SAYINA 1 ULUS 3 ŞUBAT 1935 PAZAR DIŞARDAN GELEN SON DUYUKLAR SOVYETLER BİRLİĞİNDE aa B. Hirotanın sözleri - nin Sovyetler Birli- we . gindeki yankıları Moskova, 2 (AA) — Bay Molotof, son nutkunda Bay Hirotanın japon par. Tamentosunda Sovyetler Birliğile olan Münasebetleri bakkında söylediklerini tadlil ederek demiştir ki; " — Bay Hirota, Sovyet Rusya ile dostluğu azami surette teşvik ve henüz Balledilmemiş olan meseleleri hal için gayretlerini iki mişli artırarak iki ül - ke münasebetlerinin barış yoliyle inki- şafını hızlandırmak isteğinde olduğunu #öyl emiştir. İsteklerimize uygun olan bu sözleri selamlarız. Bununla beraber, Bay Hiro» ta, smırlarımızı korumak için Uzak do- ğuda aldığımız müdafaa tedbirlerinden bilhassa bahsetmeyi lüzumlu görmüş We aynı zamanda 1905 ri japon sa. vaşından sonra imza edilmiş olan Ports- mouth andlaşmasına da işaret etmiştir. Şimdi bu andlaşmayı teıkik ediyoruz. Bunun ikinci maddesi şudur: “ Yüksek âkidler Rusya ve Jepon- ya, her türlü suitefehhüm mevzuundan sakınmak için, Rusya — Kore sınırın - da rus veya Kore topraklarının güven- Hiğini tehdid edebilecek herhangi bir sekeri tedbir alınmasından istinkâf e. deceklerdir.,, e 20, 1. 825 tarihinde Japonya İle ya- pılan Pekin anlaşmasına göre, Ports- mouth andlaşması Sovyetler Birliğiyle Japonya arasında şimdiye kadar mecbu- Ti olarak meriyetini muhafaza etmekte- dir. Herkes biliyor ki, Sovyetler Bir. BHği bütün uluslararası taahhüdlerinde elduğu gibi bu andlaşmanın bütün hü- kümlerini de tamamen ifa etmektedir. Bu, Kore, ve cenub Sahalini sınırla- Tımızın tahkim edilmemesi hakkındaki ikinci ve dokuzuncu maddelerden do » ğan taahhüdlerimiz hakkında da böy - kedir. Bay Hirota, 22. 1 ve 25 1 tarihli nutuklarında Portsmouth andlaşmasın. daki bu taahhüdün tovyet — mançuri sınırma da genişletilmesi lüzumuna işa- vet etmiştir. Mal?m olduğu üzere mez- kür andlaşma sovyet — mahçuri sını- rında korum tahkimatından hiç bahset- memektedir. Fakat Bay Hirota yukar. da söylediği maddelere işaret ederken bu andlaşmanın başka maddeleri de ol- #ğunu unutmuştur. Meselâ, üçüncü madde ile Rusya ve Japonyanın bütün Mançuriyi aynı zamanda boşaltmayı ve andlaşmanın imzası tarihinde rus veya japon kıtalarının işgali altında bulunan bütün Mançuri yerlerinin idaresini mün hasıran Çine brrakmayı taahhüd etmiş- lerdi. Yedinci maddeye göre, Rutya ve Japonya Mançuriye — kendilerine 2id bulunan demiryollarını askeri maksad. larla değil yalmız ticari ve sınaf mak- satlarla işletmeyi taahhüd etmişlerdir. Japonyanın bu bükümleri tamamen mnuttuğu ve Mançuridee katiyen tat. bik etmediğini görmek için bunlara bir Böz atmak kâfidir. Saldırışmamak andlaşmasma gelin- ce, Bay Hirote ile birlikte şunu müşa- hede ve tesbit etmek muvafık olur: Bir saldırışmamak andlaşmasının sa- dece yapılması — Uzak doğuda barışın teminet altına alınması meselesini hal- Hedemiyecektir. Aynı zamanda böyle bir andlaşmanın yapılmasını reddetme. min devletler arasındaki münasebetle - ve pek fazla geayrı müsaid bir surette tesir ettiğini ve bunun karşılıklı güve- Bin tahkimine hizmet etmediğini tanı « mak da imkânsızdır. Moskova, 2 (A.A) — Tas ajansı bil- diriyor- Pravda gazetesi, Bay Hirotanın #öylediklerine aid olarak Bay Molotof tarafından Sovyetler kongresinde bir Baldırışmamak — andlaşması yapılması hakkındaki Sovyetler Birliği teklifinin Japonya tarafımdan reddedildiğini bil. diren nutkundan bahsederek diyor ki: * Herkesin bildiği gibi Sovyetler » Birliği savaşı düşünmediğite göre bun- dazm jepon militasist mahfellerinin şim- di saldırmak Kizumu meselesini tetkik DEĞİŞİK DUYUKLAR Alman gazetelerinin Sar gazete- lerine rekabet etmesi menedildi Sarbruk, 2 (A.A.) — B, Hitler'in Sar murahhası, dün alman gazetelerinin Sar gazetclerine rekabet etmesini menetmiş- tir, bu rekabet, Sar'ın alman Ürünleri tarafından istilâsına karşı resmen kon « muş İlk engeldir. Ticaret filosuna yardım yasası Londra, 2 (AA.) — Avam Kamiâra- sı ticaret filosuna yardım bakkındaki yasa projesini üçüncü okunuşunda ka » bul etmiştir. Proje Lordlar kamarasına gönderilmiştir. Sofya'da kaybolan bir yunanlı Atina, 2 (A.A.) — Yunan gazeteleri Sofya'da oturan yunan tüccarmdan İl - yadis'in kim oldukları belirsiz kişilerce güpe gündüz ve sokaktan alınarak orta- dan kaldırılması hakkında hiçbir duyuk alamadıklarından dolayı şaşmaktadır. Yuanan elçiliğinin teşebbüslerine ve bulgar bükümetinin vaidlerine rağmen İlyadis'in nerede olduğu öğrenileme - Mmiştir. Mançuko, karışıklıklar kaynağı 'Tsinking, 2 (A.A.) — Mançuko Amur nehri Sovyet kıyılarının yalnız başına Sovyet Rusya tarafından taran « ması için Sovyet bükümetinin teşebbüs- lerini, iki memleketin bu liğini gerekli gösteren nehir anlaşma - sına muhalif bir hareket sayacağını ilân etmiştir. Japon ordusu, Boirnor mmtakasın « dan bütün moğol saldırganlarının ko - vulduğunu ve durumun daha az gergin olduğunu bildirmektedir. uğurda işbire Uluslararası iş bürosunun çalışmaları Cenevre, 2 (AA.) — Uluslararası iş bürosunun idare meclisi Sovyet murah- hası B. Boris Argus'a hoş geldiniz de » dikten sonra 1936 uluslararası büro ça « laşmaları hakkındaki raporunu tetkik et- miştir. Bundan sonra, kömür sanayiinin, uluslararası iş konferansı toplanmadan önce, uluslararası nizamlara bağlanma- sını dileyen işçi sendikaları kararını ka- bul eylemiştir. Uluslararası iş bürosuna, toplanacak konferansa bütün işlerin uluslararası nizamlara bağlanması projelerinden ha- ric olarak bu büronun kollektif konto « ratlala muhacir işçilerinin işe alınması meselelerine dair bir rapor vermesi mu- vafık görülmüştür. Polonya'nın Almanya'ya karşı durumu Varşova, 2 (A.A.) — Diyet meclisin de Polonya dışarı işler bakanı B. Bek'in #öylediklerinden sonra söz alan demok- tat fırkası saylavlarından B. Stronsky demiştir ki: Almanya ile Polonya arasında imza- Tanan saldırışmamak andlaşmasını mu -« vafık bulmakla buna bir sır şekli verile- rek Polonya ile Almanya arasında ger « Çek bir anlaşma olduğu kanaatinin ve - silmesini de batalı görürüm. Polonyanın ittifaklarını bıraktığı ha vadisinin tecessüfe değer olduğunu bil - diren saylav doğu Jokarnosuna temas ile Polonya'nın prensib bakımından bu fik- re iştirake bazır olduğunu bildirmesi ve güvenliği temin eden bu gibi vesikalara iltihak etmesi lâzım geldiğini söylemiştir. Sosyalist saylavlardan — Czapiusky, gibi mühim meselelerde hükümet görü- şünün ulusa lâyikiyle bildirilmemesin - den ötürü şikâyetbe bulunmuş ve Hitler Almanyasiyle yapılan anlaşma hakkın « da ihtiyatlı bir dil kullanmıştır. ——— ---—— —— etmekte olduğu manası çıkarılmak la- sım gelir. Sovyetler Birliğinin sov- yet — Mançuri sınırı arasındaki talıki- matr ancak Japonyanın sovyet Uzak do. guruna karşı mütemadiyen ve açık bir surette hazırlıklar yapmasından doğu- yör. Fransa - İngiltere (Başı 1 inci sayıfada) ile Dovnin Strit'de görüşmüşlerdir. Ya- pilan iki özel görüşmede Avrupa siya- sasının genel çizgileri — görüşülmüştür. Yatınki özel toplantıda fransız bakan. Jar birçok noktalar üzerinde düşündük- kerini - bildireceklerdir. - Konuşmaların pek samimf ve dosıca bir hava iç'nde geçmesi herkesi memnun etmiştir Londra, 2 (AA.) — Öğrenitdiğine göre, fransız murahbasları hava kuvvet- lerinin tahdidi muahedesini ve Almanya nin silah altına aldığı askerlerin sayısı- n konuşmalarda ileri sürmüştür. Yarı resmi fransız mahfellerinde söy denildiğine göre ingiliz - fransız konle- ransından kayda değer sonuclar — elde edildiği mevzuu bahsolamaz. Bu konfe- rans, büsbütün karşılıklr görüş değiş » tirmelerden başka bir şey olmadığı ve bazı önceden tesbit edilmiş meseleleri konuşmak için toplanıldığı bildirilmek- tedir. BB, Flanden ve Laval bazı Avrupa meseleleri hakkında — Makdonald, Sir Con Saymen ve daha başka ingiliz politi kacılariyle bizzat temasta bulunarak bun ların görüşlerini öğrenmek - istiyorlardı. Fransız bakanları görüşlerini bildirdik- lerinden şimdi ingigliz arkadaşlarının cevablarını bekliyorlar. Otellerine dönüşte BB. Flanden ve Laval, fransız, alman, avusturyalı, hol- landalı, japonyalı gazeteciler tarafından sarılarak kendilerine bazı sorğular so « rulmuşsa da fransız bakanları cevab vermekten çekinmişlerdir. Alman ve fransız istekleri Londra 2 (A.A.) — Tahminlere gö- re ingiliz bakanları almanların hukuk beraberliği isteğiyle fransızların alman- lar tarafından güvenlik (cemniyet) temi- natı verilmesine dair olan isteklerinin aynı zamanda görüşülmesi için alman hükümetine yeni bir teşebbüste hulu- mulması hususunda ısrar edeceklerdir. Londra, 2 (A.A.) — Royter ajansı, bu sabahki fransız - ingiliz konuşmala « rınmı biri Dovning Strit'te, dışarı işler bakanımın evinde ve öteki dışar işler ba- kanlığında — yaprlacağını Bu konuşmalardan sonra Fransa elçili ginde bir öğle yemeği verilecek ve son toplantı öğleden sonra yapılacaktır. B. Laval'in Paris'e pazar günü dön « mesi ihtimali vardır. Dün akşam Britanya hükümeti (ran- sız bakanlarının şerefine olarak — dışarı işler bakanlığında bir ziyafct vermiş ve buna Bay Makdonald başkanlık etmiş- tir, öğrenmiştir. Londra 2 (A.A.) — Royter ajansı büldiriyor: Fransız ve ingiliz görüşmele rinde elde edilecek sonucların herhangi bir suretle olursa olsun Almanya aley- hine dönmüş olduklarını sandıracak bir gekil almamasına büyük Britanya hü » kümetlerince pek çok ehemmiyet veril diği günden güne meydana çıkmakta « dır. Bilhassa, son günlerde İngiltere ta- rafından Almanyanın durumu tam bir surette dikkate alınarak Rayh hüküme- tinin haysiyetinden ve mevkünden hiç » bir şey kaybetmeksizin imza edebileceği bir anlaşmaya vücud verilmek istenildi- Ki görülmektedir. Almanya'nın askeri kuvvetleri Londra, 2 (A.A.) — Royter ajansı bildiriyor: Dün sabahki Fransa - İngil - tere konuşmalarından pek büyük bir kıs mının fransız büyük erkânıharbiyesinin Almanyanın askeri durumu hakkındaki düşüncelerini izah eden B. Laval'in nut- kuna tahsis olunmuştur. Pransa erkânı- harbiyesinin düşüncesine göre Almanya hükümeti muntazam surette veya kış « men talim edilmiş efrada maliktir ki, bunlar sayı itibariyle fransız askerlerine üstün değilseler bile, herhalde müsavi- dirler. Yalnız, savaş levazımı itibariyle Almanyâ aşağı durumdadır. İki gazetenin düşünceleri Londra, 2 (A.A.) — İngiliz liberal « leri üzerinde büyük tesiri olan haftalık *“Di Ekonomist, mecmuası neşrettiği bir makalede İngiltere hükümetinin si » lâhsızlanma ve güvenlik meseleleri hak- kında bir anlaâşma yapabilmek içn ken « di istiklâlinden bir kısmım feda etmesi lâzım geldiğini ve Fransa'nın muahede- ler tarafından kendisine temin - olunan haklar üzerinde sağlam ve yerinden oy- namaz bir fikri bulunduğunu yazmakta- dır. “Di Spektator,, — gazetesi, Avrupa andlaşmalarında daha ileri gitmesini hü hükümete tavsiye etmektedir. Bu iki mühim liberal gazeteye göre, Avrupa'yı barışa kavuşturabilmek, an - cak İngiltere hükümetinin mesuliyetle- rini daha geniş bir tarzda göz önünde bulundurmasiyle kabil olabilecektir. Eğer silâhlarda beraberlik esasına dayanan bir güvenlik temini kabul olur- sa Avrupa meselesi halledilmiş olacaktı. Londra, 2 (A.A.) — Framsız başba- kanlığı gegnel kâtibi Bay Leon Noel, in- giliz kabinesi genel kâtibi Sir Noris Hamkey ile yaptığı mülâkaıta- İngilte- re başbakanlık teşkilâtmda Pransa için tatbiki kabil olanları tetkik etmiştir, Londra, 2 (A.A.) — Havas Ajansı- na bildiciliyor: İvinin Niyus gazetesi, dün akşamki nüshasında, Fransa'nın bir bücuma maruz kaldığı halde İngiltere- nin atkerf v bahri kuvvtirinin yardımı - na güvenebileceği hakkında verilecek bir teminata karşılık bütün hava kuv - vetleriyle İngiltere'nin yardımıma git - meği kabul edeceğini sandıracak birçok sebebler vardır. Bu şekilde İngiltere için hava cihetinden hiçbir tehlike kal- mryacaktır. Makdonald'ın ziyafeti Londra, 2 (ALA.) — Dün akşam, fransız bakanları adına Bay Makdonal- d'in bakanlığı altımda ingiliz hükümeti tarafından verilmiş olan büyük ziya « fette, bütün hükümet erkânı, Cantebu- ry piskoposu, Markit De Crev, Lord Ra- ding, Kont Derbi, Osten Şamberlayn, Loyd Core dabil olmak Üzere yüksek şahsiyetler hazır bulunmuşlardır. İngiliz bakanlarının toplantısı Londra, 2 (A.A.) — İngiliz bakanla- ti bu sabah erkenden Raşbakanlıkta top lanarak dünkü toplantıda Flanden ve La vaVin söylediklerini tetkik etmişlerdir. İngiliz bakanlarının fransız bakanlariy- le tekrar temasa gelmeden evel toplar mak 2*reretini hi >>sehne y oldukturma a- kılırsa dünkü toplantıda Flanden ve La- val'in yaptıkları teklifler fevkalâde mü- him olmalıdır. R. Laval de B. Henderson ile görüş- meğe gitmeden önce fransız bakanları otelde uzun bir toplantı yapmışlardır. Deyli Meyl'in bir yazısı Londra, 2 (A.A.) — Bütün Londra gazeteleri arasında yalmz Deyli Meyli, neşrettiği başyazıda dünkü konuşmala- rı mevzuu bahsetmekte ve eveldenberi müdafaa etmekte olup İtalya'nın da ilti. hak edebileceği bir ingiliz - fransız teda füt ittifakı Tehindeki mütalcasını - ileri sürmektedir. Bu suretle Almanya Av » rüpa'nın şarkımda serbest kalacaktır. Gareteler, son derece ketum bir şe- kilde geçmekte olan dünkü konuşmalar hakkında değişik malümat vermekte » dirler. Taymis gazetesi, bugün öğleden son raki konuşmalarda genel mahiyette, fa- kat kıvanc verici sonuclar elde edilece. ğini ammakıtadır. Deyli Meyi, vaziyeti bedbinlikle mü- talca ederek, bir çıkmaza yaklaşıldığını yazmaktadı. Deyli Telgraf, tasavvur edi ben itilâfin, büyük kasmımnın ifşa edilece- Hini zannetmektedir. Deyli İskeç, elde edilecek itilâfin İngiltere tarafından ye- ni teahhüd teminatları ihtiva etmiyece « ğni söylemektedir. Hiç bir müsbet netice yok! Londra, 2 (A.A.) — Royter bildiri. yor: İngiliz ve fransız bakanları arasın- daki görüşmeler, şimdiye kadar hiçbir müsbet sonuca varmamıştır. Bu görüş « melere, cumartesi günü de devam edi! tek, akşam üstü son verilmesi ve müşte. rek bir resmi tebliğ neşrolunması muh- temeldir. Bay Laval, pazar günü öğleden son- ra Londra'dan ayrılmağ: düşünüyorsa da Bay Flanden, haftâ tatilini! Sör Ber- ry'nin sayfiyesinde geçirecek ve oradâ Bay Çemberlayn ile bazı para meselet | Jeri hakkında görüşecektir. Dünkü görüşmeler iki taratın biribit Tine vaziyet hakkndaki noktai nazar bit dirmesi şeklinde geçmiş ve bir müzaket re başlangıcı şeklini almamıştır. İki ülkenin yüksek idare adamlari; dış sıyasa meselelerinin açık bir bilânç0' sunu yaparak, silâhları azaltma konuş * malarının yeniden başlamasına müsaid olabilecek bir formül aramışlardır. Bu süretle Almanya, andlaşmalara girmele- gözünde silâihsızlanma meselesinin en esaslı düğünü olan gü * ven meselesinin halli için gerekli olan Sıyasal gelişmeleri kolaylaştırmış ola * caktır. İngiliz idarecileri 1se, Fransa'nını bü tün bütün başka bir yolda yürümek hus susunda muvaffakiyetini istihsa'e çalış maktadırlar. Bilhassa Bay Con Saymem bu yolun pratik cebhelerini izaha çalış * mıştır. Almanya Versay anlaşmasına mu - halif olarak yeniden silâhlanmakla bu muahedenin askeri memnuiyetler kramt işe yaramaz bir hale gelmiştir. Bay Con Saymen, bu şerait dahilinde Fransa ile İngiltere'nin Almanya bükümetine Ver- say anlaşmasımdaki silel memnuiyetle « rin kaldırı!masını ve yalnız Rayn nehris ine aid hükümlerin korun « için üytilâf etmek mecbu « riyetinde olduldlarını söylemiştir. Pöyle olmakla beraber, ingiliz görü şüine göre bu yolda bir teklif ancak Ce- nevre'de cebir mahiyetinden tamamile mzak bür münakaşa sonunda silâhları tahı did edecek bir uzlaşma imra edildikten sonra tahakkuk alanına girebilir Görülüyor ki, ileri sürülen tezler, bi ribirinden derin bir ayrıdır. Fransa bhütün hükümetlerin silâhları azaltma konferansı sırasında n dev- letlerin kendi menlaatlerini koruma yo- hunda aynı hakka malik olmalarını iste- mektedir. Fakat, Almanya uluslar der- neğindeki mevkiüni yeniden almağa anık- mıdır? Eğer değilse, ingiliz teklifi nasıl bir vaziyette kalacaktır? Hattâ Alman- ya, Cenevte'ye gelmeği kabül ctse - bile yeni yapmış olduğu teslihatın saruri bir sonucu olmak üzere diğer hükümetlere Pasıl bir emmniyet teminatı — verilebile - cektir. Nihayet mühim bir mesele vardır ki, © da tamam bir büsnüniyet ile imrasını koyacak devletlere bu anlaşmayı — kas- den bozanlara Rarşı — anlaşmanın bozt icarf teminatı ihtiva etmesi meselesidir. Bu hususta artık bir ingilir - fran - sız hava anlaşmasını protesto etmeden kabul eden ingigliz efkârr umumiyesin- de münakaşa edilemiyecek derecede meydanda terakki eserleri görülmekte - dir. Her halde devlet adamlarının, Av- Tupa barışı için gerek olan birlik hare « ketlerini koruyabilmek Üzere acele her- hangi bir karar atmaktan çekineceklerin de şüphe yoktur. le fransızların suürette Kabine toplantısında ne görüşüldü Londra, 2 (A.A.) — Royter Ajansı bilricisinden; Bakanların bugün Dov- ning Stret'te toplanması, bafta sonu için pek alelâde bir hâdise değildir. Bu hâdise, ingiliz . fransız konuşmaların- da mühim gelişmeler vuku bulduğunu tahmin ettirmektedir. Sanıldığına göre, bakanların bu top- Tantıda münakaşa edecekleri mevzular- dan biri, Almanya'nın askerft kuvveti hakkında fransız bakanları tarafından yapılan iddianın takdir ve tesbitidir. Fransız bakanlarının, Almanya'nın teslihatı Kakkında fransrz genel erkâ- nıharbiyesi tarafından tanzim — edilen mahdud dosyayı ingiliz bakanlarına teb« Hiğ ettiklerine dair bir rivayet dolaş- maktadır, Bu dosyanın önce, ingiliz bakanları- ma katiyen tebliğ edilmediği zannedil- mektedir. Bu dotya muhteviyatı, sanıl- dığma göre ingiliz genel erkânı harbi - yesi Üyesine çoktanberi malüm idi. Bu rivayet, dağrü olduğu takdirde, mevzubahs vesikanın öğleden sonra ce- reyan edecek olan ingiliz - fransız ko- nuşmalarından önce ingiliz kabinesinin bu sabahki toplantısmda ciddiyetle gör önüne alinmasını getekletecek bir mev- zu teşçkil ettiği oranlanmaktadır: