14 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İs anlatan en salâhiyetli şahsi. * Vin Hariciye Nazırı Tanner'dir. göre, Finlanda yardıma muh. ti. Fakat aldığı yardım kâfi değil- Müttefikler, bir hayli tereddütten » tam teçhizatlı bir seferi kuv.|! gili Finlandaya gündermeğe karar i*diler, Gerçi bu yardım çok mü.|| Sd. Fakat onun Finlandaya eriş imkân yoktu. Çünkü İsveç Norveç bu yardımı geçirmemek! | > Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Şewet - Fİn sulhünün niçin ya. Pıldığını azami vuzuh ve sa. g p . ) İhde olduklarını bildirmişlerdi bik Yüzden Finlanda da sulh imi madan istifade mecburiyetinde kal. str. Çünkü bu imkânlardan isti. *de etmemiş olsaydı, daha vahim ikibete uğrayacaktı. Notice şudur: Finlanda üç buçuk kabul etmek istemediği - ları kabul ederek sulhe kavuş. pine, arhe Ne Tüzum Vardı? Bs vaziyet karşısında şu suali b #ormamak mümkün değil “$, Finlandaya hiçbir şey kazan- nadığı ve onu münhasıran zarara tığı balde, harbe ne lüzum var. Finlanda üç buçuk ay evvel kendi. teklif olunan şartları, istiklâl'ne h görmemiş, komşularından Paasikivi Finlanda'nın o Slekholm elçisidir ve eski Başvekille- rindendir. Geçen İlkteşrinde Sovyetlerle yapılan müza- kerelerde Fin heyetinin to- gında bulunmuştur. Büyük bir bankanın gefldir ve 68 yaşındadır. ve sozyalist hüreketlerdeki rolü dolayısile işçiler öle- minde tanımıştır, 1926 da Başvekiidi. 69 yaşındadır. Sü göreteğine ve hariçten en “İ müzaheretle karşılanacağına , Olarak harbe girmeğe karar işti, Pakat çok geçmeden, İsveç ile Nor. İN bütün sempatilerine rağmen, anda harbine girişmekten çekin- tali Söze çarptı. Bilhassa son haf. , ; Zarfında bu iki hükümetin, Fin. daya yapılan yardımlarıda ge- ek istemediği ve bunu da harici ii İklere boyun eğerek, yaptıkları dı. Ve Finlandalılar tek başları b harbin bütin yükünü sırtlamıya *ebur kaldılar, il lılar, bu yükü tek benle 2 çekemiyeceklerini gayet iyi bi. » Yorlardı. Demek ki, yalnız kalmı- mına İnanarak, harbe girdiler Yanıldılar, Bunu daha evvelden vam slsaydılar, her halde daha yu, ertlar temin eder ve bütün dün. Yana aya eden fedakârlıklara katı Ya hacet kalmazdı Pintanda, yaptığı suk e birçok ize fedakirliklara katlanıyor, ve A Knl Arazisini veriyor, fakat bunun kimde daha büyük bir feda. kurtuluyor ve yaşamak Fin eviletinin matem içinde bildirilmektedir. Üç buçuk ay Maajı, Varlığının en kiymetli ele- ki, Jârmı harp sahnesinde feda eden lg illetin matem tutmakta haklı İmag Şüphe götürmez. Fakat bu ma gep Feni bir faaliyet ve kalkın. dey “vresi takip edeceği de şimdi. pr alaşılıyor. kai Finlandanm sulh yapması, Onup Bavyayı teskin etmemiştir. tinda İSİ bu devletin kendi arala. i > bir ittiiak yaparak, ile- te ubulması muhtemel olan her İiyg e karşı koyunları ileri sürü. Yolda, Ve İskandinavya devletleri bu dinayy gütalâalar yürüterek, İskan. teriy, nun sükünet bulmadığını gös. Netiçe ee: malde harp son bulmuştur. Bu- map,, 8 Garp devletleri ile AL sij v3 ârasımdaki harp fzerinde te. & imdir. Çünkü Almanya, de eğ Yetlerinden daha rabat İstif <cek ve bu suretle Garp devlet. | » ablokasıma bir darbe indire. Orta a Ymanya, bugün Şimal, Şark, Bübuy vrupa, kısmen Cenap ve Ce. ü mii Avrupasının teşkil etti. Si manzumesi İç'nde yaşıyor ve | » Fin selhü onum Şimal dev. | İktisadi münasebetlerini tak. ! O henesine imkân veriyor. eş çile iktisadi harp ile kati me- Gary giri ihtimali zaafa uğruyor. teri han etlerinin harbi, ancak as. lr, “Wekâta münhasır kalmakta. Mister Weltes, Lloyd Sorge'la Görüştü a ye İY (ALAY Sümner ri Gi ii Lioyd George ile yarım Hare ven bir mülükat yapmıştır. BİL. “deg, e rlesik Amerika elçiliğine| Orada, müstakil işçi partisine amaş 1g Avam kameram azasından a . Vella, A görüşmüştür. “| Öğle van “ld, sinde, mn temin ediyor. Buna rağmen, Uğu y s ovyet - Fin Sulhünün Baslıca Şahsiyetleri Kallic Dünyadaki birkaç kadm Fin Cümhurretsidir. 1904 diplomatın b Sovyet» © denberi siyasetle meşgul o- ri khaln çi Eken biz gerer kar 2700 Zi lah, kanunu s1 idi, Daha sonra bir ami, o onun himmetile çıkarılmış. | ral ile evlendi, tır. Zirasitçilerin Hideridir. aşk” hakkı Üç defa Başvekillik yapı hibidir. mıştır. 66 yaşındadır. wemisükzamsz masin kisik Koordinasyon Heyeti Üç Yeni Karar Verdi Demiryolları ve Limanları İdaresinde Fazla Mesai, Tüccar Birlikleri Kurulması ve Fatura Usulünün İhdası Ankara, 13 (Tan Muhabirinden) — Koordinasyon heyetinin üç yeni kararını Vekiller Heyet: tesdik etmiştir. Bu kararları bildiriyorum - 7 Sayılı karara göre, Devlet Demiryolları ve Li. manları ;daresindeki iş yerlerinde Mili Korunma Kanununun 19 uncu maddesi hükümleri dairesinde fazla mesai yapılmasına müsaade verilmiştir. 8 Sayılı karar, ithalât tacirlerile toptane: ve ya“ rı toptancı tacirler ve sanayi erbabı arasında ticarst- te tağşişin men'i ve ihracatın murekabe ve korun. ması hakkındaki kanuna ck kanunun 7 inci maddesi hükmünce birlikler teşkili için Ticaret ve Iktısat Ve. İtalya, Sovyetlerle Bir Anlaşma Yapıyor killerine salâhiyet veren esaslardır. 9 Numaralı karar şudur: Komisyoncu, ithalâtçı, ihracatçı, fabrikatör, İma- j Mâlçı, toptancı, yarı toptancı ve perakendeci gibi, ta- cir sıfatını haiz bilümum hakiki ve hilkmi şahıslar arasında yapılan toptan ve yarı toptan her nevi ticari emtia üzerine alım ve satım müamelelerinde, malın kemmiyri ve keyfiyetini, satış fiatın; ve tarihini, ki- me satıldığını, bedelinden ne miktarınm tahsil edil. diğini ve ticari taamüllere tevfikan lüzumlu sair ma- Mümatı mübeyyin olmak üzere usulü veçhile tanzim ve ticarethane namına fatura verip imza etmiye me- zum şahıslarca İmza edilmiş bir fatura verilecektir. İngilterenin Bir Günlük man ne Masrafı: 6,5 MilyonLira da İtalya ile Sovyetler Birliği era. sında bir ticaret muahedesi aktedi. lecektir. Bu meselenin, Ribbentropun Roma seyahatinde (o kararlaştırıldığı söylenmektedir. Diğer taraftan zannedildiğine gö. Londra, 13 (Hususi) — İngiltere Maliye Nazırı Sir John Simon bu. gün harp masrafı olarak 700 milyon sterlinlik bir kredi istemiş ve bu mü. | 300 milyonluk harp istikrazı ise bugün kapatılmışır. Harbiye nazırı, 1941 senesinin or. İ du bilânçosunu rakam göstermeden nasebetle söylediği nutukta İngilte.' maş renin her gün 6,5 milyon sterlin harp| AVE” kamarasma bildirmiş ve In. re İtalya Moskovaya yeni bir elçi masrafı yaptığım söylemiştir. Bu, | Elterenin emniyeti Pransamın emni- gönderecektir. OX — İngiltere - Danimarka Arasında Bir Anlaşma nun dört milyonu hava, kara kuvvetlerine, bir tsarruzlarına karşı müdafaa, tahliye | dilmiş olan yükleri hafifletmek üze. vesaire tedbirlerine, gerisi diler mas. | te mierileketin bütün zenginliklerinin raflara gitmektedir. Maliye Nazırı, ! seferber ed'lmesi lâzım geldiğini söy. Londra, 13 (A.A) — İngiltere ile | harbin başladığı sıralarda deniz ve | yetine bağlı bulunduğundan şimdiye İyonu hava | kadar tamamile Fransaya tahmil €- istediği İlemiştir. Bahriye nazın Churchill'in Danimarka arasmda bütün harp| 500 milyonluk krediden 300 milyon. | hesabına göre, harptenberi her hafta müddetince meriyette kalmak ein fazlasının sarfedilmiş olduğunu! vasati olarak 2 ilâ 4 Alman denizaltı. ticaret anlaşması parafe edilmiştir. anlatmıştır. si batırılmıştır. © Soryetlerle Finler arasında sulh müzakereleri ——— Felâket Mıntakasında —— — İngilizler de Birkaç Köy Ve Mahalle Yapacaklar Ankara, 13 (Tan Mubabirinden) — Erzincan felâketi münasebetile dostlarımızın gösterdiği yakınlık ve samimi alâka devem etmektedir. Ru. men hükümetinin Erzincan felâket mıntakasmda yapacağı modem bir köyden başka müttefik ve dost İn. giltere hükümeti de bu mıntakada bütün masraf ve tesisatı kendisine ait olmak üzere birkaç mahalle ve köy vücude getirmeğe karar vermiş. tir. . Köylüye öküz veriliyor Diğer taraftan hükümetimizin zel zele felâketzedelerine yaptığı yar. dımlar meyanında çili öküzünü kay. beden köylülere öküz vermek işi de süratle ilerlemektedir. Kızılayın tahsis ettiği para ile Zi. raat Vekâleti vasıtasile 14 yilâyetten 10.000 öküz mübayasısna başlanmış ve az bir müddet zarfında binden fazla öküz mübayaa edilerek ilkba- bar zeriyatı erken başlıyan Tokat ve Amasya köylerine tevzi edilmeğe başlanmıştır. Mübayaat bütün süratle devam simektedir. Jerai takibat durduruluyor Zelzele felâketi dolayısile harap olan mantakalar sakinlerinin borçla. rına ait icrai takibatım muayyen bir müddetle durdurulması hususunu tetkik eden İcra Vekilleri heyeti, şu esasların tatbikını kararlaştırmıştır: 1 — 27 kânünuevvel 939 ve mü. teskip tarihlerde zelzele felâketine uğayan Erzincan, Tokat, Erbaa, Nik. sar, Zile, Reşadiye, Hafik, Susehri, Zâra, Koyulhisar, Amasya, Ordu, Fatsa, Mesudiye, Ünye, Giresun, Gü. rele, Şibinkarahisar Çarşamba, Gü. müşhane, Biyburt, “Kelkit, Şiran, Plümer, Refahiye ve Kemahta zelze. le tarihlerinde mukim bulunan kim. seler aleyhinde ilâmlı veya İlâmsız olarak para borcundan dolayı her. hangi mahalde vuku bulan icra ta- kipleri altı ay müddetle durdurul muştur, Bu hükümden: a) — Birinci fıkra şümulüne dahil olup da halen me. mur ve müstahdem bulunanlar, b) — Bu felâketten dolayı hiçbir za- tara uğramıyan veyâ zarara maruz kalıp da geçineceğinden fazla geliri veya kazancı olan kimseler istifade edemezler, 2 — İhtiyati tedbir ve hecirlerle müstacel salışların icrası durdurul. maz. Ticaret Vekili Radyoda Bir Konuşma Yapacak Ankara, 13 (TAN) — Tisaret Ve. kili Nazmi Topçuoğlu, Mili Korun- ma kanununun tatbikatı bakımından Ticaret Vekâletince alınan kararla- rın mahiyet ve esasları etrafında An. kara radyosunda bir konuşma yapa. ya göndermesinin hakiki sebebi hâlâ bir muam. Sebepli ve Sebepsiz Pahalılık Yatan: B. FELEK ühterem Ticaret Vekili Bay Nazmi Topçuoğlunun TAN muhabirine söylediği mühim sözleri bütün kariler gibi, ben de derin bir alâka ile okudum. Ticaret işlerinin tekniğine taallük eden bahisleri salâhiyeisizlik sebe- bile geçiyorum. Asıl beni, daha doğ- rusu; hepimizi alâkadar eden başlı. ca cihet olan fiyat yüksekliği bah. sinde kendilerinin dikkat nazarlarım bazı noktalar üzerine çekmeğe cesa- et edeceğim. Sayın Vekilin sözlerinden de anla. şılıyor ki, piyasadaki mallar üze rinde fiyat yüksel vardır. Bunu bilmek İçin zaten ticaret işlerinin en salâhyetli simasını yormağa hacet yoktur, Çarşı etiketleri bumu bize pek râ- na göstermektedir. Hattâ fiyatların bir kısmının sebepli, bir kısmının s6 bepsiz yükselmiş olduğunu da hepi. miz pek râna biliyoruz. İçinden çı. kamadığımız-ve Ticaret Vekilimizle bütün Ticaret Vekâleti teşkilâtının yardımını İstediğimiz nokta, ba yük. selen fiyatlardan hangisi sebepli, hangisi sebepsiz olduğunu tayin et- mek işidir. Meselâ şekerin 26 Kkuruştan 36 ku. ruşa çıkmasının sebebini biliyoruz ve buna bir şey demiyoruz. Lâkin içinde yarım kilo şeker olan tahin helvasının 40 kuruştan 50 kuruşs çıkmasının — sebebini ( bilmiyoruz. Yükseliş sebeplerini bilmediğimiz bu ve buna benzer emtia ise, bol bol çarşıda satılmaktadır. Ticaret Vekâleti ve Vekâletin ma. halli teşkilâtları toptancı tüccarlar, büyük muameleler ve bu işin umu. mi hatları ve pazariyeleri, yani mah- rutun zirvesinde durmakla ve çalış. maktadır. Biz İse, bu mahrutun kai. desindeki halkın perakendeci ile te. masına ait pürüzleri didiklemekle meşgulüz. Görünüyor ki, aramızda mesafe vardır, İşte; uğraştığımız cihet bu mesa- feyi ortadan kaldırarak, bu fiyat kontrolünü yapan, fiyatları sebepsiz yükseltenleri hırpalıyan mekanizma. yı balkın alış veriş âlemine ineikal #tirmektir, Çünkü münevverinden ümmüisine kadar hiçbitimiz, lâ gıda maddelerindeki ve mesel lardaki, meselâ en zaruri giyim, ku. şam emfiasındaki yüksekliğin han- gisi baklı, hangisi haksız olduğunu bilemiyoruz. Meselâ: Şu günlerde zeytinyağı fi. yatlarında, sabun (fiyatlarında kay. dedilen pahalılığı müsaade edilen ihracata hamlediyorlar. Evveli de zeytinyağı ihraç edilir, fakat bu de. rece pahalı salılmazdı. Neden bu yükseklik, diye kendi kendimize s0- ruyoruz. Herkes bu sualin cevabını salâhiyetli zatları rahatsız edip, öğ- renemediği için, hayat pahalıdır, de. Yİp; geçiyor ve ihtikâra meydan boş kalıyor. Zaten ihtikâr bilhassa böyle za. manlarda başını kaldırır. Ona karşı biaman bir mücadele açmak işin, 0- nun gezebileceği en geniş caddeler. den, en dar sokaklara kadar her ta. rafta kontrol kuvvetleri bulunduğu. mu hissettirmek lüzumdir. Biz, kendisinden haklı olarak mitis- bet ve kıymetli hizmetler umduğu. muz Ticaret Vekilimizden, piyasada bâlâ neden yükseldiğini anlıyamadı. fımız ve normal seviyeye indiğini hâlâ göremediğimiz gıda maddeleri. nin, ilâçların ve en zaruri giyim, ku- şam eşyasının pek sıkı kontrolünü, ama, sade toptancılarda değil, bu maddeleri alıp, satanların bütün de. recelerinde kontrolünü ve bu kontrol cereyan ederken Helsinki'de siyasi faaliyetler son dereceyi bulmuşlu, Müttefikler Finlandayı mukavemete teşvik ediyorlardı. Hattâ kabine âzasından Müdafaa ve Maarif Nazırlarının isti- fa etmeleri, Meclisin dağılması ihtimallerini işan ediyorlardı. Fransiz ve İngiliz gazeteleri de, Finlandanın yardım talebini beklemeksizin derhal sevkiyata başlanmasını, ve icap ederse İsveç ve Norveç topraklarından zorla geçilmesi- ni tavsiye ediyorlardı. Almanya ve Sovyet Rusya da Fınseri sulhe mecbur et. mek için onları müihiş bir harple tehdit ediyorlardı. Sulh imzalanmazsa, bu defa Sovyetlerle Almanların müştereken karadan, denizden ve havadan Şimal memleketlerine hücum edeceklerini işaa ediyor, müt- tefiklerin yardımlarına imkân O bırakmıyacaklarını söylüyorlardı. Finlanda bu iki taryik arasında karar vermekte güç. lük cekti, fahat nihayet sulhü tercih etti, * D Amerika Cümhurreisinin, müşavirini “Avrupa ma olarak Avrupa matbutatını talminlere sev- ketmektedir. Yaşingtonda Roosevelt'in yakınlarından bir ga- zete Sumner Welles'in Avrupa seyahatini şi st- retle izah etmekiedir ; 1 — Roosevelt, Amerikan efkârı umumiyesine hükümelin Avrupa harbi karşısındaki siyaseti. ni anlatmak istemiştir. 2 — Amerika Cümhurreisi, kendisini Amerika. yı harbe sürüklemekle ilham edenlere, Avrupa- da sulkü tesis için çalıştığını göstermek islemiş- fir, 3 — Roosevelt bu hareketile tiçüncü defa Cilm- hurreisliğine seçilmesini kolaylastırmak gaye- sini takip etmiştir. » Almanyanın Holandaya karşı takip ettiği siyaset, A. merikada büyük bir alâka ile takip edilmektedir. Al manyanın İolanda müstemlekelerinde gözü olduğu tahmin edilmekte ve bunları Holanda İle beraber il- hak edeceği zannedilmektedir, İtesirile şunda, bunda vukua gelece- iğinden emin olduğumuz on par: yirmi para, kirk para ucuzluk belir. mesini bekliyoruz. Piyasada ihtikârla ve pahahlıkla mücadele edilmediğini kimse iddia etmiyor, Lâkin, biler; Okalay ve emsali maddeler üzerinde, sinema fiyatlarının zevke nit sahalarda cadelenin, yukarıda saydığım zaruri maddelere de teşmil edilmesini dile. yoruz. Cümlenin beklediği fasulye. de, nohutta, pirinçte, bulgurda, yağ. da, hulâsa her seyden evvel raruri ihtiyaç maddelerinde bir ucuzluk sürmektir. m ——m İbnissuudun Oğlu Yemene Gitti Kahire, 13 (A.A.) — Elehram ga zetesinin İstihbarına göre, İbnissutu. dun oğlu Prens Mehmet, resmi bir ziyarette belunmak Üzere Sana'ys gitmiştir, Prens, orada İmam Yahya.