1 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON : 24310, 24318, 24219 EŞİNCİ YIL — Ne. /6/6 GÜNLÜK Saracoğlu - Köseivanof Bugün Görüşecekler “Eğer Bir Taarruza Uğramazsak ve Bizi Taahhütlerimizi Ifaya Mecbur Edici Bir Hüâdise Çıkmazsa, Sulh Yolunda Nihayete Kadar Yürümek Azmindeyiz,, Ea ER, Balkanlar Harpten Nasıl Kurtulabilirler? Yazan: M. Zekeriya SERTEL u harbin şimdiden bize öğrettiği bir hakikat var: Küçük milletie- re artık hayat hakkı kalmamıştır. Bu harp dünya üzerinde hegemon- ya kurmak harbidir. Ya tek bir dev- İet, ve yahut paylaşmakta anlaşabi- lirlerse iki devlet yeryüzüne hâkim olacaktır. Küçük ve bitaraf memle- ketler gerek harp müddetince, gerek harpten sonra ya bu tek devletin, ve- Bl Huy emlarğa Vaziyeti daha iyi-görebilmek-için Sahneye daha yakindan bakalım: Harp içinde ve harp müddetince bitaraf kalmıya çalışan devletlerin dikıbetini görüyoruz. Bunlar ergeç Komşusu büyük devletin istilâsına maruzdurlar, Çünkü harp müddetin- ce muharip büyük devletler, muzaf- fer olmak için, küçük milletlerin hak ve hürriyetlerini inkâr etmekten çe- kinmiyorlar, İşte Çekoslovakya, işte Polonya, işte Finlanda, Yarın şimal memleketleri ile Ho- landa ve Belçikanın, öbür gün Bal- kanların hali ne olacak bilemezsiniz Kimse kimsenin istiklâlini garanti et- miyor. İngiliz Bahriye Nazırı Chur- ehil bile birkaç gün evvel irat ettiği bir nutukta bitaraf küçük devletleri tehdit etmekten geri kalmadı; — Vaziyetınizi tayın ediniz, dedi, ya onlardansınız, ya bizden. Bu tehdidin manası s#arihtir, Va- #iyetlerini tasrihe lüzum görmiynrek bitara/ kalabileceklerini ğildia eden devletler ya öbür ors ya beri taraftan buna mecbur eğilecek. b; ki de istiklâllerini kaybetmek tehli- kesine maruz kalacaklardır, Ve harpten sonra küçük devletler | yaşıyabilecekler mi? Totaliter devletlerin harp gayesi bir dünya hegemonyası kurmak, hu dutları kaldırmak, küçük milletleri büyük devletlerin vasal birer aizmet- çisi olarak kullanmaktır. Almanya Eslip gelirse, küçük devletlerin âkı- beti Almanyaya tâbi birer köle ol- maktır, (Sonu Sa: 8 Sü: 1) a Türk Matbuatının En Dikkate Değor Siması Kimdir? Amerikan filmlerindeki ha. vali maceraları . mühalâğnsız - gölgede birnkan hakiki müca deleler neticesinde muvaffak 0- lan bu şahsiyetin bir romana benziyen tam yarım asırlık ha. yatı nasıl başlamış, nasıl de. Yam etmiş ve nasil bitmistir? Bu suallerin cevaplarını ya- iz Saracoğlu dün sabah Haydarpaşa istasyonundan çıkarken Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu, Balkan Antantı Dai- mi Konseyinin Belgrattaki iç- timaına iştirak etmek üzere dün akşam saat 22 de Semplon eks- presi ile şehrimizden hareket .|etmiştir. Hariciye Vekilimiz İstesvanda Va | li ve Belediye Reisi Dr: Lütfi Kırdar. | Parti İstanbul Vilâyet İdare Heyet Reisi Fikret Sılay, Yugoslav, Yunar ve Rumen konsolosları ile kalaba bir halk kütlesi tarafından tezahürat. la uğurlanmıştır. Balkan Konseyinin Bu Defaki Toplantısı Uç Gün Devam Edecek Matbuat Heyeti de Belgrada Gitti Şükrü Saracoğlu, konsey İçiima. larında bulunduktan sonra şehrimi. ze dönecektir. Bu içtimalar üç gün devam edecektir. j Hariciye Vekilimiz, bugün Sofya. dan geçecek ve bu esnada Bulguris. tan Bâşvekili ve Hariciye Nazırı Ek. selâns Kösetvanofla da görüsecek. tir. Bu mülâkata siyasi mahafilde büvük bir ehemmiyet verilinektedir o Şükrü Saracoğlu, dün sahah An. | karadan şehrimize gelmiş ve istas. | vonda Vali. Parti idare heveti reisi mebuslar, Yugoslav konso'osn ve em. (Sonu Sa 6 Sü Yeni Lâyihaya Göre, Ankara, 31 (TAN Muhabiri bildiriyor) — Nafia Vekâleti, İ memleketimizin yol davasını halledecek olan yeni bir kanun lâyihası hazırlamış ve Büyük Millet Meclisine takdim olun- kında heşre haşlıyacağımız ye. Dİ tefrikamızda bulareksınız Yarın vereceğimiz tafsilâtı oku. yunuz, mak üzere Başvekâlete sevket- Miştir. Yol parasmı 15 liraya kadar çıka. veşbu vergiyi çalısan kadınlara sâzn bu liyiha, 10 yılda Yol Vergisi, K azanca Göre Alınacak ve 75 Liraya Çıkabilecek | Çalışan Ve Kazanan Kadınlar da Yol Vergisine Tâbi Tutulacaklar tahakkuk ettirilecek bir şose ve köp. rüler programına istinat etmektedir memleketin iktisadi idari ve asiceri ihtiyaçları göz önün de bulundurulmak suretiyle vöcude getirilmiştir. On sene içinde mükem. mel bir surette yapılacak olan bu yollar. memleketin birinci derecede »*hemmiyeti haiz olan yollarıdır. E *ütler, yurdumuzda bu çeşit yollarır on beş bin kilometre uzunluğunds olduğunu göstermiştir. Bugüne ka. Sonu Sa: 6, Siz 6 Saracoğlu Dedi ki: Gizli Hiçbir Taahhüdümüz YOKTUR Marlelye Vekili Saracoğlu dün Parketelde Bir muharririmizi kabul *derek şu beyanatta bulunmuştur. "Balkan anlantının mütad yallık m,için Be Dost ve »Müttefi ada gidiyorum memleketlerin Ha riciye Nazırlarile kanuşmak ve men sup olduğumuz hükümet ve sille alâkadar eden meseleler üstünde kir ve mütalen tesi etmek dalını hayırlı neticeler vermiştir. Sul» za manında olduğu kadar civar bin veya harp tehilikesinin sönlerde de ölçüsüz (eydatar Mlârak çıkacağına İnanıyorum “Biliyorsunuz ki, memleketi. miz mevcut omuharebeler kar. sısında o bitaraf değil, sadece harp haricid'r. Gene biliyorsu. nuz ki, bitaraf olmak veye harp harici bulunmak müte- vekkilâne akıhet heklemek de. mek değil, Bitaraf olmak ve, ya harp harici kalmak demek herhang' bir harp alevinin sa. çağı sarmaması icap eden hütün tedbirleri almak demek- tir ve sulh, ancak bu tedbirler le kurtulur, “Bizim politikamız gavet a. ık ve vazihtr. Gizl icbir te ahbüdümüz yoktur ve olama» #a, Mevcut teahhütlerimiz memleketimizin hudutları ka. lar kati, vazih ve sarihtir. E. ter bir taarruza maruz kalmaz. ak ve bizi teahhütler'mizi Ifa. ya mecbur edici bir hâdise kevviin etmezse, İstiyerek tut. tuğumuz sulh volunda nihavete kadar yürümek © kararındayız. Taarruza maruz kalmamak ve taah- hütlerimizi ifaya mecbur edici bir hidisenin tekevvününe mâni olmak için uyanık durmıya ve lesp eder siyasi faaliyet ve hareketlerde ku- sur etnemiye çalışıyoruz.” AŞKIN TEMIZI Yazan: AKA GÜNDÜZ Satış yeri: TAN - İstanbul Fiyatı : 1 DENİZALTI dahâ sonra şu sözleri söylemiştir: Bitaraf devletlerin vaziyeti daha sonra İs olanlardan yrı muhariplerden biri de biz- den yana bır tehlike hissetmiyor. Çünkü biz yalnız kendimiz icin harp etmiyoruz İstilâya uğramaktan kor- ve Çeklerle Polonyanın vaziye- tine düşmekten endişe eden bütün için harp ediyoruz. Bitarsi alan devletlere “harbe girin. yahut “girmeyin, demek bize düşmez tekim biz bitaraflara ait bir tek ge- mıyi batırmadık ve bitaraf tebuasın- dan bir kimsenin canını yakmadık. Fakat ortada bir düşmun var ki, bi- tarafları mütemadiyen tehdit ediyor. İ Biz ise, harp yüzünden bitarafların uğradıkları zararları dahi düşünerek ruhatsız oluyoruz. Meselâ bitaraflar, bizim bütün gayretli Askeri istihsalâlın baziyeti Mister Chamberlaım. daha sonra. İngilterenin bugün 1 123 000 lik mü- sellâh bir ordusu bulunduğunu ve bu kuvvetin gittikçe büyüdüğünü söylemiş ve donanmanın ilk müda- faa hattı sayıldığını, bu müdafaa hets tının İngiliz ticaret gemilerinin gitti- ği her yere şamil olduğunu söyledik len sonra İngiliz askeri istihsalâtının son derece artmış olduğunu izah et- | miştir, Bu malümata göre. tayvere İstih salâtı için yedi misli amele çalısmek tadır. Personel tamdir ve yapılan makineler mükemmeldir. Kanadada "0 tayyare karargâhı açılmıştır. ve 40 bin İsçi ealısmaktadır. Orduya elbise yetiştiren fabrikala- İrın sayısı 9 dan ibaretken 1000 e var- muştır ve hafalık istihsal eskiden bir | senede yanılan istihsa'e muadil va ziyeti bulmuştur. | Top vemühimmat istihsafi iki mis 'ine cıkarılmıstır. Mermi istiksali or nislidir. İngi'terenin harp çıktı çı. ann Senan 100 Kr. BATIRILDI. Chamberlain Nutkunda Askeri Istihsalâtına Dair Genişlzahat Verdi Top ve Mühimmat İmalâtı İki Misline, Mermi İmalâtı da 10 Misline Çıkarılmıştır Londra, 31 (Hususi) — Mister Chamberlain, bugün söyle diği bir nutukla askeri vaziyeti tavzih ve hulâsa etmiştir, Mis- ter Chamberlain, evvelâ İngiliz hava ve deniz kuvvetlerinin dün bir Alman tahtelbahirini imha ettiklerini, etmek isteyen bu tahtelbahirin feci âkıbete uğradığını anlatmış, bir kafileye hücum “Alman tahtelbahirini batırdıktan sonra Almanların yap- madığı bir şeyi yaptık. Yâni bütün mürettebatını kurtardık.,, 4 Chamberlain İDün Gece Ortaköyde 25 Odalı Bir Köşk Tamamen Yandı Dün gece Ortaköyde Muallim Naci caddesinde ihracat tacirlerin. den Emin Valinin 25 odalı köş- künden yangın çıkmıştır, Yangın dört saat sürmüs. etrafa sirayet etmemesi İçin ilfaiye bü. yük gayretler sarfetm'ş ve deniz- den alınan su ile buna muvaffak olunmuştur. Yanrına alt tafsilât 4 üncü say. famızdadır, Fin Kıtalarının Şimalde Mukabil Bir Taarruza Geçtikleri Bildiriliyor Ladoga cephesinde Fin hava dâfi topları (Yazısı üçüncü sayfamızdadır)