1 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

k Hitlerin Nutku Teke temin edeceğini ve Alman dâva. Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL eçen sonteşrinin sekizinci gü- G nündenberi hiçbir nutuk söy- İemiyen Her Hitler dün, nazistlerin iktidar mevkiine geçmelerinin ye- dinci yılı münasebetile bir mutuk söylemiş, harp mesuliyetini İngiltere ve Fransaya yüklemiş, ve Almanya- nın dâvasını, asıl dâvasını da şu ş€- kilde anlatmıştır! “Almanya $0 milyonluk nüfusu ile ancak 600 bin kilometre murabbaı| araziye sahip bulunuyor. 44 milvon. | İuk İngiliz milletinin ise 40 milyon| kilometre" murabbaı, Fransız milleti. nin de 9 milyon kilometre murabbat arazisi vardır. Almanyanın bu hale tahammül etmesine imkân kalma- muşlır.” Gerçi Hitler, nufkanda Almanya. Bın, Çekoslovakyayı ve Polonyayı is. tilâsından bahsetmiyor. Fakat İ lânın bu sebepten ileri geldiğini de zimnen anlatmış oluyor. Lökin bu istilâlar da Almanyayı tatmine kâfi gelmiyecektir. Çünkü Almanya dn.| kendi nüfusu nisbetinde arasi İste. mektedir. Ve bu mraziyi ya İnzilir. İlerle Fransızların elinden alacak, Yahut kendine #raz! bulmak için uğ. taşacaktır. İngilizlerle Fransızlar, ellerinde bulunan araziyi bir sürü mücadeleler neticesinde almış olduk. Yarı için bunları bedava vermiyecek. lerine göre, İki taraf arasında bu Yüzden barp olacak ve bü harp uzun müddet devam edecektir. Fakat harp ne kadar devam eder. se etsin, bu arazi meselesinin harp ile hallolunacağına akıl İmkân yoktur. Çünkü İngiltere ile Fransayı arazilerinden vazgeçirmek için gırtlaklarına basmak ve onları, ortadan büsbütün kaldırmak tehdi. dine uğratmak lâzımdır. Vaziyetin buna imkân vereceğini sanmak, bey. hudedir. Çünkü İngiltere ile Fransa. nın kavvetleri Almanyanın savleti. ne mukavemet edecek ve Almanya. (dir: nm harp yolile maksadını tahakkuk ettirmesine karsı kudrette. dir. Ru yüzden iki taraf arasında vu. kubulan harbin Almanyaya müstem. Selef ingudere vd -Yissir “EİN “mfistemleke edinmek meselesi avrı, Samak hakkı derecesinde sağlam o İsn milletleri çiğnemek meselesi de &vrıflır. İnzi'tere ile Fransa Alman müstemlekelerini aldı ve yerine müstemleke vermedi diye bu millet. lerin havat hakkını hiçe saymak ve bu milletlere esaret havatı yasatmak akıl ve vicdanın kabul edeceği bir şev değildir. Esasen bütün bu iddinlar, hayat sn. bası nazariyesine dayandığı ve ha. yat sahası narariyesi baskaları hesa. bına yaşamayı ifade ettiği irin, bu harariye İle bu iddinların en geniş mukavemet ile karşılanacağı şüphe götürmez. Propaganda Beyannameleri “ Dağıtan Genç Zabıta, öteye beriye bir takım pro. Pazanda beyannameleri tevzi eden 16 yaşlarında Nihat isminde bir genci Şökalamıştır. Nihat, hususi meksat- larla tertip edildiği anlaşılan bu be- Yannameleri kendisinin hazırladığını daktilo makinesinde teksir ettiğini i- tiraf etmiş ve bütün bu işleri tek ba- Sina yaptığını söylemiştir. Zabıta, Nihadın evinde de araştır yapmış, harbin başındanberi ip taraflara sit gemilerden ka- Sinin battığına, bunların tonilâtol- Pia Ve sâlreye ait gazetelerden ke- imiş bir çok malümatı ihtiva eden SYalarla 20 kadar tevzi edileme - 19i$ beyanname, ve teksir işinde kul- ilan bir yazı makinesi bulmuştur. ihat, bu beyannamelerden bir kıs- BE Posta ile gönderdiğini, bir kıs- 2 da kendi elile öteye beriye bi- kaç ğin anlatmıştır. Yapılan tahki- tap, içlunun bu işi tek başma yap. b mi meydana çıkarmıştır. Nihat, üğünlerde adliyeye verilecektir. e iy kler Seyran Koleji Profesörlerinden is Ankaraya Gidiyor peru, 31 (A.A) — College de sima profesörlerinden Louis Mas- n, Ankaraya gitmek üzere bu- pp ayrılmıştır. yofesör Massignon 2 ve 3 şubat kantaçıınde Ankara halkevinde verecektir, ermesine | . İtedi, fakat bu Hitlerin Son Nutku Etrafında Yapılan Tefsirler Londra, 31 (Hususi) — Hitler'in dünkü nutku etrafında Londranın selâhiyettar mahafilinde yapın ef. sirler şu noktada toplanmaktadır: Hitler, mütadı vechile, İngiltereye şiddetli surette hücum etmiş ve Fran. sayı da hücumlarından bariç birak- samıştır. Hitlerin nutkunun bu kıs. mından çıkarılabilecek mâna, Füh- rerin teker teker ve istediği gibi da- ha kolayca ezebilmek için Fransa ile müttefiki İngiltereyi birbirlerinden a yırmak çin evvelce yaptığı gayretle- mânasızlığını nihayet anlamış olmasıdır. Hitlerin nutkunda başka hiçbir en. teresan nokta yoktur. Yeni bir suaikaste karşı tedbirler alınmış Diğer taraftan İsviçreden bildiril. diğine göre, naziler tarafından İkti- dar mevkiinin ele geçirilmesinin ve- dinci yıldönümü münatebetile Hitle. rin nutuk söyliyeceği evvelden hal. ka haber verilmemiş olduğu gibi,| nutkun saat kaçta ve nerede söyle- neceği de son dakikaya kadar ilân e. dilmemiştir. Nutuk için Spor Palfs intihap edilmiş, nutkun iradından birkaç daki ince halk arasından ihtimamla seçilmiş olan ancak 10 bin kadar samlinin bu binaya gir. sesine müsasde edilmistir. Bunlar da fırka ve hücum kıtaatı mensup. ları ve eski muhariplerden ibaretti, Hitlerin etrafında Göhels, Himm. ler, Ley, Rost olduğu halde Göring bulunmamıştır. Berlin mahafilinin tefsirleri Berlin mahafili nutku tefsir €- derken şu mütalâayı yürütmekle. Üçüncü Aya Girişini Londra, 31 (Hususi) — Finlanda harbi hakkındaki son haberler şu merkezdedir; Finler, Sumoxalmi'de taarruza geçmişlerdir. Karşılarındaki Sovyet kuvvetlerinin 20 bin kişi ka- dar olduklari tahmin olunuyor. Har- bin cereyanı hakkındaki son vaziyet henliz anlaşılmamıştır. Ladoga gö- lünün şimalinde de muharebe devam ediyor. Sovyetlerin Mannerheim hat» tı önünde bir takım teşebbüslerde bulunmaktadırlar. Fakat, o Sovyet hareketleri tekrar zayıflamıştır. Sovyet tayyareleri de faaliyet gös- teriyorlar. son haberlere, göre bunların beşi düşürülmüştür. Bir Fin generalinin sözleri Pasif müdafaa şefi General Aarne Sihvo, dün akşam gezetecilere beya- natta bulunarak demiştir ki: “Fin milleti hiçbir zaman, son iki aydakl mücadelesi kadar ağır ve rulü- him bir mücadele yapınış değ'idir. Bu mücadele, istiklâli ve hürriyeti mevzuubahis olduğu zaman, Finlan»- daniın teşkil ettiği birliği Fin mille- tipin derhal takındığı cesaret ve fe dakârlığı sarih surette isbat etmiştir. Bu mücadele, ayni zamanda me. deni milletin harp usulleri ile "dürmlanlarımızın kullandığı harp a. çıkarmıştır. Düşmanlarımız miye çalışmaktadır. Şayani dikkat tefsirler Âlman hududu, 31 (A.A) — Ha- vas ajansı bildiriyor! Hitlerin nutku, Zurıb matbuatın- da, bazı şeyam dikkat mülâkazalara “Almanya 80 milyondan baret o. an nüfusunun 600 bin kilometre mu. rabbar gibi ufak bir saha işgal etme. sine ve buna mukabil nüfusları daha az olan Fransızlarla İngilizlerin mi vneepne #kilmetm PARLA AYAK icap eder, Almanya, harbi istemedi. Finler Mukabil B Taarruza Geçtiler |tokada Gidiyor ip gr mn ça yarın buradan Erzincana hareket e. | sayışımızın tabii bir tezahürü telâk. decek, oradan Tokada gidecektir. İn.| ki etmeler.ni bu zatlardan cidden giliz generali, İngiltere hükümetinin | rica ederim. Sovyet - Fin Harbinin İkinci Aymı Bitirip asulleri arasındaki farkı meydana cephe doğrudan doğruya Fransayı kasdetti- | sebebiy ir Finler İyi Karşılıyorlar gerisindeki, askeri hedefleri, endüs. #ri merkezlerini ve münakale vasıta. larını bombardıman etmekle kalma. mış, fakat, ayni zamanda, bütün in. sani kanunlar hilâfına olarak müda. faasız ihtiyarları, kadınları ve çocuk. ları da mahvetmek yollarını aramış. tır. Sovyet tebliği Son Sovyet tebliği berveçhi Atidir: 30 kânunusanide hiçbir mühim hö- dise olmamıştır. Sovyet hava kuvvet. leri, düşmanın ihtiyatlarına ve aske. ri hedef'erine müteaddit muvaffak. yetli hücumlar yapmıştır. © Son Fin tebliği de şudur: Son Fin tebliği de şudur: Kareli berzahında, (Sovyetlerin yaptıkları bir taarruz püskürtülmüş ve Sovyetler Pntaipali nehri üzerin. de 60 ölü bırakmışlardır. Ladoga gölü şlmalinde muhtelif noktalarda yapılan Sovyet hücumları püskür. tülmüstür. Doku? Sovyet tankı tah. rip edilmiştir. Diğer mıntakslarda topçu ve kesif kolları faaliyeti ol muştur. Harbin üçüncü ayı Bügün, Fin . Sovyet harbi, ikinel ayini bitirmiş ve üçüncü ayına gir. miştir, Helsingforstan verilen, fakat resmen teyit olunmıyan o malümata General Deede Erzincan Ve felâketzedelere verdiği eşyaların fe.! bizzat yapacaktır. o liz lirasının da Türkiye zelzele felâ. ketzedelerine ait olduğu anlaşılmış. tır. Kayseride zelzele Develi, 3i (TAN) — Kayserinin Talas nahiyesinde şiddetli bir zelzele olmuştur. Binalar çatlamıştır. Yab- yalı nahiyesinde de zelzele olmuş ve o esnada gürültülü sesler işitilmiş. tir. Limni'de Bulunan bır İngiliz Gemisinde İnfilâk Oldu infilâk olmuştur. mak tehlikesine maruzdur. göre Sovyetlerin bu iki ay zarfındaki zayiatı (250,000) tahmin olunmakta. dır. Helsingfors harbin Ikinci ayını “kati muvaffakiyetler silsilesi, say» rhaktadır. ti mechul 8 tayyâre bir Estonya şeh- Fransa ve İngiltere ile anlasmak is. baptaki bütün teşeb. büsleri akim kaldığı için son çareye başvurdu. Halbuki Almanyanın kal. kınmasına müsaade etmek istemiyen İngiltere ile Fransa uzun müddetten. beri harbe hazırlanıyorlardı., Bu mahafil bu tefsirle Almanya- nın bugünkü vaziyetini haklı göster. ANA © Almanya, yabanet gazeteleri en geniş ölçüde ya- sak etmekte ve Almanların, yabancı gazeteleri okuyarak aydınlanmalarına mâni olmak iste. mektedir, Son günlerde Almanyanın yasak ettiği bir ga- zete, İtalyan harbiyesinin neşrettiği “Forze Ar- mate,, mecmuasıdır. Bu gazetenin bahis mev- zuu ettiği mesele, Almanyanın gayet kuvvetli bir ordu sahibi olmasina rağmen, “taarruza geç- meğe cesaret etmemesi, ve yalnız zayıf deniz kuvvetine,, güvenmesidir. Almanyanın gücüne giden nokta da, İtalyan gazetesinin Alman do- nanmasından bahsederken kâfi derecede hür. met ve itibar göslermiyerek onu “zayıf, kelime» sile tezyif etmesidir. Verilen haberlere göre, İ- talyan gazetesi, özür dilemiş ve memurlarından birini de tevbih etmiştir. mihveri,, sözü zikredilmemektedir. * İ Almanyayı gücendiren hir nokta Avrupa malbualının İngiliz radyoları tarafından verilen haberlere itimat güstermesidir. Bu yüzden Almanyanın siyasi mimes. şilleri vasıtasile bitaraflar nezdinde teşebbüslerde bu. lunduğu, ve Alman radyolarınm neşriyatına da ehem- miyet verilmesini istediği anlaşılıyor. Londra gazetele. rinin verdiği malümata göre, bitaraf devletler içinde bu teşebbüse kulak asanlar, İspanya ile Bulgaristan ol. muştur Fukat buralarda da bu vaziyet ancak birkaç gin devam etmiş ve sonra yine eski vâziyefe dönül. müştür. Sebebi ise, İngiliz radyolarının geniş malimat ve havadis vermesi ve matbuntın bunlardan istifade etmesidir. Londra gazeteleri tarafından temin olundu. Fuva göre İngilterenin, Alman teşebbüsüne mukabil hiçbir teşebbüste bulunmamıştır. ğini söylemektedir. Italyeya vâki o- lan bitap bu itibarla mühimdir. İtal | keşif kolları Beyaz deniz sahiline ka- ya, “sıkı dost,, tabirile tavsif edil -|dar ulaşmışlar ve mühimmat depola- harp itmak mektedir. Halbuki, Hitler, Kral Vik- rına ateş vermişlerdir. b kam tai Ge MEALİ tor Emanvele gönderdiği yeni tebr'k * Almanya, hali hazırda askeri ihtiyaçlar dolayı- sile 750,000 demiryolu vagonuna muhtaç olduğu halde mevcut vagonlarının sayısı (600,000) i geçmiyor. Sovyetlerin fayet etmektedir. vagon mevcudu İse (5504000) dir ve bunlar Sovyetlere dara dar ki- muhribine göre, cüretkâr oFinlanda veriliyor, İN İÇYÜZ Gg Gestaponun bugünlerdeki O meşguliyetlerinden o hiri, Graf Spec cep zırhlısının batırılması İçin emir veril, mesini protesto için pereden geldiğini aramak ve bulmaktır, Gestapo bir aralık, bu mektupları İngiliz propagandasının eseri saymak istemişse de taya verilmesi bu nazariyeye yer bırakmamıştır. hâdisenin sahnesi sl, balan geminin Diğer bir ihtimal, Seahorse, Storfish ve Undine adındaki üç İngi- liz tahtelbahirinden birinin, batmadan önce Doyçland'a karşı yapmış olmasıdır, * Yoyçland Cep sırhlısının adını değiştirerek ona Lutzov isminin verilmesi, İngilterede birçok tahminlerin yürütülmesine sebep olmuştur. İn- giliz deniz mütehassıslarından büyük bir kısmı, Doyçland'ın batmış olmasını çok muhtemel gö- rüyorlar. Bu mütehassıslardan biri diyor ki: “Geçen İlkkânunda İngiliz tahtelbahiri Salmon muhtelif Alman zırhlılarını torpillemiş ve bun- ların 104000 tonluk kruvazör olduğu anlaşılmış- tı, Salmon torpillerini attıktan iki saat sonra rünmüş ve deniz üzerinde birkaç millik bir sa- hada petrol yüzdüğünü görmüş ve bundan da büyük bir geminin batmış olduğunu anlamıştı. O zdman yumlan tahminlere göre, batan zırhlı ya 10,000 tonluk Bluecher yahut 6000 tonluk Leipzig'di. Fakat Doyçland'ın adı değiştirilme. ortaya çıkarmıştır. Atina, 31 (A.A) — Limani İimanm- da, İngiltereye sevkedilmek özere| ya ümitsizliğin verdiği bir Jâkaydi, meden yüklemekte olan İngiliz ban-|yahut mukabelesiz bir muhabbetin dıralı Abbey vapurunda şiddetli bir|mahsulü acı bir serzeniş ile bahse. 'nsanca zayiat ol-|der. Ben, bu ikinci kısımdanım. Sıra- duğu söylenmekte İse de gemi yan./sı düştükçe bu sütunlarda yaptığım ş | Ve İstanbullular Yazan: B. FELEK EH“ birinin şahısları pek muhte. rem olan Şehir Meclisi âzala. rina karşı, bu ve buna benzer başka Şehirlerde, halk tarafından seçil. iâket mıntakalarındaki tevzi işini| miş birer belediye veya Şehir Mec- Üsi bulunuşunun ilk hikmeti, işini kolayca yapmak için tedbirler ala. Londra, 31 (A.A) — Ahiren ka.!cak olan belediye ve şehir hizmetle. bul edilen kredilerden 100 bin İngi-İri mekanizmasiyle halkın hak.ki ih. tiz lirasının bitaraf memleketlerdeki | tiyaç ve vaziyeti arasında bir muva- Polonyalı mültecilere, 133 bin İngi.İzene tesis etmek ve imkânın müsaa- desi nisbetinde bir halk kontrolü kurmaktır. K, Bu, bugün ne derece yapılmakla- dır? Orasını pek araştırmıyalım. Yıl. lardanberi bu meelisimiz, İstanbul halkı hesabına tam bir mürakabe ve sırasına göre mukavemet göstere. memiş ise bunu çok defn senelerden. beri sürüp gelen bir itiyada ve bele. diye makamının, muhtelif meclislere karşı ika ettiği tesirlere hamletimek gerektir. Ancak bu tesirler, hiç bir zaman İstanbulluyu kendi seçtiği â- zanın kendi gibi düşünmesine mâni mazeretlerle çevrilım ş telâkki etme- sine sebep olamadığı için ne zaman belediyeyi, halkı ve bu meclisi alâ. kadar eden bir iş hakkında biriyle görüşsem Şehir Meclisinden bana işaretlere bugün bir tanesini daha Gemi Bulgaristandan gelirken An-|ilâve edeceğim. barına, dişli tertibatını haiz bir bom| Tahsili Emval Kanunu mucibince ba konulduğu tahmin eğiliyor. — Danimarkanın İktisadi Vaziyeti Güçleşiyor Kopenhag, 31 (A.A) — Başvel . Helsingin Sanamat gszetesinin Ta- | dün bir nutuk söyliyerek vapurların Hinden aldığı bir habece yöre milliye- | torpillenmesi üzerine Danimarkanin rtt. ittik: vazıY! eh geri KUT e £ vermişlerdit Bir İsveç harp | s koymak icin icap ed y iç p eden tedbirler. den bahseylemiştir. Başvekil, esas vazifenin memleke, Danimarkanın tam bir bitaraflık mu. Diğer taraftan Moskova ile Lenin: | hafaza edi ürü ki telgrafında, müttefik milletler tâbi- | grat arasındaki şimendifer hattında resi iri eyi rini kullanmıştı ve nihayet şurası da | Finlanda istikametinde büyük bir 95-| bu suretle milletin müstakil ha; kayde şayandır ki, “Roma - Berlin | keri faaliyet mevcut olduğu haber| olan hakkının temin edilmiş olacağı ümidinde bulunduğunu bildirmiştir. in — yazılan yığın yığın mektupların bütün mektupların Berlinde pos. olan yerde bir kere daha gö- Doyçlard olması ihtimalini Sonkânun ayında kaybolan muvaffakiyelli bir taarruz bina vergileri, dört taksitte ödenir. Mükellef her sene vermiye mecbur olduğu vergiyi dört taksitte yani dört müsavi parça ve dört müsavi xi | vadede tesviye eder. Kanun böyle tasrih ediyor. Ancak bu taksitlerin tayinini, her memleketin iktisadi şart ve imkân. iimesi lâzım gelen Şehir Meclislerine veya bizdeki gibi eneti. mene birakir, Ve bu suretle mükelle- fi koruduğunu, körumuk lâzüm gel. diğini gösterir. (Öyle olmasa, kanun taksitleri kendisi tayin eder, geçer giderdi.) Bilâvasıta vergilerin hemen hemen hepsi vergiye esas olan irat sl edildiği için, vergisinde de bidayetlerde bu vg Haziran. dan itibaren her üç ay sonunda tah- sil edilirdi, Sonradan bu taksitler maliyenin taleb'yle biraz daha sıkış. tırıld; ve birinci taksit için Haziran, ikinciye Eylül, üçüncüye Kânunu. evvel ve dördüncü taks'te de Mart sonu vade tayin edildi idi. Bu o de- gisini Mari sonunda yani sene bit. meden iki ay evvel vermiş olacaktı. Bu sistem, taksit denilsn müsavi va- deler esasına mugayir olmasına rağ- men böylece devam ederken, bina vergilerinin iradı belediyeye yani halk müessesesine geçtikten iki se. ne sonra, bu sene mükellefler, bir. denbire Kânunusani sonunda bir ta- kım haciz spa ve haciz muameleler'yle karşılaşarak şaşırdı. lar. Çünkü herkes ötedenberi vergi. sini Mart sonuna kadar ödiyeceğini İ düşünerek ona göre hazırlanmıştı. İ Bu ansız hâdise üzerine şubelere si. racaat edenlere bu sene “encümen,, in son taksit tarihi olarak Kânunu- sani gayesini tesbit ettiği bildirildi. Yani dört taksitte ödeneceğini kanu. pas a “ez vergiyi o mükellef len dört ay evvel men ödemiş olacaktı. eri Tahsilâtın Mart sonunda bitmiş ol. masını ağır bulurken, bunun iki ay daha erkene alındığını gören İstan. bullu mükellefler şimdi. şikâyet de- şaka şa ilk dört ayı. na tay'n et i diye encüm, şekkür etmektedirler, A Encümen âzası arasında bir bina sahibi olmadığını zannetmem. Bu verginin İradın yüzde 16 sı yani gayrimenkulün kırk günlük geliri olduğunu ve bugünkü şera'ti üçük büylik ev bark sahiplerini nasıl wi. kaştırdığını da benim kadar bildikle. rine de imanım vardır. Yalnız yarık. dıkları nokta şudur: Onlar, belediye muhasebesinin € NE, Almansanm İnşa etmekte olduğu dört rirhlı vardır. Bunlardan Bismark ile Tirpitx otuz beşer bin tonluk. tur. Bunlar geçen senenin başlarında denize indirilmiş. © Jerdi. Diğer iki geminin kırkar bin tonluk oldukları rileceği bildiriliyor. söyleniyor ve Doyçland isminin bunlardan birine ve. line daha çabuk para geçirmek mak- sadiyle taksitleri sıklaştırmak için yaptığı teklifi, halk müntehibi bir heyet zihniyetiyle | değil, belediye mekanizmasma dahil memurlardan mürekkep bir komisyon haleti ruhi. yesiyle tetkik etmişler ve siünhesiz böylece karar vermişlerdir. İşte bu sayfayı çeviriniz) mükellefin eline geçtikten sonra tah. © mekti ki; mükellef bir senelik ver.