19 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: Ikind sahifemizde: Siyasî icmal . Al . man Leh beraberliği ve Danzing uz . laşması. Üçüncii sahifemizde: Anadolu notları . Reşad Nuri Güntekin. Beşinci sahifemizde: Yeni Türkiyeyi ta. nıtmak için filim istiyoruz. Yedinci sahifemizde: Issız bir adada tek başına yaşıyan adam. ISekizmci sahifemizde: Spor. . vıl catn • Ifl7fi Jfll Sajfl. 4Ufb umhuri ISTANBUL . CAĞALOĞLU Telgıaf Te mektnp adred: Cumhurfyet, tstanbuj . Posta kutttsu: tstanbul. No 246 . f t r •«. «««PerŞeiübe 19 Elflul 1935 Teieıon: Başmuharrfr re erl: 2236*. Tahriı hi'yett: S4298. Idare ve matbaa kıamfle Matbaacılık re Neşrlyat şirketl 24299 2429a Imdat vahfller edlyor. f Şimdi Italya Teklifleri reddetmesi muhakkak olan tehlikesi yakın mı ? Ne yapsın: Sovyet gazeteleri «Hitler Memelden bahsetmekle Savaşmı, barış mı? Italyanm bugün 10 milyon kişiyi daha perdeyi kaldırmış, ordularını bize daha yakın bir Paris: 14 eylul 1935 talyan Habeş anlaşmazlığının Milletler Cemiyeti bakımmdan çok ö nemli iki noktasından biri çarşamba günü îngiliz Dış Işleri Bakanı Sir Ho lngiltere Akdenizdeki harb gemilerinin miktarını 144 e çıkardı, artık run, ötekisi dünkü cuma günü Fransız görüşmelerden hiç bir netice beklemiyen Londra hükumeti ttalyaya Başbakan ve Dış Işleri Bakanı M. Lavalin söylevlerile kesin ve ezici bir karşı alınacak tedbirler hakkında Fransa ile gizli konuşmalar yapıyor yöntemde hallolunmuş bulundu. Milletler Cemiyeti bakımmdan bu meselenin Baron Aloizi bugün baş anahtan îngilterenin alacağı durumCenevreden Romaya daydı. llkönce Ingiltere bu düğümü çozdü; hem ne kuvvetli, ne pürüzsüz, ne kagidiyor rarlı bir dille. Ondan sonra iş Fransaya gelmişti. Îngiliz söylevi Fransanın alaCenevre 18 (Özel) Bugün öğlecağı yürüyüş yolunu da çizmiş gibiydi. den sonra Uluslar Kurumu Genel sekHatta, sizlere telgrafla da haber veril reterliği tarafından neşredilen bir teb miş olduğu üzere, îngiliz siyasası Mil liğ Beşler komitesinin Italyan Habeş letler Cemiyetinin kürsüsünden o meşhur anlaşmazlığı için banşçıl bir kotarma yosöylevi bütün dünyaya bağırmadan önce lu bulduğunu ve bu formülü Italyan ve Fransaya sormuştu: Habeş edelegelerine bildirmek vazifesi Âfrikaya atker taştyan bir Italyan 9a paru Italyan sahillerinden ayntırken Hangi tarafı tutacaksın: Cemiyeti nin Beşler komitesi başkanı Madariagami, Italyayı mı? Eğer Cemiyeti tutmı ya verildiğini bildirmiştir. yacak olursan bundan sonra Avrupa işBu tebliğin neşrinden biraz sonra, Beşlerinde beni yanında aramıyacaksın ar ler komitesi başkanı Madariaga, Ital tık. Bunu şimdiden bil. yan fielegelerinia oturduğu otele giderek lngiltere bunu Fransaya sormuş ve cevabını da almışb. Fransa için bu aianda en ufak duraklamağa yer olamazdı. Zaten kendi siyasası Cemiyeti tutmak te meline dayandığı gibi Ingiltereden ay rılmak, ona göre havada kalmakla bir Yağmurlar evvelki gün kesildi; Italyanların !•••••( t ( Cenevre, sulhu kurtarmak için dün sonAlmanya ile Sovyet tekliflerini yaptı, fakat ürnid yok! Rusya arasında harb Nurembergteki söylevin akisleri •IIMfltllOlflMIIIIMMIIIIII ||, D B silâh altına alması bekleniyor yere getireceğini göstermiştir» diyorlar Moskova 18 (A.A.) Yetkeli çe| venler, Sovyetler Birliği için en yakın tehlikenin garbde olduğu kanaatindedir ler. Hitlerin Alman dış siyasası ve Klaipeda halüundaki diyevi Moskovayı hayrete düşürmemiştir. Bazılan Almanya ile Sovyetler Birliği arasında silââhlı teh likeyi yakın addetmektedirler. Sovyet çevenleri. komünist ideolojisinin zaranna da olsa, banş için bir Avrupa cephesi teş kili kaygusundadırlar. Sovyet gazetelerinin neşriyatt Moskova 18 (A.A.) Tas Ajansı bildiriyor: Radek, Izvestiya gazetesinde diyor ki: «Hitler, barış istediğini sağlarken Nuremberg sokaklannda tanklar, uçaklar ve toplar dolaşıyordu. Bu banşsever diyev, yalnız Hitlerin henüz bir savaşa hazır olmayışındandır. Fakat Alman silâhlan Alman Devlet Reiri Hitle* aoylev verirken masını şimdiden tahdid edecek kadar ileri gittiği görülmektedir. Buna binaen, sin teessür edebileceği bir şekil almadan Hitler, Memel meselesinden bahseder harekete geçmeğe davet etmektedir. Hitken, Uluslar sosyetesini, hâdiseler herke(Arkan 9 uncu tahifede) Habeşistanın doğusunda bütün eli silâh tutanlar askere çağırıldılar ~JHr tn^iltArc 7ak.ankl »orguyu ibri eü ay sonunda taarruza geçmeleri bekleniyor rerken. eğer öyle gerekirse İtalyaya karşı Bir Italyan bankası direktörü bunu bir yılhk 2ecrî tedbirlere geçileceğini de açık söyLondra 18 (Özel) Adisabalekettekj kuvvetleri teftişe çıkacak lüyordu. Daha Samuel Hor söylevini mubayaatlarını iki ayda yaparak tahsisatlarını süel harekâtı şahsen idare edecektir. badan alınan son haberlere göre, vermeden Fransa Cemiyeti tutacağını ve Diğer taraftan Habeş hududla Harar ilbayı bugün neşrettiği bir ebitirdikleri şeklinde izah ediyor lngiltere ile beraber yürüyeceğini söylennda Italyanların da büyük hazırlıkmirname ile bu vilâyetteki bütün eli di. Gerçi Ingiltereden Avrupa karasına lar gördükleri, Habeşistana giden silâh tutarları cepheye gönderil • Izmirdeki ttalyan bankalannın her çe yüzünden Türkiyeden satın alınan mal aid yeni teminat istemişti. Anlaşılan o birçok yeni yollan tamamladıkları mek üzere davet etmiştir. Yağmur şid kredi muamelesini kestiklerine dair ların karşılığı olan paraların Türkıyeye teminatı da almış olmalıydı ki tereddüdhaber verilmektedir. birkaç gün evvel çıkan haberleri tekzib girmesi gecikmektedir. Bu yüzden de lar bu ayın 17 sinde kesileceğinden süz Ingiltere tarafına geçmişti. Nitekim Habeşistandaki dört Italyan konsoBugan Cenevreden Romaya gifeceh etmiştik. Bazı gazeteler yeniden bu me bankaların tüccarlara açtığı kredi hıddi Italyanların ay sonunda hücuma iş M. Lavalin dünkü söylevile bütün bü lan Italyan başdelegeti Baron Aloizi losunun düne kadar vazifelerinin seleden bahsettiklerinden, dün Istanbul dolmuş bulunuyor. Eskiden açtığımız başlıyacaklan kuvvetle sanılmakta tün açıklanmış oldu. Fransa işin barış Baron Aloiziyi ziyaret etmiş ve Beşler başında bulunması, Habeşistanla 1 daki Italyan bankalanndan birinin direk kredileri tahsil etmeden, yeni kredi aç dır. Bu yüzden Habeşler bilhassa yolile bitirilmesini istiyen dileklerini ye komitesi tarafından hazırlanan teklif leri talyan arasındaki münasebatın daha törüne müracaat ettik. Direktor bize şu mak imkânsız olduğu için, kredileri tah « Adua cephesinde süel tedbirler al nilemekle beraber Cemiyet tarafında ve şifahen bildirmiştir. kesilmemiş olduğunu göstermektedir. did ettik. Bununla beraber tzmirdeki büizahatı vermiştir: mışlar, orada bir de uçak karargâhı Ingilterenin yanında yer aldı, ve artık Habeş hükumeti yeni kurduğu uMadariaga Baron Aloiziden ayrıldıktün bankalar hep ayni şekilde hareket et« Italyan bankalannın kredi muamesele de italyaya hiç umud bırakm' an sonra Habeş delegesi Tekîe Hakurmuşlardır. Harb çıktığı takdirde çak karargâhı için külliyetli miktar mişlerdir. yan çok acıklı noktasına geçmiş oldu. melesini kestikleri doğru değildir. Yalnız tmparator bizzat uçakla bütün memda benzin satın almıstır. variatı otelinde ziyaret ederek, komiteDiğer taraftan Merkez Bankası bu ihracatta açılan krediler muvakkaten tahŞimdi karar vermek italyaya kaîmış(Arkan 10 uncu •ahiiede) meseleyi tetkik etmektedir. Yakmda bu tır: Bu kadar gürültü patırdı ile, bu kadid edilmiştir. Bu kararın sebebini size durumu ıslah edecek tedbirler alınacağı dar ileri ve yüksek meydan okuyuşîarla şu suretle anlatabilirm: haber alınmıştır. Italyan bankaları Türk hazırlandığı savaş yolunda mı sürüp gitBildiğiniz gibi, ihracat mevsimi tem tüccarlanna aid olup muvakkaten Ital • * sin, yoksa artık barış yoluna dönerek bu muzda başlar, birincikânunda biter. Bu yada bloke edilen paralann mümkün olçıkmazdan kurtulmağa mı baksın? yıl bazı hususî ahval dolayısile her yıl duğu kadar süratle Türkiyeye gonderilIngiltereye binbir hakaretten hiçbirni beş altı ayda yaptığımız mubayaatı bu mesi için alâkadar Italyan makamlan esirgemiyen, Cemiyeti hiçe saymakta yıl iki ayda tamamladık. Şu halde beş al nezdinde teşebbüsatta bulunmuşlardır. 40 tebliğ hazırlandı, tı ayhk tahsisatımızı iki ayda bitirmiş ol Herhalde vaziyetin yakmda düzeleceğ! ağzına geleni söyliyen Italya için durum çok naziktir. Italya şimdiki halinde ar Büyük borsalarda Liret üzerine muamele Rusyadan 3 profesör duk. Bundan başka takas muameleleri muhakkaktır.» kasındaki bütün köprüleri yakmış bir kutlHIIIIIMIIHIIII*" M»"""«"H*"WIIIHtllllltlHIIMIIIMIHIHIHIIIIIim yapılmıyor, Romaya peşin para almadan mandana benziyor. M. Musolini Habeiştirak ediyor şistanı behemehal kuvvetle ezeceğini ankimse mal vermiyor Dördüncü tıb kongresi Ankarada bilatmak için ne diyordu: rinciteşrinin yedinci günü büyük törenle Milletler Cemiyetile, Milletler Ce[Sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadaşımızdan] açılacaktır. Kongrenin hazırlıkları de miyeti olmaksızın veya Milletler Cemivam etmektedir. Bu arada üç gün süreyeti aleyhine olarak! cek bir de ilâc sergisi açılacaktır. Bolzano manevra sahralannda bütün Dördüncü tıb kongresine bu yıl pek ordusu ve bütün milletile beraber o meşçok doktorlar iştirak etmektedir. Şimdi «Elen ve Roma devirlerinin eserleri; ne denirse hur beyanname ile bütün dünyaya meyye kadar, kongrede okunmak üzerc 40 dan okuyuşlan şimdi bir varmış bir vokdensin, hep buralarda yaşamış olan Türklerin kadar tebliğ hazırlandığı kongre genel muş saymak pek kolay iş değildir. Halsekreterliğine bildirilmiştir. medeniyeMeri tarafından başarılmıştır! buki hakikatte gidilebilecek biricik se lâmet yolu bundan ibarettir. Çünkü t Bu seneki tıb kongresine Sovyet Rusîzmir 18 (A. talya hakikaten çıkmazdadır. Bu sütun yadan da üç profesör iştirak edecektir. A.) Şehrimiz ' larda devamlı surette diyegelmiş olduğuBunlar Sağlık ve Içtimaî Yardım Bakan de bulunmakta o * muz veçhile Italyanm bu yoldaki meyIığının davetlisi olarak gelecekler ve Ba lan Türk Tarihi dan okuyuşlan esasen birer blöftü. O>akanhğın konuğu olacaklardır. Roma Araştırma Kuru da blöfe en ileri kuvveti verilmek için tizma, ve toksikomaniye dairdir, al mu onuruna Uray çok yüksekten atılıp tutuluyordu. Italya kolizm( morfin ve eroin hakkında da ra tarafından verilen zaten bu işi, Habeşistandan koparılabi • porlar vardır. şölende As Şarbay Âfrikaya gonderilen îtalyan askerlerinden bir grap leceğin en ilerisini elde ederek savaşsız ^ ^^ ""••"""• "^^^~^~™~™^"™'^ şu söylevi vermiş kının hükümlerinden ayrılmıyacak bitirmek isterdi. Başka hiçbir sebeb ol Cenevre: 25 eylul tir: Zaten bundan daha tabiî bir Dün îtalyada Başvekil M. Musolini tır. masa Italyanm Avrupadaki durumu, « Sayın ko tasavvur olunamaz. Cemivet şarkî Afrikada nekadar süreceği bilin nin riyaseti altında toplanan Bakanlar şey nuklanmız bayan şu veya bu hareketinde kendi vazet miyen böyle bir sergüzeşt içinde sürük Kurulunun (Nazırlar Meclisinin) içti lar, baylar, mamdan sonra neşrolunan ve İtalyanın miş bulunduğu kanunları nazarı ıtibalenip kalmasma engel olmağa yeterdi, Herşeyden ev Uluslar Kurumundan (Cemiyeti Ak ra almadan karar vermek garabetinde ye tabiî îtalya bunu bilmez değıldi. Ovel bu akşamki sö vamdan) tamamile çekilmesi ihtima bulunabüir miydi? M. Musolininin arEskiden devletler ulus için değil nun için îtalya Habeş işini ciddî gibi gö linden bahseden tebliğ burada büyük zuları ve hele hareketleri ise bu mısalenimize onur ver uluslar devlet içîn kaidesi hakim rünen şekillere bürütülmüş kocaman bir bir hayretle karşılanmadı. Çünkü şu kın hükümlerile asla kabili telif görüldolayı iken, devletler sayıma onem ver diğinizden blöfle kotarmak istiyordu. Fakat blöhe son bir haftahk hâdiselerden sonra Ro memiştir. size teşekkür etmek mezlerdi. Kaziye tersine döndüğü o kadar ileri gidildi ki şimdi geri dön madan böyle bir haberin geleceği bekŞimdi bir mesele var: Acaba îtalya zamandanberi devletler sayıtn gfibi isterim. Birkaç gün Tarih Kurulu üyelerinin Sb'kede alınmtş bir resimleri mekte gerçekten zorluk çekiliyor. Blöf lenmiyor değildi. Cemiyeti Akvamın sahiden Cemiyeti Akvamı terkedebi ulusa iyi hizmet yollarını gösteren denberi bölgemizin ayrı ayrı yerlerinde Imparatorluk tarihçesi ulusal tarihi te, hatta blöflerde çok ileri gitmiş olma dünkü umumî celsesinde muhtelif ha lir mi ve ederse ne olur? Her tarafta işlere başvurmağa başla mışlar dır. birçok incelemeler yapan yüksek heyeti mizi bir kabile hayatından başlanyor ve nın fenalığı olarak daha îngiliz Dış îş tıblerin ve bilhassa Sovyet Rusya Dış hayretle karşılanan son birkaç hareke niz Izmirimize bir bayram yüzü verdi. Türk ulusunu sadece 400 çadırhk bir Başuekâlet Işleri Komiseri Litvinof Yoldaşın beya tinden sonra İtalyadan artık her şey îstatistik Umum Müdürlüğü Ve bîzi de bu incelemelerin zevkine or aşiretten üretiyordu. Genclik, birkaç muYUNUS NADİ natlan bir defa daha teyid etti hatta Cemiyeti Akvamı terketmesi tak etti. (Arkan 2 nci tahifede) (Arkan 9 uncu tahifede) (Arkan 3 ünca tahifede) ki cemiyet bu işte kendi misa Italyan Bankaları niçin Izmirde krediyi kestiler? italyaya karşı iktısadî tedbirler başladı mı? Bu yıl Tıb kongresî çok önemli olacak IIM| Oğretmen Af etin Izmirde söylediği önemli diyev ı 1935 GENEL NÜFUS SAYIMI 20 İLKTEŞRİN PAZAR