14 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON BEŞİNCİ YIL. No: 4810 Gündelik KAYTAKLIK! (11 Yalnız arab sözlerine dilimizde karşılık bulmakla öz türkçe yaz- mış olmayız. Dil düzeltmek, kafa düzeltmek demektir. 12 ilkkânun tarihli Zaman ga- zetesini okumadmnızsa, öz türkçe- nin medrese ağzında nasıl kaba, yavan bir osmanlı kırmasına dö- nebileceğini anlıyamazsınız. Temelinden yıktığımıza kana- rak övündüğümüz medrese, bakı- nız, türk kadınının kurtuluş bay- ramında ne diyor: T—ndedınIa,;unıı asker de olu- ruz, demeğe başladılar. T_opçnlulı biraz güc iştir. Savaş yerinde top atmak değil, bir kadının, kurusı- kı bir top auır:ığınıılbile inanama- ız. Savaş topu denilen nesne, ço- İ-"ııHanmııın oynadığı lastik top, hattâ futbol topu bile değildir.,, Bunların arasma bir de şu yılı- şık bayancık sözünü katınız. Bu sözlere bir düşünce değeri vermekten utandığımız için, bu- rada, ne tarih, ne de çağımızm türk kadımının büyüklüğünü gös- teren belgelerine dokunmak bile istemiyoruz. Yalnız, yokyere söğ- düğü anasının, kendini doğur.- maktan başka ne suçu olduğunu bu adamdan soruyoruz. Daha son savaşta, türk kadını dağdan, taştan sürdüğü kağnısı ile, ateşboyuna gülle taşırken, adı- nt bilmediğimiz bu erkek hangi topun başında idi? F.R. ATAY —a (1) İrtica yerine. DEMİRYOLLARI Bir yandan yeni demiryolları- mız büyük bir hızla ilerlemekte, bir yandan da, eskiden — yabancı parasiyle kurulup, şimdi, genel ö- konomik sıyasamız içinde aykırı kalmakta olanlar, bir bir Bayın- dırlık Bakanlığıyle uyuşup demir ağımıza katılmaktadırlar. Yeni Türkiye ökonomisinde de- miryollarının payına düşen yü- küm, büyüktür. Yabancı ellerde bulunanlar, eskisi gibi, yalnız ka- zanc düşüncesine saplanıp, ulusal ası kaygısını bir yana ılımı_ılu, Bunlar için iki yol var: bin: ye- niden bol kapital koyup kendi ek. siklerini tükellemek, eğer bunu göze alamazlarsa, öte':i'srin yap- tığı gibi, Bayındırlık P ınlıı'ıy. le uzlaşıp işin içinden çıkn:ık. Yabancı paraların kurduğu de- miryollariyle ulusal kurumlar ara- sımda süren uzun didişmeler bu sözlerin içinde wplınıy_ıııdn. Gö- Tüyoruz ki Aydın Demiryolu Şir- keti de bu didişmelerin duracağı &yi yolu kavramıştır. İım_ı_r - Ka saba demiryolu da ona güzel bir örnek olmuştu. Aydın demiryolunun ılınyı:ıı geniş bir yurd parçasının _l_ıdtun ülkeye yalnız ökonomik değil soy- tal ve ulusal bağlarla perçimlen- Mesi demektir. 8 g Konuşmaların eyi bir hava için- de yürümesini dilerken, yeni de- Miryollarımızın ulustan ıl_dııı azla amaclarına her gün biraz daha yaklaştığını görüyoruz. Ku Tültay daha dün Aydın hattı üze- rinden İsparta'ya kadar yapıla- Cak bir kolu onaylarken demiryo- İu sıyasasının geniş değerine olan Tnanmı bir daha gösterdi. KEMAL ÜNAL Bu akşam | Ankara radyosunda — | i C. H.F, Genel Kâtibi | ı Bay R. Peker Artırım yedigününe dair N söylevini verecektir Adımız, andımızdır. Artırım yedi, şyönünde büyük toplantılar 14, İLKK. 'N 1934 CUMA yurdun dört yapılmaktadır. nünden Artırımın ulusal değerini yaymağa yarıyan bu toplantılar için aldığımız teller, göğsü- müzü kabartacak sözlerle doludur. Her yerde 5 kuruş Artırım yedlgünü'nün ikinci güîü Z Dün Ankara radyosunda Ökonomi bakanı Bay Celal Bayar, ticaret ve sanayi sıyasamızı anlattı Memlekette tutum — Müsbet tasarruf — Pintinin hi kâyesi — Ne enflasyon ne deflasyon: tam ortası — Artırmanın aradığı teknik şartlar hiç bir yerde ol politikamızın esasları — Sanayi progrumumıza dair malümat, Bayanlar, Baylar, Artırım yedigünü münasebetiy- le, mikrofon önünde, sizlere, sev- gili dinleyicilerime, hitab etmek şerefini kazandığım şu anda, ilk söz olarak, büyük, küçük, her yaş- taki, her çağdaki, yurt çocukları- nın, bu mühim mevzuda göster- dikleri erginliği takdir ve sevinc- le anmak isterim. Para biriktirmek için bütün u- lusca çalışıldığını biliyorsunuz. Bu çalışmanın neticesini ra- kamla ölçmek istedim. Gördüm ki, 1923 te, 3 milyon- dan ibaret olan milli tasarruf he- saplarının yekünu 1933 - sonunda 73 milyona çıkmıştır. Bence, memleketin, bankaları- mızda biriken parası, sadece bun- dan ibaret değildir. Cari hesaplara, bilhassa küçük cari hesaplara göz gezdirmek lâ- zımdır. Bu takdirde, 1933 — sonundaki, ulusal kredi hacmini genişleten genel mevduat tutarı (191) mil- yondan üstündür. Göğsi ü kıvançla kabartan, milletimizin ökonomik - erginliği- ni, gösteren bu milyonlar; her- halde gelecek senelerde de aynı yolda hız alacaklardır. Gerceten memleket — bakımın- dan, para biriktirmenin tam şüu- ru üzerinde kalımabilmesi için bi- riken paraların: İş sahasımna İstihsal sahasına mar saha-->a geçmesi İâzır-dır. Bu geçmeye "-lalet edecek mü- ;ueıe.ler, şüphesiz türk bankaları- e. Böyle yapılmıyacak — olursa, memleket servetini memleket a- leyhine hapis olur ki, bunun ma- "ll'_hm deflasyondur. ,ıl?n pintinin hikâyesini, hepiniz li : Eİ 'ne geçen her altın İirayı, yı- k"-__!_'f"'“ gösterdikten sonra, rüp göreceğin gün yüzü bu- dur. Seni müebbet küreğe mahküm ettim diyerek çömleğe atarmış. Bu çeşit para biriktirme, ipti dai bir zihniyetin ifadesidir. Hutgâmlıktır. y Memleketin, servet, istihsal, va- sıta ve membalarımı kurutmaktır. Cemiyet ökonomisi bir makina- ya benzer,. Bunda para, çarkların dönmesi. sini kolaylaştıran yağ gibidir. Yağın taşkınlığı makinayı da istihsali de boazr. Bunu enflasyona benzetebiliriz. Azlığı ise dişleri aşındırır, ma- kinanın büsbütün durmasına bile sebeb olabil! Entflasyon deflasyon her ikisi biribirinden kötüdür. Asıl hüner; ortasını Müsbet şekilde bulmaktır. yan deri elerde bizde var — Dış ticaret ve politikamıza Pek çok memleketlerde kimse, üzerinde, para tutmaz. Bankası vardır, oraya yatırır. Alacağını vereceğini çekle ya:- par, para da hakiki rolünde kal. makta devam eder. — Milli gelirin artması — Milli müdafaa bakımından lüzumlu kurumların tez elden ba- şarılması — Verimli, güvemli; milli te- şebbüslerin muvaffakıyeti Vatanseverlik tasarrufun müsbet şekilde kalma- sınt icab ettirir. Müsbet tasarruf, milli bir vazi- fedir. Tasarrulun aradığı, istediği tek- nik şartları biliriz: — Rejimde istikrar — Para kıymetinde istikrar — İdarede istikrar — YVerimli ve güvemli iş sahası. Bunlar, styasal bünyemizde ya- şıyan, kuvvetten başka bir şey midir? O halde, haydi yurddaşlar, hep beraber iş başına. Harici ticaret politikamızı baş- ka bir zamanda söylemiştim: — “Malımızı alanın malını al- mak.,, Şimdiye kadar yürüttüğümüz bu ulusal ökonomik düsturumuz .. Acıklı bir ölüm Kurultay Başkanı Kâzim Özalp'ın amcası, Bursa saylavı Emin Fikri Özalp, evelki gece saat bire doğru ansızın an- jin hastalığından ölmüştür. Arkadaşları kendisini daha saat onda her zamanki neşesi ile Anadolu Kulübünde görmüş- Dün ölen değerli saylavımız Bay Emin fikri lerdi. Bu acı duyum, bütün kendisini tanımış olanlar arasında derin bir teessür uyandırmıştır. Emin Fikri Özalp'ın ölüm alayı bu- gün saat 14 de yapılacaktır. ULUS gazetesi, saygın — Kurultay (Sonu 9 üncü sayıfada) Dün uluşun ökonomik sıyasasını anlatan Bay Celal Bayar üzerinde ısrarla duracağız. — Tediyat muvazenemizi ve paramızın istikrar vaziyetini ko- rumak. — Yeni sanayiimizi himaye et- Aydın demiryolunun satın alınmasına doğru Bayındırlık Bakanlığile, Aydın de- miryolları şirketinin bugünlerde Londar- dan gelen mümessili murahhas üye Mis- ter Edin arasında yapılan temas sonu - cunda hattın satın alınması üzerinde iki taraf arasında dostça bir anlaşma hasıl olmuş idi. Bu defa Londra'da hattın idare meclisi başkanı olan lord Davis'den bakanlığa gelen telgrafta satış müzake- resine Mister Edin'in murahhas seçil - diği bildirilmiş ve müzakereye başlan - ması kararlaşmıştır. Evelki gün İzmire kadar seyahate çıkmış olan Mister Edin- in Ankaraya dönüşünde — müzakereye lan Mister Edin ile dostça bir hava için- de yapılmış olan bu ilk temas müzakero- min de iyi bir şekilde devam ve sonuc - lanacağına delil sayılmaktadır. Yeni demiryolu yapıları Bu hafta içinde Afyon — Antalya hattının Aydın hattı üzerindeki Karaku- yu'ya kadar olan beşinci, altıncı kısım- Tarınım ihalesi de yapılmıştır. Buraya kadar ihalesi yapılan Afyon — Antalya hattının yekünu 1125 kilometredir. Ve bedeli 2,700,000 liradır. Karakuyu'dan Baladız'a kadar olan Aydın hattımdan istifade edecek bulunan Afyon — An- talya hattımızın Baladızdan Burdur'a kadar olan 23 kilometrelik kısmile, İs - partaya kadar olan 13 kilometrelik şube kısmmın eksiltme, artırma — hazırlıkları Denizli Rürdur —- Âydın demiryolv —— Devlet demiryolları yope Yapılımakla olan demiryolları Demityollarımız arasına gizecek olan Aydın demiryollarının genel krokisi mek ve sanayileşmemizi kolaylaş- tırmak. — Gümrük tarifesi haricinde, €n ziyade müsaadeye mazhar mil- let kaidesini, mutlak şeklinde ka- bul etmemek. Kontenjan tatbikatımız, ticaret anlaşma politikamız bu ana hat- ları gütmektedir, güdecektir. Bu sayede, şimdiden elde etti- ğimiz neticeleri söyliyebilirim: 1) Tediyat muvazenesinin en mühim unsuru olan Ticaret Mu- vazenemiz, ezeldenberi açıkla ka panırdı. Açık bugün tamamen önlenmiş- tir. 2) Harici ticaretimizdeki, sene- den seneye ve umumi buhrandan doğma sukut nisbeti azalmıştır. Mesela: 1931 de, 1930 rakam- larına göre umumi ticaretimizde- ki sukut nisbeti ©, 15; 1932 de, 1931 e nazaran 5 27; 1938 te, 1932 ye nazaran Yo 8 idi. Halbuki 1934 ilk on bir ayı için- de 1933 ilk on bir ayına nazaran bilakis © 6 fazlalık vardır. 3) 1934 ilk on bir ayı içinde ih- racatımız ithalatımızdan 25 mil- yon lira fazladır. (Sont 6. ince sayıFada) yapılmakta olduğu ve Afyondan Bur - dura ve İspartaya kadar olan kısımların önümüzdeki 935 yılı içinde mutlaka bi- tirileceği haber alınmıştır., ... ğ Başbakanlığın genel Ğ e bir buyruğu Başbakanlık bütün bakanlıklara say- lav soçiminden Gtürü aşağıda örneğini koyduğumuz genel buyruğu gönder - miştir: “Yeni yapılacak saylav seçimi işinin vilayetlerde kolaylık ve çabuklukla bi - — tirilebilmesi için geçen seçimde olduğu ibi, isimlerin yazılması ve esas defter- yapılması işlerinde bütün hükümet memurlarının vali ve kaymakamlar ta- rafından çalıştırılabileceklerinin alaka - darlara bildirilmesini dilerim. Beşinci sayıfamızda Genc türk ressam- ı larına açık mektub j okuyunuz Döaaları