14 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

LA ON BEŞİNCİ YIL. No: 4810 14, İLKKÂNUN 1934 CUMA Adrmız., andımızdır. Artırım yedigününden ötürü yurdun dört yönünde büyük toplantılar yapılmaktadır. Artırımın ulusal değerini yaymağa yarıyan bu toplantılar için aldığımız teller, göğsü- müzü kabartacak sözlerle doludur. Her yerde 5 kuruş Gündelik KAYTAKLIK! (11 - *Yalnız arab sözlerine dilimizde karşılık bulmakla öz türkçe yaz- mış olmayız. Dil düzeltmek, kafa düzeltmek demektir. 12 ilkkânun tarihli Zaman ga- zetesini okumadınızsa, öz türkçe- nin medrese ağzında nasıl kabg, “yavan bir osmanlı kırmasına dö- nebileceğini anlıyamazsınız. Temelinden yıktığımıza kana- rak övündüğümüz medrese, bakı- nız, türk kadınının kurtuluş bay- ramında ne diyor: “— Kadın!aîımız asker de olu- ruz, demeğe başladılar. T_opçululı biraz güc iştir. Savaş yerinde top atmak değil, bir kndınln: kurusı- kı bir top atacağına bile inanama- yız. Savaş topu denilen nesne, ço- cuklarımızın oynadığı laıh"lı top, hattâ futbol topu bile değildir.., Bunların arasına bir de şu yılı- şık bayancık sözünü katınız. Düi Bu sözlere bir düçı'inıîe' değeri vermekten utandığımız için, bu- rada, ne tarih, ne de çağımızım türk kadınının büyüklüğünü gös- teren belgelerine dokunmak bile istemiyoruz. Yalnız, yt_.vk_yere söğ- düğü anasının, kendini doğur- maktan başka ne suçu olduğunu bu âdamdarni soruyoruz. - Daha son savaşta, türk kadını dağdan, taştan sürdüğü kağnısı ile, ateşboyuna gülle taşırken, adı- nı bilmediğimiz bu erkek hangi topun başında idi? F.R. ATAY (1) İrtica yerine. DEMİRYOLLARI — Bir yandan yeni demiryolları- mız büyük bir hızla ilerlemekte, bir yandan da, eskiden yabancı parasiyle kurulup, şimdi, genel ö- konomik sıyasamız içinde aykırı kalmakta olanlar, bir bir Bayın- dırlık Bakanlığıyle uyuşup demir ağımıza katılmaktadırlar. Yeni Türkiye ökonomisinde de- miryollarının payına düşen yü- küm, büyüktür. Yabancı ellerde bulunanlar, eskisi gibi, yalnız ka- zanc düşüncesine saplanıp, ulusal ası kaygısını bir yana atamazlar. Bunlar için iki yol var: biri, ye- niden bol kapital koyup_kendı ek- siklerini tükellemek, eğer bunu göze alamazlarsa, ötel-i'erin yap- tığı gibi, Bayındırlık P " anlığıy- le uzlaşıp işin içinden çıkmak! Yabancı paraların kurduğu de- miryollariyle ulusal kur_ıunhr ara- sında süren uzun didişmeler bu sözlerin içinde toplmıy_ordu. Go- Yüyoruz ki Aydın Deı!uryolu Şı:. keti de bu didişmelerin d_urıcagı eyi yolu kavramıştır. İzmir - Ka- saba demiryolu da ona güzel bir örnek olmuştu. Aydın demiryolunun alıngış_ıı geniş bir yurd parçasının __utun ülkeye yalnız ökonomik deşıl soy- sal ve ulusal bağlarla perçimlen- Mesi demektir. 5 Konuşmaların eyi bir hava için- e yürümesini dilerken, yeni df' Miryollarımızın ulustan ıılflıgı ızla amaclarına her gün biraz daha yaklaştığını görüyoruz. Ku Tültay daha dün Aydın hattı üze- rinden Isparta'ya kadar ya_pılı- tak bir kolu onaylarken demiryo- lu sıyasasının geniş değerine olan Manımı bir daha gösterdi. KEMAL ÜNAL PTT DA Ankara radyosunda C. H. F, Genel Kâtibi Bay R. Peker Artırım yedigününe dair söylevini verecektir ei BÜ A dair malümat. Bayanlar, Baylar, Artırım yedigünü münasebetiy- le, mikrofon önünde, sizlere, sev- gili dinleyicilerime, hitab etmek şerefini kazandığım şu anda, ilk söz olarak, büyük, küçük, her yaş- taki, her çağdaki, yurt çocukları- nın, bu mühim mevzuda göster- dikleri erginliği takdir ve sevinc- le anmak isterim. Para biriktirmek için bütün u- lusca çalışıldığını biliyorsunuz. Bu çalışmanın neticesini ra- kamla ölçmek istedim. Gördüm ki, 1923 te, 3 milyon- dan ibaret olan milli tasarruf he- saplarınm yekünu 1933 sonunda 73 milyona çıkmıştır. Bence, leketin, b mızda biriken parası, sadece bun- dan ibaret değildir. i Cari hesaplara, bilhassa küçük cari hesaplara göz gezdirmek lâ- zımdır. Bu takdirde, 1933 sonundaki, ulusal kredi hacmini genişleten genel mevduat tutarı (191) mil- yondan üstündür. Göğsümüzü kıvançla kabartan, milletimizin ökonomik - erginliği- ni, gösteren bu milyonlar; her- halde gelecek senelerde de aynı yolda hız alacaklardır. Gerceten memleket bakımın- dan, para biriktirmenin tam şüu- ru üzerinde kalmabilmesi için bi- riken paraların: İş sahasına İstihsal sahasına İmar saha-->a geçmesi lâzır-dır. Bu geçmeye '>slalet edecek mü- âsıeıeler, şüphesiz türk bankaları- ır. Böyle yapılmıyacak — olursa, memleket servetini memleket a- leyhine hapis olur ki, bunun ma- “w_hm deflasyondur. ş _B"'_ pintinin hikâyesini, hepiniz bilirsiniz: El"'f geçen her altın İirayı, yı- I, güneşe gösterdikten sonra, Görüp göreceğin gün yüzü bu- ur. Şe"i Müebbet küreğe mahküm ettim diyerek çömleğe atarmış. Bu çeşit para biriktirme, ipti- dai bir zihniyetin ifadesidir. Hutgâmlıktır. Memleketin, servet, istihsal, va- sıta ve balarını kur ___;,;: Cemiyet ökonomisi bir makina- ya benzer. Bunda para, çarkların dönmesi. sini kolaylaştıran yağ gibidir. Yağın taşkınlığı makinayı da istihsali de boazr. Bunu enflasyona benzetebiliriz. Azlığı ise dişleri aşımdırır, ma- kinanın büsbütün durmasına bile sebeb olabilir, Enflasyon deflasyon her ikisi biribirinden kötüdür. Asıl hüner; ortasını Müsbet şekilde bulmaktır. ; AŞEM | Ökonomi bakanı Bay Celal Bayar, ticaret ve sanayi sıyasamızı anlattı Memlekette tutum — Müsbet tasarruf -— Pintinin hikâyesi — Ne -enflasyon ne deflasyon: tam ortası — ÂArtırmanın 'aradığı teknik Şartlar hiç bir yerde olmıyan derecelerde bizde var — Dış ticaret politikamızın esasları — Sanayi progrumumuza — ve politikamıza Pek çok memleketlerde kimse, üzerinde, para tutmaz. : Bankası vardır, oraya yatirir. Alacağını vereceğini çekle ya- par, para da hakiki rolünde kal- makta devam eder. — Milli gelirin artması — Milli müdafaa bakımından lüzumlu kurumların tez elden ba:- şarılması — Verimli, güvemli, milli te- şebbüslerin muvaffakıyeti Vatanseverlik tasarrufun müsbet şekilde kalma- sını icab ettirir. Müsbet tasarruf, milli bir vazi- fedir. Tasarrufun aradığı, istediği tek- nik şartları biliriz: — Rejimde istikrar — Para kıymetinde istikrar — İdarede istikrar — Verimli ve güvemli iş sahası. Bunlar, sıyasal bünyemizde ya- şıyan, kuvvetten başka bir şey midir? O halde, haydi yurddaşlar, hep beraber iş başına. Harici ticaret politikamızı baş- ka bir zamanda söylemiştim: — “Malımızı alanın malını al- mak.,, Şimdiye kadar yürüttüğümüz bu ulusal ökonomik düsturumuz . .. .. Acıklı bir ölüm Kurultay Başkanı Kâzım Özalp'ın amcası, Bursa saylavı Emin Fikri Özalp, evelki gece saat bire doğru ansızın an- jin hastalığından ölmüştür. Arkadaşları kendisini daha saat onda her ki Dün uluşun ökonomik sıyasasını anlatan Bay Celal Bayar üzerinde ısrarla duracağız. — Tediyat muvazenemizi ve | paramızın istikrar vaziyetini ko- rumak. — Yeni sanayiimizi himaye et- Artırım yediğgününün ikinci günü zi Dün Ankara radyos unda Aydın demiryolunun satın alınmasına doğru Bayındırlık Bakanlığile, Aydın de- miryolları şirketinin bugünlerde Lond dan gelen mümessili murahhas üye Mis- ter Edin arasında yapılan temas sonu - cunda hattın satın alınması üzerinde iki taraf arasında dostça bir anlaşma hasıl olmuş idi. Bu defa Londra'da hattın idare meclisi başkanı olan lord Davis'den —ıkanhğı gelen telgrafta satış müzake- kadar seyahate çıkmış olan Mister Edin- in Ankaraya dönüşünde — müzakereye lan Mister Edin ile dostça bir hava için- de yapılmış olan bu ilk temas müzakere- .nin de iyi bir şekilde devam ve sonuc « lanacağına delil sayılmaktadır. * * Yeni demiryolu yapıları V Bu hafta içinde Afyon — Antalya hattının Aydın hattı üzerindeki Karaku- yu'ya kadar olan beşinci, altıncı kısım- larının ihalesi de yapılmıştır. Buraya kadar ihalesi yapılan Afyon — Antalya hattının yekünu 112,5 kil dir Ve bedeli 2,700,000 liradır. Karakuyu'dan Baladız'a kadar olan Aydın hattımdan istifade edecek bulunan Afyön — An- talya hattımızın Baladızdan Burdur'a kadar olan 23 kilometrelik kısmile, İs - partaya kadar olan 13 kilometrelik şube kısmının eksiltme, artırma - hazırlıkları —- Aydın demiryole —— Devlet demiryolları yekie Yapılmakla olan demiryolları meşesi ile Anadolu Kulübünde görmüş- Dün ölen değerli saylavımız Bay Emin fikri lerdi. Bu acı duyum, bütün kendisini ta lanlar arasında derin bir t i uyandırmıştır, Emin Fikri Özalp'ın ölüm alayı bu- gün saat 14 de yapılacaktır. ULUS gazetesi, saygın Kurultay (Sonu 3 üncü sayıfada) Demiryollarımız arasına girecek olan Aydın demiryollarının genel krokisi mek ve sanayileşmemizi kolaylaş- tırmak. — Gümrük tarifesi -haricinde, en ziyade müsaadeye mazhar mil- let kaidesini, mutlak şeklinde ka- bul etmemek. Kontenjan tatbikatımız, ticaret anlaşma politikamız bu ana hat- ları gütmektedir, güdecektir. Bu sayede, şimdiden elde etti- ğimiz neticeleri söyliyebilirim: yapılmakta olduğu ve Afyondan Bur - dura ve İspartaya kadar olan kısımların önümüzdeki 935 yılı içinde mutlaka bi- tirileceği haber alınmıştır. Başbakanlığın genel bir buyruğu 1) Tediyat muv en mühim unsuru olan Ticaret Mu- vazenemiz, ezeldenberi açıkla ka. panırdı. Açık bugün tamamen önlenmiş- tir. 2) Harici ticaretimizdeki, sene- den seneye ve umumi buhrandan doğma sukut nisbeti azalmıştır. Mesela: 1931 de, 1930 rakam- larına göre umumi ticaretimizde- ki sukut nisbeti » 15; 1932 de, 1931 enazaran * 27; 19383 te, 1932 ye nazaran ?5 8 idi. Halbuki 1934 ilk on bir ayı için- de 1933 ilk on bir ayına nazaran bilakis 95 6 fazlalık vardır. 3) 1934 ilk on bir ayı içinde ih- racatımız ithalatımızdan 2,5 mil- yon lira fazladır. — Ç(Sonu 6. incı sayıfada) * Başbakanlık bütün bakanlıklara say- lav seçiminden ötürü aşağıda örneğini koyduğ genel buyruğu gönder - g miştir: “Yeni yapılacak saylav seçimi işinin vilayetlerde kolaylık ve çabuklukla bi- — tirilebilmesi için geçen seçimde olduğu gibi, isimlerin yazılması ve esas defter- lerin yapılması işlerinde bütün hükümet memurlarımnın vali ve kaymakamlar ta- rafından çalıştırılabileceklerinin alaka - darlara bildirilmesini dilerim. Bugün Beşinci sayıfamızda Genc türk ressam- larına açık mektub okuyunuz S MA DN Laeder. azenliğikü y d genım