4 Şubat 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2
SAYIFA 2 ULUS 4 ŞUBAT 1935 PAZARTESİ — DIŞARDAN GELEN SON DUYUKLAR SOVYETLER BİRLİĞİNDE Sovyetler ağır .. sanayıl ve sıyasası Moskova, 3 (A.LA.) — Tas ajansı bil- Giriyor: Ağır sanayi komiseri Bay Or- Jonikictz, Sovyetler kongresine vermiş olduğu raporda ağır sanayle yatırılmış olan sermayenin halihazı: 903. milyon rubleye baliğ olduğunu ve 1931 senesinde ise ancak 9.434.000.000 rübleden ibaret bulunduğunu — bildir » miştır. Raporda deniliyor ki Şu ih edelim ki, Sovyet sanayii her türlü mihaniki inşaattan iba- gettir, Makinalar, âletler, cihazlar, tayyareler, mitralyözler, tanklar, motör- ler, kimya sanayil, mahrukat, kauçuk, mensucat sanayill ve elektrik santralı ve Gsire. Sanayin türlü şubelerini tahlil eden B. Orjanikistz bugün etektrik santralının 6.212.000.000 kilovat elektrik kudreti « ve malik oldüğünu ve Şuna göre 1934 Behesine nisbeten yüzde 216 bit yükse- Hş bulunduğunu söylemiştir. Bu küdre- tin miktarı 1937 senesinde 36 milyar ki- Tovata varacaktır. 1984 senesinde 92 milyon ton kö - molir ihrac edilmiştir. 1930 senesine gö- ve yüzde 100 yükseliş vardır. 1084 senesinde 25.6 milyon ton pet- yol çıkarılmıştır. Sovyet Rusya, 1934 se- mesinde dökme demir İstihsal etmiştir ki, bu istihsal bütün Avrupa'nın en yük- vek istihsal nisbetidir. Çıkarılan çelik Mmiktarı, 9.565.00, safiha haline getiril. miş demir miktarı 7.034.000 tondur. Demir istihsalâtı 1034 senesinde 1030 senesine göre yüzde 64 nisbetinde art - Mmıştır . Suni ipek sanayüi, 1934 senesinde B.434 tona çıkmıştır. Halbuki 1930 se - mesinde ancak 608 tondan ibaret idi. 1934 senesinde — makina — inşaatı, 9.829.000.000 tona çıkmıştır ki 1930 se- mesi İsşaatına nisbetle yürde 258 artık - tır. toplar, Şimdi artık hiç kimse Sovyet Rusya. min idari kabiliyetini inkâr edemez. Bu sebebten dolayı Bay Hitler'in 16 misan 1934 tarihinde bir iş kongresindeki söz- beri bize pek garib görünüyor. Bay Hitler, Sovyet Rusya'nım proje- terini tahakkuk ettirebilmesi için kapi » talistlere — dayanmak mecburiyetinde kalmış oldufunu ve sovyetleri kendi hal herine bırakarak onları “kendi cennetini- vi kendiniz yaratmır., demek lâzım ge - leceğini söylemiş idi. Bay Hitler, bir kitabında yakın bir savaş olması düşüncesile yapılması ta- savvur edilen ittifaklardan bahsederken Almanya'nın motörcülük noktasından pek geride olduğunu, Sovyet Rusya'nın motörcülükten hemen hemen tamamile mahrum bulunduğunu söylemiştir. Bu sözler, Bay Hitler'in ökonomik ve teknik inkisaf noktasından genel ba- kımdan Avrupanın ve özel hakımdan Sovyet Rusva'nın ne halde olduğundan tamamile gafil bulunduğunu gösterir. Almanya ile süel bir ittifak yavılma- 61 mescelesine gelince: böyle bir ittifak yapmayı düslünmedik her halde Bay Hit ler, Sovyet Rusyanın hiç bir zaman K ml orduyu ne motörle ve ne de kamyon İle tcchiz etmek için Almanya'ya müra- gaat mecburiyetinde kalmıyacağından emin olabilir. Rusyanın ona ihtiyacı yok tur. Hepimiz hükümetimizin takib etmek- te olduğu #ıyasanım barışm — devam ve korunmasını amac edinmekte olduğunu biliyorur. Fakat aynı zamanda, kapita- Hst kurdunun kuvvetlilere hürmet et - mek ve zayifleri ezmekten ibaret olan kanununu da biliyoruz. Kendi sulh srya- Bamızı takib etmekle beraber büyük va - tanımızın müdafaasına büyük bir ihti - mamla çalrşacağız, İTALYA'DA İtalya ve Âvusturya ara- sında bir mukavele Roma, 3 (A.A) — İtalya ile Avus. turya erasında dün akşam harst bir mu- kavele imzalanmıştır. Bu mukaveleden maksad, iki memle- ket arasımda gerek sanata ve gerek har- «k af 'mübadeteteii tatil etmektedir. YUGOSLAVYA'DA Bay Yevtiçin yeni bir nutku Belgrad, 3 (A.A) — Başbakan Bay Yevtiç, dün akşam saat 20 de Belgrad radyosunda Yugoslavyanın bütün rad- tarafından — neşredilen hir nutuk göylemiştir. Bay Yevtiç, 3 eylül 1931 tarihli ana. yasan ülusal hayatın tekâmülü için sağlam bir esa& teşkil etmiş olduğunu hatırlattıktan sonra hükümetin dikkati- Bsa n hayatın pek ha- raretli olan faaliyetine dönmüş bulun. duğunu söylemiştir. B. Yevtiç demiştir ki: “ —- Uluslararası münasebetlerin in- kişafı sah Fransa ile İtalya ara. sında Romada imza edilmiş olan itilafı ehemmiyetli bir hadise olarak kaydet - mek İcab eder, Bu iki devlet arasın « da doğrudan doğruya kendilerini ala - kadar eden meseleler hakkmda vücuda getirilmiş olan anlaşmmayı selamlarız. Avrupenın” durumu hakkındaki anlaşma Bilhassa merke Uzorinde durmak isteriz. Franta dışarıişler bakanı Bay La« val, italyan hükümet başkanı Bay Mu. sotini bir protokol imzalamışlardır. İki devlet adamı bu protokolda alakadar devletlerle uluslar derneği çerçevesi içinde mukavelenameye iştirak etmeyi, karşılıklı topraklarının tamamiyet ve istiklalini saymayı ve imza eden devlet. ler iç İşlerine karışmamayı ne imza eden — devletlerden hangi — birisinin toprak — tamamiye - tini kuvvetle tahdid veya sıyasal ve soysal düzeni tadil etmeyi hedef ya- pan her türlü propaganda, tahrik ve müdahale teşebbüsünden çekinmeyi tav. siye etmek hususunda mutabık kalmış. lardır. Bu mukavelename, hakikatte devletler hukukunun esas prensiplerine ve uluslar derneği andlaşmasının hü- kümlerine riayetin bir tekidi ve bu hu- susta yeniden sayılabilir. Balkan anlaşmasile küçük anlaşma, Cenevrede ve Liubllanada yapmış ol - dukları konferans'farda Roma anlaşma- sını bütün alakadarların samimi suret. te İştirak etmeleri gereken genel bir sıyasanın müsbet başlangıç noktası o0- larak kuvvetlendirmek için kendi ulu- sal menfaatlerinin ve aralarında vücuda getirmiş oldukları dostluğun tamami - yetini muhafaza etmek görüşünü kabul etmişlerdir. Fransanın ve ge- her« girişilmiş bir taahhüd ve onun mümessili olan Bay Lavalin Tuna bavzasında devamlı münasebatın — kuvvetlendirilmesi — için gereken şartları temin maksadile İtal- ya ile bir anlaşma yapmak üzere harca. dığı emekleri hassaten tanımak da bir ödevdir (vaziledir), Fransaya sıkı bir surette bağlı olan Yugoslavyanın bütün komşulariyle a- Tasındaki işbirliği siyasasında ve bu meiclede dostları mutabık kalmak ve ulhusal menfaatlerden hiç birini feda et- memek suretile güvenliği (emniyeti) kuvvetlendirebilecek ve barışın daha iyi bir surette düzenlenmesi amacını ger- çekleştirebilecek İmkânları hayırhahlık- Ta tetkik etmesi tazımdır. İstikbale sid zarort — güvenlikler (emniyetler) verildiği takdirde — çok mühim sonüçlar vermesi mümkün olan bu diplomasi eserinin inkişafını sükün ve itimadla takib edebiliri Yeni sıyasal bir teşekkül Madrid, 3 (A.A) — Radikal fırkası Mi terketmiş olan saylav Uzkülerdo Ji- menez, İspanyol cebhesi adı altında bir sıyasal grup teşkil etmiştir. Bu ge- pun programındaki maddeler şunlardır : “İspanyanın bölünmez bir şekilde müdafaası, liberel ve ilerlemeci bir bur- juva cümhuriyetinin kurulması, nere . den gelirse gelsin ihtilale karşı korü» yucu ve salımcı bir cehhe teşkili, istih kakı hakkiyle ödenmiş emeklerin ve sasyal barışın korunması için İşçi, sere mayedar ve patronları bir araya topla- yücak'bİr üretmenler (müstahstllet) ce. HihâtI tanrimi.,, Londra konuşmaları (Başt 1 inci sayıfada) kâdarlar arasında serbestçe görü- şülecek misakların yapılmasiyle elde edilecek ve aynı zamanda şark Avrupasında karşılıklı yar- dımı ve Orta Avrupa için de Ro- mâ prosevorbalinde derpiş edilen sistemi temin eyliyecektir. Aynı zamanda hukuk müsava- tınım emniyet sistemi içinde temi- nine dair olan 11-12-1932 beya- natınm hükümlerine tevfikan bu anlaşma umumiyetle silahlar hak- kında bir uzlaşmayı da decektir. Mezkür uzlaşma Alman- ihtiva e- ya hakkında Versay muahedesi- nin beşinci maddesi hükümleri ye- rine kaim olacaktır. Almanyaya yapıla - cak teklifler . ç nelerdir? Londra, 3 ÇA.A.) — Havaa Ajansı bildiriyor: İngiliz ve fransız bakanla- rı dün akşam Almanya'ya aşağıda yazı- h teklifleri arzetmek hususunda muta- bık kalmışlardır. Bu tekliflerin bütün kısımları biribirine bağlı da aym zamanda olacaktır; 1 — Almanya'nın meşru olmryarak yeniden silâhlanmasile hükümsüz kal- mış olan Versay muahedesinin beşinci maddesinin iptali. Maamafih silahtan tecridi icab eden mıntaka hakkındaki kayıd bundan harictir. 2 — Askerf gartların yerine, genel bir silahları tahdid mukavelesinin kon- ması, 3 — Tuna ve Doğu andlaşmaları ya- pilması, * — Almanyanın Uluslar Derneği- ne dönmesi, Buna muvazi olarak İngiliz ve fran- sız hükümetleri, Almanya muvafakat ederse, Almanya, Belçika ve İtalya ile, Almanya muvafakat etmiyecek olursa İtalya ve Belçika ile, karşılıklı korum- ca bir Kava mukavelesi yapılması husu- sunda mutabık kalmışlardır. Versay andlaşmasının sü- el maddesi kaldırılryor Londra, 4 (A.A.) — — Havas Ajan- sı muhabirinden : Fransız * ingiliz görüşmelerinin, mutad olmıyan bir şekilde uzaması, bu görüşmeleri bir çıkmaza götürmek teh- likesini gösteren güçlükler çıktığını katiyen ifade etmez, bilâkis, havas a- jansı tarafından, fransız murahhasları her türlü bildirikten imtina ettikleri için . dün ingiliz mahfellerinde yapı » Tan bir anketten sonra, anlaşmanın mu- hakkak olduğu bildirilmiştir. Bu anlaş- ma, metni dün gece kati olarak karar- Jaştırılıp, bu sabah neşredilecek bir bil- dirimle resmen bildirilecektir. Fransa, eski müttefik devletlerin, Versay muahedesinin beşinci kısmının iptalini Almanya'ya teklif etmelerine ve muahedenin askeri şartlarının yeri- ne 11-10-93 tarihindeki bildirik hüküm- lerine dayanan bir silahları azaltma ge- nel mukavelesinin korunmasına taraf. tardır, Bu mukavele, onu imza edecek bü- tün devletlere vereceği müsavi bir gü- venlik (emniyet) rejimiyle Almanya- ya temini için, Almanya'nın aynı za- manda Avusturya istiklalini güvenliğe alacak Tuna andlaşmasını ve Avrupa» nn şarkındaki topraklar statükosunu garanti altına alan şark andlaşmasını imrza etmesi icab eder. Bundan başka, Almanya'nın Ver- say muahedesindeki askeri — şartların yerine konacak olan genel silahları a- zaltma mukavelesinin, uluslar derneği- nin çerçevesi içinde ve hükmü altında düzenlenmesi işine iştirak etmek Üze- re, Cenevre'ye bir mümessil gönderme- si gerektir. Ren nehrinin sol kıyısının askerlikten tecridine aid maddeler, ta- mamen muhafaza edilecektir. Almanya, hiç bir cebri harekete ma- ruz kalmaksızın, uluslararası kalkıınma için gereken yatıştırıcı çalışmalara di- ğer Avrupa uluslarile bitlikte İştirak ttmek üÜzere” çöğrilmiştir. 'Büğün' A ve tatbikatı manya'nın, tecerrüd ve sergüzeşti ter- cih edip etmiyeceği anlaşılacaktır. Fransa bakanları, büyük gayretler- den sonra güvenlik (emniyet) sahasın- da şimdiye kadar ingilizler tarafından reddedilen teminatı elde etmeğe mu- Almanya'ya yapılacak olan teklifi kabul etmiyecek- lerdi. Bir savaş olursa t rinin anstzın yapacağı başkın ile savaş vaffak olmamış olsalardı, yyare kuyvetle- di tesiratı fikrinden mü'- hem olan B. len ve B. Laval, Lo- karno muahedesinin bu sahadaki kifa- yetsizliği ile bu ihtiyacın tamamlanma- B. Makdonald'ı iknaa muvaffak olmuşlardır. Her türlü hava saldırmalarına karşı hemen mukabelede bulunulacaktır. İki sı lüzumu hakkında nleket devlet adamları, korumcu bir ilmasına karar ver- iltihak et ve Belçika'. mukavelesi y mişlerdir. Bü mukaveleye İtalya dan istiyeceklerdir. Bu mukaveleyi imza eden devletler- den biri, hava yoliyle bir hücuma ina- ruz kaldığı takdirde, ötekileri saldırga- na karşı hücuma uğrryan devlete der- hâl yardım etmeği teahhüd edecekler. dir. Almanya, imza etmek istemese bile, bu mukavelenin ehemmiyeti aşikârdır. Hava güvenliği, bu yeni garantiler sayesinde daha iyi temin edileceği gi- bi, barış işleri de daha mükemmel bir tarzda tanzim edilmiş olacaktır. Bu öy- le bir neticedir ki, bununla fransız ve ingiliz müzakerecileri, övünebilirler, üyelerin dileklerini Sovyet - Amerikan münasebetleri (Başı 1 inci sayıfada) lneıdeü si hakkımda tereddüd gösterilmişe ir. Sovyetler, Vaşington anlaşmasının yeni baştan ve tamamen gözden geçie rilmesini pek âlâ istiyebilirlerdi. Ane cak, böyle bir yol tutmak, Vaşingtonda elde edilmiş olan sonuçların temamen imhası demek olur, ve anlaşmanın e- yeni yapılması sonucunu ver sasları hakkında n görüşmeler Sonraları yapılmış ola rin şimdiye kadar hiç bir netice verme- miş olmasına, teessüf ederiz. Maamafih bu hal, iki devletin karşılıklı münase - beti tesir İcra etmemek gerektir. i üzerinde herhangi — bir surette Devletler arasındaki karşılıklı malf işler meselesinin halli için girişilmiş o- lan teşebbüslerin - uğramakta olduğu güçlükler yaşayışta genel bir mahiyet almıştır. - FPakat bu güçlükler, ticaret Mmünasebetlerinin gelişmesinin ve ba- rışın perkişmesini temin amacile yapıl- makta olan elbir tadır.,, ğgine engel olmamak- Bir ihtilalci daha mahküm oldu Viyana, 3 (A.A.) — Savaş divanı, Dolfus'un katillerine kamyon olan avukat Blaşke'yi müebbet Mmahküm etmiştir. vermiş küreğe -— - Fırkamızın Ankara Vilâyet kongresi, dinleyip yeni idare heyetini seçerek işini bitirdi (Başı 1 inci sayıfada) Esnaj kurumları: (Küçük sanatlar erbabını ve esnafı müşkül vaziyetlerden kurtarmak ve on- ları daha kuvvetli ve emniyetli bir va- ziyete koymak ve kendilerine kredi mü- esseseleri yaratmak fırkamız programı- nın en mühim esaslarındandır. Fırka programı: kısım 3, madde 5) Bu yola uyduk, dağınık bulunan kü- gük esnafı meslek ve sanatlarına göre ayırarak, Ankara'da on dokuz esnaf ce- miyeti kurduk ve bu cemiyetlere her yıl paraca yardım ederek, topu için bir merkez tuttuk. Vilâyet idare heyetinin gözü önünde bir encümen kurarak es- maf işleri ile durmadan uğraştık. Küçük sanatların yalnız türk yurd- daşlarına bırakılması, kongrelerimiz ta- rafından İsteniyordu. Ulusun bu dile- ği, bugün yerine getirilmiştir. Hükü- metimiz, Büyük Millet Meclisinin ona- dığı bir yasa ile, yurdumuzda küçük sanatları ancak türk yurddaşlarının ya- pabilmesi yetkisini almış ve onu — tat- bik etmiştir. Spor işleri: Fırka programı (Tüzk vatandaşları- nın vücuda getirmiş oldukları ve geti- recekleri bötün spor teşekküllerini mil- letin kuvvetli ve iradeli tutulması nok- tasından fevkelâde mühim addeder, bu teşekkülleri idame ve himaye eylemeyi vazife bilir, Program: talim ve terbiye kısını. Madde « 7) der. Bunu yerine ge- tirmek istiyen Vilâyet İdare Heyeti. niz, üyelerinden birini spor işlerile uğ- taşmağa ayırarak yakınm bağlılık gös- termiştir. Son kongreden sonra spora (9.286) lirası para olarak geniş yardım yapılmış ve büyük Evkaf Apartımanı- nın alt katındakitbinema salonu ve o- dalar vilâyet idare heyetince kiralana- rak spor kurumlarına verilmiştir. Spor kulüpleri arasında çalışmayı canlan- dırmak isteği ile yaptırdığımız C. H. F. şildi için, her yıl kulüpler arasında yapılan maçlar, büyük bir sıcaklık u- yandırmış ve çalışmalara hız vermiştir. Ziraat Bankasının yardımları: (Çiftçiyi kredi ve istihsal koopera- tifleri gibi iktısadi teşekküllere maz- har etmeyi ve ziraj kredinin ana mües- sesesi olan Zirast Bankasının faaliye- tini daha xziyade xirai sahada tehsif et- meyi) fırkamızın progranı güder. Bu temel üzerinde Ziraat Bankası, köylü- ye yardımımı genişleterek —bir-yandan ödünç ölçüsünü büyültmüş — ve diğer yandan da faiz ve komisyonu ©6 9 za indirmiştir. Ziraat Bankasına borçlu- olan çiftçiterimizin borclarının — uzun taksitlere bağlanması için de fırkamır- ca kararlar almmaktadır. Hükümetimizin bu ulusal kurumu- muzun elile yurdun türlü yörelerinde belli bir. fiatla buğday alması, . çiftçi- mizin gerçekten yüzünü güldürmüş ve onları muhtekirlerin elinden kurtar- mıştır, Emlâk Bankası ödünç ölçüsünü 96 35 den 94 $0 ye çıkarmıştır. Rapor alkışlarla onandıktan sonra köngrenin saygı ve sevgilerinin At türk, İsmet İnönü, Küzım Özalp ve Re- ceb Peker'e iletilmesine karar verildi ve hesab bakma, bütçe yapma, dilekle- ri ve teklifleri tetkik encümenleri se- gimi yapıldı. Encümenlerin mesaisini hazırlamak üzere birinci toplantıya sos verildi ve ikinci toplantı saat 16 da B. Mümtaz Ökmen'in başkanlığında açıldı Evvela hesab bakma ve sonra büt- çe yapma encümenlerinin: raporları o- kunduktan ve onandıktan sonra dilek ve teklifleri tetkik encümeninin her kazaya göre ayrı ayrı tasnif ettiği di- lekler okundu ve üzerlerinde görüşme- ler yapıldı. İki yıldır fırkanın dilekleri üzerin- de büyük bir alâka gösteren Ankara Valisi Bay Tandoğan'a kongrenin te- şekkürünün iletilmesine karar verildi. Görüşülecek başka bir şey kalmadığın- dan başkan Bay Mümtaz Ökmen uzak yerlerden büyük zahmetlerle gelip fır- kasına bağlılığını göstermiş olan saygı değer mümessilleri saygı ile selamladı ve köngrenin toplantısına alkışlar içim« de son verildi. Dün akşam mümessiller adına çok neşeli geçen bir akşam-ye- meği verilmiştir. Fırkamızın seçilen yeni vilayet, idare heyeti şudur: Bayan Lâhika Manyas, Bayan Beb kla Baykan, Bay Rifat Börekci, B. Mümtaz Ökmen, Bay Şükrü Koçak, B. Halim Kütükçü, Bay Fahri Tardoğan, Bay Hilmi Atlıoğlu, Bay Naşid Uluğı Büyük kongreye mümessil olarak da Bayan Lâhika Manyas, Bay Rifat Börekçi, Bay Mümtaz Ökmen, C, H. F. Umumi idare heyeti — azasından Bay Rahmi Apak, Bay Ziya Sıdal, Dr. Bay Yusuf, Hikmet, Bay, Hayrullah Özbu- dun; Bay Veysel Genya seçilmişlerdir.
