2 Ağustos 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 Ürünlerimizin Alman - ya'ya gireti şartları almanyoda bulunan yurttaşlarımız- Gan Orban Tokunbet, iki alman arka « daşının yardımiyle (Alman - türk sa - Bayi ve ticaret kılavuzu) adı altında çok değerli ve faydalı bir eser mey - Gdana getirmiştir. Bu eser türkçe ve a manca iki kısımdan — mürekkep olup türkçe kısmı ayrı bir cild balinde çık « mıştır. Türk çevenlerini alman çıkat ekonomisi üzerinde aydınlatmak gaye- siyle çıkarılan bu eserin almanca kıs mı da alman giret tecimerlerine türk malları bakkında bilgiler verecektir. Ba değerli eserin türkçe kısmından memleketimizi ilgiliyen bir iki bahsi okurlarımıza sırasiyle vereceğiz. Bu e- serde, yakarki başlıkla çıkmış ve alman tarım direktörlerinden Goth Petzoldun İmzasını taşıyan yazı şudur: 'Türkiye çıkatımın krymet bakımın - dan yüzde doksanının tarımsal ürünler ait olduğu göz önünde tutul ü ürünlerinin sürümünü hangi yolda iler- Tetimek ve gen t l kehndiliğinden drlâğılır. — G hedef; bugünkü çıktat mikdâ! bişletedek, aynı zamanda' boş duran ça” lışma imkânlarını harekete — getir tarzda üretimi artırmak ve düzenlemek olabilir. 'Türkiye tarımı Almanyaya yıllardan- beri hep belli ürünlerini çıkarmakla kal- Halbuki daha bir takım tarım- yetiştirilmesi olduğu mıştır. #al çıkat maddelerinin imbânleri Türkiyede eskiden güü bugün de vardır. Dutumu ve şartları yakından takip «den herkes bilir ki, Türkiyede yaban- tı memleketlerin ihtiyacı olan tarım Ü- rünlerinin mikdar İtibariyle arttrılması için gereken imkânların hepsi vardır. Bu hususta üretim kuvvetlerinin ayrı - ea artırılmasına ihtiyaç yoktur. Tam « tersi, nüfus mevcudunun üçte birine ya kın bir mikdarı tarımcılardan olan Tür- kiyede bu kuvvetten tam olarak fay » dalanılamadığı için gerek İç yoğaltım ve gerekse çıkat maddelerinin mikdarı ürcetilebilecek Ürün mikdarma bakarak çok azdır. Sürümü sağlamak - için yalnız ham maddelerin harcanma mikdarlarını ar - tamak değil, daha fazla memleketin firetme kuvvet ve imkânlarımı elden gel- diği ikadar tam ve mükemmel bir tarz - da çalışmaya sevketmek ve düzenlemek gerekir. Şimdi yapılacak şey, karşılık kaymetler satın alabilmek - için yalnız mikdar İle kalmıyarak kıymetlendiril - miş mallar çıkarmaktır. Kıymeti artır- mak, çıkat mallarını daha iyi ve türlü türlü işlemeyi gerektirmektedir. Tarım la uğraşabilecek daha bir çok kuvvet - lerin mevcud olduğu göz önünde tu - tulursa bunların tarım ürünlerini işli- yebilecek şubelere sonuçlar verecektir. Bu hususta şunu da söylemek lazım- dır ki, şimdiye kadar Almanyaya çıka-» tütün, kuru meyva ve birkaç çıkat ürününden başka daha bir çok tarımsal ürünlerin bu suretle getirilmesi çok iyi trlagelmekte olan Almanyi çıkarılmak imkânlarının bu- hmabileceğine pek fazla dikkat edil - memistir. Aşağıdaki rakamlar Almanyanım dı- şardan aldığı bazı ham maddeleri gös- termektedir. Bu rakamlarda Türkiye - niT payr ya çok az veya hiç yoktur. Bu H#rünlerin orada yetiştirilmesi sayesin- de Türkiyeye düşen yekünun çok ar - tırılması imkânlıdır. Dokuma için Almanyanın 1034 yı - tında aldığı maddelerden bazıları: Mark değerinde 7.853.000 2.239.000 20.838.000 Kendir Adi kendir Adi ve iyi jüt Çin kendiri Yekün — 39.565.000 marklıktır, Geçen 1934 yılmda Almanyanın bu maddelerden yapmış olduğu 395, milyon marklık giretten Türkiyenin payı an - gak 139000 mark gibi çok önemsiz bir yekündur. Buna tağmen bu rakama gene önem vermek gerekir. de Türkiyeye mnarklık işlenmiş kendir Sadöeleri çı « karılmış olmasına karşılık Almanyaya bir liralık bile kendir gönderilmemişti. Şimdi 1984 yılındaki çıkat bir başlangıc olduğu gibi artış ihtimalleri de göster- mektedir, Türkiyede memleketin tabliğ şart- dları ve dürümü kendir — yetiştirmeye çok uygundur. Yalnız üretme mik nın artırılmasiyle kalınmıyarak — aynı zamanda yerli bir endüstri kurarak bu kendirleri çıkarma imkânı olan iplik haline getirmek turetiyle kıymetlendir mek ve aynı zamanda ayrıca türk hal « kına yeni bir İş ve kazanç sa etmek imkânlıdır. Yağ çıkarmaya özgü — maddelerden Almanyanın 1934 yılındaki giretler Mark 2.501.000 2.992.000 44.715.000 410.000 2.093.000 39.490.000 3.139.000 1 temin Raps ve rüpsem Hardal Arabistan fıstığı Susam Ay çiçeği tohumu Keten tohumu ve Kendir tohumu Soya fasulyası unu Yekün — 164.961,000 Bu betkede yukarda ssyılan madde- lerin Türkiyede yetiştirilmesi imkân- karınış tedkik etmek imkânsızdır. Bu - rada Almanyanın bu maddeler giretinin 164.5 milyon olmasına rağımen bu husu sa-Türkiyede fazla önem verilmemiş olmasına işaret etmekle kalacağım. Yağ veren bu maddelerin bir çok erlerde kullanılması bunların Türkiye de üretilmesinin artırılmasını gerek diği gibi aynı zamanda bu güzeyde Ö- nemli bir hammaddeye de sahib olmak sağlanmış olur. Bunun yanında tasfi- yehaneler de ilerlerse bu suretle mem- lekette tarımla ilgili bir endüstri şu- besi gelişmiş olur. Almanyanm 1934 de dışardan aldığı kuru sebzeler: Mark $.935.000 9.882.000 7.4909.000 6.-508.000 29.R42.000 Fasulya Bezelye Mercimek Nohud Yekün Türkiyenin yemeklik için yetiştir « mekte olduğu bu maddeleri Almanya - ya şimdiye kadar çıkarmamış - olması şaşmaya değer. Yabancı piyasalar Tür- kiyenin bu kürü sebzelerini tanımak - tadırlar. 1934 genesinde ille defa ola » rak Almanyaya 400.000 mark kıymetin- de nobud gönderilmiştir. Almanyanın milyonlara varan bu ihtiyaçlarının sağ. lanması hususunda Türkiyenin büyük bir pay sahibi olması umulabilir. Bunlardan başka Türkiye tarım ü » rünlerinden olan darı, kuş yemi, yem « lik arpa, ve hattâ buğday gibi madde -» lerin de fazla mikdarda Almanyaya çı- karılması imkânı vardır. Ve bunların umut verici başlangıcı geçen senc ol » muştur, Türkiye dış teciminde Almanyaya gıkarılması gözetilmemiş olan madde- lerden 1934 senesinde Almanyanın gi- retleri: Mark Anason ve rezene 1.311.000 Zişori Sarrmsık Soğan Yekün 6.205.000 Türkiye ile Almanya arasında te - cimsel ilgilerin İlerleme ve gelişimin- de Türkiye toprak ürünleri önemli bir mevkie sahibtir. Bu hususta: 1 — Bu toprak ürünlerinin satışını sağlamak ve artırmak İçin vasıf ve ne- vilerinin alman piyasalarında istenen- lere uygun olması gerektir. 2 — Ürün mikdar ve nevilerinin ar- tırılması ve meselâ soya fasulyesi gibi yeni bazı maddelerin yetiştirilmesi la- zımdır. Bu arzuların temini yalnız imkânlı değii, aymı zamanda fayda verici bir şeydir. Bu maddelerin — satışlarının temini için karşılıklı tecim şartlarının gerekliğine uygun esasların mevcud olması lazımdır. Bu gereklik ve şartb lar Türkiyenin üretim durumu içinde pek iyi gerçekleşebilir. Çünkü genel- likle tarımsal hammaddeler pek uygun olan Türkiyede göz önün - de tutulan mesele, üretim — işlerinden fazla sürüm tarafıdır. Halbuki hal ve (Sona 3 üncü sayıfada) -DiİŞ HABERLER İtalya - Habeş anlaşmazlığı (Başı 1 ânci sayfada) 4 eylülde 'bir rapor hazırlıyacakiı $ — Konsey aradâ çıkacak had re bakmaksı ylülde topl durumu olduğu gibi baştan n 4 şecektir. Anlaşmazlığı geciktiren sebeb Cenevre, 1 (A.A.) — Anlaşmayı ha- la geciktiren biricik nokta kuvvete baş vurmamak yolunda verilecek — gözdür. Şimdiye kadar İtalya bu işte msrardan vaz geçmemiştir Uyuşulamazsa konsey cumaya kalacak Cenevre, sız karar ha hiçbir lutlar 80 cuma g nlaşma yapı yetesi b müne bırakılıı toplantısı Fakat B, Musolini bu karar projesine karşt mu- kabil önergelerde bulunmuştur Zorluklar ortadan kaldırılmış Cenevre, 1 (ALA.) — Royter & nın öğrendi göre, bi aşma yo- lunda ortaya çıkan büyük zorluklar La- val » Eden - Aloizi toplantısında ortü: dan kalkmıştır. İtalyanlar, başlıca iki şeye itiraz edi- yorlardı. Birisi Habeşistanın 1906 and- Taşmasını imza eden devletlerin kon malarına karışması, ve öteki de uluslar sosyetesi konseyinin bu konuşmalarla ilgili olması ki, bu takdirde üç devlet görüşmeler Ce- jansr arasında yapılacak olan nevrenin çerçevesi içine girmiş olacak. tr. Laval - Eden i toplantısının ilgili kükümetler tarafından oylanması şartiyle kabul ettiği uzlaşmaya göre ka- rar projesinden yukardaki iki hülküm çı- karılacak ve onların yerine Fransa, İn« giltere ve İtalyanın ayrr ayrı yapacak- ları bir taraflı bildiriğ geeçeektir. Bu bildiriğ ile bu üç hükümetten her biri ile ilgili dört hükümetle 1906 çinde görüşmeye eğ- mesele andlaşması fikri gin olduğunu bildirecektir. Bu suretle Habeşistanın suretinde geçmiyecek ve İngiltere esas- ta, İtalya da şekil bakımından istedik. lerini elde etmiş olacaklardır. Laval, Eden ve Aloizi arasındağıu gece yeniden bir toplantı yapılacak ve bu arada ilgili hükümetlerin kabul ce sosyetesi kon. ni karar vapları gelirse uluslar seyi yarın toplanarak proje hakkmda kararını verecektir. Habeşistanın bu kararı kabul edece. ği sanılıyor. Almam basını umultsuz Berlin, 1 (A.A.) — Alman gazetele- ri, Uluslar Sosyetesi könseyinde dün yapılan görüşmelerin katşılaştığı — zor- lukları yazmaktadırlar. Betliner Tageblat gazetesi diyor ki- *Cenevre'de karşılaşan asığların çok- kağundan ötürü, en kuvvetsiz - tarafın, yani Habeşistn'ın boyun eğmek zorun- da kalacağı tasınlanabilir. Fakat bu ha- disenin, — diplomatik — başacrısızlıklara mahsus bir şekilde geçmesi hiç de muh- temel değildir. Habeşistansa herhangi bir şekil, zorla kabul ettirilmek istenil- diği takdirde, kan akacaktır. Ve bu kan, Uluslar Sosyetesini lekeleyecektir.,, Krauz Zeitung gazetesi diyor ki: “FPransa ve İtalya'nın Habeşistan bakkında güttükleri sıyasanın — anlamı, kesin olarak anlaşılıyor. Fransa, Avru- pa'da Almanyaya karşı güttüğü sıyasa. ya, İtalya'yı çekmek istemektedir.,, Bu gazete, Cenevre'nin önüne geçe- miyeceği bir harba İngilterenin göz yumması gerektiğini söylemektedir. Cenevre, 1 (A.A.) — “Havas” B. E- den'in tekliflerine uygun olarak sürülen karam ön projesi üzcrinde, B. Laval ve Eden'in akşama doğru uyuş- at 1 de berkitilmekte tdi. Gece yat doğru B. Laval bu proje metnini B. Aloisi'ye vermiştir. İngiliz çevenleri, italyanların itiraz © ileri müş” oldukla: decekterini sanmaktadırlar. B. Lavual B. Musoliniden barışı bozmamasını istedi Cenevre, 1 (A.A.) — B. Laval tele- fonla B. Musolini ile görüşerek, artık ingiliz plânına karşı gelmemesini ve bir harbin önüne geçmesini kendisinden is- temiştir Royter ajansı aytarının si göre, B. Musolini, şu cevabı vermiştir: 'Bu önerge bize çok örtünç görün- mektedir. Görüşmeler dan fazla , Hangi ması gerektiğini uluslar tarihten önce HB Eden, L.ıv.ıl ve Aloisi arasında- devam etmektedir. Baş- y er saat 17 de yapılması ka- rarlaştırılan konseyin genel toplantısın- da bir çözge gösteremedikleri takdirde, bu toplantının sonraya brrakılması ge- rekecektir. ... Lonâra, 1 (A.A.) — Röyter ajansı- na baber verildiğine göre, İtalya'nın Londrada kerdiler aradığına veya ara- makta olduğu hakkında olan yayıntılar hiçbir esasa dayanmamaktadır. Cenevre, © (A. A ) — Buradaki genel irtiba, durumun daha az gergin olduğu ve 24 saate kadar bir uzlaşmaya varıla- cağı merkezindedir. Habeşistan manda istemiyor Adisababa, 1 (A.A.) — Bu sabah Röy- ter ajansı aytarı ile konuşan dış işleri bakanı B. Belantin Gueta Heroug, Ha- beşistanın bir manda altına girmeği ka- bul edemiyeceğini berkitmiztir İtalya - Fransa fikir birliği Milano, 1 ÇA.A.) — Bu sabahki i- talyan : gazeteleri, Cenevredeki konsey toplantısı hakkında hiçbir şey yazma» makta ve İtalyanın herkesçe bilinen te- zini tekrar ile kalmaktadırlar. Stampa gazetcsi, gündemin yazılışı- na aid fikir ayrılıklarından bahsetmeok- te ve bu hususta fransız ve italyan dele- gasyonları arasındaki anlaşma mektedir. Popola d'İtalia gazetesi, italyan hü- kümetinin Ualual soravların incelenme- sinin salrmı hakkındaki görüşmeden vaz geçmediğini yazdıktan sonra, B, Lava. lin italyan davatına tamamile arka ol- duğunu ileri sürmektedir. “Gazetta,, , Ualual hadisesindeki so0- ravları - karıştırmak hususunda Habe- şistan tarafından yapılan karşı İtalyanın şiddetle karşı olduğunu kaydetmektedir. kaydet- Doğu Afrikasına gidenlerin çokluğu Roma, 1 (A.A.) — İtalya hükümeti, Budapeştedeki üniversite — konkuruna girmemek yükümünde idi. Buna sebeb olarak, üniversite gençliğinin büyük bir kısmının Afrikaya gitmesi ve diğer kıs- mınin da Musolininin emrine hazır bu hınmak yükümünde olması gösteril- mektedir. Arsınlusal sosyal demokratlar İtalyayı suçlandırıyor Brüksel, 1 (A.A.) — Belçika bakan. Tar kurulunun ikinci başkanı B. Van- der Veld'in başkanlık ettiği Arsrulusal sosyal demokrat partisinin yönetim mer- kezi, arsrulusal sosyalist sendikalariyle birlik olarak neşrettiği bir bildiriğde 1- talyan - habeş anlaşmazlığında İtalyayı saldırmış olarak göstermekte ve uluslar sösyetesini bu sosyetenin tüzüğünde yazılı berkitleri kullanmağa çağırmak- tadır, İngiliz önergesinin aslı Cenevre, 1 (A.A.) — Bu sabah bura- da dolaşan yayımtılara göre, ingiliz ö- nergeleri, 1906 andtaşması esasına göre yapılacak görüşüler sonuçsuz kalırsa, mestlenin gelecek eylülde ulutlar kon- seyince bütün cephelerinden — incelen- mesi lâzım geleceği hakkında bir mad- deyi taşımaktadır. Bu önergelerde harba başvurmak yü- keni hakkında olan 1928 tarihli İtalya - Habeşistan andlaşmasına dâ işaret edil: diği bildiriNyoz. BİRLEŞİK DEVLETLER'DE: Amerikanın yeni do programı Vaşin, 1 (AJA.) — Den lığı yönetgeri B. Svans kü tinin şimdi t rumda buluna d n büyül Filipin adala Guzm edindaki A ile Vok ütten adı tükenun korunmasını emreden Vaşingt ton and ının süresi bitmeden yer yapılara başlanmıyacakt Amerika dananmasının kuvvetlenmesi Vaşi n, 1 (AZA.) — B. Svanson gazetecilere diyevinde Vaşington and" laşmasının süresi bittikten sonra: *— Yeni zırhlı ve krüvazör ynpm:lk' ta, İngiltere ile Japonyanın Krnavımdali esinleneceğirz..., demiştir. Bu diyev, B. Rurvelt tarafımdan bet' kititmiştir. t, hükkürnetin diğer dev letlerin yapılarına göre yeni harp ge" misi yapılmasını incelemekte olduğunu ( söylemiş ve Vaşington andlaşması bit- © tikten snora yapılacak tahkimat işini d€ Cüumür başk: gözden geçirmekte olduğunu bildirmişr &r. İ Bununla besaber B. Ruzvelt bu tah — kim meselesinin tamamen teorik oldur — gunu ilâve etmiştir. ; Amerikua - Felemenk tecim anlaşması Vaşington, 1 (A.A.) — FPelemenli sömürgelerine de şamil olacak bir A“ merika - Felemenk tecim andlaşması İ- çin bugün görüşmelere başlanacaktır. —— Bir tren kazası Temple, -Amerika- 1 (A.A.) — Bit 1. yük treni devrilmiş ve ateş almıştır. 1'"5 nin altına gizlenmiş olarak yolculuk €- den 10 serseri ölmüş, 20 serseri de yer ralanmıştır. B Amerika limanlarındaki $ alman gemileri Nevyork, 1 (A.A.) — Doyçland w dmdaki alman vapurunun turadan 8 rıtınasına birçok polis müfrezeleri pöd- cü olmuşlardır. Bununla beraber, vapurt — nazi bayrağı çekilmemiştir. Vapurun yola çıkması, hadisesir geçmiştir. t t j LEHİSTAN'DA: Bir alman kruvasörü Polonyayt _*' gelecek ” Varşova, 1 (A.A.) — Polonya do- nanmasının geçenlerde Kiele yapmış ole duğa görete kraşılık olmak üzere ah man Köniğgsberg kruvazörü 22 ağustos ta Gdinlaya gelecektir. önseyin son toplantısı Cenevre, 1 (A.A.) — "D.MEB,,, ajatr &1 aytarı bildiriyor: Uluslar sosyetesi sekreterliği bugüf saat 12de, ingiliz - fransız önergeleri — hakkında İtalyadan cevap almış değik — di. İtalyanın alacağı durum hakkında gimdilik ihtimaller yürütmekten başkâ bir şey yaprlamamaktadır. Uluslar 808' yetesinin habeş - italyan ilgileri hakkıff da olan bütün meselelerle uğraşmasına — İtalyanımn kesin olarak itiraz edeceği sar nılmaktadır. Bundan başka, İtalyanıf hangi tarihe kadar kuvvete baş vurmak» tan kaçınacağı, mesclesinde de büyül zorluklarla karşılaşılması kuvvetle mul” temeldir. B. Litvinofla B .Eden, bu sabah yeni — bir konuşma yapmışlardır. Söylendiği” ne göre, bu konuşmada ,ancak büyük gİ? gileri saptanılan ingiliz - fransız fof* mülünlün bazı ayrıntıları - görüşülmüt — tür. 1 Konsey başkanı öğleden sonra, sanf 17 de saptanan toplantının yapılıp yer pılmıyacağı hakkında bir karar 4 tır. Dün, en çok fransız çevenlerinde, bil — gün öğleden sonra yaprlacak genel top” lahtının bu toplantı devretini kanalir çcağı umulmakta idi,