27 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Na AA AU Polonyanın Yeni Ordusu Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL arp cephesinden gelen haber. ler, istilâya uğrayan — Polon. yanın 100,000 kişilik yeni bir ordu vücude getirdiğini ve bu ordunun faaliyete geçmek, Garp cephesinde mevki almak üzere olduğunu bildi. riyor. Baştan başa, istilâya uğrayan bir memleketin, ezilen bir milletin bürriyet ve istiklâlini kurtarmak i. çin bu hayatiyeti göstermesi, en ka« ranlık şartlar içinde de istikbalden ümidi kesmiyerek, yeniden mücade. leye atılması, ancak en derin takdir ile karşılanabilecek bir harekettir. Yeni Polonya ordusunu hazırlıyan Polonya hükümeti, Fransanın bir kö. şesine yerleşmiş ve ilk eser olarak, bu orduyu toplamış ve teçhiz etmiş. tir. Hükümet bundan başka, kendi teşkilâtını tamamlamış ve hükümeti irşat edecek bir meclis te vücude ge- tirmiş ve bu meclisin başına bütün dünyanın tanıdığı ve sevdiği yüksek sanatkâr Paderveskiyi getirmiştir. Memleketinin tekrar kurtuluşuna kadar bir daha piyanosuna parmak dokundurmamak için and içen bü- yük sanatkâr, birkaç gün önce, bu meclisi bir nutukla açmış, ve bütün Polonyanın ruhunu ifade eden söz. ler söylemiştir. Seksen yaşına varan Paderveskinin sözleri, semavi bir il. ham kuvyetini ve sonsuz bir inanç kaynağı kudretini haizdi. Onun “Po. İonya ölmez,, deyişinde, tecavüz ve İistilâ siyaseti, milletlerin hayat hak. kını kurban etmeğe yeltenenlerin ir. tikâp ettikleri cinayeti mahküm e. den bir tarihi hüküm keskinliği his. sediliyordu. Büyük sanatkâr ve ©s. ki başvekil, nutkunu, “Polonya he. nüz mahvolmamıştır,, sözlerile biti. rerek, Polonya milli marsının ilk misramı teskil eden bu sözlerle bü. tün dinleyicilerini coşturdu. Polonyanın hentiz ölmediğini ve ölmiyeceğini ispat eden en canlı de« Ki, onun Fransada yeniden bir ordu kurması, hayat hakkını kurtarmak için, yeniden mücadeleye girmesi, ve istikbali hakkında beslediği İi nançtan bir zerre kaybetmemesidir. Manevi bünyesi bu derece sağlam 0. lan bir millet, muhakkak ki, ölmez, tarır, Gerçi bugünkü Polonya, Alman İstilâsı altında çok karanlık günler yaşıyor ve beynelmilel şöhret sahi. bi ilim adamları dahi, yabancı İsti. Tânın ezici darbelerinden kurtula. mMmuyorlar. Fakat bütün bu zulümler, gelip geçici mahiyettedir. Ve bunları takip edecek halâs devri, bütün bu acıları dindirecek derecede parlak o. Jacaktır. Çeklerin Vaziyeti : Polonyalılardan bahsederken, Çek. leri unutmak, hiç te doğru olmaz, Çekler de Polonyalılar gibi, mütte. fiklerle teşriki mesai ederek, yurt. larını istilâdan kurtarmağa çalışı- yorlar. Bunun için yeryüzündeki Çekler, Garp cephesinde - birleşmiş. lerdir, Amerikanın müreffeh bir kö. şesinde huzür içinde yaşıyan, hatlâ Amerikanın bu köşesini kendilerine daimi yurt edinen Çekler, ana yurt- larının davası için, her fedakârlığı Böze almışlar ve Garp ceph ko$ş. Muşlardır. Çeklerin başında bulu- hBan zat, eski cümhurrcisi doktor Be. hestir. Gerçi Çekler İle Polonyalılar, Mmüstakil yaşadıkları müddetçe, hiç te iyi geçinememişler, elele vererek, bir sulh cephesi teşkil ed işler, bilâkis türlü türlü ihtilâflar içinde Yüzerek, birbirinin âkıbetini hazırla- Mmağa da Amil olmuşlardır. Yoksa, Çekoslovakya ile Polonya araların- daki münasebetleri sağlamlamış, ve diğer komşularile de kuvvetli dost. ar tesisine muvalffak olmuş olsa- rdı, bu felâket başlarına gelemez- Polonya, Çekoslovakya ile anla- îf'"!dığı için, onun topraklarından ""ıfnç karış almak için, kendi mev- iyetini de tehlikeye koyduğuna t edememiş, nihayet Çekaoslo. Yadan sonra sıra Polonyaya gel. Mişti, Bu çeşit hâdiselerin fleride tekor. T etmiyeceği şüphe götürmez. Bu- Vı:f Yapılacak şey, bu milletlere mu. salakıyet dilemektir. Hitlerin Kitabı Cephede Dağıtılıyor m:'mn. 28 (AA) — Havasm AÂl- Hitllı hududundan bildirdiğine göre hedıîıîı Mein Kampf kitabından cep- B askerlere mahsus olmak üze- görî:îu bir tabr yapılmasına lüzum ç Üştür. Bu suretle basılan nüs- TIn adedi 5 milyon 950 bin gibi Mua; N ö t d"_uam bir miktara baliğ olmak. Alsas - Lorende Mütekabil Topçu Düellosu Yapıldı Paris, 26 (A.A.) — Alsace « Lor. raine cephesinde Vosges mıntakasın- da bir hâdise cereyan etmiştir. Fran- sız müşahitleri mühim bir Alman as- keri grupunun Alman hatlarında is. tihkâm işlerile meşgul olduğunu gör. müşlerdir. Fransız topçuları bu nok- taya ateş açarak grupu dağıtmış ve bundan sonra oldukça şiddetli bir topçu düellosu başlamıştır. Fransız keşif tayyareleri Alman toprakları üzerinde uzun uçuşlar yapmışlardır. Bu uçuşlar esnasında bir tayyare pek çok yükseklerde 12 kadar Alman avcı tayyaresinin taâr- ruzuna uğramış ise de Fransız tayya- releri mahirane bir manevra sayesin de kurtulmağa ve üslerine dönmeğe muvaffak olmuşlardır. Bir kaç Al- man tayyaresi Fransa'nın Şark mın. takası üzerinde bir keşif uçuşu yap- mıstır. Almanya üzerinde keşif uçuşları yapan bir İngiliz tayyaresi geri dön- memiştir. Alman tebliği bu tayyare. nin Duisburg civarında düştüğünü bildiriyor. İki vapur battı Bugün iki bitaraf vyapur batmıştır. Biri Evrenedir. 4000 tonluktur ve Litvanyaya aittir. Diğeri de bir İsveç vapurudur ve 1300 tonluktur. Müdafaa barajı Press Association, İngilterede mil- t balonlar barajının tevsii işine bü. yük süratle devam edilmekte olduğu- nu haber veriyor. Bu baraj, şimdi. den kara ve deniz mıntakalarından 700 milyondan fazla bir sahayı kap- lamakta ve bir çok sahil barajları in. şa edilmektedir. İngilterede Yeni Bir İnfilgk Daha Oldu Londra, 26 (A.A.) — Bu sabah er- kenden Lancashire'de İrlan elektrik SOTLULL A nALZL!.Jy Ydi bufmMlâk uımug ve fabrikanın tavanı çökmüştür. Hiç yaralı yoktur. Bu s#antral bütün mmtakaya ve bir çelik fabrikasına elektrik veri. yordu. Fabrika Manchester Kanalı. nın kenarmdadır. Zabıta infilâkın bir swikastten ile. ri gelmediğini bildirmiştir. Salla'da muvaffakıyetle sona eren Fin mukabil taarruzunda esir edilen Sovyet askerleri Sovyet - Fin Harbi Mareşal Voroşilof Fin Cephesine Gidiyor Londra, 26 (Hususi) — Finlanda- dan gelen son haberlere göre, Ladoga gölünün şimal şarkından yapılan Sovyet taarruzu püsxürtülmüştür ve Sovyetler ağır zayiat vererek gerile. mişlerdir. Bununla beraber Sovyet- lerin cenahlara karşı faaliyetleri de. vam ediyorsa da beş gün devam e- den muharebeden sonra bu faaliye. tin yavaşladığı göze çarpmaktadır. Karelyada Sovyet guvvetleri Mola- jarvi gölü üzerinden hücuma geç « mişlersa.de hu hücum püskürtülmiüş- tür. Merkezde ancak devriye faali. yetleri olmaktadır. Kopenhagdan verilen bir habere göre, Mareşal Voroşilof, bugün Fin cephesinde teftişte bulunmak üzere Moskovadan hareket etmiştir. « Alman ajansı, Almanların Soövyet bombardıman tayyarelerinde çalış- tıklarına dair yapılan haberleri şid. detle tekzip etmektedir. Finlandada teşkil edilen yabancı lejyonunda 11 millet temsil edilmek- tedir. Birinci taburun kumandanı bir İtalyandır. 4 İsveçteki Amerikalılar Stokholmden bildirildiğine göre, İngiliz matbuatında çıkan bazı ha. berler üzerine buradaki Amerikan sefareti, İsveçte kalmak için hususi bir sebep mevcüut olmadıkça bü mem lekette bulunan Amerikalıların mem leketlerine dönmeleri arzuya şayan olduğunu bildirmekle iktifa ettiğini tasrih etmiştir. Bu kararın Baltıkta Alman kıtaa- tının tahaşşüdüne dair olan haberler üzerine ittihaz edilmiş olduğu söy- Eski Leh Devletinin Serveti Zaptediliyor Paris, 26 (A.A.) — Havas Ajansına Alman hududundan bildirildiğine göre, Göring eski Leh devletinin bü. tün servetine vaziyet eden bir ka- rarname neşretmiştir. Bu kararname mucibince: Eski Leh devletinin menkul, gayri men- kul bütün emvali ve bu arada her nevi alacakları, iştirakleri, hak ve faatlerine el £ ştur. Halen Alman hükümet organları tarafın. dan idare edilmekte olan Leh âmme menfaatlerine hâdim emval ile aske. ri makamların eline geçen ve tama. men veya kısmen Leh ordusunun ih- tiyaçlarına hâdim olmuş olan emval bu el koymadan müstesnadır. lenmektedir. Tamimde bilhassa şöyle denilmek- tedir: İsveçin vaziyeti, yakmm bir takım tehlikeler arzetmemektedir. Fakat istikbali keşfetmek güçtür. © — Avrupa siyast mahfillerinin kanaatine göre, bir HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ deceğini ifade etmez. Maksat, Cenubu Şarki Avrupa. ni h Betu. kaç haftadan sonra kara harbi bütün şiddetile kendini gösterecektir. Hattâ Sinyor Mussoli- nü'nin de bu kanaatte olduğu bildiriliyor ve Dü- çenin bu yüzden Yüksek Müdafaa Konseyini topladığı ilâve ediliyor. Londra gazeteleri tarafından verilen malümata göre, Sinyor Musolini, Yüksek Müdafaa Konse- yine stvil seferberlik komitesi reisini ilâve et- miştir. Sivil seferberlik heyetinin vazifesi, emir alır almaz, bütün sivil halkı, seferber etmektir. Holandanm asker? mütehassıslarından müteşekkil bir heyet, Romuyı mütenekkiren ziyaret etmiştir. Heyet, General Josseman'ın riyaseti altındaydı. Heyetin, Ro« mada silâh satın alma işi ile meşgul olduğu ve İtalya. nın Holandaya silâh vermeyi kabul ettiği bildiriliyor. * Almanya ise, müttefiklerin ablokasını yarabil- menin çarelerini düşünmekte ve Mareşal Gö- ring, bilhassa bu keyfiyete alâkadar olmakta- dır, Alınan en son haberlere göre, Nevyorktaki Alman ticaret mütehassısları, Almanyaya, Bü- yük Okyanus yolile mal ve madde yetiştirmeyi düşünmektedirler. Mallar Büyük Okyanusu geçecek, oradan Sovyetlerin Viladivotsok lima- nına varacak, bu limandan trenlere yüklenerek Sibirya ve Rusyayı geçecek, sonra Polonya yo- lile Alman hududuna gönderilecektir. Geçilecek mesafe (10,000) mildir. Nakliyat masrafı müthiştir. Fakat bu hattı hareketin takibi takdirinde Almanyanın mezbuhane te- şebbüsler devresine girdiğine hükmetmek icap edecek. , F Â Berlinde bir ortodoks kilisesi açılmtış, ve Mareşal Gö. ring baş mütevelli seçilmiştir. Mareşal Göring te, bu işi kabul etmiştir. Onun bu işi kabul etmesi, ortodoks âyinlerine iştirak edeceğini, yahut bu âyinleri idare o n daki örtodokslak Si * Nazistlerin, Çekleri isyana sevk için uğraştık- ları anlaşılıyor. Maksat Çekleri hürriyete ka- vuşturmak için çalışanları, hareketin büyüme- sinden önce tuzağa düşürmektir. Çeklerden olan Jan Rys adlı bir hain ile Koropasek adını taşı- yan bir Beyaz Rus bu işle meşgul oluyor.Bunlar bir Çek milli hareketi vücude getirmişlerdir. Fakat bt hareketten maksat Çekler içinde he- nüz hüviyeti tanınmamış olan liderleri ele ge- çirmektir. Bu adamlar, gizli toplantılar yapıyor ve aradıklarını bulmağa çalışıyorlar. Bunlar bulunduktan sonra ihtilâl yapılacak ve bu a- damların hepsi de yakayı ele vereceklerdir. ' * Belçikanın eski başvekili ve maliye mütehassısı Von Zeeland, İspanyaya gitmek üzeredir. Bahis mevzuu e. deceği mesele, General Franko hükümetine bir istik. raz inidir. İngiltere ile Fr bu istikraza işti. rak edecekleri anlaşılıyor. Birkaç ay önce de, bu istik. razım yapılması istenmiş, fakat ©o zaman, İspanyada çok kuüvvetli olan Alman nüfuzu, buna mâni olmuştu. Fakat Alman nüfuzu, İspanyadaki eski vaziyetini kaybetmis bulunuyor. İtalyan faşist partisinin ümumi kâtibi Muti, Romada son günlerde söylediği bir nutukta; “İtalya, her hangi Jâhzada silâhlarını kull k lü hissedebilir. Onun için, İtalyanın her inkişafa karşı maddeten ve manen hazır olması lJâzım geliyor,, demişti. Londra gazetelerinden biri, bu sözleri şu sekilde tahlil ediyor: “Sovyetlerin istedikleri, Şimali Atlantik üzerinde bir Himan sahibi olmaktır. Onun, Finlanda harbini yap- masının hedefi budur. Sovyetlerin daha çok özledik. leri bir şey, Akdenize inmek ve sıcak sular üzerinde bir liman sahibi olmaktır. İtalya ise, Sovyetleri Akde. nizden uzak tutmak istiyor. Bu yüzden İtalya, Sovyet. lerin Cenub l lesile yakından meşsgul sark 1 oluyor. Faşist fırkası kâtibi umumisinin beyanatından ksadın bu olduğ laşılıyor. İFELEK TUMAYĞNLACANN * Toplamak Zenaati Yazan: B. FELEK fak bir yemişçilik konferansı vereceğim sanmayınız. Ame- K kıymeti haiz bazı müşahedeleri. min hulüsasını yazacağım. Yemiş a. lıyorum, çürük, bereli, mozalak ol- masım diye manavla gırtlak giırtlağa geliyoruz. Hale gidiyorum. Yemiş sandıkları- nın üstünden bir sırası rabıtalı, alt tarafı hep ıskarta mal. — Nedir bu yemiş çürüklüğü? Di. ye bir ahbaha sordum. Bana şunları söyledi. — Azizim! Biz yemiş toplamasınt bilmeyiz. Vergili ağaca düşman mu« amelesi yaparız. Kendi bahçemize sanki harp ile işgal ettiğimiz bir düşman toprağı gözüyle bakar; alı. rız elimize sopayı. Yere düşsün diye veririz. yemişlere, Böyle yapınca herşeyden evvel yemişin olmuşu ile hamı beraber dü. şer. Sonra yemişler berelenir, o sı. rada henüz ham olup ağaçta kalan yem'şler de, yedikleri sopanın tesi- riyle mozalaklaşır. Ağacın asıl ye- miş yetiştiren ince dalları da kırılır. Amma biz çabuk, külfetsiz ve çok meyva topladık diye avunur ve se« viniriz. Yanlıştır kuzum yanlış! A. ğaç ta insan gibidir. Kendisine yapı. lan her muameleye ayni şekilde mu-. kabele eder, hattâ insandan daha zi. yade nimetşinastır. Vaktinde bakı-- lan, gübrelenen, ilâçlanan ağaçlar & sene iyi mahsul verirler. Bakılmı- yanlar da vermez. Ne uzağa gidiyor. sunuz. İşte zeytin mahsulü. Bizde esa kidenberi “zeytin bir sene verir, bir sene vermez,, diye bir kanaat vardı. Halbuki zeytin ağacı her sene mah sul verir. Bunun sebebi şudur: Biz mahsulü çabuk toplryalım da elimize bir ayak evvel para geçsin diye sopalarla silkeriz. Elimize 80. payı alıp zavallı ağacın rastgele her tarafına çalarız. Gerçi zeytinler dö- külür. Lâkin ağaçta ne göz kalır, ne filiz. Tabit ertesi sene az mahsul ve- rir. O sene mahsulün azlığından do- layı az sopa yediği icin de ikinci se- ne bıldıra nazaran daha çok mahsul olur. Şimdi yavaş yavaş bu üsülün sakatlığını anladılar da bazıları so. pa ile mahsul toplama usulünü ter. ketti. Şu kisa nasihat senin de kulağın- da küpe olsun: Sakın sopa İle mah- sul toplama! Ağacın filizlerini, to- murcuklarmı kırar, verimini eksil. tirsin, zararı yine sanadır. Dedi. Gerçi ne ziraatçi, ne bahçıvan, ne de çiftçiyim. Fakat adamın sözlerini, misallerini doğrü ve yerinde bul. dum. Onun için de buracığa yazdım. Her ne ki topliyacaksak yavaş ya. vaş, ağacı del den ve gelecek hsnle zarar vermedi tor İryız. Yoksa ileride ellerimiz böğrü- müzde kalır. Kanada Parlâmentosu Feshedildi Ottava, 26 (A.A.) — Kanada Par- lâmentosunun — dünkü — celsesinde Lord Lweedsmuir derhal umumi se.- çim yapılmasını istemiştir. Müteakı. ben söz âalan Başvekil Mackensie King izahat vererek yeni seçim hak.- kinda kabine arkadaşlarile görüş- mek üzere celse iki saat tatil edil. miştir. Bu kabine içtimamda Parlâmento- nun derhal feshi kararlaştırılmıştır. Seçim Mart nihayetlerinde yapıla- caktır. Kati tarih bilâhare tesbit edi. lecektir. Başvekil Mackensle King Parlâ. mentodaki nutkunda ezcümle demiş tir ki: Federal hükümet iktidar mevkiin- de kaldığı takdirde, ilk Kanada fır- kasının her hafta, her ay biraz daha takviyesi tasavvurundadır. Keza hü- kümet ikinci bir Kanada fırkasını mümkün olur olmaz Avrupaya gön- derecektir. ——— Berlin, İngiliz Muharririnin Sözlerine Tehdit Savuruyor Berlin, 26 (Hususi) — Meşhur İn- giliz muharriri Wells Amerikadaki gazetelerin birine “harbe hareket vermek için Berlini bombardıman e- derek Alman milletine vaziyetin cid- diyetini anlatmaktan başka çare yok tur. Ben Alman milletine karşı da başkalarımnın beslediği sempatiyi bes lemiyorum. Belki 1918 de Berlini bombardıman ederek Almanlara bu dersi vermek lâzımdı. Bu gibi bom- bardımanlar, Alman milleti için şifa verici bir ilâç teşkil eder,, demesi de burada derin bir infial uyandırmış- tır. Alman radyosu Berline atılacak her bomba mMmukabilinde Londraya on bomba atılacağımı anlatarak Mis- ter “Wells'in düşüncelerine cevap vermistir. *