1 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

i eee İariciye . Nazırı da Âv- ; te daha isabetli ve daha faydalı o- — Harpten Nasıl Kurtulabilirler? > (Başı, 1 incide) İngilterenin ve müttefiklerinin “sulh gayeleri de Avrupada bir fe- derasyon vücude getirmektir, yani yine hudutları kaldırmak, bir Avru- Pa birleşik devletleri kurmaktır, Bu olmadığı takdirde bugünkü İngiliz - Fransız anlaşmasına benzer birleşmeler vücude getirmektir. İn- Biliz Başvekili her nutkunda, İngiliz- Fransız anlaşmasını yarınki Avrupa için bir birleşme örneği olarak güs- © termektedir. Şu halde harpten sonra bütün kü- çük devletler yine istiklâllerina veda etmiye, ya Almanyanın veya İngil- terenin birer peyki olmıya mecbur #waziyettedirler, O halde küçük milletler, kendileri İçin ergeç mukadder olan âkıbeti şim- diden görüp kendi aralarında büyük gruplar halinde (birleşebilirlerse, — harp içinde de, harp sonurlda da hem hürriyetlerini, kem de istiklallerini &oruyabilirler, Şimalde Öslo grupu, eonunta Bal- kan grupu, ideal birer büyük federe devlet vücude getirebilirler, : Bu federasyon bugünkü İngiliz — Fransız birliğini örnek alarak ta ya- pılabilir, İngiltere ile Fransa biri- birlerinin Teşkilâtı Esasıyclerine dokunmaksızın mukadderatlarını bir leştirmişlerdir. Birinde cümhuriyet — vardır, diğerlerinde krallık Mahkeme leri ayrıdır, kanunları âyrı. Fakat si- | Yasi, askeri ve ekonomik cephelerde tam bir birlik kurmuşlardır. Diplo- Matları bir kumandaya, askerleri bir kumandaya, ekonomileri bir kuman- daya tâbidir, Ayni anlaşmayı Balkanlar da ya- pabilirler. Balkan devletlerinden her © biri hudutlarını, Teşkilâtı Esasiyele- — rini, kanunlarını muhafaza edebilir- ler. Fakat siyasette, ekonomide ye © askerlikte birleşebilirler. © Zaten harbe girmek mecburiyetin- © de kalmaksızın sulhe kavuşsalar da, © harbin sonunda galip grupa iltihaka ve hattâ boyun eğmiye mecbur ola- “cağına göre, bugünden yarıni göre- rek kendi aralarında birleşmek elbet- rupa gazetelerinden birine vâki “İolan beyanatında aşağı yukarı bu lü- — izuma İşaret etmiş, ve Balkan devlet- “lerini böyle bir birliğe davet etmiş- * pi Fakat Balkan devletleri, hâlâ şu veya bu devletin $iyasetine kurban sOlmakta, bitaraf kalmak suretile, is- itiklâlini koruyacağını zannetmekte, İve yahut küçük bir toprak parçesı ğruna bütün Balkanların mukadde- sal tehlikeye sokmaktan çekinme- ç (mektedir. İlerisini görmiyen milletler için va- iziyet karanlıktır, © Eğer Balkan devletleri, bu defa TBelgratta, dar görüşleri, küçük men- © fastleri, yanlış telâkkileri bir tarafa Bir Denizaltı Batırıldı Saracoğlu Çemberlain Nutkunda Askeri Istihsalâta (Başı 1 inelde) kalı yaptığı siparişler 200,000,000 sterlini bulmuştur. Tayyare hücumlarına karşı tay. Yare itfaiyeciliği on misline çıkârıl. mıştır, Mister Chamberlain en nihayet, harpten sonra teessüs etmesi bekle. nen vaziyetten bahsetmiş, ve “Harp. ten sonra birleşik Avrupa devletle. rinin teşekkülünü bekliyoruz. O za. man milliyetçi iktısadiyatçılıktan vazgeçilecek ve beynelmilel ticaret takviye edilecek, yaşayış seviyesi yükseltilecek ve istihlâk arttırılacak. tir." demiştir. ? Chamberlain, Hitlerin dünkü nut- kuna yalnız bir noktada işaret etmiş ve Berlinde yapıldığı gibi buradaki içtimaın gizli tutulmadığını, bilâkis bütün helka ilân edildiğini bildir. miştir. Mister Chamberlain, Avam Ka. marasındaki beyanatı sırasında bun. dan böyle ticaret gemisi insaatı ile tamiratının amiralliğe ait olduğunu bildirmiştir. iki akın yapılmış ve pü tür. Bir Alman tayyaresi, kesif yap. mak için Frânsa üzerinde uçmustur. Kopenhag'dan bildirildiğine göre, bu sabah bir Alrnan tayyaresi, Da. nimarka arazisi üzerinden uçtu dan, Kopenhag açığındaki Matina kalesinden ateş açılmıştır. Tayyare derhal gözden kaybolmustur. Alman tayyarelerinin akını Almanları dün, İngiltere sahilleri. ne yaptıkları tayyare akını sırasın. da yedi silâhh ticaret gemisini ba. tırdıklarını bildiriyorlar. Fakat İn. gilizler bu haberleri tekzip ediyor ve yalnız müdafaasız birkac balıkcı ge. misinin bu taarruza kurban gittiğini anlatıyorlar, “bırakıp ta ilerisini görür ve herhangi | "bir devletin siyasi tesirinden âzade “kendi aralarında İngiliz - Fransız | “birleşmesine benzer bir üçlü birleş-| me yapabilirlerse, Balkanlar. harp) “tehlikesinden kurtulabilir ve Avra-| panın bu mıntakasında devamlı bir) — sulhün temellerini atmış olabilir. © — Aksi takdirde Balkanlar harbe gir- | miye, ve Balkanlılar birer birer bü-| yük devletler tarafından yutulmıya © mahküm kalacaklardır. © Roosevelt'in 58 inci e Yıldönümü © doğumunun 88 inci yıldönümü mü- nasebetile çocuk felcile mücadele teş kilâtı menfaatine Amerikada 25 bin © balo tertip edilmiştir. Bu balolardan altısı bir çok Holivut yıldızlarının iş- tirakile Vaşingtonda verilmiştir. Ba- on dolar safi hasılat temin edilmiştir. i Radyo ile neşrettiği bir mesajda © Roosevelt, doğum günlü münasebeti — izhar edilen temenniler ve yapılan — fezahürattan dolayı memlekets te şekkür etmiştir. i Mimi © Amerika Atlas Denizindeki - Donanmasını Takviye Ediyor Londra, 31 (A.A.) — Amerika or- “du nezaretinin Atlas Okyanusundaki - harp donanmasını artırmak kararı Nevyork, 31 (A.A.) — Rooseveltin T. İŞ 1940 Küçük Cari Hesaplar IKRAMİYE PLANI Keş'deler; 1 Şubat, 1 Mayıs, 1 Ağustos, 1 İkinciteşrin tarihlerinde yapılacaktır. Kumbaralı ve kumbarasız hesaplarında en az elli lirası bulunanlar kuraya dahil edileceklerdir. © bahri mahafilde Amerikanın Büyük Okyanustaki kuvvetlerine müracaat “mecburiyeti hasıl olmaksızın mem- leketin bitaraflığını temin etmiye kâ fi kuvvetleri Atlas Okyanusünda &- linde bulundurmak arzusunda bu- Tunmukta olduğu şeklinde tefsir edil- mektedir. Dair Izahat Verdi Alman resmi tebliğinde bu bahis hakkında şunlar söyleniyor: “Sonkânunda Şimal denizinde ve İngiliz sahilleri üzerinde Orkneys adalarından Times'in mansabına ka- dar Alman hava filoları keşif uçuş- arı yapmak Üzere faaliyete geçmiş. lerdir, Yeniden silâhlı yedi ticaret vapuru batırılmıştır. Diğer bir va. pur, ağır bir kaç vapur da hafif su. rette hasara uğratılmıştır. Bundan sonra iki İngiliz karakol gemisi bati- rılmıştır. Hava dafli bataryalarının şiddetli faaliyetine ve bir çok düşman tayya- relerinin harekete geçmiş olmasına rağmen bir tek Alman tayyaresi kay- bolmustur.,, İki vapur daha battı Kopenhag, 31 (A.A.) — 8000 ton hacmindeki England ve Fredinsborg adındaki Danimarka bayrağını hâ. mil £ki vapurun İskoçya sahilleri ya. kınında batmış oldukları haberi, bu. rada büyük bir heyecan tevlit etmiş. tir. İki geminin 40 kişiden ibaret 0. lan mürettebatının cümlesine, bir | kişi müstesna olmak üzere, kayıp na. zarile bakılmaktadır. Felâketin se. bebi, bu gemilerin bir tahtelbahir tarafından torpillenmiş olması oldu. ğu tahmin edilmektedir. Gemilerde. ki bütün mürettebat, Danimarkalı idi, Londra, 31 (A.A.) — Graf Von Spee İle yapılan muharebeye iştirak etmiş olan İngiliz Ajax kruvazörü bugün Piymouth'a geliniş ve nüma- yişle karşılanmıştır. İngiliz Harbiye Nezareti, ingüte- redeki soğukların şiddetli surette de. vamı yüzünden ordu mensuplarına verilen izinlerin bir kaç gün daha tehirine karar verilmiş olduğunu bil- dirmiştir. BANKASI Köseivanof Görüşecekler (Bası 1 İnelde) niyet müdürü farafından karşılan. mıştır. Hariciye Vekili, vapurla İs. tanbula geçtikten sonra Parkotele inmiş ve akşama kadar orada istira. hat etmiştir. Matbuat heyeti de gitti Hariciye Vekilimizle birlikte, bir matbuat heyeti de dün akşam Belzra. da hareket etmiştir. Bu heyerte, Ulus başmuharriri Falih Rıfkı Atay, ge. zelemiz başmuharriri OM. Zekeriya Sertel, Cumhuriyet Baş muharrirle. rinden Nadir Nadi Yeni Sabah gaze. tesi başmuharriri Höseyin Cahi* Yal. çın. Akşam başmuharriri Necmettin Sadık, Anadolu afansı umum müdü. rü Muvaffak Oo Menemeneloğlu ve matbuat umum müdürlüğünden Şe. kip dahil bulunmaktadır. Bu heyet, Belgrad içtimalarını takip ettikten sonra, Fransız hükümetinin daveti i. 1s Meginot istihkâmlarını ziyaret e. decektir, Yunan gazetelerine göre Atina, 3I (A.A) — Belgraddaki Bâlkan toplantısından bahseden Ka. timerini gazetesi diyor ki; “Balkan antantı konseyinin ieti. yaa dahi sulh zamanında bağlı dört devletin, harp zamanında da, bugün. kü badireye mütesanit bir surette karşı koymalarını mümkün kılacak berliği gösterdiğini isbat Bu badirenin, hiç olmaz. sa şimdilik, Balkan hudutlarını teh. dit etmemesi keyfiyeti mesut bir hi. dise olarak telâkki olunmalıdır. Bir. likleri “Balkan, Ba'kanlılarındır. vecizesinden mülhem bulunan ve bu vecizeyi bir realite haline getiren dört Balkan devletinin, kendi hayati Menfastleri tehdit edilmedikce, har. be karışmak için hiçbir niyetleri ve hiçbir hususi menfaatleri yoktur.” Katimerini gazetesi, bundan sonra Bulgaristanın siyasetini de mevzuu. bahs etmekte ve şöyle demektedir: “Bulgaristan da, Balkan antantı gibi, bu sulh idealine bağlıdır ve Bul. gar Başvekili, Bulgaristanın sulh. perver ideolojisini ilân için hiçbir fırsatı kaçırmamıştır. “Belgrad toplantısı en müsait şe. t icinde bi or. Bal şantaniı Dale elemli ae AL hariplerle münasebatı çok normel. dir ve bu devletler, dünyayı sars makta olan harbe lâkayt kalmamak. la beraber, şimdiye kadar çok seme- re vermiş olan fakat, milletlerin maddi kalkınmasını temin için daha çok uzun ve çetin gayretlere ihtiyaç gösteren sulh içindeki çalışmalarına devam hakkına malik bulundukları kansatindedirler.” Macar talepleri meselesi Budapeşte, 31 (A.A.) — Kont C: ky tarafından yapılacak beyanat hak kinda âyan meclisinde büyük bir ke- tumiyet gösterilmektedir. e Balkan konferansı toplantısının buna âmil olduğu © zannedilmektedir. Siyasi mahfillerde söylendiğine göre, Maca- ristan her zaman ileri sürdüğü talep- lerden vazgeçmemiştir. Yalnız şim- diki ahval dolayısile bu meseleleri kurcalamamakta ve bu suretle sul- hü kurtarmak hususundaki arzusunu göstermektedir. * Bükreş, 31 (A.A.) Stefani ajansın- dan: ” Romanyanın petrol meselesinde di- ğer devletlere karşı kültür taahhüt- lerini ifaya azmetmiş olduğunu be- yan eden Rumen İktisat Nazırnın nutku dolayisile Alman sermayeli Rumen şirketlerinin eshamı dün bor- sada büyük bir tereffü kaydetmiştir. Halbuki Fransız - İngiliz sermayeli şirketlerin eshamı, pek az miktarda tescil edilmiş veyahut hiç edilme - miştir. Yunan - Macar anlaşması Budapeşte, 31 (A.A. — Resmen istihbar edildiğine göre, Mucaristan- Ya Yunanlılar arasında iki memleketi İbiribirine bağlayacak hava münaia- İlatı tesisi için yapılan müzakereler, bir itilâta müncer olmuştur. Sofya ile de bu kabil müzakereler yapıla- caktır. Macaristan ile Yunanistan a- rasında imza edilmiş olan itilâfname ahkâmına nazaran her iki memleket, tayyarelere kendi topraklarında uç- mak müsaadesini vermektedirler, . Belgrat, 31 (A.A.) — İktisadi bir heyet yarın Roma ve Milan'a hare- ket ederek Yugoslavya tarafından İ- talyaya yapılan siparişlerle meşgul olacaktır. İlalyaya bilhassa pamuk ip sipariş edilmiştir. e kimi Ticaret nazırı, bu- gün Alman iktisat nezareti müste - şari Birkmann'ı kabul etmiştir. SEVİYORDUM! İtalya, —eaamnaaaaaaae iribirlerinin ellerini uzun uzun siktilar, Kız kardeşle. rinden biri, ağladığını gösterme- mek için başka tarafa bukıyordu. — Seni görmeğe sık sık gelece- Biz, Andreina > diyorlardı. Araba- ya binip de araba gicırdıyarak çakıllı yola düzüldüğü zaman, An. dreina kolunu yanından zorla ayı- rircasına yorgun kaldırdı; uzak- laşan insanlarını selâmladı. Yüzün- de ne bir acı ifade, ne hiç bir şey yoktu. Ona, bu sıhhat yurdunda küçük tek penceresi doğuya bakar bir o- da ayırmışlardı. Hasta bakıcı ile doktor kendisini dikkatle etüt &- derlerken, o, deniz kenârında bir kayoya oturur gibi. “atağının'ke. narına oturdu. Hastabakıcı, dok- tora, yavaşça, — Ne de güzel, değil mi? Zaval. 11... * dedi. Sonra çıktılar. Deli idi. Doktor Celgani bir küre başlamıştı; fakat ümitsiz görünü- yordu. Bir gece odasına girdiği za- man, Onu, tavandaki lâmbanın a. kıttığı soluk ışık dairesinin içinde, elleri kucağında, oturmuş buldu. Derin bir düşünceye dalmişa kilde taramıştı Doktoru görünce, sbenziyordu. Saçlarını acaip bir şe bir hayslet görüp ürkmüş gibi bir jest yaptı. Dotor hemen nazik, in ce bileğini yakaladı. Andreina tulmak isterken sarsılan başinda saçları dağıldı, zengin bir saç dal gası omuzlarına düştü. Heyecanlı idi. Anesk epeyi sonra sükün bu- labildi. Gidip yatağının kenarına oturunca doktor da yanına oturdu. Hastaya ailesindenmiş gibi bir iç ten yakınlık göstererek, onu, de. mir bir ağa tutulmuşçasına kapa- nıp kaldığı soğuk dalgınlıktan kur tarmak Istiyordu. — Yazı yazmasını bilirsin, değil mi? Ailene mektup yazıyor musun? Andreina yazı yazmasını biliyor- du. Ailesi hakkında kötü şeyler söyledi, O günden sonra Celgan! kâdinin ruhuna girmeğe muvaffak olmuş. Bini m İL dalma ona etrafından geli , İnsanları düşman görüyor, on- lara karşı sadece kin duyuyordu. O zaman doktor ona tatlı, basit bir cümle yazdırdı. Onu tekrarlaması. nı ve üzerinde durup düşünmesini tenbih etti, , Bu, birçok geceler böyle tekrar- landı. Sonraları Andreina artık kendi gidip küçük masasına oturur ve o tatlı, kısa cümleyi Yazar o. kurdu. Ben o sırada ne doktor Celga. niyi, nede (Andreinn (OMan- dalliyi tanımıyordum. Çok sonra- ları, bir trajik günün arifesinde o kendi bana bunlari anlatıyordu. Ama pek vaktimiz olmadığı için birçok teferrüatı geçiyordu. Onun için doktorun hastayı hangi üsulle iyileştirdiğini bilmiyorum, Her hal de Andrelna, şu dünyayı dolduran birçok kadınlardan biri olmuştu. Evlenmişlerdi. Doktor hekimliği bırakarak, Umbrianın küçük bir köyünde çiftçiliğe kendini vermiş: ti. Bir müddet sonra Celgani silâh #ltına alınmıştı. Ben işte kendisini hekim teğmen olarak cephede tü nımıştım. Harp kendileri için bü- yük bir macera olan genç zabitler. dendi. Büyük bir taarruz için emir beklediğimiz bir gece, siperde ba- na bunlsrı anlatmıştı. Bizde âdet olduğu üzere, ikimizden kim ölür. se, öbürü, ufak teleğini toplayıp ailesine götürmeye © antlaştıku. Celgani bir ara bir mektup paketi uzattı, Bu mektuplarda yalnız şöy- le cümleler vardı: “Seni seviyorum. Ben suna âşıkım,,. Tuhafıma git. mişti. O bana İzah etti: — Onu sıhhat yurdunda tedavi ettiğim zamanların itiyadını mu- hafaza için hep böyle yazar. Sağns klı bir yağmur vardı. Cel gani devam etti: — Ölürsem o yine deliliğine dö- mecektir. Teselliye çalıştım. — Ben hekimim, - dedi. - Böyle hastalıkların âkibetlerini iyi bili- rim. — Hekimsin. İyi ya!, İşte onun için hepimizden fazla senin ölme- men ihtimali vardır. Yağmuru kokladı: . Duymuyor musun - dedi. - yağmur kan koku yor, Emir geldi: - Herkes yerini tut, san! ncadan “asaneseaaeaenae Omuzuna vurdum; sonra taki. mımı toplamaya gittim. Sipsrde, kan kokan yağmurun sesinden başka ses yoktu, Saatlerle karanlıkta siperden çıkma emrini bekleştik. Sonra hücuma kalktık. O gece bir cehennem gecesi oldu. Bir kel tepeyi birkaç kere aldık, birkaç kere bıraktık. Çok kırıl- muştık. Celganıyi hatırladığım za» man yaralı taşıyanlara ve arkadaş lsrina onu sordum. Görmemişlerdi, Neden sonra, ölüler arasında bul- duğum zaman hemen cebinden mektup paketini aldım. * A ylarla sonra izinli gitmiş. tim. Bayan Celganlyi ara- dim, vakti ile onu arkadaşımın ilminin değil sevgisinin tedavi ot. tiği sıhhat yurduna gönderdiler, Orada saçları vakitsiz ağarmış bir kadın buldum. Bir hekimin yardı- mi İle kendisine kocasının gönder. diği paketi, kendi mektupların verdim, Meyus etrafına bakındı; sonra yorgun, — Seviyorum. - diye heceledi, Bütün bir hayat bü yorgun ke mede başlıyor ve bitiyordu. Yol Vergisi Kazanca Göre Alınacak (Başı 1 inelde) dar vilâyetlerin imar programların. da adları geçen ve bütçe imkânları dahilinde imarına lüzum görülen yo? ların uzunluğu 44 bin kilometreyi bulmaktadır. Bunun 15 bin kilomet. yelik kısmı bu suretle hükümet prog- ramına geçmekte, mütebaki 29 bin kilometrelik kısmın da temir süreti le kullanılmıya elverişli hale geti. rilmesi derpiş olunmaktadır. Programa göte her sene 1500 kilo. metrelik yol mükemmel şose haline getirilecektir. Yol vergisi nisbelleri maksadiyle Nafia Vekâletinin hazır. ladığı şose ve köprüler kanunu pro- jesi kanuniyet kesbeder etmez, mev. cut şose ve Köprüler kanununun ye. rine alm olacak ve hemen 10 sene- tatbikine başlanıla.. lik progremm caktır, - Kanun projesi, o şekilde tanz'm 0- lunmuştur ki, 10 sene işinde yurdu- mMüzü en muntazam şoselere kavuş« turacak olan büyük programın tat- biki ne devlet bütçesine, nede va- tandaşa bir yük olacaktır. Yalnız ha- len yol vergisi olarak alınmakta © Jan paranın tahakkuk şeklinde bir değişiklik yapılacaktır. Bugün herkesten altışar Jira olarak alınmakta olan yol parası, yeni kar nundan sonra, vatandaşların kazanç nisbetlerine göre tesbit edilecek ve 15 liraya kadar yükselecektir. Aylık kazançları 24 'iradan 75 1- brain olanlardan 6, 75 liradan 125 liraya kadar olanlardan 9, 125 liradan 200 liraya kadar olanlardan 12, 200 liradan yukarı olanlardan 15 lira yol vergisi alınacaktır. İrat sa- hiplerinden, çalışan ve kazanan ka- dınlardan da eyni nisbetlerde yol vergisi tahsil edilecektir. Lâyihada, yol vergisi mükellefiye- tinin esası bedeni değil, nakdi oldu- Zu da kaydedilmiştir. Vilâyet hususi muhasebelerinin yol parası olarak ulmakta oldukları his- senin « ki bunun miktarı senede üç milyon lirayı geçmektedir. tamamen yol mevzuuna sarfolunması temin edilecektir. Bu kombinezonlar, on senelik yol programının tahakkukunu azami des recede kolaylaştıracak ve program, yüz küsur milyon lira sarlile başa- rılacaktır. yek AZ Macaristanda Soğuk Yine Şiddetlendi Budapeşte, 31 (AA) — Üçüncü bir soğuk dalgası bütün Macaristan da hüküm sürmektedir. Magyarovar- da hararet derdeesi sıfırın altında 23, e Budapeştede 18 e düşmüştür. Sahile Çarpan Mayin Londra, 31 (A.A) — Bir Alman mayini, İngilterenin simal - şark sa- İhillerinde karaya düşmüş, patlamış, bir çok binaları sarsmış ve bazı ha- sarata sebebiyet vermiştir. Diğer bir Alman mayini de gece esnasında sa- hile düşmüştür.