Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kâmil Yazgıç Babam Beni Bir Emirle Vazifeden kiki. Ahmet Rıza Bey, bu kouşmadan kısa bir müddet #onra mebusan riyasetinden istila etmekle, baba. ma bilfül hak vermiş oldu. Ve o sı. rada, babamla tekrur karşılaştıkla. rı zaman, ben, yine yanlarınday. dım. Ahmet Rıza Bey babama: “— Siz demişti, hürriyetin en makul âşıkısınız! Babam güldü: “— Fakat dedi, ben onu deli gi. 'bi severim!,, Ahmet Rıza Bey, bu nükteye yi. ne ciddiyetle şu cevabi verdi: “— Evet... Deli gibi seviyorsu. müz. Fakat aşkıniz; akıllı gibi izhar ediyorsunuz: Hürriyete de böyle â. aıklar lâzım!,, Bu bahsi de, o müfterilere Ah. met Rizanm ağzından verilen bu cevapla kesmek çok yerinde olur sanırım! abâhım Karenfina datresin. deki vazifesinden de bir neh 28 bahsedeceğimi söylemiştim. O, başında uzun müddet bulunduğu karentina müdüriyetinde, memle. ketin sıhhi bünyesine elinden ge. len her hizmeti görmeğe çalışmış. tir, Ben, Tıbbiyeden çıkınca, « mek. tepteyken siyasetten mimli oldu. Zum için . derhal Rumeline gön. Bu vazifeye gönderilişimden bir sene sonra, dairei sıhhiyede mü. sabaka imtihanı açılacağını işittim. İzin alarak İstanbula geldim. Ka.. rentina dairesinde, tahriri ve Fran sızca olarak yapılan bu imtihana - babamın muhalefetine rağmen - girdim. Neticede, muvaffak olarak karentina kadrosuna alındım. Fa. kat--bu muvaffakiyet, benim için felâket oldu: Çünkü bu muvatfakı, yet yüzünden, gençliğimin en tatl yıllarını, Arabistan çöllerine, Mek. keye, Ciddeye, Fizana gömdüm. Ben memuren, oralarda dolaşır. ken, nişanlım İstanbuldaydı. Hem. şirem de yine İstanbulda, ve ölüm halinde hastaydı. Fakat, benim izin zamanım, bir türlü gelmek bilmi. yordu. Halbuki, çok sevdiğim kar. deşimi, ve nişanlimı görmek arzı. su, içimi, Arabistan çöllerinin a. teşinden fazla yakıyordu. * Hususi surette müracaatlar Yaptım; izin istedim: Kimse umurlamadı. Resmi surette müracaatlar yap. tam: Yine aldıran olmadı. Nihayet bir gece, İyice tütsülenmiş kafamm arttırdığı bir cüretle, işi gücü bıra. kıp vapura atladım, ve kaçak ola. rak İstanbula geldim. Benim geli, şimden beş gün sonrada zavallı kardeşim toprağa düştü. O sırada, bir gün, yeniden işime dönmek ü. xere Galata rıhtımındaydım. Sih. hiye gardiyanı Ahmet ağa yanıma sokularak elime resmi bir zarf tu. tuşturdu. Ayak üzeri, açtır ve şu cümleleri okudum: “.- Bilâ mezuniyet terki vazife #yliyen Doktor İbrahim Kâmil, meclisi umurı sıhhiye kararile tard edilmiştir!,, Beni o gün, bu karardanziysde, bu kararın altındaki mühürü ve İmzayı görmek şaşırtmıştı. Çünkü © mühür ve Imza, Ahmet Mithatın, yani... Babamındı! Memlekete birçok küçüklü bü. yüklü hastahaneler kazandıran, ve kolersya karşı büyük bir mücadele açarak muvaffak clan Ahmet Mit. hatın memuriyet hayatındaki dü. rüstlüğü hakkında en isabetli fik. ri, bizzat mağduru kaldığım bu bâ. dise verdirebilir sanırım: Ben bu cezaya müstahaktım: Fakat beni âmir olarak işimden kovan, sonra baba olarak bağrına basan o dürüst ve müşfik Ahmet Mitbata karşı duyduğum sevgi ve saygı, o hâdi. seyle biraz daha kökleşmişti! imdi bir parçada bidiğim ve hatırlıyabildiğim kadar, Anmet Mithatın Avrupalılarla o. lan temaslarından bahsedeyln: Ahmet Mithat, saltanat devrin. de Stokholmde açılan Müsteşrikin kongresine, hükümeti Osmaniye Tardetmişti tarafından mürahhas olarak tayin edilmişti. O zamanın Türkleri eli bıçaklı, beli kuşuklu, şalvarlı, âba. ni sarıklı, ve çarıklı tanıyan Avru- pası malüm. Babam bunu bildiği için, o se yahate çok hazırlıklı gitti, Ve be. | Tâberinde, bizim tahayyül et€kle. ri klık, ruh ve hüviyetta olma. dığımızı isbate yarayacak birçok vesikalar götürdü, Fransızca pro. Paganda broşürleri bastırdı. Ve 0. rada birçok konferanslar verip nu. tuklar söyliyerek, hakkımızdaki » ezeli ve batıl zanları tashihe çalış. ti. Zaten Ahmet Mithatın en si. nirlendiği şeylerden birisi de Ağ. rupalıların hakkımızdaki o telâkki. leriydi: Bu mevzu açılınca, mili bir isyanla şahlanir: — Körler... Diye haykırırdı. Hattâ, Avrupada; gelen tanın. miş seyyahları evine davet eder, onları medeni bir millet olduğu. muza İnandırmağı çalışırdı. Bu davetlerden, çok Jehimizde intiba. larla ayrılan o seyyahlar içinde, “aninmıs muharrirler de vardı. ve © muharrirler, birçok Fransız ga. zetelerinde, Ahmet Mithattan sev. &i ve saygıyla bahsetmişler, Tür. kiye lehinde neşriyatta bulunmus. lardı. Ahmet Mithatın bu suretle mi. safir ettiği seyyahlar arasında, Madam Gülnad Dölebedef adında bir Rus kadını da vardı. Hem bir Rus ceneralinin refikası hem de tanınmış bir Rus muharriresi olan bu kadın, evimizde aylarca misafir kalmıştı, Sonra da, bu müddet zar. fında memleketimize iyice bağlan. diğı için, Türkiyeden ayrılamısmış bir ev tutarak İstanbula yerleşmi!. ve babamdan, kendisine Türkçe öğ retecek bir muallim istemişti. Ba. bam, bu vazifeyi İkdamcı Ahmet Cevdete verdi. Mükemmel Tatarca bilen bu Rus kadını, bir sene için. de mükemmel Türkçe de öğrendi. Hattâ, Türkçe eser yazmış olan ilk Rus kâdini da, sanırım ki odur. Uzuri müddet burada yaşıyan' bu kadın, kendisini almaya gelen ko. casile birlikte memleketine döner. ken, İkdamcı Ahmet Cevdeti de, Yakın akrabasından güzel bir kızla evlendirdi. Giderken: “— Eğer, diyordu, Avrupanın hakkınızdaki yanlış telâkkisini öl. dürmek istiyorsanız, bol bol Ahmet Mithat doğurun!,, Zavallı Ahmet Mithat: Memle. ketinin bugün kavuştuğu mertebe. yi görebilmek uğrunda, kim bilir neler verirdi? hmet Mithatın o sıralarda, memleketin en çok okunan muharriri olmasının mubtelif sc. bepleri arasında, garip bir vakacı. ğm da küçücük bir rolü vardır: Ahmet Mithatın satılık kitapla. rının deposu, çiftliğinde sureti mah susada yaptırdığı iki kat'h Okârgir bir binaydı. Matbaada basılan for. malar, bu binada toplanır, ve Ah. met Mithatın ablası Şerife Hanı. mun nezareti altında, kırılır, yapış. tarılır, kaplanır, sonra da, lüzum görüldükçe, Sirkecideki su deposu. Da götürülür. satılırdı. Harbi umumi ilân olunduktan sonra, bizim çiftlik asker işgali al. tına girdi. O sirada, bir gün ku. mandan beni çağırdı, ve; (Devamı var) Şehinşah Pehlevinin Yıldönümü İran Başkonsolosluğundan: Al- hazreti Humayun Şehinşah Pehlevi Hazretlerinin doğum yıldönümüne müsadif 15 mart 1940 tarihinde İran Başkonsolosluğu vekili İran koloni- sin'n tebriklerini saat 10 ile 12 ara. sında kabul edecektir, — —— Haliç Vapurları Haliç vapurlarının vaziyetini tet- kik eden komisyon, bu vapurların De nizyolları idaresine devrini kararlaş- tırmıstır. Komisyonun kararı Müna. Vels Vekületine arzadilmietir ni İngiltere Almanya Rekabeti Almanlarla, Ankarada kat bir ticaret anlaşması İçin gö şmeler yapıldığı hildirilmektedir Bu anlaşmada Almanvaya halı ihr: ci İçin de bazı kontenjanlar verilme lmektedir. Bu maksatla larımızdan bir heyet Ankar: eni ve mu“ susâm, fındık mübayaa et malları stok haline Stoklar depo kiralanmış» tır. İngilizler de, A'manların ya dikleri stoklara karsı tedbir al. maktadırlar. Şehrimizde İngiltere namına çahşah firmalara Almanya için top'ana İngiltere hesabına toplattırılması için emir ve. rilmiştir. Bu suretle piyasa'arımızda ehemmiyetli bir rekabetin başlayaca. ğı tahmin edilmektedir. İngilterede bulunan itha'ât tacirle- | İrimizden bazıları dün sabah şebrimi- | ze dönmüşler ve İngilterede Türk| mahsullerine rağbetin arttığını, İn. giliz müesseselerinin piyasalarımızla her türlü madde üzerinde büyük iş- | lere girismiye hazır olduklarını söy- lemişlerdir. Mayısta Demir Gelecek Amerikadan Eksebitor vapürile ge- len malların evrakı tüccarlara veril miştir. Gelen malların gümrüklerde muamelesine başlanılmıştır. Demir Limited şirketi tarafından Amerika. ya ısmarlanan demirler, ancak 15| mâyısta limanımıza gelmiş olacaktır. Karabük fabrikası da yalnız pik de- miri imalsettiği için piyasamızın ih. tiyacını temin edemiyecektir. Bu iti- barla, muvakkat bir demir kıtlığ solunabilirse de bunu karşıl #naksadile eski Köprü'dubalarının ve mevcut hurda demirlerin Karabüke gönderilerek plyasamıza mal yetişti- rilmesi temin edilmiştir. Bu demirler. Amerikadan dı işimizi görebilec. i Çivi yapmıya yarayan demir tel! piyasamızda kalmamıştır. Çivi fak. rikaları mayısın on beşinde gelecek olan tellerin vüruduna kadar fabri. kalarmdaki işleri tatil etmişlerdir. İtalyan fabr'kaları piyasamıza ma. mul çivi göndermektedir. Bu çiviler, zelzele mıntakasına gönderilen eski çivilerin yerini tutmuş ve piyasada şivi buhranı husule gelmemiştir. apak, | mektedirler k malların Tersanelerde Vapur İnşa Edebileceğiz Münakalât Vekili Ali Çetinkaya, muhtelif işler üzerinde beyanatta bu. lunmuştur. İngiltereye sipariş edilen yeni vagon ve İokömotiflerin bu se. ne içinde tesellüm edileceğini söyli- yen vekil, feribot tesisatı hakkında da şu izahatı vermiştir: “Feribot işi, biri gemiler, diğeri bu gemilerin yanaşma yatakları el mak Üzere iki safhayı ihtiva etmek. tedir. Gemilerin şartnameleri "hazir. lanmış ve münakasaya çıkarılmıştır. Feribotlar kömürle işliyecek, yolcu. lardan başka kamyon, otomobil vesa- ire de nakledecektir. Gemilerin yans- şacağı yataklardan biri Sirkeci rıh. tımı, diğeri Haydarpaşa ile Kadıköy arasındaki koyda inşa edilecektir. Bu husustaki ihale işi yakında neticelen. dirilecektir. İstanbulda her türli gemi inşaatı. na kifayetli bir tersane tesisi, mevcut vapur tamirhanelerinin ıslah ve tev- #ii etrafında teşebbüsler» başlanmış- tır. Çetinkaya, beyanatı sirasında İngiltereye sipariş edilen yeni vapur. lar için Svan Hunter firmüusile ferini şartların son şekli flzerinde cereyan etmekte olan müzakerelerin anlaşma ile netiçeleneceğini tahmin ettiğini, yeni vapurlardan dördünün Karade. İDiz seferine elverişli büyük gemiler olacağını, diğer altısının Bartın, Ay. alık, Bandırma; Bozcaada hatlarına işliyecek tipte intihap edildiğini be-| yan etmiştir. Vekilin beyanatından öğrenildiği- ne göre, mevcuda İlâvsten İstanbul. da, Ankarada, İzmirde, Adanada, E- lâzığ ve Erzurumda havn telsiz istas. yonlarının faaliyete geçirilmesine ça- lışılmaktadır. Ankara radyosunun İstanbulda yar pilacak tesisatla nakli tetkik edil. mektedir, Tetk!kat müsbet netice ve Matbuat Talebinde Cumhuriyet Davaları rın dünkü celsesinde suçlu sanılan gazetenin Ankara muhabiri Mekki Celse açılmea Konyalının avukatı, başının üşüdüğünden şikâyet ederek mahköme salonunda (O sğık duran pencerenin kapatılmasını istedi. Pen. çere kapatıldıktan sonra Mekki Sa. Jidin sorgusu yapıldı Mekki Saidin cevabı Iddianame okunduktan sorrâ Mek. ki Sait dedi ki; “— İddianamenin suç saydığı cüm. dır. ile kitap taplattırıNr mi? Tarzındaki bir sözü hakaret saniyor. Bu kitabın, Konyalının râporu üzerine toplattı. nldığı inkâr edilebilir mi?,, Mekki Saidin, hulâsasını yukarı. ya aldığımız sözlerinden sonra, maznunların avukatı davaya müdahil sıfatile giren Konyalının arzuhalinin, henüz tebliğ edilmemiş olduğunu, u. Sule ait bir noksan bulunduğu cihet. le, bunun tamamlanmasını İstedi, Td. dia makamı, bena lüzum olmadığı mü taleasında bulundu. Bu arada Mekki Sait, vazifesinin Ankarada olması dolayısile durusmadan vareste tutul- masını talep etti, Mahkemenin kararı Hâkim kararını, aynen şu şekilde zapta yazdırdı: “Teabı döşünüldğ: $4 numaralı idâlanas mele lan dâvanın tarafları smldan öl- Suğuna, diğer dâvalar ise matbunt kanu- nunun 30 uncu ve Türk ceza kanununun 482 nci maddelerine İstinsden açıldığına e müşteki İbrahim Ylakkı Konyalının şi- Kâyetnamesinden sonra iahrik edilen 84 numaralı dâvaya sit iddianame ve istida suretinin maznuna tebliği, 6-3-940 tarihli celsede ceza Usulü muhakı leri kanu- nunun 344 ve müteskip maddelerindeki Mkü Wtinaden tensip edildiğine ve bundan evvel Tan gazetesinin Yeni Sabah aleyhine açtığı düva ie Yen! Subahın Tan Şazetesi aleyhine açtığı mütekabil dâvnda istide suretlerinin maznunlara tebliğ edil. mesi tensip olunarak o çekilde musmele yapılmış olduğuna ve ara kararına rü Cu edilmesini muhik gösterir herhangi bir sebep mevcut olmadığına göre Konyalır lasmın maznuna tebliğine ve © dâir » müstekillen bakılmasina ve bu duru: manın 18 mart cumartesi saat 11 e kılmasına ve Mekki Saldin duruşmadan vareste tutulmasına karar verildi” Etem Ruhinin itirazı Bu karar ile Konyalının Cumhu. riyet aleyhine açtığı dava, birleştiri. len diğer davalardan tefrik edilmiş o- luyordu. Bunun üzerine, Konyalı ile avuka. t mahkeme salonundan çıkarıldılar. İddianame Bundan sonra iddia makamını iş. gal eden müddelumumi musvini Ma. hir esas hakkındaki mütaleasına gi. rişti, Saat 17 de baştiyan beyanatı saat 18,30 a kadar bir buçuk saat de. vam etti, , Bu o İddianamede müddeinmumi muavini neşriyat müdürü Hikmet Münifin -matbuat kanununun 27 inci maddesinin delâletile ceza kanı. rirse İstanbul radyosu çalıştırılacak. ter. nunun 273 ve 480 inci maddelerine muharri Salâhaddin Güngörtin mat, Afrod't davası dolaytsile gazeteler aleyhine açılan vam edildi, Cumhuriyet aleyhine açılmış ve tevhit edil; rü Hikmet Münif ile muharrir Peyami Safa, Sa ren Konyalı İbrahim Hakk, ile avükat Ethem Ruhi hazır Suçluların müdafii avukat İrfan Emin de celseye bilâhare | Müddeiumumi, Konyalının raporu | Cumhuriyet'in dünkü muhakemesinde karar Binlenirkeni Davaları Gazetecilerin Tecziyesi Bulunuldu Son Telgrafın Beraetine Karar Verildi, Müdafaaya Bırakıldı davalara dün de. iş olan davala. Cumhuriyet gazetesi neşviyat müdü. addin Güngör ve bu Sait ve davaya müdahil sıfatile gi. bulundular, irak etti. buat kanununun 27 ve maddeleri delületile, Ceza kanu Bunun 273 ve 442 inci maddele. rine, Peyami Safann yine matbust kanununun 27, 30 ve 35 in. ci maddeleri delâletile ceza kanunu. nun 79, 80, 480 ve 273 üncü madde. se ve muhabir Mekki Saidin de afbuat kanununun 27, 30 uncu.mad deleri delâletile ceza kanununun 473 deler.banim değil, Nasuhi Raydarın. | VE. 480. inci maddelerine güre tassi. | yerlerini istedi, suçlulardan tecil edil miş mahkümiyetleri olanların da ce. İzalarının aynen çektirilmesine karar verilmesini talep etti, Bu uzun mütaleanın beyanı sıra. sında maznun sandalyesinde oturmak ta olan Mekki Sait, Pey Safaya boyuna kolonya veriyor, ve biraz u. zakta kalan Salâhaddin Güngör de, kolonya istemek için Mekki Saide 1. işaretler yaptığı halde Mekki Sait gö- remiyordu. Müddetumuminin beyana tanı aynen yazmakta olan avuksi da eli yorulduğu için beyanatın yansı. nı Mekki Saide yazdırıyordu. yet hâkim davayı 21 marta mek istedi. Avukat İrlan Emi marta talik edilmesini istedi: —İki avukatız, dedi, ber birimiz en az İkişer üçer sast müdafaa yapsak, ancak sözümüzü bitirebiliriz. 23 mart cumartesiye rastladığı için buna fir. İsat bulabiliriz, Hâkim Halil de, çelseyi 23 mart cumartesi günü saat Il e talik etti. Son Telgraf beraet ett İ Yine Afrodit meselesinden Son Tel İ graf aleyhine; Necip Fazil Kisaküre. ğin yazısından dolayı açılan davaya da dün devam edildi. Muharrir Necip Fazl müddeiumu. miyi tahkir etmediğini söyledi. |, İddia makamı, yazıda Hikmet Ona. tın tahkir edildiğini ve suçluların matbuat kanununun 27 ve 30 maddelerine göre tecziyeleri icap et. tiğini ve Ethem İzzet Benicenin mü. €ccel iki sabıkası da bulunduğunu söyledi. ve bu cezaların da infazın istedi. Ethem İzzet Benice bu “sabıka,, ke limesine cevap vererek matbuat #uy- lularının herhangi bir hirsiz ve katil gibi sabıkalı sıfatile tavsif edilemiye. ceklerini anlattı. Hâkim, suçlu sanılan Ethem İzze. tin müdafaa vekilinin müdafaa yap. masını söyledi. Vekil Mahmut Even, mehkemede asabi bir havanın mev. cut olduğunu ve müdafaası için milh. let verilmesini talep etti ve: “— Bugüne kadar matbuat kanu. nunun 30 uncu maddesile hiç bir kim 8e mahkemeye verilmiş ve benim tet kikimden geçmiş değildir. Müdafa. amı şimdi yapamıyacağım.. dedi. Söz alan Ethem İzzet mahkemenin kararına intizar ettiğini bildirerek a. vukatının müdafaasından sarfı nazar etti. Muhakeme. yanıda müddelumumi. Yi tahkir edici bir mahiyet görmiye: Tek süçlu sanılarların berantine rar verdi. ii 23 İhe isminde genç bir kadınla tanı has) upcu| Emorfiya 30 Sene Ceza Giydi Emorfiya adında 55 yaşinda kadın torunu Seyyani sürür içirer€ öldürmüştü. Emorfiyanın kızı, Epistratya, Şi hap isminde bir Türk'e birleşmiş V bir çocuk doğurmuştur. Annesi kız ba bir Türkün kızını beslememesi! ve bir Türkten düğan kızın silelet iğihde yer almasının doğru olmadığı ni anlatmış ve demiş ki *“— Seyyanı boğ, ben onu gizli gömerim... Epistratya, çok sevdiği kızını boğü miyacağını söylemiş ve kızı mlltems diyen annesinden uzak bulundurmu yi lışmıştır. Fakat bir gün nesil$i evde yalnız biraktığı kızım, eve dö düğü vakit ölü olarak bulmuş. Am Besi, torununu öldürmediğini ve yer deki sürür şişesini kızin ağzına götüri iş olması ihtimalinin mevcut ol duğunu söylemiştir. Nihayet hâdise zabıta ve ad'iyeye İntikal etmiş, mah4 kemeye verilen torun katili kadı müdafassını da bu şekilde yapmıştı Dün Ağırceza mahkemesi, torun nu öldüren ve bugün 'am 54 yal da olan Emorfiyanın idamınâ vermiştir. Fakat bu öldücme hâdl «ir & dini hissiyatın rol oynadığı önünde tutularak ihtiyar kadın | kındaki ölüm kararı hafifletilmiş, tuz sene hapse indirilmiştir. Emorfiya mahkemeden çıkarken: “Allahım beni affet!,, demiştir. İktisat Vekilinin Tetkikleri İktasat Vekili Hüsnü Çakır, düf Sümerbank İstanbul şubesine giderek bir müddet meşgul olmuştur. Deniz Tarifeleri Değişmedi Liman tarife komisyonunun den:&i nakil vasıtaları” tarifeleri üzerinde yaptığı tetkikat muhtevi rapor, dün Ankaraya gönderilmiştir. Esk: tari- TerâP”Töka "edim iştir. POLİSTE: © Kendilerine Polis Süsü Vermişler Sahte hüviyet varakası kullana fak kendilerine polis süs veren ve Nezihe isminde bir kadına musallat olan Abdurrahman ve Halit isminde! iki kişi yakalanmıştır. Galatada aşçıl:k eden o Abdurrab” man bundan bir müddet evvel Nezisi niğei «kat kadın aşçıya yüz vermemi Bunun üzerine Abdurrahman arka. daşı Heatitle. kendisine birer saht8 hüviyet varakası tanzim etmiş. bup- ları heye göstererek tahdit et” miştir. Dün yakalanan Abdü. rahman suçunu itiraf etmiştir Odasında Yaralı Bulur dü Pendikte, Gazipaşt caddesi ,de bt kahvenin üstünde oturmakta olan dapazarlı Hasan oğlu 21 yaşında Atif, odasında $o) küreği altına bir şiş s0 kulmuş olduğu halde ağir yaralı o- larak bulunmustur. İfade veremiyecek kadar mecalsi? olan Atıfın arkasındaki şiş, Karts! hükümet doktoru tarafından da çi karılamamış. ancak Haydarpaşa hs tahanesinde uzun <üren bir ameliya" tı müteakıp orkarı'ahilm'ştir. Atıfı c da arkadası Recebin yarsladığı anla- şılmış ve Recep yakalanmistır, Bir Tramvayla Çarpıştı Soför Alinin idare ettiği 3522 nü i maralı odun yüklü kamyon ile 55 nu” maralı tramvay arasında Kabataşt bir carpışma olmustur. Bu esnada tramvayın bir camı kırılmış. vol lardan Mühittin Özel başından ve €- inden hafifçe yarslanmıstır. Kuyuda Boğuldu Fatihte Zeyrek yokusunds 44 nu maralı evde oturan İbrahimin oğlt | sekiz yaşında Ömer, evin bahçesin. © deki kuyuya düserek bağıtmustur. Ea —£ TAKVİM 14 Mart 1940 PERŞEMBE 3 üncü ay o Günrsi © Kasım: len Arabi: 1358 Rum 1350 Sutek 4 Mart 014 — Özle > 28 14 — Akse: 18.18 — İmei: 439 İ