10 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

( Son dakika ) Londra 10 (Sabaha karşı) Rusyada yeni ihtiyat sınıflan silâh altına alınmıştır. Doktorlar, mühendisler ve diğer bazı ihtısas erbabı bugün Moskovada toplanmış ve muntazam kıtalar halinde trenlerle Polonyanın şark hududlarına sevkedilmişlerdir. flnaltınpı vıl eavı • RR07 umhuri İSTANBÜL Son dakika CAĞALOĞLU Varsova UlldlMIIU yil Sayl . OOUf Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 Pazar 10 Eylul 1939 ukavemet diyor Londra 10 (Sabaha karşı) Tokhükumeti şimalî Çindeki Japon etlerinin mühim bir kısmıru Vyet Mongolistan hududuna gönektedir. Şimendiferler bilâfasıla Sovyet hududuna asker taşımaktadırlar. Almanlar, Sar mıntakasında bulunan bütün şehirleri de tahliye ettiler, Majino ve Zigfrid hatları arasındaki Nand ormanı Fransız kuvvetlerinin eline geçti Mareşal Göring'in bitaraflara ihtarı İVUIS1 BYC SftA ODPARTT Ingiltere, 3 sene sürecek harb için tedbirler alıyor Alman parası Holandada geçmiyor, Berlinde gıda maddelerinden başka, kumaş ve ayakkabı gibi eşya da bulunmaz oldu *SWEGQ NİE DAMY Polonyanın kararı eçen ayın ortalarına doğru îstanbuldan ayrılmıştım. Maksadım Rumanya, Polonya ve Almanya üierinden Fıansaya geçmek, oradan da Italya Yunanistan yohle memlekete dönerek dolaştığıra yerler hakkında siyasî bir röportaj serisi hazırlamaktı. Avrupadaki rahatsız vaziyetin öylece devam edemiyçceğini hep biliyorduk. Senelerdenberi müzminleşen çıban şüphesiz yakında patlıyacaktı. Umumî kanaate göre eylulün birinci yansmdan sonrası için bir takım mühim hâdiseler beklememiz icab ediyordu. Bu sıralarda, Avrupa buhranıle doğrudan doğruya alâkadar olan ınem'.eketlerde yapılacak bir tetkik serisınin Cumhuriyet okuyucularım faydalandıracığını düşünmüştüm. Uç gün kaldığım Riimanyada notiarımı tamamladıktan sonra ağustosun on dokuzuncu günü Varşovaya vardım. Ve hemen o gün Hariciye Nezaretine müracaatle seyahatimin hedefıni anlattım. Danzig davasının başlangıcındanberı ^olcnyada sayısı mütemadiyen artan yabancı gazeteciler arasında ilk Türk olarak beni görüyorlardı. Hiçbir zaman unutamıyaçağım samimî bir alâka ile karşılandım. Matbuat müdür müşavin Bocianski ile uzun uzun konusarak bir haftalık bir program hazırladık. Bu müddet zarfmda Polonyanın ikhsadî, siyasî ve kültürel vaziyeti hakkında tetkikler, mülâkatlar yapacak, Alman istekleri karşıAlmanyada vesika ile verilen sında efkârı umumiyenin vazıyetni gazegıda maddeleri teci arkadaşlarla görüşmek ve Danzig'e kadar giderek yerinde bulunmak suretiBerlin 9 (a.a.) îaşe Nazın, buğle tespite çalışacaktım. day, pirinç ve unun bugünden itibaren Programın ikincı günü henüz bitmişti vesika usulüne tâbi tutulmasmı emretmişki Rus Alman anlasmaM 1939 harbmm tir. Nazır, Alman milletinin mühim mikilk müthiş bombası halinde Avrupa ufuk tarda hububat biriktirmiş olması ve bu ları üzeımde gürledi. Eylulün birinci ya senenin rekoltesinin fevkalâde olması sansmdan sonra gelmesi bck'enen buhran yesinde senelerce ekmeksiz kalmıyacağınüç dört haftalık bir acele ile 22 ağustos dan emin olduğunu ilâve etmektedir. akşamı patlak vermişti. Çok üzüntülü bir vaziyette bulunuyordum: Röportajlanma devam edemezdim; çünki postaya verdi£İTıin dördüncü günü İstanbula varacak bir yazı, hâdiselerin yıldırım sür'atile yürüdüğu bu sıralarda bütün kıymetini kavbedecek, Cum Berlin 9 (Hususî) Mareşal Göring Berlinde bir harb fabrikasında mühim bir nutuk irad ederek ezcümle demiştir ki: « Dört haftadan daha kısa bir müddet zarfmda Lehistan seferi ikmal edilmiş bulunacaktır. Bu takdirde garb cephesine 70 fırka nakledeceğiz. Tayyarelerimiz Lehistanda şayanı hayret muvaffakiyetler elde ettiler. İngıliz tayyareleri topraklarımız üzerinde çok yüksekten uçuşlar yaparak propaganda beyannameleri atmışlardır. Iagiliz tayyareleri bir tek bomba attıkları takdirde derhal ayni şekilde mukabele edeceğiz. Almanyanın zorluklarla karşılaştığını iddia edıyorlar. Belki başka memleketler kadar altmımız yoktur, fakat Lehistanın madenlerinden de derhal istifade etmek suretile sıkıntılarımızı izale edeceğiz. İcab ederse banyo elbisesile gezecğiz, fakat mücadelemize devam edeceğiz. İngilterenin abluka siyasetı 1914 te olduğu gibi müessir olmıyacaktır, zira bugün bitaraf komşularımız vardır. Filhakika Rumanya ile Yugoslavya bitaraflıklarını ilân etmiş bulunuyorlar. Bu memleketler bize taarruza kalkıstıklan takdirde bu gibi bir hareketin ne demek olduğunu derhal öğreneceklerdir. Memleketimiz dahilinde yabancı radyolarını dinlemek yasak edildigi cihetle, radyo vasıtasile yapılan İngiliz prcpagandaları da neticesiz kalmaya mahkumdur. Almanya sulha hazırdır, fakat icab ederse, Hitler'in rehperliği altında sonuna kadar harbetmeğe de hazırdır.» Leh Varşovada tayyare hücumlarına karşı sığınaklar hazırlanırken ordusu niçin çekiliyor ? Şark cephesinde ,Tİ ^ Polonyalılar niçin ricWt Seferberliğin ilânı sıralarında Leh şehirlerine asılan afişlerden birisi Maneviyatı çok yüksek olan Polonya kıt*aları, düşmanı evvelce tespit edilen mevzilerde karşılamıya hazırlanmaktadır MUKABİL TAARRUZ BEKLENİYOR Garb cephesinde Fransada Temaslar çoğaldt Paris 9 (Hususî) Havas Ajansı tarafından neşredilen yarıresmî bir tebliğe göre Renle Mozel nehirleri arasında cereyan eden muharebat neticesinde Majino ve Zıgfrıd hatları arasında kâın Nand ormanı kâmilen Fransılzarın eline geçmiştir. Bu suretle Alman Fransız hududu, Fransızlann lehine olarak altı mjl kısalmıştır. Halen Fransızlarla Almanlar arasında temaslar daha fazla çoğalmıştır. Fransız kıtaatı, müstahkem Alman mevkilerinin ilk mevzilerine yalkaşmaktadırlar. Hava kuvvr'eri ordu ile daimî surette teşriki mesai etmektedirler. Fransız tayyareleri ilk defa olarak Zigrnd hattınm fotoğraflarını almaya muvaffak olmuslaıdır. Bu 8ayede Zigfrid hattmdaL Alman istıhkâmlarınm tam piânlan Fransızlann eline geçmiştir. Majir Wf'" J :ıki müstahkem mevkilerin fotcğrcfmı almak üzere Alman tayyareleri tarafından yapılan teşebbüsler akim bırakılmıştır. Bu sabah ı.^şredilen Fransız tebliği, Almanların garb cephesinde muhabere vasıtalannı tahrib ederek ricat etmekte olduklarını bildiriyor. Almanlar Sarre mıntakasında bütün <~hirlerin ahalisini tahliye etmislerdir. Tahliye mmtakası Koblez ve Kolonya şehirlerine kadar imtidad etmektedir. şdiyorlar? Muhtelif nıenbalardan alınan malumat, şark cephesinde Varşova civarında siddetli muharebeler cereyan ettiğini gösteriyor. Leh Devlet merkezi mukavemet etmektedir. Almanların Reszovu aldıkları ve Radomia Poznanı işgal ettikleri bildirilmektedir. Garb cephesinde, Alman topçusunun faaliyeti görülmüstür. Zigfrid ve Majino hatları arasında bulunan düsmanın tuzak tesisatile dolu olan Nand ormanlarımn büjük bir kısmı Fransız kıt'aları tarafından işgal olunmuştur. Tayyareler, Alman toprakları üzerînde keşifler yaprruşlar ve arazinin fotoğrafilerini almıslardır. İngiliz tayyareleri dün de Alman şehirlerine beyannameler atmışlardır. Zigfrid hattınm ileri noktaları üzerinde ihtimamla istıkşafta bulunmaktadır. Henüz yaklaşma ve temas tesisi safhasında bulunulmaktadır ve hiçbir suretle bü yük kuvvetlerle taarruz mevzuubahs olamaz. Bu istihbar ve istikşaf vazifesinin ifasında hücum arabalarınm muzaheretine dayanan piyade ve bilhassa süvari kıtaatı, pek çok hava fotograflan alan keşif tayyarelerinden azamî yardım görmektedır. Majino ve Zigfrid hatlannın arasında meselâ Sarrebouis mıntakasında 20 kilo\Arkası Sa. 5 sütun 3 tel Lehistanda Londra 9 (Hususî) Bükreşten bildirildîğine göre, Polonya ordusu, Alman çevirme hareketinden kurtulmak üzere evvelce tespit edilen plân muci&ince ric'at etmektedir. : Polonya ordusü düşmanı evvelce tespit edilen mevzilerde karşılamaya hazırlanmaktadır. Leh ordusunun maneviyatı fevkalâde yüksektir. Polonya ordulannın bugünlerde mukabil taarruza geçecekleri kuvvetle zannolunuyor. Hava faaliyetlerî Berlin 9 (a.a.) D. N . B. Batı şiVarsova'mn mukavemeti malinden gelen bazı düşman tayyareleri Londra 9 (Hususî) Muhtelif me dün gece Almanyanın batı şimal mıntanabiden alınan habeler, Varşovanın kasına yaklaşmışlardır. el'an sukut etmediğini teyid ediyorîar. Sahil mıntakasında Alman toplan düşVarsova civannda si\"il halkın da işti man tayyarelerine ateş açmış ve tayyarerakile siddetli muharebeler cereyan et ler Hollanda yolile dönmek üzere cenub mektedir. doğusuna doğru çekilmişlerdir. Hiçbir Varşova radyosu, Varşovalılann kan bomba atılmamıştır. Alman avcı tayyarelarınm son damlasına kadar düsmana leri düşmanı Hollanda hududuna kadar. mukavemete karar • erdiklerini bildirmek takib etmişlerdir. Bir İngiliz tayyaresi * düşürülmüştür. Tayyarenin içindeki beş tedir. kişi paıaşütle atlamış ve tevkif edilmişlerdir. Kumaş ve kundura da bulunmuyor Bek, Varşova'dan ayrıldı NADİR NADİ [Arkası Sa. 6 sutun 3 te\ Lehistandan intıbalar Yarım kalan röportaj Buhran sıralarında Varşovada bulunan arkadaşımız Nadir Nadinin notlarını yarın okuyacaksınız. Amsterdam 9 (a.a.) Alman hükumeti tarafından karar altına alınan muhtelif tahdidat şimdıden Alman halkını ehemmiyetle tazyik etmfktedir. İlk günlerde unun vesika usulüne tâbi tutulmıyacağı bildirilmis olmasına rağ men, Berlinde nesredilen resmî bir leb liğde bugünden itibaren unun, buğday ve çavdarın vesika ile verileceği bildirilmektedir. Bundan baska Telegraf gazetesinin Berlin muhabıri kumaş ve kundura mağazalannın bomboş olduğunu ve bu eşyayı ancak hakikaten ihtiyaç mevcud olduğu ispat edıldi^ı takdirde satm almak mümkün bulunduçunu yazıyor. Her taraftan gelen malumat bu tah didatın Alman halkı üzerinde fena bir intiba hasıl ethfri tevid edilmektedir. [Arkası Sa. 6 sutun 1 de} Londra 9 (Hususî) Lehistan Hariciye Nazın Bek, bugün Varşovayı terketmiştir. İngiliz elrisile diğer elçiler de Varşovadan ayrjlmışlardır. Almanlar İşgal edilen yerler Berlin 9 (a.a.) D. N. B. Karpatların şimalinden ilerliyen Alman kıt'aları, bugün Reszov'u almışlar ve Jaroslaw üzerine ilerlemeğe devam eylemekte buhınmuşlardır. Fransız kır'alarının harekâtı Paris 9 (a.a.) Havas ajansı bildiriyor: Ren Mozel cephesinde cereyan eden harekât daha şimdiden Varndt ormanınuı hemen hemen tamamen işgaüne imkân vermiş olmakla beraber ancak geniş ve daha sıkı bir temas teşkil eylemektedir. Bir taraftan Majino hattının gerisine mühim miktarda kıtaat gelerek yerleşirken, diğer taraftan da ilk Fransız kıtaatı ihtiyatla ilerlemekte ve Fransız Alman hududunu bütün noktalarda geçerek Cephe gerisi hududu Londra binalarında infilâka karşı tedbirler alınıyor Berlin 9 (a.a.) D. N. B. bildiriyor. Doğu cephesinde Alman kıtaatınm ilerlemesi sayesinde Almanyanın doğu hududu artık her zaman için kat'î surette emniyet altına alınmış bulunmaktadır. lArkast Sa. 5 sütun 4 tel