: a ea ül - BerlininEnİşlekSayılan Birçok Caddelerinde de Tenhalık Göze Batıyor Vesikasız Alınabilen Gıda Maddelerinden Birisi de "Suni Et Hulâzası,, dır YAZAN: BİTARAF BİR MÜŞAHİT S esen şiddetli bir rüzgâr ; Berlin sokaklarında topladı. ğ) kârları yüzüme çarpıyordu. Ye. şil siyah renkli yerlerde duran po. Wsler, suratlarını tokatlıyarak kar. ları silkiyor, ve ısınmıya çalıştyor- lardı. Gazete müvezzii kadınlar kapı köşelerinde saklanarak soğu. ğa karşı siper alıyorlardı. Sarı renk- li tramvayların, pencereleri hep karla örtülü. Yollarda tramvay. dan başka göze çarpan bir nakil vasitesı yoktur. Halbuki buraları harpten sonra Avrupanın &n işlek merkezleri idi. ç bir tarafta göze bayrak ça; yor MİL eni Gülü şekiller. de yöstermiye özenen dükkânlerin camekânlar; bomboş. Yalnız kasap dükkânlarının camekânlarında Al. man kimyagerliğinin bir zaferine şahit oluyorsunuz: Sun'i et huli- sası, ve bunu da vesikasız alabili, yorsunuz. Potsdam caddesindeki gömlekçi dükkânı, Londra modellerini teş. hir ile İftihar ederdi. Burası “Lon« dra modasını, kaldırarak, yerine “Alman modasını, koymuş ve en nihayet kapanmışt. Çünkü vesika usulü ile elbise dağıtmak, altmış kupon mukabilinde bir elbise, beş kupon mukabilinde bir mendil, on kupon mukabilinde bir çift; çorap satmak kira ve vergiyi temine kâ. fi gelmiyor, E n bellibaşlı alış veriş mınla- kalarındak! o dükkünların hemi de kamal Tape gez *e, Sebebi basit, Ellerinde para bu- lunanların hepsi de paralarını ma. la çevirmek istemiş, ve bütün dük. kânları boşaltmışlardır. Paralarını bu şekilde sarfedenler neler alma- mışlar, Lâstiksiz otomobil, halı, resim, ev eşyası, piyano, Vesaire vesaire. Fakat mağaza sahipleri bunları sattıktan sonra yerlerine bir şey koyamamışlar, ve dükkân. larını kapamaktan başka çare bü- © lamamışlar. Sonra da başka işlerle i meşgul olmıya başlamışlar. Bun. ların bir kısmı, ziraat işleriyle uğ- raşıyorlar, i Sermayı erine vergi konacağı. na dair yayılan şaylalar da halkın parasını bu şekilde kullanmasına sebep olmuştur. tesyonların bekleme yerlerine git- mek, buralarda ısınmak, sonra er. kenden yatağa girmektir. ektepler, kömürsüzlük yü- zünden, tatillerini uzatmış. yahut mektep çocukları İstas. yonlardan kömür taşımak mecbu- riyetinde tutulmuşlardır. Bu işle meşgul olan çocuklar evlerine döndükleri zaman, anaları hayret içinde kalmışlardır. Çünkü çocuk- ların üstü başı perişan olmustu. Bu elbiselerin yerine elbise teda. tiki ise imkâsızdı ve bibiseleri ya. malı giymekten başka çare yoktu. Yıkanma ve temizlenmiye ge İince, bunları yapmak için, yağsız kalmayı göze almak Jizımdir. Sonra sabun almak için, icyağı al- maklan vazgeçmek İcap eder. Bu yüzden bir çok ev kadınları, çama. grlarını sabunsuz yıkamayı tercih *diyorlar. Fakat buda elbiseleri süratle yıprandırıyor. Berlinde gözüme en çok çarpan şey, sarhoşluk vakalarının arima. sıdır. Bilhassa şehrin en fakir kı. sımlarında sarhoşluk, bir salgın halindedir. Ve bunlara yollsrda sik sık tesadüf olunuyor. Dostlarımdan birine müşahede. min yerinde olup olmadığını sor. dum. Bumlar da halkın, eskisine nisbetle, ağır içkilere daha fazla düşkünlük gösterdiğini ve bunun şarap ve bira resimlerinin arttırıl. masından İleri geldiğini söylüyor. lâr, Ağır ickiler boş midelere gir. a A "Himmler #le hücum zabıtası, bu mesele ile meşgul olmıya basla. mıştır, Bu yüzden sarhoş görünen, yahut sarhoşluk yüzünden iş göre. miyen işcilere cezalar vermiştir. Himmlerin gazetesi olan Sch. warze Korps diyor ki: “Sarhoşluk vakalarını artik mü- samaha ile karşılamamak lüzim- dır. Sarhoşluk, Alman halkının davasına hiyanettir ve sarhoslar bu yüzden hain muamelesi görme. lidirler.,, Şayet bu sekilde hareket edilir ve sarhoslara vatan haini muame. lesi yanılırsa, Alman hanishatele. rini mühim işler arifesinde say- mak icsp eder. Bilhassa herşeye rağmen Al- |— manyada kalabilen Yahudiler, ser. maye Üzerinden vergi tarhından korkmuktadırlar. Bunlar, parals- rmın mühim bir kısmını Almanya haricine göndermişlerdir. Ve bu para kendilerine her ay parça par- ça gönderiliyor. Yahudileri kor. kutan nokta, hariçten bu şekilde yardım görenlerin tevkif edilme. İleri, sonra kendilerinden fidye is- tenmesidir. Halihazırda Almanyada Yahudi düşmanlığı bir hayli hafiflemiştir ve Yahudilere de ayni vesikalar verilmektedir. Bunun bir sebebi harpse, diğer bir sebebi de Alman. ların Polonyadaki Yahudilerle meşgul olmalarıdır. Berlinin en belli dertlerinden- biri kömür meselesidir. Halk ısın. mak için kâfi kömür bulamıyor. Soğuğun sıfır altı 30 dereceye V dığını söylersem, halkın tahammü. Yü hakkında bir fikir edirmiş olur- sunuz. Memleketin her tarafındaki ka. amm İücük Memleket Haberleri | DURSUN BEYDe Molla oğlu mahallesinde oturan gehç bir kadın, gayri meşru çocuğu” nun göbeğini kesmemek suretile ö- Jümüne sebep olmak cürmile tevkif edilmiştir. Annesi de ayni cürümle, üvey kardeşi Kaçak Ilyas oğlu Hi- dayet ise bem kızı iğfal etmek, hem de çocuğunun ölümünde dahi bulun- mak suçile tevkif olunmuşlardır. MUĞLADA: Yüksek kaliteli 5500 balya tütün müşteri bulamamıştır. Alıcı beklenil- mektedir. » GEMLİKTE: Birinci serveti teşkil eden zeytin mahsulü, bu sene hayli bereketli ol- muştur, Yalnız geçen senelerdeki mahsul satılmamış ve kap fiyatları da yükselmiş olduğu için, mahsulden daha fazla zeytinyağı şeklinde istifa- de edilmesi zarureti hasıl olmuştur. 11 fabrika liç aydanberi mütemadi- nallar ve nehirler donmuş ve bu yüzden bu yollarla münakalit yapmıya imkân kalmamıştır. Demiryolları ise, son , derece yöklüdür. Benzin kıtlığı, Kamyon- İatla münakale yapılmasına mâni olmaktadır. Kömür, eşya istasyonlarına var. dıktan sonra bunu taşıyacak va. sıta veya adam bulunmuyor. Bu yüzden Almanyanın büyük apar- tımanları okalöriferleri ısıtamıyor ve sicak su veremiyor. Elektrik sobası tedariki de (imkânsızdır. © Çünkü, kömür buhranı başlar baş- Jamaz bunların mevcudü tüken- miştir. Bu vaziyet karşısmda halkın ya. pacağı iş, lokantalara, otellere, İs. yen zeytinyağı yapmakla meşguldür. Bunun bir ay daha süreceği tahmin ediliyor: Her fabrika bir günde as- gari 20 bin kilo zeytin kırıp muka- bilinde yüzde 5 « 5,3 ton yağ istihsal etmektedir. TRAKYADA: Edirne vilâyetinin mali olan Edir. ne fidanlığı, 15 bin lira mukabilinde Ziraat Vekületine devredilmek üze. pedir. Vekâlet, 50 bin lira sarfede. rek, bu fidanlığı daha verimli ve Trakyâ ihtiyacının çoğunu karşılı. yabilecek bir hale getirecektir. Vekhiletin 'Tekirdağındaki asma çubuğu ve meyva fidanlığı büyük ölçüde çalışmaktadır. Geçen sene Umurbey köyünde | tılmıştır. Bu mallar yarın Ameriks- İtirmişlerdir. Almanyanın İçyüzü | D) NN mİ Amerikaya İhracat Fazlalaştı İhracat faaliyeti gittikçe artmak- tadır, Her gün iki, üç yüz bin liralık ma) satılıp gönderilmektedir. İngil tere, Fransa başta olmak Üzere bü- tün bitaraf memleketlere muhtelif mallar satılmıştır. İlk defa olarak yağlı tohumlardan Macaristana ay çiçeği ihraç olunmuştur. İtalyaya sandığı 45 liraya kadar yumurta sa- ılmıştır. Bugün Bosfor vapurile İ talyaya, Aşiley vapurile de Fransa ve Holandı bir haftalık ihracat malları sevkedilecektir, Amerikaya ihracatımız © artmıştır Serbest dövizle kırk bin kilo fındık, Av derileri ve muhtelif tuzlu balık sa ya gönderilecektir. Amerika İle nor inal piyasa satışlarının batlaması pi- yasamızda çok müsait tesirler birak” miştir. e Hükümetin verdiği bir kararla ar- panın da ihracı yasak olan maddeler arasına konulacağı piyasamıza bildi. rilmiştir. Bu sebeple 6.25 kuruşa ka- dar yükselen arpalar 5,10 kuruşa düş müştür, | Peynirciler mukavele yapmıyor Peynir tüccarları bu sene maniı- ra sahiplerile söz mukavelesi yap- maktadırlar. Tüccarlar her sene mun dıra sahiplerine avans para vererek yapılacak peynirleri bağlıyorlardı Mandıra sahipleri bu vaziyet karşı- sında endişeye düşmüşlerse de Zi; at Bankası, kendilerine her koyun başına elli kuruş miktarında avans yermiştir. Peynir piyasası bu vazi - yetin tesirİle yükselmiş ve teneke 200 kurusa nakle, ren da sekteye yorlar, elik hütün geiiler denize actim tavla sefer vanmıslardır. HABER Zonguldakta Tahmil ve Tahliye Işleri Güçleşti Bu Yüzden Romorkör ve Motör Ücretleri Ton Başına 410 Kuruşa Yükselmiş Bulunuyor ediği kum ve çakıllarla epey zamandanberi Umanı nihavet son zamanlarda maruz kalmıştır. Vapurlar limana giremiyerek açıkta demirlemekte ve tahmil, tahliye İşleri motörlerle yapılmaktadır. Motörlerin epeyce mesa. fe katettikleri iddiasiyle navlun'lar da arttırılmıştır. Meselâ evvelee tonu dilen kömür, ilk anda 270 ve şimdi 410 kuruşa çıkarıl- mşur, Aradaki fsrkin müstehlikten almâcağı muhakkak görülmektedir. Bu vaziyete göre kömür fiyatlarının ehemmiyetli m'ktarda artacağı an. laşılmaktadır. Ayni zamandı Zonguldaktan İstanbula kömtr nakli; yacağı bildirilmektedir. Cünkü evvelce vapurlar mana gird'kleri için yükleme İşi kısa amanda yapılıyordu. Şimdi bu İş üzün zamana ihtiyaç göslermektedir. Ereğli limanındaki faciasından sonra, bir vapurun tahmil, diğerinin limana sokulmasına izin verilmediğ'nden nöbette bulunan va. purlar da o nisbette fazla hek'emiye mecbur kalmaktadırlar, makımlar ilk imkânda Zonguldak İlmanının temizleneceğini söylü. dolmakta kapanmak tehlikesine büyük deniz tahlive işleri ikmal edilmeden Alâkadar Karadenizde Fırtına Kesildi Karndenizdeki fırtına hafiflemiş. boğaz ağzında bekliyen hüytük, kül. ırdır. Dün sabah ta Boğazda sis ve kar tipis! başlamış ise de uzun müddet devam etmemiştir. İlk vapurlar rö- Tifüse Tutulanlardan Ancak Bir Kişi Öldü Tifüsle mücadele için alınan ted- birlerin tatbikine devam edilmekte” dir, Kânunuevvel ayı zarfında şehir- de tesbit edilen tifüs vakaları ancak altıyı bulmuştur. Halbuki sonkünun âyı içinde bu vakaların miktarı do- kuza baliğ olduğu gibi musaplardan biri de vefat etmiştir. Bu ayın son başına fiyatlar 100 - 125 kuruş fır! mıştır, Yeni şirket müdürlerinin maaşları lerin Henüz test muürhefaleri “rna | edilememekle beraber şirketler İza- iyete gecmek üzere hazırlıklarını bi- |! Bu şirketlere hissedlar mina birer maaşsız müdür tayin edii- | miştir. Ticaret Vekâleti da Deri şirketine eski Kamaralar müdürü Sadullah, De; şirketine eski Tütün şirketi müdürü Naci, Yumurta İhracat birliğine eski Trabzon iman müdürü Süleymen Mahir tayin edilmiştir. Limited şir- ketlerin müdürlerine syda üç yüz li- ta meüş verileceği söyleniyor. Ticaret Vekâleti, teşkilâtlandırıl. ma umum müdür ruavinliğine Ti- earet Vekâleti müfettişlerinden kem zi Saka tayin edilmiştir. İhracat birlikleri ile limited şirket- İerin bütün mutmelelerinin dan.ga puluna tâbi olacağı birliklerle gir - ketler idaresine bildirilmiştir. ç Şirket Kongreleri Şehrimizdeki muhtelif şirketler u- mumi meclislerini içlimaa davet mişlerdir. İlk içtima şubatın hafi sında başlayacaktır. Ticaret mınta- ka müdürlüğünde toplsnu gününü tesbit eden şirketlerin adedi 7 dir. Bu toplantılara teşkilâtlandırma w- mum müdürlüğünden bir murahhas iştirak edecektir. Ihiikâr Komisyonu Tbtikâr komisyonu dün toplanarak kâğıt ve mukavva ih'ikârı hakkında yapılan ihbarları tetisik etmiş ve tah» kikatın tevsiine karar verdikten son- ra Mili Korunma kanununun nas) bi tifüs musabı da, Son Telgraf gazete- İsi inrehanesinde çalışan Tacettin is- minde bir gençtir. Bu gazeteci ile ti- füse tutulan gazetecilerin sayısı üçü bulmuştur. Tifüse tutulan gaze A gl e davi altındadırlar. j Vilâ belediye sıhhat işleri mü i mücadele tedbirlerini etmekle meşguldürler. Bu arada bütün ilk mektepler, sinemalar ve nakil vasıtaları dezenfekte edilecek- tir, Diğer nakil vasıtalarının da de- zenlektelerine devam edilmektedir. — LİMANDA : Bir Mavna Romorköre Bindirdi Gümrük muhafaza başmüdürlüğü- nün 32 numaralı ana gemisi Saray- burnu rıhtımında dururken liman iş- letmesinin istimbotu (o yedeğindeki mavnalardan Rasım Kaptanın Ware- sinde bulunan 281 numaralısı suların tesirile rıhtima doğru sürüklenmiş ve ana gemisine bindirmiştir. Mavna hasara uğramış, tahkikata başlan - mıştır, Tırhan Havuzlanıyor Alanya elvarında < karaya oturan Tarhan vapuru nihayet dün #aösh -İerkenden limanımıza getirilebilmiş- tir. Tırhan bu sabah tamir için ha- uza sokulacaktır. Ee Sovyetler, Haricteki Mütehassıs Ameleyi Çağırıyor Sovyetler Birliğinin Amerikada çalışan mütehassıs amelelerinden 19 kişilik bir kafile, İtalyan Bundıralı Cita di Bari vapurile, Odesaya git mek üzere şehrimize gelmişlerdir Bundan evvel de 34 ve 23 kişilik bi. ter kafile şehrimizden geçmişlerdi. Bu mütehassıs ameleler Sovyet bükümelinin daveti üzerine memle. hükümleri üzerinde ( görüşmüstür. Kanlnun nizamnameleri gelinciye ka dar ihtikâr mevzuu eski hükümlere tâbi tutularak muamele yapılacaktır. Neft Sendikat'ın tesisatı Yeni teşekkili eden Petrol Limited irkett mümesillerile Neft Sayuz (Neft Sendikat) şirketi mümessilleri dün belediyede toplanarak Neft Sen- dikata sit olan emlâk ve muamelâtı Petrol Limitede devretmislerdir. Bu emlâk ve musmelât hükümetçe 600 bin lira mukabilinde satın alınınış tir. e a Vekâletçe açılan devlet ziraat işlet. me çiftliği de 150 dekarlık bir fidan, ık açmıştır. Trakyanın şehir, kasaba ve köyle. rinde açılan büyük, küçük fidanlık. ların sayısı 125 i bulmuştur. Bunlar bu sene halka bir milyon fidan da. ğıtacaklardır. ketlerine dönmektedirler, Maarif Vekilinin nkü Tetkikleri Şehrimizde bulunmakta olan Ma- arif Vekili Hasan Âli Yücel, dün Cerrahpaşa ve Guraba hastahaneleri» klinikleri, ne giderek (burnlardaki leri ve koğuşları gezmi t v kil öğleden sonra da Maai Balutta çikolata satu “İ yaşında Yasefi otomobillerin, kandıran İsmail Ferit ve İsmail Hak- kı isminde iki adam birinci ağır ce- za mahkemesinde dört 5 hapse ve o kadar da ân Arkadaşlarını soyan iki kişi mahküm oldular Ertuğrul ismindeki arkadaşlarını sarhoş gittikten sonra, soyorak şapk sast ve paltosunu satan Tahsin, Hak- kı ve Ademin muhakemesi dün bi- rinci ağır ceza mahkemesinde neti- celenmiştir. Mahkme Tahsin ila Ademin ücer ey hapsine karar vermiştir. Eşya satın nlan Hakkı bersat etmiştir. Tavuk hırsızı Fatma yine mahküm oldu Sultanahmet civarında sık sık ta- vuk hırsızlığı yapan Fatma dün de anmış ve bi- ye ceza mahkemesine veril- miştir. Mahkemede suçunu ikrar et- iki tavuk çalarken yakal rinci as! caiş, tavukları onar kunuşa satbğ söylemiştir. Mahkeme, Fatmanın üç! ay hapsine karar vermiştir. ———o Felâketzedeler İçin Alman Mektebinin Yardımı Erzincan felâketzedeleri için İs- tanbul Alman lisesi talebeleri 425 ra 10 kuruşa ve ayrıca 178 parça €$- ya, muallim ve müstahdemler de 2 İira 20 kuruş toplayarak Beyoğlu Kı- zılay cemiyeti merkezine teslim et- mişlerdir. idaresi- ne gitmiş, bir müddet maarif işleri hakkında vekâlet müfettişlerile gö- rüşmüştür. Bundan sonra da Üniver. siteye giderek geç vakte kadar ora- da meşgul olmuştur, e hizmetin- de kullanılmamıya, 50 şer lira da taz- minat vermiye mahküm olmuslardar. HER Prost Tarihi Binaları i Tetkik Etti İmar mütehassısı Prost, dün, Asa- ri Atika mütehassısı Mamburi İle beraber Ayasofyaya giderek bu ci- vardaki, tarihi ve mimari gıymeti baiz eserleri tetkik etmiştir. Tophane ile Dolmabı'ıça arasın- daki eüddenin iki tarafında bulunan mevcut arsaların etrafına duvar çek- tirilmesine karar. verilinistir. Bu bi- nalar böyatilırken Tophanedöki bü- yük çeşmenin de, mimari ve tezyini kıymetine halel getirilmeden imarı- na lüzum görülmüştür. Belediye bu husus için Vakıllar umum müdürlü- ğüne müracaatta bulunmuştur: Bu srada ayni cadde üzerinde bulunan eski dikimhane binasına ait kemerli dükkânların da tamir ve poyatılması için alâkadar daireye başvurulmuş- tur. Taş irustü ile mücadele Son zamanlarda İstanbuldaki yol faaliyetinin çoğaldığını gören bir zat şehrin civarındaki taş ocaklarından mühim bir kısmını satın almış, bir kısım taş ocağı sahiplerile de anlaşa- rak bir şirket kurmuş ve bir taş trös tü teşkil etmiştir. Tröst, gerek bele- diyeye, gerekse yol inşuttinı özerine alan diğer yol müteahhitlerine, yük sek bir fintle arzetmektedir. Bu yüzden yol inşhatı pek masraflı ol- maktadır, Bu ciheti gözönünde bu- lunduran belediye kendi neruna taş ocakları tesis etmiyo karar vermiştir. Belediye fen feyeti müdürü Nuri ile reis muavini Rifat Yenal dün bu mak satlu Kâğıthaneye giderek Çağlıyan taş ocağını tetkik etmişlerdir. Bu o- caklar zengin siyah Kalker tabaka- larını ihtiva etmektedirler, Eyüpteki tuğla fabrikası Eyüp halki Haline bir heyet Gİ toş tuğlası fabrikasından şikâyette bulunmuşlardır. Eyüplüler, fabrika» , hem semtin sıhhatini bozduğu- nü, hem de her gün mahulleyi yaka- “İcak bir tehlike teşkil ettiğini bildir miştir. Eyüp halkı bundan altı ay ev- yel de bu mahiyette bir şikâyette bu- lunmuşlardır. O vekit belediye tah- kikat yapmış, fabrikanın seddine ka- rar vermiştir. Fakat fabrikanın sahi- bi bazı taahhütleri olduğunu ileri sürerek sed kararının altı ay müd * detle tehirini temin etmiştir. Ancak bu tehir kararının hangi makamın ve yahut dairenin kararile verildiği tes- bit edilememiştir. Eyüplüler, dünkü İ şikâyetlerinde bu altı aylık müddesin bitmesine 12 gün kaldığını, halbuki fabrika sahibinin, işlemek üzere altı senelik malzeme yığdığını ileri süre- rek imalâta hazırlandığını bildir. mişler ve semtin, bir an evvel en- dişeden kurtarılması ricasında bulun muşlardır. Meselenin tahkiki alâka- darlara bildirilmiştir. Çatalcada Belediye seçimi Vefat eden şehir meclisi azasın- dan Hayriden boş kalan azalığa bu- gün Çatalca kazasında seçim yapıl maktadır. yı ma! İşçilerin Yevmiyeleri Veriliyor Ihtikâr yaptığı için 15 gün müd detle sed cezası alan Haliçteki çi fabrikası imıntaka iktisat müdürlüğü ne iğçilerinin çalışmadıkları günler: ait yevmiyelerini ödiyeceğini vande! miştir. İşçiler evvelce patronlarıni müracaat ettiklerini, müessesenin palı kaldığı 18 gün zarfında yevmi Ni- 47 A mem 8 — Garlantep ismi mi, Garlayıntap ismi mi doğrudur? İİ 7G — Gazisntep ismi doğrudur. . 8 — Müym tâbir eden kliap var mix dır? Kaç kuruştur? C — Müabbir İsminde bir kitap var- dır, 30 kuruş fiyatla satılmaktadır. * meti var mıdır, yoksa bilâhare kiymet bulurlar mı? 'Ç — Bu parsların bugünkü keyrmeti atırdır. undan sonra da kiymet bule maları imkân ve ihtimali yoktur. | 8 — Zaman va imkân bulama: için ilk tahsliden sonra tahsile devam edemedim, mektebe devam İmkânın. Şelerinin verilmiyeceğini öğrenere mıntaka iktısat başmüdürlüğüne vurmaya mecbur kaldıklarını söyle mişlerdi, Müdürlük fabrika sahibilı temasa gelmiş ve işçilere yevmi: şerilmesini temin etmiştir. malik değilim, bilgimi ilerletmek İçin hangi eserleri okumalıyım? G — Hangi sahada inkişaf etmek is tiyorannız © sahaya ait eserleri oku” manız Mzımdır. Urum! bilginizi arttır- mak İçin tercih edeceğiniz kitaplar an- #iklopedilerdir. Mevcut türkçe ansiklo pedilerin kâtfesini okuyunuz, istifade €- dersiniz. Li 8 — Üniversitede sömestr tatili me zamandır? C — 10 şubattan 28 şubata kadar. 1 Şubat 1940 PERŞEMBE 2nday o Gün:29 Arabi: 1358 Zilhicce: 22 Güneş 112 — Öle İkindi: 18.07 — Aksam: 2.57 — İmetik: Kasım: 88 Rumi: 1355 İkincikânun: 19 1227 1135 gan