19 Şubat 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

bik bi DAĞ (l | ANBUL. Ankara Caddesi 102 TELGRAF: TAN, İSTANBUL SİPET PPAN. ALTINCI YIL — No. 1978 sATIN 94910 94919 5 KURUŞ Şehrin işgalinden evvel Tobruk limanında İngilizler tarafından b ombardıman edilen h eti hilde “San Giorgio,, izırhlısı alevler içinde görülüyor.) Srşi GÜRNLÜK “5 a &er (Sa- Balkanların Bugünkü Vaziyeti Bütün hâdiseler, Almanyanın Bal- kanlarda geniş mikyasta siyasi fa- aliyette bulunduğunu — gösteriyor. Bu siyasi faaliyet kendi hesabına muvaffakıyetle neticelenirse, bel- ki o vakit askeri harekât icrasına lüzum görmiyecek ve Balkanların suülhüne dokunmıyacaktır. İngilte- AÂnıt - Kabir Proje İçin Yerli ve Yabancı Sanatkârlar Arasında Serbest —— Bir Müsabaka Açılacaktır Ankara, 18 (A. A.) — Ba 1 — Ebedi Şef Atatürk için yar $ Yekâletten tebliğ olunmuştur: sinin n'.ı_üsabnkasx "afması mukarrer Anıt-Kabir proje- hakkında bu Çün & kadar yapılmış olan tetkikat ve n renin Sofya Sefiri de Bulgarist: nın bitaraflık ve istiklâlini muha- faza etmesinden başka bir şey is- temediğini söylemiştir. Şu halde iki taraf ta şimdilik Bâlkanların sulhüne dokunmamakta ittifak et- mişlerdir. M. Zekeriya SERTEL ürkiye ve Bulgaris'tan hü- kümetleri tarafıncjan neş- redilen müşterek beyan named” & sonra Balkanların bugümkü ',azi- yetine bir göz atmak faydalı o- lur. Bu beyanname Bu fgaristan ve 'Türkiyenin vaziyet! #rini aydınlat mıştır. Zaten Türt âiyenin vaziye- tinde ötedenberi Aararılık kalmış bir nokta yoktu, Tüxkiye her va- kit taahhütleriae sadakatini teyit etmiş, ve hör - fırsatta hiç bir memlekete 'kurşı tecavüz niyeti beslemediğini, hiç kimsenin top- rağında, / gözü olmadığını tekrar- dan c #kinmemiştir. Fâakat Bulgaristan öyle değil- di./ Bulgaristanın irredantist e- nelleri vardı. Romanyadan Dob- rucayı, Yunanistandan — Garbi "Trakyayı, Yugoslavyadan Make- donyanın bir kısmını istiyordu. Bulgar hükümet erkânı, Bulga- Tristanın siyasetini izah ettikleri zaman, daima bu milli emelleri tekrardan geri durmuyorlardı. O- nun için Bulgaristanın Almanya ile birleşerek komşularına karşı mütecaviz bir emel beslemesin- "den korkulabilirdi. Bu müşterek beyanname bu husustaki şüphe- leri izale etmiştir. Çünkü Bulga- ristan da Türkiye gibi bü beyan- name ile hiç bir memlekete teca- vüz niyeti beslemediğini ilân et- miş bulunuyor. Şu halde Bulga- ristan mevcut vaziyetteki tehli- keyi görerek irredantist davala- rından vaz geçmiştir. Komşula- rına karşı dürüst ve samimi ol- Mayı taahhüt &tmektedir. ** Yugoslavyanın vaziyeti, son günlerde nezaket kesbet- miştir. Yugoslavya ötedenberi is- tiklâl ve bitaraflık siyasetini ta- kip etmekte ve komşularına kar- $ı hiç bir mütecaviz fikir besle- memektedir. Onun da gayesi Balkanlarda sulhün devamını te- minden ibarettir. Yalnız Yugoslav nazırlarının Berlini ziyaretlerinden sonra or- tada bir takım rivayetler dolaş- Maya başlamıştır. » Henüz resmen teeyyüt etme- miş bulunan bu rivayetlere göre Almanya, Yugoslavyaya, bitaraf- hğmı muhafaza - etmek şartiyle Arnavutluktan bir kısım”atazi Vermeyi, Ohri yoluyla Selâniğe inerek Akdenizde bir mahreç teki Min etmeyi, ve Macaristanlı ! (Sonu Sa, 4 Sik Bige, bı_ay:nelmilel bjr mü: 'E_W—rh_ve_eîîebl mühendis, mimar ve heykeltraşlar arasında inde vaziy” « Eaz Mt ıra dolayisiyle usulü dairesinde sab? anın yapılması imkân dahilinde görüleme- serbest bir müsabaka yapılması- na karar verilmiştir. 2 — Yapılacak âbide ve müş- temilâtının inşaat programı, mü- sabaka talimatnamesi ve inşaat yerinin haritası, sondaj plânları ve sair evrakı fenniyesi ihzar e- dilmiş olup böyle mühim inşaat yücuda getirmiş olduklarını vesa- ikle isbat edenlere mezkür evrak meccanen verilir. 3 — Alâkadarların vesikalarını Arnav atlukta İTALYAN MUKAVEMETİ KIRILDI Yunanlılar Merkez Mıntakasında Mühim İlerleme Kaydettiler Manastır, 18 (A. A.) — “Reu- ter,, ajansınım Arnavutluk hudu- dundaki muhabiri bildiriyor: Yunan ileri hareketi bütün şimal cephesinde devam etmektedir. Yalnız Pogradeç — mıntakasında bir sükünet arız olmuştur. Dün bütün gün şiddetli topçu ateşi devam etmiştir. Yıtnanlıla- rın Şkumbi ırmağı mıntakasın- da ve Devol vâdisinde yaptığı hücum neticesinde bir İtalyan müfrezesi mağlüp edilmiştir. Os- traviça dağlarında İtalyan muka- bil taarruzları düşman için ağır zayiatla püskürtülmüştür. Daha cenupta, Yunanlılar şimdi Tepe- (Sonu: Sa 5; Sü 7J) bir arzuhalle birlikte -Başvekâ- lette müteşekkil Anıt - Kabir ko- misyonu reisliğine- göndermeleri icap eder. Komisyon . ehliyetini kâfi gördüğü kimselere en kısa bir zaman zarfında müsabaka ev- rakını teşkil eden dosyanın bir nüshasını gönderecektir. Ehliyeti kâfi görülmeyenlerin vesaiki ia- de olunur. 4 — Müsabaka 1-11-1941 tari- rihinde hitam bulacağından mü- sabıkların teklif projelerini o ta- rihe kadar komisyona göndermiş olmaları meşruttur. — - Darlan Pariste Paris, 18 (A.A.) “D.N.B.,, Ami. ral Darlan, bugün öğleden sonra Parise gelmiş ve fevkalâde bü- yük elçi De Brinon ile görüş- müştür. Darlan, Laval ile de buluşacaktır. laşe Teşkilâtı Kararnamesi Neşredildi Ankara, 18 (TAN Muhabirin- den) — Memleketin iaşe işleri- nin tanzim, idare ve mürakabe- siyle mükellef olmak üzere Tica- ret Vekâletine bağlı bir iaşe teş- kilâtı kurulmasına dair Koordi- nasyon Heyeti kararı bugün res- mi gazetede neşredilmiştir. Kararda teşkilâta dahil me- muriyetler ve vazifeler de gös- terilmiştir. 'Teşkilâtta bir ikeyeti bulunacaktır. Bu heyet 4 Müdafaa, Maliye, İktısat, alât ve Ziraat Vekâletle- eşsilleriyle Ticaret Veki- iaşe işbirliği Petrol ve Ticaret Ofisleri Teşkilât ve Vazife Kararnameleri de Meriyete Girdi Hinin tensip edeceği daire âmir- lerinden birinin iştirakiyle te - şekkül edecektir. Bu heyet iaşe işlerinin yürütülmesinde alâkalı Vekâletlerle irtibat ve tatbikat- ta sürat ve el ve işbirliği temin edecektir. Heyete iaşe müsteşa- rı riyaset —edecektir. Teşkilât kadrosunda evvelce yazılan me- muriyetlerden baska dörder yüz lira ücretli iki ofis komiserliği, üçer yüz lira ücretli üç şube mü- dürlüğü ve lüzymu kadar servis şefi, memur ve daktilo vardır. Bunlardan başka bu teşkilâta (Sonu Sa. 4 Sü. 1 de) SİYASİ HABEŞİSTANDA İtalyanlar Sür'atle Çekiliyor Gojjans'da Bir Çok Mühim Karakolları Tahliyeye Başladılar Orta Akdenizde İki -İtahyan Gemisi Batırıldı, İkisi de Hasara Uğratıldı Kahire, 18 (A. A.) — Yakın şarktaki İngiliz umumi karargâ- hinım tebliği: Habeşistanda Ha- böş vatanperverlerinin faaliyetle- ri neticesinde İtalyanlar Gojjam bölgesinde Dangela'yı ve diğer mühim karakolları tahliye etmiş- lerdir. Diğer bütün cephelerde vaziyet değişmemiştir. * Kahire, 18 (A. A.) — Düşma- nın Bingazi'ye yaptığı son hava akını esnaşnda bir kaç sivil İtal- yan ölmüş ve bir çok ev yıkıl- mıştır. Atılan bombalardan bazı- ları Alman mamülâtındardır. Akdenizde batırilan İtalyan gemileri Londra, 18 (A. A.) — Amiral- İik dairesinin tebliği: İtalyanlar tarafından iase gemisi olarak kul- lanılan takriben 4000 tonluk bir Alman ticaret vapuru orta Ak denizde İngiliz harp gemileri ta- rafından batırılmıştır. Keza 6000 tonluk bir İtalyan iaşe gemisine de İngiliz tayyareleri tarafından muvaffakiyetle taarruz edilmis- tir. İnciliz tavvareleri taarruz verinden ayrılırken vapüurun ar- kası suya batmakta ve vapurdan büyük bir duman bulutu cıkmak- ta idi. Mürettebatın tahlisiye san dallariyle vanuru — terkettikleri (Sonu: Sa: 5; Sü: 3) —<— İngiltereye Yardım A—y_c; nda Hararetli Müzakereler —. "Amerikan Çocukları; İcabında Hürriyet İçin Döğüşeceklerdir,, Nevyork, 18 (A. A.) — İngilte- reye yardım projesinin âyân mec lisinde müzakeresi esnasında mec lisin hissiyatının şayanı dikkat bir tezahürüne şahit olunmuştur. Dün demokratların reisi, âyân- dan Alber Benkley, şu beyanat- ta bulunmuştur: “Hürriyeti tahrip edilmekten kurtarmak icin Amerikanın ev- lâtlarının döğüsmesi zarureti ha- sıl olursa, Amerikan çocukları dövüşeceklerdir.., Projenin hararetli taraftarla- rından Pepper, şiinları söylemiş- tir: “Bizi harbe sürükleyecek olsa bile, Amerikan milleti İngiltere- nin yıkılmasına müsaade etmiye cektir. İngiltereyi ne yapın yapıp mutlaka kurtaracağız. Amerika efkârı umumivesinin bunu iste- yip istemediğini göreceksiniz.., Vermont hükümetini temsil e- den cümhuriyetci Austin. diğer bir aza ile hararetli bir münaka- sadan sonra “Esaret altına düş- müş bir dünya, harpten de, ö- lümden de beter bir şeydir.,, de- diği zaman bütün meclisi büyük bir heyacan kaplamıştır. Austin, sözlerine şunları ilâve etmistir: “Eğer harp etmek za- rureti hasıl olursa harbedeceğiz.., Bu sözler hayretten doğan bir sü- kütla karsılanmış. fakat dinleyici localarından kopan alkışlar bu sü kütu ihlâl etmiştir. (Sonu; Sa: 5; Sü: 6) 'YALK GAZETESİ Bulgar Başvekili Filof Popof'un Be_y_qnah "Beyanname, Aradaki Dostane Münasebatın Yeni Bir Delilidir,, Sofya Gazetelerinde Zora, Balkanların Şarkında Barış Temin Edilmiştir, Diyor Sofya, 18 (A.A.) — Bulgar a- jansı bildiriyor: Bulgar ve Türk Sükümetleri tarafından müşte- vek beyannamenin imzası müna- sebetiyle Hariciye Nazırı Popof matbuata şu beyanatta bulun - muştur: “— Türkiye Cümhuriyet hü- kümeti ile Bulgar hükümetinin dostane ve samimi bir noktai na- zar teatisinden sonra, malüm ©o- lan beyannameyi bugün neşret- mek hususunda mutabık kalmış olmalarından dolayı kendimi bil hassa bahtiyar — addediyorum. Muhtevası itibariyle ne kadar (Sonu: Sa 5; Sü 5) İDEAL BÜRO Yazan : İktısat Doktoru GASSON Diyor ki: “Az masrafla iyi iş yapmak para kazanmak istiyorsanız “İDEAL BÜROÖ,, yu okuyunuz.,, Satış Yeri: TAN İstânbul FİYATI 50 Kr. Türk-Bîlgar Anlaşması Etrafında Ankara Beyannamesi Her Tarafta Büyük Alâka Uyandırdı — ——— Londrada Tefsirler ——mz "Naziler Bulgaristana Girerlerse Türkiye Paktı Bozabilir,, Londra, 18 (A.A.) — “Reu- ter,, ajansının dinlomatik mu- harriri yazıyor: Türk ve Bulgar hükümetleri tarafından nesro - lunan mühim beyanname. bilfiil bir “ademi tecavüz., paktıdır. Ancak, bazı maddi farkları var- dır. İki memleket, başka mem- leketlerle daha evvelce yapmış Romanya Hükümet Rebi G. Antonescu ULUS'UN MAKALESİ Falih Rıfkı Atay, Beyannamenin Bir oldukları taahhütleri tasrihan T h .. muhafaza etmektedir. Türkiye| | âarıhçesini Yapıyor için bunun mânası şudur: İngil- —— ——— (Sonu Sa 5, Sü 6) Yeni Tip Bir Bombardıman Ve İlâve Ediyor: — İki Taraf Taahhütlerini Yerine Getirmekte Tayyaresi — —<— Amerikada İngiltere |Hesabına Yapılan Bu Tayyareler 129 Asker de Nakledebilecek Vaşington, 18 (A., A.) — İngil- tere için Amerikada yapılmakta olan yeni tayyare tipleri arasın- da “Douglas 19,, ismi verilen çok büyük bir bombardıman tayyare- si bulunmaktadır ki, buna “Hit- lerin başbe'âsı.. da denilmekte- Serbest Bulunuyorlar Ankara 18 (A. A.) — Falih Rıf- kı Atay yarınki Ulus gazetesin- de “Bulgar - Türk dostluğunun yeni bir vesikası,, başlığı altında şu makaleyi neşretmektedir: “Türkiye Hariciye Vekili ile Bulgaristan Ahnkara elçisi tara - fından ayın 17 inci günü Anka- rada imza ve dün — gazetelerde neşrolunan beyanname iki kom- şu devlet arasında senelerdenberi devam eden dostluk, barış ve iti- mat siyasetinin yeni bir vesika- sıdır.,, “Bu vesika, ne eski ahitleri ta- dil etmekte, ne de onlara yeni (Sonu: Sa 5; Sü 4) (Sonu: Sa 5; Sü 7) mgiltereye sev! kine başlanan yeni tip Amerikan tayyarelerinden biri Japonyaya Göre Vaziyet Gergin Değil Japonya Harekete Geçerse Karşısında Amerikayı Bulacak 'Tokyo, 18 (A. A.) — Japon hü- kümeti namına beyanatta bulun- maya memur olan Koko İşi, bu sabah gazete muhabirlerini kabul ederek hükümetin Uzak Şarkta gerginlik mevcut olduğuna dair endişe ve telâş verici muhtelif şayiaları teessür ve teessüfle kar- şılayan beyanatını okumuştur. Bu beyanatta, İngilterenin ve Amerikanın tersine olarak Japon yanın barış arzusu bilhassa kayıt ve işaret edilmektedir. Amerika! edecek Nevyork, 18 (A. A.) — “P. M.,, gazetesinin sahibi İngersoll. Pasifik vaziyeti hakkında yazdığı bir makalede diyor ki: Eğer Japon filosu Holanda Hin distanına karşı harekete gecerse, Amerika donanması da Japonya- ya karşı harekete geçecektir. Bu (Sonu: Sa 5: Sü 7) (C GÜNLER GECERKEN ) TEK TİPE DOĞRU Yazan: Refik Halid Tek tip ekmek nümunesi hazırlana dursun, şimdi bir de tek tip kadın çorabı imali bahis mevzuu olmaktadır. Sinaatçilerle iktisatçılara göre bu bâdire esnasında ancak tek tip sistemi hayatı temin edebilirmiş. Yolda bu meseleyi üstün körü düşünerek yürürken gözüm bir mezeci dükkânının camekânına ilişti, O ne renk, şekil, lezzet bolluğu, ne tenevvü! Kaç türlü pey- nir, kaç türlü sucuk ve sosison, ille dolma! Balık midye, lâha- na, yaprak, kaç türlüsü! Yukardaki nazariyeye uymak icap edin- ce dolmayı muhakkak ki tek tipe, en masrafsızına, kolayına in- dirmeli, yani lâhanaya... Dilli sosisonları da basbayağı sucuğa, sandoviçleri yalnız peynirlisine ifrağ etmeli; diğerlerini bu min- val üzere tekleştirmeli, Belki de yutkunmalar da tek tipe inhi- sar eder. Zira, fikrimce, insan sakız leblebisiyle mayonezli levrek balığına ayni tipte yutkunmaz! Diğer taraftan kadın çorabının tek tipe inmesi üzerine erkek pları neden htelif çeşit ve kalitede kalmalı? Hem zaten d lerde bir te yok: bundan sonra düz renk, bir renk! Kravatlara gelince hakikaten fazla bir boya ve şekil israfile göz alıyor; bilh böyle bir da erkeğe yakışık almaz bir hop- palık arzediyor; teklemek lâzım. Her iki cinsin elbiselerinde de tek tipi temin etmeden önce, ilk iş olarak ayakkaplariyle şapka- ların uğradığı mü betsiz şekil isini de kaldırmalı! Benim anladığım, zaten, dünya tek tipe doğru sürükleniyor. Yeni nizam nedir? Tek tip idare ve iktisat sistemi! Totaliter re- jimlerin gayesi ne? Tek tip insan hazırlamak! Bir insan ki selâ- mından kelâmma, gömleğinden kapel düşünüşünden vürü- yüşüne kadar, sivrisinek, karınca, arı gibi birbirinin ayni! Tek tip olmasına yanaşılmayan, masrafından kaçınılmayan tek şey var- sa o da harp silâhıdır. Bütün ihtiyaçl da ve fikir hayatımız- da kupkuru, zevksiz, şiirsiz bir teklik, biteviyelik; fakat silâhta akıl ermez, zihin kavramaz, müthiş bir tenevvü, bin bir çeşitlik! İşte yeni harbin gittikçe beliren vasfı budur. li kti vı' | |