10 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

10.9.9339 BUGÜN Almanyanın Cevabı Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL areşal Göring dün söylediği bir nutukla İngiltere ile Fran. saya bir cevap verdi. İngiltere ile Fransanın ricali son günlerde söyledikleri nutuklarda ve i i beyannamelerde, Al hasım olmadıkların. dan, yalnız Hitlerizmin tecavüzünü yıkmak lüzm geldiğinden bahsetti- ler ve Alman milleti ile her zaman sulh yapmıya hazır olduklarını söy- lediler. Mareşal Göring buna karşı Alman. yanın Polonyayı azami dört çe içinde ortadan kaldıracağını, daha sonra buradaki bütün kuv il Garp cephesine gönderece; ve ba) cephede ayni faaliyeti göstereceğini anlattı. Mareşal Göring bunları söy. liyerek Garp demokraslerini tehdit ettikten sonra bu defa Almanları ab. Ioka altına almıya imkân bulunmadı- ğmı da söyledi ve Almanyanın bu defa bir çok bitaraf komşularla mu- hat olduğunu anlatarak Yugoslav ve Romanyadan bahsederken “bu iki devlet te bitaraftır, çünkü * bitaraf kalmadıkları takdirde başlarına ne geleceğini çok İyi bilirler, dedi, bu devletlerin esasen bitaraf kalınıya mecbur ve mahküm olduklarını, Al man menfaatlerinin icap ettirdiği bu mecburiyet ve mahkümiyete kar. şı geldikleri takdirde ortadan kalk. mak tehlikesi ile yüz yüze kalacak- larını açıkça söyledi. Bitaraflık dediğimiz şey, çok lâs- tikli bir tâbirdir, Lehdarane bita. raflık, aleyhdarane bitaraflık, taraf. girane bitaraflık, kati bitaraflık, bi. taraflığın kolaylıkla türlü türlü şe- kil ve mahiyet alan çeşitleridir ve o- nun bu çeşitleri mütecaviz ruhlu (9. raf için İstediği bahaneyi temin e. der. Mareşal Göringin ise kati bita. raflıktan bahsetmediği o apaşikârdır. Çünkü kati bitaraflık istiyenler, teh- dide lüzum Mmeğer ve bunu rica apaçık bir Tisan ile; — Hele bitaraflıktan ayrılınız da görürsünüz! Başkalarının başına ge- len sizin de başmıza gelir. Bu baska. ları İse malüm, Dünkü, Çekoslovak. ya, ve bugünkü Polonya! Diyor! Almanya ise apaçık meydan oku. ma ile milletleri aleyhinde bir olmı- ya sevketmektedir. Hele bitaraflığını ilân eden millet. leri tehdit etmek onları için için ha. sim yapmaktan başka bir şeye yarn. maz. Almanya da ancak bunu yap. makta ve aleyhindeki cepheyi ge nişletmiye uğraşmaktadır. Bütün dünyaya meydan okuyan bir devlet bütün dünyayı kendi a. leyhinde birleşmiye sevkeder, Bu. gün de yapılan iş bundan ibarettir, General Weygand Ankaraya Gitti Ankara, 9 (AA) — General Vey- gand, bugün saat 11 de tayyar ile Beruttan Ankaraya gelmiştir. ——— Paris Sefirimiz, Daladier İle Konuştu Parjs, 9 (A.A) — Daladier Türki, ye büyü kelçisi Behiç Erkini kabul etmiştir. , Ankarada Ekmek Ucuzlatıldı Ankara, 9 (TAN) — Belediye buğ. day fiyatlarında görülen düşüklük üzerine ekmek narhimı on para in. dirmiştir. Yeni narha göre yarından (bugünden) itibaren sekmek burada on kuruşa satılacaktır. Belediye ayrıca un fiyatlarını da çuval ile ve kilo ile yapılacak satiş lara göre İki esas üzerinden tesbit ederek ilân etmiştir. Bu suretle alınan tedbirlerle bu- Trada ihtikâra meydan ,verilmemesi temin edilmiştir. vel İstanbulun Et Meselesi Ankara, 9 (TAN) — İstanbulun et meselesini halletmek üzere alâkadar olan vekâletler tetkiklerine başlamış lardır. MARESAL GÖRİNG DEDİ Kİ: Bükreş ve Belgrat Müdahale Edemezler Aksi Takdirde Akıbetlerinin Neye Müncer Olacağını Bilirler Berlin, 9 (Hususi) — Mare-|imkân yok.. Çünkü komşularımızın şal Göring, bugün Berlin tesli- hat fabrikalarının birinde bir nutuk söyliyerek Polonya sefe- rinin dört haftadan daha az bir zaman içinde tamamlanacağını ve o zaman Şark cephesinden Garp cephesine yetmiş Alman fırkasının naklolunacağını söy- lemiş daha sonra, Polonyanın hava kuvvetleri tarafından kazanıl. dığı söylenilen hayali zaferlerle is- tihza ederek bunların ancak bu ha. berleri uyduranların hayalinde yeri olduğunu anlatmıştır. Göring daha sonra, İngiliz keşif tayyarelerinin Almanya üzerine be- yannameler atmakla iktifa ettiğini, ve bir tek bomba almadığını, çünkü bir tek bomba attığı takdirde derhal mukalebe göreceğinden emin oldu- ğunu anlatmıştır. Göring bundan sonra şu sözleri söylemiştir; Suni Maddeler “Almanyada suni maddeler kulla- mıyoruz: Bunların tabii maddeler de- recesinde olmadığı muhakkaktır. Fa. kat yakındâ Polonyanın kaynaklı man daha fazlabolluğa “kavuşmak imkânı hasıl olacaktır. Memlekette sabun yok, petrol az, fakat bundan ne çikar. Ellerimiz kirli kalabilir. Romanya ve Yugoslavyı Şu var ki, bu defa Ingilizlerin - çen defa gibi bizi abloka etmelerine .Yugoslavyada Siyasi Affı Umumi İlân Edildi Belgrad, 9 (Hususi) — Siyasi mah. kümların affedilmeleri hakkındaki kararname kralın doğum yıldönümün de ilân edilmiştir. Umumi af kararma. mesine göre parlâmentoda sabık Baş- || vekil Stoyadinoviç'e tabanca çek- mek teşebbüsünde bulunan mebus Damyan Arnautoviç'in cezasından 8 şenesi de alfedilmiştir. Solcu çittçi-)| erin lideri Dragolüb İvanoviç'in ce. zası da affedilmiştir. Birçok siyasi milerimler hakkında dâva güdülmekten vazgeçilmiştir. Bu suretle Hirvat ve Sırp birçok siyasi mahküm affa tâbi tutulmuştur. Yalnız rüşvet alarak cürüm İşle yenler, askeri mahkümlar, casusluk mahkümları ve yabanc! memleketle. || re kaçanlar umumi affa tâbi değil- dirler, m çoğu, bitaraftır. Romanya ile Yugoslavya, müda. hale ettikleri takdirde akıbetleri. nin neye müncer olacağını bildik. leri için bitaraflıklarını muhafaza ediyorlar. Arada bir de bir takım tayyare a- İkını şaylaları, uykumuzu bozuyor. Fa kat bu uykumuzdan uyandıkça bir düşman tayyaresinin dahi tepemizde dolaşmadığın görüyoruz. Vesika Usulü Vesika usulü tatbik ediyoruz. Fa. kat, bunun ne zararı var? Memleket. gıda maddeleri kâfidir ve bunle- rın en mühimmi olan ekmek boldur. Olmasa. ne çıkar? Az yemek netice- sinde zayıflarız ve o zaman kumaş İs- jtihlâkimiz de azalır. Bu da, memle. İket lehindedir. Memlekete dalma hakikati bildire. ceğiz. Çünkü, hiçbir propagandadan korkumuz yoktur. Propagandadan-hasımlarımız kork sunlar. Bunlar, Almanyadan kovulan bir takım bedtynetlerin yardımı ile beyannameler yazıp atıp duruyorlar. Memleket içinde bunlara benzer da- ha baska sütü bozuklar da gitsinler ve İri yanname yazsinlı Liderimize Bağlıyız Alman milleti ise, liderine o dere. ce bağlıdır ki, ondan ayrılmasına im. kân yoktur. Almanya sonuna kadar harbedecek ve harbi zaferle tamam- Myacaktır. | Lisans Usulüne Tâbi Maddeler Meselesi Ankara, 9 (A.A.) — Ticaret Vekâletinden tebliğ edilmiştir? İcra Vekilleri heyetinin tas- dikine iktiran eden 2/11869 sa- | yılı kararname ile ihraçları li- sans usulüne tâbi tutulan mah. | sulât ve mamülât için Ticaret Vekâletine vuku bulacak müra- eaatların lisans talimatnamesi. hükümlerine uygun olarak ya- pılması lâzımdır. l Bu hususta malümat almak üzere alâkadar tacirlerin ma- | halli mıntaka ticaret müdürlük. lerine veya ticaret odalarına | müracaat etmeleri tavsiye olu- Halk Tazyik Altında Amsterdam, 9 (A.A.) — Alman hü kümeti tarafımdan karar altına alınan muhtelif tahdidat şimdiden Alman halkını ehemmiyetle tazyik etmökte- dir. İlk günlerde unun vesika usulüne tâbi tutulmıyacağı bildirilmiş olması na rağmen, Berlinde neşredilen resmi bir tebliğde bugünden itibaren unun, buğday ve çavdarın vesika ile verile. ceği bildirilmektedir. Bundan başka Telegraf gazetesinin Berlin muhabiri kumaş ve kundura mağazalarının bomboş olduğunu ve bu eşyayı ancak hakikaten ihtiyaç mevcut olduğu isbat edildiği takdir. de satın almak mümkün bulunduğu- nu yazıyor. Her taraftan gelen malümat bu tahdidatın Alman halkı üzerinde fe- na bir intiba has ettiğini teyit et- mektedir. * Amsterdam, 9 (A.A) — Alman panası artık Holandada tes dir. Kıymetin üçte ikisini daha evvel kaybetmiş olar? mark artık plyasada muamele görmüyor. Holapds hududunda Alman kumaş | ıda çalışan ve ücretleri yarı florin, yarı merk olarak tediye edilen amele, Holanda tacirleri mar. kı kabul etmedikleri için bu vaziyet- ten çok müteessir olmaktadır. Bun- dan başka bu Alman fabrikalarının yarı ücreti florin olarak vermemesin- den korkulmaktadır. Fransanın Türkiyeye Ayırdığı Kontenjan Ankara, 9 (A.A.) — Ticaret Ve- İ kâletinden bildirildiğine göre, Fran. sa hükümeti tarafından 1939 senesi üçüncü üç aylık devresi için Türki- yeye verilen zirai mahsulât konten- Janlar şunlardır: Fransız gümrük tarifesi: 34 a kabuklu yumurta 250, 34 b yumurta akı 150, 34 e şekersiz yu- | murta sarısı 200, 34 e şekerli yumur- ta sarısı 30, 72 dane mısır 5.000, 72 dane misir “kabulü muvakkat sure. tile, 12.000, 80 den fasulya “4 üç aylik devresi, 300, 80 den mer- cimek “4 üncü üç aylık devresi,, 400, İl 84 a dan diğer meyvalar 900, 170'c çiçek soğanı 300 kentaldir. İZMİRİN Kurtuluş Bayramı Coşkun Tezahüratla Dün Kutlandı Izmir, 9 (A.A.) — Yıllarca önce al- tında inlediği esaretten kendisini kurtaran kahraman orduyu bağrma basmak saadetine kavuştuğu 9 eylü. Mü, İzmir bugün büyük tezahüratla kutlamıştır. Sabahla beraber, halk, o günün #- sil heyecanını ifade eden bu sevinç içinde sokakları ve meydanları dol- durmuşlardır. Sabah sekizde sehrimizdeki mebus. larla vali, belediye reisi, komutan- lar, müesseseler direktörleri ve mat. buat mümessilleri Cümhuriyet Halk Partisi merkezinde toplanmışlar ve oradan Halkapınardaki şehitliğe git- mişlerdir. . Burada, İzmirliler 'adına avukat Ekrem Oran'ın ve şehitler âbidesi karşısında yer alan süvari müfrezesi komutanının söyledikleri heyecanlı nutuklardan sonra müzika İstiklâl marşı çalmış ve askeri müfreze ta- rafından havaya silâh atılmak süre- tile şehitler tâziz edilmiştir. Şehitlikteki merasim bitince hare- kete geçen kıtalarımız şehri ihata e- decek tarzda üç koldan yürüyüşe baş- İamışlar ve ber geçtikleri yerde hak kın alkışları ve yaşa seslerile karşi- lanarak Konak meydanında tesbit €- dilen yerlerine gelmişlerdir. Sast 10,15 te Kadifekaleden atılan bir topla bütün halk ve nakil vasıta- ları bir dakika ihtiram duruşu yap. mışlar ve bunu müteakıp Halkapı. nardan gelen suvari kıtası komuta. n1, muzika bayrak marşını çalarken kışlaya ve hükümet konağına bayrak cekmiştir. Bir çeyrek sonra atılan ikinci topla ordunun İzmire girişi müjdelenmiş ve bu hâdise merasim yerini ye. eleaf dolduran on binlerce Balkın şiddetli ışları, vapur ve fabrikaların düdük, otomobillerin korne seslerile uzun müddet kutlu- lanmıştır, Bu esnada hava filoları. mız da şehir üzerinde muvaffakiyet. li uçuşlar yaparak törene iştirak et. mekte idiler, Merasimin bu safhala- rını takiben askeri kıtalar, Birinci Kordonu takiben Atatürk heykeline kadar gitmişler ve heykel önünden gecerek yerlerine dönmüşlerdir. Saat 11,30 da da İzmir vilâyet ve kazalarının, parti teşekküllerinin ve Halkevlerinin mümessillerinden mü- rekkep bir heyet Karşıyakaya gide. rek ora Halkevi mensuplarının da iştirakile Atatürkün ennesinin kabri ne çelerik koymuslardır. Burada söy lenen hararetli bir nutukla Atatürk ile annesinin ve istiklâl harbinin a. #iz şehitlerinin ruhları tâziz ve tak. dis edilmiş, kahraman orduya sayg! ve bağlık tezahürleri yapılmıştır. Manisanın kurtuluşu Manisa, 9 (A.A.) — Manisanın kurtuluşunun on yedinci yildönümü dün parlak bir surette kutlulanmış. tır, ARAR © kimanyada Propaganda Nazırı Goeböls'in Sovyetlerle Yapılan ademi tecavüz misakına ve Hitlerin takip et. tiği harp siyasetine muhalif olduğu haber veriliyor. Goehels harbin bir müddet daha tehiri çünkü Stalihden korkmaktadır. taraftarıdır, Bu yüzden Goering ile araları açılmıştır. Ve yine bu sebepten Göcbels beş kişilik harp meclisine âza yapılmamıştır. ” Hitler harbe başlamadan dahilde Nazi partisi içinde radikal bir temizlik yapmıştır. Partinin bugünkü siyasetine muhalif olanlardan 1000 kişi öldürülmüştür. Bunlardan 70 - 80 i parti şefleri dir. Bu tasfiye işini Gestapo reisi Himler, Münih- ten idare etmiştir. Bu temizlik bilhassa Viyana ve Pragda çok zalimane olmuştur. Avusturya ve Çe- koslovakyada partiden ihraç edilenlerin sayısı 8,000 i bulmuştur. N G sinan; ne karar vermiştir. tan, Romanya ve Yugosla İÇYÜZÜ Macaristanda bir Nazi rejim tesisini temi. Çünkü, son zamanlarda Macaris- arasında hissedilen ya- kanlığın müşterek bir misak akdine müncer olması ihtimali kuvvetlenmiş ve bu ihtimal Hitleri telâsa düşürmüştür. Bunun üzerine Ribhentrop, Polonyada harp bitinelye kadar Orta Avrupa ve Balkanlarda bir blok teşekkülüne mâni olmak üzere Macaristanı taz. yika başlamıştır. Berline giden Macar Hariciye Na. zırının avdetinde Budapeştede bir Nazi rejimi kurul. ması ihtimali kuvvetlidir. : # Sovyet Rusya, Fransa ve İngilteredeki tebaasını geri çekiyor. Polonya hududuna tekrar asker gönderiyor. İtalyada muhtelif işlerin ve servis- lerin başına yerleştirilen Alman mütehassısları memleketlerine dönüyorlar. Bugünlerde yeni sür- prizler bekliyebiliriz. FELEK Üç Balıkçı! Yazan: B. FELEK ir çabuk telâşlanır dostumun, beklenmedik ziyaretiyle bö. kâm oldum. Bugünkü hava içinde kendilerini kaybedip muhitinden ay- rılarak âli mesail âlemine uçanlar- danbiri olan bu dostum : bana kaşla. nı çatık, şapkası usul hilâfına arkaya atılmış ve alnı açık, elinde o günün yirmi sekiz defa açıla kapana yıp. ranmış gazetelerinden mürekkep bir perişan tomar, kolunda: — Gitme; dur! gi Çengelli bir kalın baston, ayaklarım. da namuslu bir müflis gibi rengi kaçmış kunduralar, sırtında mesuli- © yet kadar hafif bir ceketle geldi. ş — Merhaba Felek! Sen şiir bilir misin? “Felekte baht utansın binasip.... Alt tarafını ben tamamlı — w Erbabı himmetten!,, — Hah! Ben de bunlardan biriyim kuzum! Şu dünyanın gidişatını öyle bir dikiz ediyorum ki; bilmem be- nim kadar bu işi incelemiş var mı? Şimdi dinle bes Polonyanın ha. * lini nasıl buluyorsun? — Kahramanca harp ediyorlar. — Öyle ya! Lâkin Lehlerin akı. beti ne olacak? — Canım bu işlerde şunun akiheti, bunun akıbeti diye ayrı ayrı akıbet. ler araştırmıya gelmez. Bu İş demok- rasilerle mihver devletlerinin karşi- lıklı akıbeti mevzu olan bir harptir. — İyi amma, Varşovayı tahliye et. mişler! N — Ederler: 1914 te Parisi de tah. liye etmişlerdi. Belçika bir haftada işgal edilmiş; Romanya da galiba on beş gün dayanabilmişti Lâkin dört sene sonra o harbin tasfiyesi yapılır. ken bu işgaller lehte değil, müstevli mağlübun zimmetine kaydedildi. — İyi amma Lehler bekliyehilir mi? — Her şey gibi harp te bir plâna, bir hesaba bağlıdır. Bekler mi, bek- lemez mi diye değil nasıl muvaffak foluruz diye düşünmek gerektir. Her İyiğitin bir pilâv yiyişi var. Sana bit fıkra anlatayım. Doğruluğunu da pek garanti mem.) Münih konferansına gittikleri za. man bir aralık Her Hitler, Sinyor © Mussolini ve Mister Chamberlain küçük bir göl kenarında balık tutmı. ya çıkmışlar. Her Hitler, elindeki ol- tayı suya vurmuş, kamışı göle sokup bulandırmış, savurmuş, sallamış fa- kat bir türlü balık tutamamış. Sinyor Mussolini mihver arkada. şına: ede. böyle tutulur! Demiş ve kollarmı sıvayip elini ğ suya sokmuş, bir iki denemeden son. ra bir balık yakalamış, oynar oynar elinde tutarak: i “— İşte! Diye övünürken balık e. linden fırlamış ve tekrar suya dal. mış. Bu sefer Hitler ile Mussolini Bu zat balık avı meraklısı olmakla maruftur, çıkarmış, doldurmuş, yakmış. Göğüs cebinden mendilini çekmiş, burnunu silmiş. Üstüne "oturduğu iskemlenin dört ayağı da yerde mi diye denemiş ve düzeltmiş. Bütün bu hareketler esnasında berikiler merak ve sabır- sızlıklarından çatlıyorlarmış. Nihayet bir iki defa da çubuğunu çekip dumanını havaya üfledikten sonra yan cebinden çıkardığı bir ka. şıkla gölün suyunu kasık kaşık ho. şaltmıya başlamış. — Kıyak şey? — Evet! Belki geç, belki güç am. ma en emin yol, suyu kurutup balığı yakalamak değil midir? — Doğru! Fakat balık bekliyenle- rin karnı fazla acıkırsa? — Eyyy! Harp bu! Sünnet düğünü değil kuzum! Sıkıntı da olur, ıkmtı da! < Gümrükte Alman Malları Çıkarılacak Ankara, 9 (TAN) — Gümrüğe gel- miş olan Alman mallarının memle- ketimize ithali hakkında İcra Vekil- leri heyeti yeni bir kararname çıkar. mıştır. ; » — Dostum balık öyle totulmaz, .Chamberlaine bakmışlar. Malüm ya! Gülümsemiş. Cebinden piposcunu