22 Haziran 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

22 HAZİRAN 1935 CUMARTESİ Şarabaılığımız Meyvaların en güzeli olan üzümün | suyundan yapılan parlak kırmızı veya altın sarısı içkiyi- şarabı, herkes tanır. Eski şairlerimiz, üzümden ve üzüm suyundan çok bahsetmişlerdi, — şürler yazmışlardı. Şarab, cidden, öteki içki- lere benzemez. Vücuda kuvvet, zekâya açılış, fikre keyif verir, Bulunuşu çok eskidir. Tarihte ismi geçen bütün eski uluslarca, romalılar, mısırlılar, yunan- lılarca bilinmekte idi. Şarab bunların soysallığı üzerinde önemli etkiler yap. mıştır. Yunanlrlarda Diyonisos, tomalılar- da Baküa isimli şarab tanrıları vardı. Sonbaharda bağlar bozulurken bunla- rın gerefine şenlikler yapılır, lirdi. Bu insan kadar eski içkiyi üzümün ilk yetiştiği yer Asya, Asma- Anadoludur. geçmişi olan sevgili yur. ümleri pek çeşitli, hemen bütün dünyada bulunan üzümlerin en iyileridir. İki ceviz büyüklüğünde pem- be, bazen çekirdeği görülecek kadar saydam, yuvarlak taneli çavuş, ince u- zun küçük taneli, aşağıdan yukarıya bir mahrut tarzında uzanan — salkımı kehlibar sarısı görünüşte, çekirdeksiz suyu hep tad ve koku olan misket, te- kirdağın yakut rengi bir şarab veren kocaman, iri salkımlı, kara lahna Üzüm- kerinin eşlerine hiç bir Avrupa memle. ketinde rasgelinmez. Anadolu bastanbaşa bir bağcr mem- leketidir. İzmir ve yöresi, Trakya ve Marmara havzası, Konya ve Nevşehir dolayı, Ayıntab ve Diyarbekir, başka başka cinslerde ve tatta üzüm yoetişti- tTen bağcılık bölgelerimizdir. Yenecek üzümlerin en iyilerini yetiştiren memle- ketimiz de, ünü dünyaya yayılmış şa- rablardan üstün şarablar — verebilecek yetenekte Üzümlerimiz de vardır. Trakya dolayında şira randımanı 76 85 i bulan yapıncak, Kırklareli yöresi. nin kurumuş gül yaprakları gibi kokan, kırmızı ateş renkli bir şarab veten papas karası, renginin koyuluğu ve güzelliği hiç bir Avrupa Üzümü ile kıyaslanamı- sacak, Trakyanın sahil üzümü kara lahna her yıl on yedi, 18 tatlılık Gderecesini bulan, yani koyu pekmez gibi bir şira veren İzmir'in misket ve iri karatokmak üzümleri, Bozcaadanın karasakızı, Nev- şehir yöresinde bağları kilometrelerce yer kaplayan dimrit, Bursa'nın altın- taş Üzümleri başlı başlarına pok güzel şarab verecek cinstendirler. « Dört yıldanberi bu eşsiz. üzümler- den en güzel şarabların ne tarzda yapı. lacağını araştıran uzmanlarının Kabataş ta kurduğu şarab laboratuvarında ça « lıştıran Tekit Yönetgeri, memleketimi- zin önmli zenginlik kaynaklarından bi- ri clan bu çeşitli üzümlerimizi kıymet. lendirmeğe, Türkiyede olduğu kadar dışarda da tanıtmağa uğraşıyor. 1929 danberi yapılan laboratuvar deneçleri İzmir'de ve Edirne'de çıkarıları deneç şarahları, Üç yıldanberi en modern araç- larla işleyen Tekirdağı ve İzmir fabri- kalarının ürünleri, üzümlerimizden pek Küzel şarablar elde etmek mümkün ol- duğunu göstermiştir. Yapıncak üzüm- ünün beyaz şarabı, Kırklareli ve Te. kirdağı yöresi üzümlerinden — yapılan kırmızı şarabımız, İzmir'de — yaptığı- muz misket likör şarablarının hiç birisi Avrupa şarablarına benzemezler. — Ya- pıncak şarabr inceliği, renginin güzelli- ği, misket kokusu ve tatlılığı, kırmızı şarabımız renginin parlaklığı, içiminin hafifliği ile ün almağa lâyık birer türk garabrdıriar, Almanyanın Ren, Fransanın Bur- göonya, İtalyanın Kuyanti şarabları na. &l ün alıp, her yerde — aranılıyorlarsa bir gün türk şarablarının da böyle ara- nılacağına şüphemiz yoktur. Üzümlerimizin şarab vermek yete- neğinin büyüklüğü yalnız bizim değil, Avrupa'dan memleketimize gelen uz- manların da dikkatine çarpmıştır. Üç yu tekitler yönetgesinde şarab uzmanı olarak çalışmış bulunan B. Büfar, ta rım enstitülerinin krymetli profesörle. rinden Dr. Gern Gros - hayranlıklarını her fırsatta rzhar etmişlerdir. Sayın ptotesör Gern Görs'ün “çiftçilere öğüd- ler,. adlı brosüründe ön söz başlığı al- tında yazdıkı şu satırları — tekrarlıyo- Büzi raksedi. veren nın ilk y yıldığı yerler Cevad OZAN *Anadolu ve Trakyâ üzümlerinde ölçülmez bir zenginlik vardır. Şarabçı- lik üzümleri kıymetlendirmek için en büyük çaredir. Şairler her devirde şara. br bütün içkilerin başında tutmuşlar- dır. Türk milleti de bu nimetten istifa. de etmelidir.., Yukarda saydığımız üzümlerden baş- ka Ankara ve yöresi üzümlerinden bu ünlü profesörün tarım — enstitülerinin deneç kavından yaptığı şarabları tadan kimyagerlerimiz, bu şarabları da, yük sek dereceli olmalarına karşın içimleri. nin hoşluğu ve yumuşaklığı, eakime ile kıymetlenme yetenekleri öteki güzel şarablarımız arasında sayılmağa değer özde görülmüştür. Zaten türk şarabları eskiden lâyık oldukları ünü kazanmışlardı, fakat, o devirlerde geçirdiğimiz sosyal ve eko- nomik birçok gerilikler, halk arasında şaraba ve içkiye karşı olan bağınazlık, memleketimize önemli bir kazanç sağ- layacak, topraklarımızın yetiştirdiği, bu tabiiğ şeyden hakkiyle — faydalanmayı geri brrakmıştır. Gene aynı sebeblerden — tekitlerin kuruluşundan önce memlekette içilmek- teolan şarablarımız tat bakımından kendilerinden beklenilen iyilikte olma. dıkları gibi, hiç bir fenniğ kontrol al- tında tutulmadıklarından piyasada çok zaman sirkeleşmiş, buruk çeşnide, mi- de bozucu, bulanık şarablara — rastgeli- nirdi. Halbuki bugün bütün — şarablar, öteki ileri memleketlerde olduğu gibi, piyasaya çıkmadan öncce analiz edilmek. te, içilir olup olmadıkları saptanmak- tadır. Bu sıkı kontrolun varmak — iste- diği gaye, memleket şarabçılığını lâyık olduğu düzeye çıkarmak ve halkımıza tabigatın yurdumuza bağşettiği güzel tÜzüm cinslerinden fenniğ olarak hazır.- lanmış güzel şarablar içirebilmektir. Tekitler yönetgesinin bu yoldaki çalışışt yakın bir zamanda bu sanatın eekisinden fazla gelişmesine hizmet e- decektir. Şimdi şarablarımızın ne tarzda ya- pıldığını, fabrikalarımızın nasıl çalış- tığını kısaca anlatalım: Tekirdağı bölgesinde, denize doğru olan yamaçlar üzerinde yetiştirilmiş ce- ki bağların yapıncak üzümleri olgun. laştıkları vakit Üzerleri benek benek o- Tup altın sarısı bir renk alırlar. Seyrek salkımlı, kımalı yapıncak — ve yapalak denilen bu üzümlerin büyük bir kısmı, eskiden İstanbul'da çavuş Üzümünden sonra yemeklik lzüm olarak satılmakta iken Tekirdağı şarab fabrikası açıldı- gındanberi en büyük, en iyi ve seçme kısmı tekitler yönetgesinin ellişet. ki- Toluk küfeleri içerisinde zedelenmeden fabrikaya gelmeye başlamıştır. Bu ü. zümler fabrikada elektrik kuvvetile iş- leyen özel alıcı makinalara verilir. Bu makinalat insan eli değmeden Üzümü ezer. Şırasını ayırır, cibresini sıkar. Bu işler öolürken bir taraftan da bir tulumba boyuna işliyerek çıkan şirayı içi sırlanmış, üstü kapalı beton havuz- lara doldurur. Şira burada gözden geçi- rilir, şimik surette sterilize olur. Kaba tortusu ayrılır, başka havuzlara geçiri. lir, Öte taraftan maya dayresinde bü- yük fıçılar içerisinde Ünlü şarab maya- ları yapıncak şirasında fenniğ surette üretilir. Tortusundan aktarılmış şiralar bu ünlü mayalara karıştırılmak — suretiyle mayalanır. 1-2 gün sonra kaynama baş. lar ve 20-25 gün sürer. Şiranın bütün şekeri alkole döner. Şira şarab olur. Kaynama bittikten sonra havuzlar- daki şarab aktarılır, yeni dolan havuz- lar tamamlanır, ağızları siki sıkı ka. patılarak bütün kış boyunca durulmağa bırakılır. Bütün tortular havuzun — di- binde toplanır, durulan şarab güzel, par- lak, sarı bir renk alır. Tortusundan ay- rılır, şimik surette stetilize edilir, şi- gelere doldurulur. Bu suretle yapılan beyaz şarab şe. kersiz, içimi hafif, serinletici olup pi- yasada sek şarab ismi altında satılmak. tadır. Bir kışım havuzlarda kaynama sona ermeden, yani, şirada daha biraz şeker var iken şarab kükürt gazile sterilize edilerek maya ve tortusundan ayrılır. Bu suretle az şekerli, içimi güzel, yu- müuşük bir şarab elde edilir. Meyvala- rımızla çok iyi içilen bu şarab, memle. ULUS v SAY[I'A 3 İÇ HABERLER İSTANBUL TELEFONLARI (Verdön) gitti İstanbul, 21 — Beş gündenbe- ri İstanbulda bulunan transız tor- pidosu Verdön bugün üçte Kös- tenceye gitti. Cam fabrikası işlemeye başlıyor İstanbul, 21 — İş bankası ta- rafından Paşabalçede yaptırılan cam ve şişe dabrikasının yapısı bitti. Deneçler başladı. Fabrikanın birinci kısmı ay başında, ikinci kısmı da 15 gün sonra işlemeğe başlıyacaktır. Fabrikanın birinci kısmında rakı, kolonya, gazoz şi- şeleri, ikinci kısmında ilâç, mürek- kep, zamk ve özel tipte şişeler, ü- çüncü kısmında da bardak, sürahi, lâmba şişesi, cam, tabak ve kava- noz gibi şeyler yapılacaktır. Fabrika için Avrupadaki cam fabrikalarına gönderilen talebeler okumalarını ve stajlarını bitirmiş- lerdir. Pencere camları için, gele- cek yıl fabrikaya ilâve edilecek kısmın deneçlerine bu yıl başlana- caktır. Kavun ve karpuz halde satılacak İstanbul, 21 — İstanbul tecim ve endüstri odası yanıları gözden geçirdikten sonra kavun ve karpu- zun halde satılmasının üretmen i- çin daha kârlr olduğu kanağatını şarbaylığa bildirdi. Yeni hal kiraya veriliyor Kabzımallarla şarbaylık ara- sındaki hal anlaşmazlığı devam etmektedir. İki gün içinde 22 büro ile halin lokanta, okuma, mahal- lebici ve kahve salonları kiralana- bilmiştir. Şarbaylık hal tüzüğünü kesin olarak yeritmeğe karar ver- miştir. Kabzımalların bir alay iti- razları ve istekleri vardır. Buğday piyasası İstanbul, 21 — Buğgün borsada yumuşak buğday 6,25,6,35 arasın- da satılmıştır. Fiatlar artacak gibi görünmektedir. İstanbul, 21 — Almanyadan ba- zı tahıl getiricileri kuraklık dola- yısile Türkiyenin dışarıya tahıl satmasının yasak edildiği hakkın- da aldıkları bit haberin doğru olup olmadığını sormuşlardır. Yerli mallar sergisi İstanbul, 21 — Yedinci yerli mallar sergisi 18 temmuzda Gala- tasaray lisesinde açılacaktır. Romanyalı uçmanlar geliyor İstanbul, 21 — Romanyanın deniz uçak filosundan bir grup, a- yın 26 sında İstanbula geleceği ve üc gün kalacağı haber veriliyo Orduevi Ankaranın .. : we güzel bir gezeği oldu Ordu evi bahçesine bu yıl yaz dolayısile her aylenin gelebilece- ği hakkında Sü Bakanlığının ver- diği karar, Ankarayı en çok be- ğeni gören bir gezek ve eğlence Ördüevi bahçesinin havuru yeri kazandırdı. Şehrin en bol a- Baçlı ve ince bir sağduyu ile hazır- lanmış yeri olan Orduevinde her akşam saat 18 den 23 e kadar gü- zel bir müzik ve her hafta salr günleri saat 17 den başlayarak Cumur başkanlığı orkestrası kon- Ördüevi Mçeymn bir ıldnuş serler vermektedir, Bir kazanç ye- ri olmayan bahçede yiyecek ve i- çecek fiatları çok ucuzdur. Bahçe- de istiyenlere yemek de verilmek- tedir. Ankaralılara yaz günlerini zcvklı. temiz ve güzel geçirmek ıçın Orduevi bahçesine gitmeleri- ni tavsiye ederken, bu imkânı ver- miş olan Sü Bakanlığına da şehir adma minnetlerimizi sunarız. ni ürünü ilk olarak getiren Olimbos köyünden Kılıç oğlu Ali ketimizde ötekinden fazla aranılmaktadır. Piyasada dömi - sek isimli etiket. lerle satılır. içilmekte, Kırmızı şarablarla likör şarabımız büsbütün başka tarzda yapılmaktadır. Kırmızı üzümlerin rengi kabuklarında olduğundan, şira cibresile birlikte ek- şitilir. Fabrikaya gelen Üzümler önce sal- kım, ayrıca makinadan geçirilerek sal. kımlar tanelerden ayrılır. Ezici maki- na, tanelerin çekirdeklerini kırmadan ezer. Kuvvetli bir tulumba cibre ile ka: tışık şirayı süzgeçli kırmızı şarab ha- vuzlarına sevkeder. Şira burada sterili- ze edilir, mayalanır, kaynama 8-10 gün içerisinde biter. Kabuklardaki koyu kırmızı renk ta- mamen şaraba geçer. Şarab havuzdan süzdürülerek almır. Cibreler preslere verilir. Elde edilen ham şarab fıçılara doldurularak kışın soğuklardan olgun- laşmağa bırakılır. Fıçılarda her yıl ak- tarılmak şuretiyle en az iki Üç yıl eski. tilir. Taze kırmızı şarablar fazla buruk, içimleri pek iyi değildir. İki, Üç yıl es. kimekle bizim şarablarımız çok iyileşir Yumuşar, tadları sekiz on kat artar. İzmirde yapmakta olduğumuz mis- ket garabı, likör garabı. denilen — tatlı cinstendir. İzmir'e yakın Bornova yö- resinin yapıncak gibi krmnalr, kavrulmuş Bgibi lekeli, sarı yuvatlak taneli, küçük salkımiı misket üzümlerinin salkımları makine ile ayrılır. Ezilmiş bir halde alkolle birlikte fıçılara doldurulur. Ta- nenin etile kabuğu arasında yayılmış ©- lan kokülu maddeler 1,5.2 ay içinde şi raya emdirilir. Şira bu suretle bi kokuyu aldıktan sonra cibreler sıkılır, şarab süzdürülür. Elde ediler ham şa rab fıçılarda serin mağzenlerde eskime ğe bırakılır. Bu süretle yapılmış, 3-5 yıl eskiyen, bir sarab misket üzümünün kaybolmıyan, tamtersi. artan kokusunun z ! Ankara garını B. Abdur - rahman Naci Demirağ yapacak Ankarada yeni yapılacak gar kurağı ile gazino kurağının bütün koyaçile beraber yapılması kapalı zarfla eksiltmeye konulmuştu. Ya- pının oranlanan değeri 789,309 li- ra 55 kuruştu. Eksiltme öteygün demiryollar yönetgesinde yapıl- mış ve zarflar açıldığı zaman B, Haydar ve ortaklarının yüzde beş fazlasile 828.000 lira, Abdurrah- man Naci Demirağın ise yüzde bir buçuk kırarak 777.000 istediği görülmüş ve kurağ B. Demirağa üstenmiştir. Yapı kış mevsimin- den başka 16 ayda bitirilecektir. Gar olarak kullanılacak olan ba- rakalar yapılacak ve ondan sonra şimdiki yapı derhal yıkılacaktır. B. İstoklitski'nin şöleni Tas ajansının Türkiye aytarı B. İstoklitski ve bayanı, dün akşam gazeteci ve ajansçı arkadaşlara gü zel bir şölen vermiş ve geç vakte kadar dost bir hava içerisinde va- kit geçirilmiştir. Özel yönetimlerden aylık alan emekliler Özel yönetgeler büdcelerinden aylık almakta iken emekliye ayrıl- mış öğretmenler, işyarlar ve Dr. larla fen işyarlarının ve Ankara i- le İstanbul şarbaylıklarının emek- liye ayrılmış işyarlarının 1935 bi- rinci üç aylık gönderileri Tarım bankasma verilmiştir. İlgililerin bankaya baş vurmaları lüzumu il- baylıklara bildirilmiştir. gönderilebilecek? Memleketimizden dışarıya ç- karılması Bakanlar Kurulunca ya- sak edilen ceviz kütüklerinin, ka- rarnamenin çıkarılmasından önce satıldığı ispat edilerek dışarıya gönderilmelerine Tarım bakanlı- ğınca izin verilmiş ve mesele Güm- rükler genel direktörlüğü tarafım- dan ilbaylıklara bildirilmiştir. Arsrulusal turizm kurultayı 10 eylülde Budapeştede topla nacak arsıulusal turizm kurulta- yında hükümetimiz adına buluna- cak delegeler ,dış, iç, bayındırlık, ekonomi ve gümrük -tekit bakan- lıklarınca seçilecektir. Gümrük ve tekitler bakanlığı delege olarak * Gümrükler genel direktörlüğü ve kili B. Mahmudu, Bayındırlık ba- kanlığı da kurağlar ve köprüler dayresi baskanmı secmistir, ve şiranın koyu tatlılığını saklar, içi- mine doyum olmaz güzel bir içkiye dö. ner. Genel olarak tatir şarablar eekidikçe güzelleştiğinden, denemek için 1929 yı lında bu suretle yaptığımız şarabın ta- dı her yıl bir derece daha artmıştır. Avrupa'da tanınmış olan 8-10-20.40 yıl lık bu cins tatlı şarablar, içkiler arasın. da benzerlerine az rastlanır bir tat ve güzellik kazanırlar. Beyaz ve kırmızı şarablar ise on onbeş yıl eskirlerse bü- tün lüymetlerini kaybederler. Beyar şarablar tatir veya kırmızı şarablar gi. bi değillerdir. Taze olarak da içilebilir- ler. Taze şarablar üzümün güzel meyva çeşnisini taşırlar. 1,2 yıl kadar fıçıda eskiyen yapm- cak şarabları başka bir tat alır. Koku- ları çok daha güzelleşir. ”Piyasaya çı- kardığımız 1931 yılı beyaz şarablarını deneviniz.,