı kumaşları çok beğendiler. Sovyet heyeti, Karahan Yol îngilterede büyük fırtmalar oldu Birçok gemiler kazaya ugradı, telgraf hatları Londra 17 (A.A.) 4017 tonluk, «Mary Kingsberg» adh tngiliz gemisi, Landlend açıklannda kazaya uğramış tır. Geminin 50 kadar tayfası, birkaç yolcusu ve batı Afrikaya mahsus lokomo tif yükü vardır. Britanya kıyılannda müthiş bir fırtına vardır. Rüzgâr Scilly açıklannda saatte 93 mil süratle esmektedir. Teiefon ve telgraf hatlan, ülkenin her tarafında harab olmuştur. Londra 17 (A.A.) Brompton Manor adındaki 730 tonluk Ingiliz gemisi, Wight adası açıklannda kazaya uğramış ve imdad işaretleri göndermiştir. Birçok gemiler, limanlara sığınmış lardır. Büyük dalgalar, Deal plâjınm bir kısmını alıp götürmüştür. Frankin adındaki motörlü gemi, rüzgârın tesirile Good 1 Winsands' düsmüstür. Orada fena bir (Arkan S inci sahifede) ınnıiMtHiHiınMinınıııunıiMNiııiMiHiMnmnmııııınıııııııııinnııntntMtıııınımıınnımmnııııınnnmımııııtııtıııııııınııiıııııitııtMitıiMiııiHt (Arkan 3 üncü sahifede) Dost Balkan gencliğinin Türkiyeye saygısı Ulusal festival heyetleri dün büyük törenle Taksim abidesine çelenkler koydular Cenevredeki Fransız delegelçri: Yukanda Başbakan Laval, asağtda Heryo ve Pol Bonkur rem Baron, Sir Samuel Hoareun nutkundan sonra vermek ihtiyatsızlığında bu lunduğu bu beyanatile belki bütün hü kumetinin düşüncelerine tercüman ol muştur; mana itibarile hemen hemen diyor ki: « Yapmayın, etmeyın; biz yanlış bir hareket yaptık, kusura bakmayın. Genc İtalyaya acıyın da almıya cidden mecbur bulunduğu müstemlekeleri ba ğışlayıverin...» Bilmem ilâve etmeğe Iüzum var mı ki bu ağızla idareikelâm artık hiç değilse şimdilik olsun îtalyanın hakkı değil dir. M. Musolini yüksek nutuklan ve muhteşem nümayişlerile hiçbir şey yap mamış olsa koca İngilterenin izzetinef sini geniş mikyasta rencide etmiştir. Ve îngiliz mantığını bilenlerce yalnız bu affedilmemesi için kâfi bir sebebdir. B u satırlan okuyup artık her işin bitti feine ve Cenevrede kimselerin kalmadı eına hükmetmeyiniz. Iş daha bitmemiş tir; fakat bundan sonraki safhası hususî inüzakereler ve ancak verildikten sonra Habeşler, İtalyanlara karşı İtalyan parasile harb edecekler Vaktile İmparator Meneliğin İtalyanlardan aldığı harb tazminatını yeni bir İtalyan Habeş harbinde harcanmak üzere saklattığı anlaşıldı Deyli Telgraf gazetesinin Adisababa muhabiri Sir Percival Filips 13 eylul tarihinde gazetesine çektiği uzun bir telgrafta diyor ki: «Habeş İmparatorunun küçük kızı Prenses Tsahai şimdiye kadar cari saray usul ve âdatı hilâfma Habeş ordusunun birihci seyyar hastanesine gönüllü yazılmıştır. împarator bu işe muvafakat et mistir. Prenses beraberinde yalnız bir muhafız olduğu halde Habeş Kadınları Iş Birliği merkezine giderek vazifesine başlamıştır. Bu birliği tesis eden îngiliz elçisinin zevcesi Lady Bortondur. Prenses az zaman içinde sargı yap mağı öğrenmiştir. Heyetler Taksim abidesi etrafında... KANCIK Yazan: N. Bu güzel hikâvevi bugun 6 ncı sahifemizde okuyunuz! DOĞAN NADt (Arkan 3 üncü sahifede) (Arkan 4 üncü sahifede) Menelik tstanbul Balkan festivalinin dördüncü günü de büyük bir neşe ile geçmiştir. Gruplar sabahleyin misafir bulundukları otellerden çıkarak Galatasaray lisesinde toplanmışlar, sonra şehrin görülecek yerlerini gezmişlerdir. Öğleyin tekrar Ga latasaray lisesinde toplanan heyetler tam saat 16 da, program veçhile Taksim Cumhuriyet abidesinde yapılacak törene istirak etmek üzere hazırlanmışlardır. Bütün heyetler ulusal elbiseîerini giymişlerdi. (Arkam. 9 uncu sahifede)