27 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

1884 - | 1939 Yazan: Yusuf Ziya Ortaç Ismet Bey, Daha 1908 Yılında 1938 idi ve Herkes Ona Hayrandı Edirne Manevralarında, Mümtaz Vasıflarla Parlayan Bir Yıldız kinci Orduya memur edilen İsmet Bey artık Edirnede, Fırka Kumandanı Şevket Paşa- nin tecrübeli asker gözleri, daha ilk karşılaşmada bu altın zekâ ile kamaşıyor, Nüfuzu, rütbesinin çok üstün. dedir. Her şeyle ve salâhiyetle a. lâkadar oluyor. Telkin ettiği hür- met ve itimat havası içinde, artık yüzbaşılık yok, kendisi vari Mektepteki İsmet Efendi, Aksa- rayla, Ordudaki Erkânıharp zabi. ti İsmet Bey arasında hiçbir ka. Takter farkı göremezsiniz: Hep o nümayişsiz kıymet, Çalışırken ve çalıştırırken tanı- madığı bir şey var: Mesai saati! Buna mukabil yenemediği, hem de bir hamlede yenemediği hiçbir güç- Tük yok.. Kısa bir zamanda, Bulgar askeri telimatnamesini okuyup sn. hyacak kadar bulgarcayı öğrendi. ğini, arkadaşları, bir gün, hayret- ler içinde kalarak, tesadülen gö- rüyorlar! ir akşam, karargöhta İsmet Beyi, Şevket Paşa ile karşı har. fiya buluyoruz. Fırka Kumandanı, muhabbetin yumüuşattığı baba sesi. le ona yeni bir vazife teklif ediyor: — Siztlen yalnız. batarya bas şında istifade etmek, liyakatinize karşı haksızlık olacak.. Acaba, ar- kadaşlara, konferans şeklinde mes. leki dersler vermeği arzu eder mi, siniz? İsmet Bey düşünüyor: Her gün * kâh güneş, kâh yağmur altında, askeri yürüyüşlerle, talimlerle yo- rulmuş silâh arkadaşlarını bir mev- Zuun etrafında toplayabilmek. Bu © kadar güç, o kâdar tehlikeli bir iş ki, güçlüğün ve tehlikenin cazi, besinden kendisini kurtaramıyor, — Peki paşam, emredersiniz! Ve derslere başlıyor. Dinleyicisi İkinci gün bir misli artan derslere. kkk 5 Ikteşrin, sene 1908. İsmet Bey kolağatığına ter. fi ederek üçüncü süvari fırkasına giriyor... Bir gün Goliz Paşayı Edirnede görüyoruz. Takviye olunmuş iki fırka arasında manevralar tertip e- diyor. Bu manevralarda, büyük bir ku- mandana has bütün mümtaz vasıf. larla parlayan bir yıldız var: İs. met Bey! Artık resmi mesaisini yalnız şe- Tefli mesleğine vermiştir. Hususi çalışmalarında ise, bütün memle- ket davası, başında yar tutan en büyük mevzu, Geceleri, okumak ve düşünmek. le geçmekte. Kitaplardan aldığı fikir maddelerine, şahsi bir terkip ile milli bünyemize göre şekiller buluyor. Kiminle konuşsa, tesiri al. tında bıraktığını görüyoruz. Vardı: İsmet Bey Mithat Cemale, Taşkasaptaki e- vinde, büyük bir hayranlıkla on- dan: — Dâhi İsmet Diye bahsediyor... İşte Evkaf Nazırı Hayri Efendi, İsmet Beyin de bulunduğu bir top. lantıdan çıkınca: — Bu gece, yarının en büyük a. damile konuştuk, diyor. İşte, Müşir İzzet Paşa: Tanıdığı günden son nefesine kadar, otuz yıl, ona hayran! İsmet Bey, daha 1908 de 1928 di! kkk — “Uslüp, insanm kendisidir, diyen Fransız edibinin hakkı var- mış. Bunu, İsmet Beyin, yazıları da gösteriyor. O devirde ki, meş- hur bir Mektebi Harbiye edebiyatı vardi; Mebaniğl İnşa mücllifi Sü. leyman paşaların, Mecamiül edep müellifi Manastırlı Rifat'ların ya- şattığı, Namık Kemalden mülhem bir edebiyat.. İşte, bu edebiyattan İsmet Beyin öslübunda en küçük bir İz bulamazsınız. O, cümleleri kır- mış, türkçeye bugünkü muasır çeş. niyi daha otuz yıl evvel. vermiştir. Hususi mektuplarında Tevfik Fik. Totin “Hemgirem İçin, manzume- sinden, Emil Zöla'nm Fomanların. dan bahsediyor. Okadar ileri zevk. Aik eşrutiyet, büyük bir davayı, Imparatorluğun iç siyaseti. ne ait bir davayı halle karar ver. mişti: Yemen meselesini: Bunun için oraya bir heyet gön- deriliyordu: Erkânıharbiyet Umu- miye Reisi Ahmet İzzet Paşanın Ttiyasetinde bir heyet. İsmet Beye de bu heyetle bera. ber gitmesi teklif edildiği zaman endişe ile soruyor: — Balkanlarda bir felâketin za. hurunü pek mi uzak görüyorsunuz? Bu korkunç sual, onun yarını se- xiş kudretine, ne acı bir misaldir. İsmet Bey, heyete dahil oluyor. Uzun yoleuluk esnasındaki ko- nuşmalar, Ahmet İzzet Paşaya İs. met Beyi manevi çehresile göster. mişti. Artık heyet relsi, onu ya- »ından ayırmıyor. Her meseleyi o- nunla konuşuyor, her işte onun re- yini alıyor. Onun münakaşa sanatindeki in. ce maharetine, parlak zekâsının muhakeme kudretine ve muarızla- rını İkna kuvvetine 6 kadar itima- dı var ki, nihayet San'ada başla. yan müzakerelerde, İmar Yahya. ın karşısında İsmet Beyi görü- yoruz. Genç Erkânıharp kolağasınm fik eseri olan bu anlaşma, büyük çap- ta siyasi ve askeri bir zaferdir. (1) Harp Akademisi Kumandanı İşte, yüzbaşı Fuat Bey, (1) Şair General Fuat ie İsmet İnönü " Tefrikamız Cümhurrelsimiz ve Milli Şefimizin hayatına alt tefri- kamız, taşıdığı büyük ismin etrafında büyük bir alâka uyandırdı. Geçen iki üç gün içinde matbaamıza her taraf. tan İsmet İnönü'nün hayatına ait birçok vesikalar gel meğe başladı. Bu vesikalardan istifade ederek eseri kâ mil bir hale sokmak ve bundan sonraki bahisler üzerinde bir müddet daha dikkat ve itina ile işlemek ihtiyac doğdu. Bu sebeple şimdilik tefrikamıza nihayet ver meği muvafık bulduk. Karilerimizin bizi mazur göre ceklerini umarız. | tanahmet 3 üncü sulh ceza mahke- genin Aliyi ve İsmi cihet gözönüne alınarak mahküm e. Davası İki Mahkemede Görülen Suçlu Anadoluya “Galatasaray - Fener. bahçe tuhafiyecisi,, #irmasile o mek- tuplar göndererek muhtalif kimsele. ri dolandıran sabıkalı Mahmut Sat. min hakkındaki davalara dün altıncı ve sekizinci asliye ceza mahkemele- rinde ayrı ayrı bakılmiya başlan- ıştar, Suçlu Mahmut Saim altıncı asliye ceza mahkemesinde mühakeme edi. lirker evvelki o mahkümüyeilerinin beşi bulduğuna dair olan müddefuz mümilik tezkeresine itiroz etmiş ve bu mahkümiyetlerinin bir kısminın temyizce nakzedildiğini, bır kısmının affı umumiye tâbi tutulduğunu söy- liyerek sabıkalı olmadığını iddia et- miş ve Anadoludan istida ile caat eden on davacının iddialarının doğru olmadığını bildi Bu davacılara sipariş etti lonyalar yerine su, yüz Jiralık kitap yerine on broşür (göndermiş olan Mahmut Saimin bu kldiası Üzerine | davacılarınm bulun: gu hâkimliklerinde ifa masına karar veriimiştir. Ahmet ve Mustafa isminde iki tamonulu tüccarı yine esans ve çö. rap göndereceğim diya dolandıran Mahmut Safmin sekizinci asliye coza mâhkemesindöki muhakemesinde işe Kastamonudaki davacıların İstinabe suretile sorguya çekilmelerine karar | verilmiştir. Bugün Karar Verilecek Adliye koridorlarında Ali ve İsmi- gül isminde fki kişiyi yaralayan Ay- şenin muhakemesine dün birinci a. ğır ceza mahkemesinde devam edil. miştir, Suçlu Ayşe, bir sene evvel Bul mesinde hâkâret suçile Alinin beraet ettiği dava eteiği rini aralamak istiyen İsmigülü de sır tından yaralamıştı.. Müddetumumi iddianamesinde Ay- öldürmek | maksadile vurmad söylemiş, bu dilmesini istemiştir. Mahkeme ks-| rarini bugün verecektir, Deli Olduğunu İddia Etti Yüksekkaldırımda bakkal Moizi| öldüren ve Alinin odasına korkuyo- rum, diye pencereden giren Bulgar) mubhacirlerinden Luçka dün ikinci a- ğir ceza mahkemesinde, aklından basta olduğunu ve tevkifhanede çok ıstırap çektiğini söylemiş ve hastaha. neye kaldırılmasını istemiştir. Mal keme, Luçkanın tıbbısdlide munye- | nesine karar vermiş ve rapor gelin- ciye kada: muhakemeyi talik etmiş. tir. İ Eminönü Halkevi Genç Şairler Gecesi Tertip Eti Eminönü Halkevi bu akşam saat 20.30 da bir genç şairler tesi tertip etmiştir. Genç şairleri edebiyat âlemine daha yakından ta- tutacak olan bu gecenin programı aşağıdadır: 1 — Yeni şiir hakkında müsaha. be: Mehmet Halit Bayrı, 2 — Aşağıdaki şairler eserlerini okuyacaklardır: Emin Ülgener, Fethi Tevet, İbra- him Zeki Öcal, Rifat İlgaz, Necibe Kızılay, M. Celâl Sılay, İsmet Kür, İsan Hinçer, Mustafa Seyit Butöven | M. Uluğ Turanhoğlu, Kâzım Fevzi, Ozaner, Ziya Vehbi Altürk; 3 — Bu akşam, genç şairlerin kısa tercümei hallerile şiirlerinden müte, şekkil bir broşür de ayrıca hatıra o- larak verilecektir. Toplantıya herkes gidebilecektir, Seni kğ dizinmene, Feribot Münakasası Uzatıldı masına ve sabıkasının tekrar sorul. | t -Eelâkaireralar İzin i Bunlar beş kilo ağırlığındadır. Hükümet bu paketlerle gönderile. cek malların ağırlık bakımından tah- didini kö rmsmiş”ve bir pakette azami on Jiralık mal göbderilebilme- si esasını kabul ve gümrüklere ta. mim etmiştir. Bu paketlerde gönde. rilecek malım;kıymeti on lirayı geç- miyecektir. Her gün müntazaman mal gönde- Tilmiye devam edilmesi, bu malla. rın zamanla mühim bir miktar tut- s1 neticesini vermektedir. Bu iti.| barla hükümetin bu sevkiyatı yeni bir tahdide tâbi tutması beklönmek- tedir, İhracat vaziyeti İhracat faaliyeti hararetle devam “diyor. Dün de.dört yüz bin liralık mal satılmış ve ihracat vesika alın. Yapak ve Tiftik İhracat Birliği toplanarak İngiltere ve Fransaya $2. tıldcak malların fiyatlarını tesbit et- miştir. Tüccarlar her memlekete ay. mir fiyatla TNrASAE Yapim sına Ates mekledirler. Piyasada oğlak ci tan verilmektedir. Muhtelif me; den Birliğe, Romanyadan talepler geli ki günde 1500 balya tiftik satılmıştır. Alman malları çıkarılıyor Almanyadan muhtelif vasitalârla getirilen ve gümrüklerimizde bulu. nan malların çıkarılmasına devam ©. e © Posta İle! iSevkıyat Tahdit Edildi Almanyaya posta vasıtasile ve he i emtia sevkiyatına devam edilmektedir. Hergün İstanbul ve An- ikara postakanelerinden vasati 35 - 40 paket eşya gönderiliyor. iyelik namı altında ticari mallar çıkarılmıştır. Bu mallar ara- Sinda muhtelif bezler, manifatura ©4- yası, muhtelif boyalar” ve asidlerle ibir miktar tıbbi ecza bulunmaktadır. İ Gümrükteki Japon malları Gümrüklerde bulunan ve bir ta. kas ibtilâfı yüzünden ithal edilemi yen Japon pamuklu manifatura eş- | yasının memlekete “girebilmesi İçin alâkadar tüccarlar Ticaret Vekâleti ne müracaatte bulunmuşlardı. Anka. İradan gelen bir haberin, Ticaret kâletinin bu malların ithaline müsa- ade ettiğini bildirdiği halde, gümrük lere, henüz bu yolda bir tebligat ya- pılmamıştır. Bu malların şimdilik it. haline imkân görülmediği anleşil. maktadır. İki tüccar cezalandırıldı İhtikâir komisyonu dün toplanarak ihtikâr yaptıkları anlaşılan ve inşast malzemesi satan İki tüccarın mağ zalarının kapatılmasına karar ver-| miştir. Bu karar viliyete arzolunmuş tur. Bugün vilâyetçe iki mağazanın kapatılması için alâkadarlara emir verilecektir. Altının yikaztiş sebebi Son zamanlarda altın fiyatlarında görülen yükseklik küyumcular tara. İ fından fazla miktarda altın işlenmiş olmasından ileri gelmektedir. Bilhax. sa kalın bileziklerin modası altın iş- lenmesini arttırmıştır. Yeni tütün piyasaları Bursa, Balıkesir, Kocaeli ve Trak- ya tütün piyasaları şubat ayında a- dilmektedir. Dün Varnadan getirilen Dün 7048 Lira lane Toplandı Kaza milli yardım kom!'telerile Kı- zıliy cemiyeti felâketzedeler te. berrü kaydına devam etmektedir. teberru edilen 7048 lira 48 kuruşla İstanbulun şim. diye kadar yaptığı yardım" Miktarı 912113 lira 88 kuruşa baliğ olmüş- İ tur. Ealkevlerinde faaliyet Felâketzedelere yardım temini f- çin halkevlerinde faaliyete devam e- dilmektedir. Beşiktaş halkevinde şim diye kadar.22.700 lira nakis, 09 bal. ya ve dört sandık ta muhtelif giyi- lecek eşyası temin edilerek Kizilay cemiyetine teslim edilmiştir. Bundan maada bayramda hazırlanan 30 te- neke kavürmü Öz zelzele mıntakaları na gönderilmek ü — dün Kızılay ce ine verimi Şehrimize gelen ENE töünr ta. miamen yerleştirilmişlerdir. Bunlar. dan mühim bir kısmına İş te temin edilmiştir. Ancak başka iskân mınta- kalarına yerleştirilmiş bulunanlardan bazı kimseler de mintakalarını ter- kederek İstanbula gelmekte ve İs. tanbul milli yardım' komitesinden yardım istemektedirler. Ba gibiler, başka İskân mıntakalarına bağlı bt. lundukları için kendilerine yardım edilmesi gayri mümkün görülmekte- dir. Zelzele hakkında konferans Pezartesi günü saat 18.10 da Üni- versite konferans salonunda umuma mahsus olarak ordinaryüs profesör Hümit Nafiz Pamir tarafından zelze. İle hakkında bir konferans verilecek. i tir, Sirkeci ile Haydarpaşa arasında işletilmesi kararlaştırılan feribot için gerek Haydarpaşada, gerek Sirkecide iskeleler İnşası münakasaya konmuş, fakat talip çıkmamıştır. Bunun üze- | rine münakasa müddeti bir müddet | daha temdit edilmi; İskelelerin | İnşasından sonra feribot getirtilöcek. | tw c hnratına çılacaktır. 8. — Muvsesaf sekerlik vazifesini yapmamış bir adam, anasına ve kız kardeşlerine bakmakin mükellef olsa, muafiyet kazanır mi? G — Hayır. Yalnız bu vaziyette © lanlar, (ki kardeş ise, bu kardeşlerden annesi hangisini arrı ediyorsa, onun askerliği, diğeri eskerliğini bitirinceye kadar tecil edilir. * İİ & — şair Mehmet Akin Hayatına «lt bir eser var midiri Kaç kuruşturt — Mehmet Âkifin © İcbmamlarılm. Mami 309 Ton Buğday Kâfi Gelmiyor İstanbulun her gün 400 ton buğda. ya ihtiyacı vardır. Son günlerde baş | ka yerlerden buğday gelmediği için Toprak Ofisinin her gün İstanbul şah rine verdiği 300 ton buğday şehrin ihtiyacına tekabül etmemektedir. Ek- | sik kalan 100 ton buğdayın da yine o- | fis tarafından ucuz fiyatla verilmesi hakkında değirmenciler tarafından vâki olan müracaat, bayram günle | rinde şehrimize gelen "Ticaret Veki. line bildirilmiştir. Vekil *buüsusu Ankarada temin edeceğini vaadetmiş tir. Bu cihet Vekâletçe temin edil mediği takdirde piyasadaki ihracat malından ve Şüksek fiyatla tedarik etmek zarureti hasıl olacaktır ki bu da ekmek fiyatının biraz yükselme. sini intaç edecektir. — Japon 'Sefiri Peşteye Gitti Japonyanın Ankara büyük elçisi Taketomi Peşteye gitmiştir. Büyük elçi, Avrupa devletleri nezdindeki Japon mümessillerinin bugün Peşte- e yapacakları Içtiman iştira ede cektir. Bu içtima her sene başka bir memlekette yapılmaktadır. Bundan iki sene evvel de Japon sefirleri İs- tanbulda toplanmışlardı. Taketom!, içtimalar bittikten sonra Ankaraya dönecektir. ——— Resim Sergisi Kapanmıyor Güzel Sanatler Akademisi resim şubesi talebelerinin eserlerinden mü. rekkep ve on gün müddetle açılınış olan sergi, gördüğü umumi alâka ü- zerine 3 şubat akşamına kadar her. kese açık bulundurulacaktır. vardır. 29 kuruş fiydüa kitapçılarda .. a * — — Teremain bütün İneefiklerine vit elmak İstiyorum, böyle bir mek- tep var midirt C. — İstanbulda Divanyotunda bir terrilik mektebi vardır, Mektep iki kı. samdır, Birinci kısımda erieek, (İkinci kısımda kadın terziliği öğretilir. Tab- sil müddeti 3 senedir. Buraya 16 (le 20 yaş arasında bulunan fikmekten me- siren emele Yârebatanda Elli Bina Yıktırılyor Yerebatan sarayının önündeki a ile bu cadde ü cek 50 pürça bi mal edilmek üzer ikmalinden sonra Ye Bin ahışap kısmı yık Sirkeci istasyon meydam Sirkeci tren istasyonu civarında İmar faaliyetine hiz verilmi ii. Ye yapılan banliyö çük meydanla na doğru İmlidat rılacaktır. — işaatı ikmal edilmiş v Ankara caddesi. ağzındaki işar memurunun bulunduğu noktadan « nize kadar uzanan eadde baştanbaş lta tahvil edilecektir. Burası fi tanbul — Edirne asfalt yolunun ba Jangıcı dladaktır. Bu cnddade ye: yapılan binaların arkasinda güzel b park yapılmasına başlanmştr. Sirkeclde büyük bir meydan aç lahilmesi için, Trakyâya gidip gele otobüslerin tevakkuf mahallinde Ankara caddesi ağzına kadar iren is tasyonu tarafındaki bütün binaları yıkılması icap etmektedir. Fakat be lediyenin istiml ie in yakit başlaya cağı beli deği Otobüs Tarifesi Tramvay İdaresi, Beşiktaşla Tak 15 kuruştan 11 k Tarife tasdik edil: Vekâletine gö Hasanin “Ailesine İkramiye Bayramda otomobil kazas fat eden vazife İri Hasanın ailesi maktadır. Hasan Mesudiyeli olduğu için kaç çocuğu olduğu ve başkâ varisleri o. lup olmadığı henüz tesbit edileme- miştir. Bunlar tesbit ed Hasanın sigorta bedeli 135 lira ki, ceman Bö ine verilecektir. Bundan mağda'be. lediyece cenaze parası ismile bir mik- tar para duha verilecektir. Doğu Mıntakasır daki İnhisar Memurları Kayakla Çalışacaklar Doğu mıntakasında kışın fazla kar yağdığı ve yollar uzun müddet ka- palı kaldığı için İnhisarlar kaçak ta- kip teşkilâtının lâyikile çalışamadığı zurum, Kars, olan vilâyet. nan teçhizine gözönüne alınmış, Eri Artvin gibi kışı şiddeti lerde çalışan takip me bundan böyle kayaklarla karar verilmiştir. İnhisarlar memurin kursu İnbisarlar U. müdürlüğünce İs- tanbulda ihdas edilmiş oisn memu. rin kursutun 14 üncü devresi bu ay sonunda bitecek ve 15 inci devre tedrisatına şubat ayı başında başla- nacaktır. Evvelce altı ay süren devreler ba sene dört aya indirilmiştir. Yeni pro- grama göre, memurlara nazari ma- lümattan ziyade vazifelerinde daha ziyade muvaffak olabilmelerini te. min edecek ameli bilgiler verilmek- tedir. Bu suretle ber devrede idare teşkilâtina mensup 30 . 40 kadar genç memur ders ve tatbikat gör - mektedir. Kursta tütün ve müskira. ta dair olan derslerden manada hesap, muhasebe, hukuk ve idare dersleri tedris edilmektedir. Öğleden sonrü tatbikat dersleri konmuştur. ——— Elini Makineye Kaptırdı Mevlânekapıda o Murat sokağında 9 numarada oturan Süleyman kizı Nezihe çalıştığı iplik fabrikasında sol elini makineye kaptırmıştır, TAKVİM 27 Sonkânun 1940 CUMARTESİ Gün: 31 © Kamm:$ı Rut: 1338 İkinciükânun: 14 | rası | 18 | ss | 1 ine ay Arabi: 1358 Zilhicce: 17 KT? — Öğle 1408 — Ak Yatı : 1852 — İmei