10 Eylül 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

SAYI: 903 'Telefon: Başmubarrir.: 20827 — İdare Müdürü: 23300 İstanbul Nuruosmaniye No. 54 3, | SON TELGRAF En Son Telgrafları Ve Haberleri Veren Akşam Gazetesi EYLÖL 1939 Sahib ve Başmuharriri: ETEM İZZET BENİCE Yik: 3 SOVYETLER YENİ SINIFLARI TOPLİYORLAR . Romanya hükümeti Polonyadan ilticası muhtemel askerleri | barındırmak için şimdiden kamplar hazırlamıya başladı — Varşova el'an mukavemet aîmektedır, yeni siperler kazılmıştır, şehir şidddetli bır / Müdafaaya hazırlanmaktadır Şaka değil, harb îBelçılmı uzerınde Yapılıyor ! ancak fennin barikalarına ve iyi hazırlığa, uzun zaman bekliye- bilmek merhalelerine d-ııı B makla elde edilecek vi sonradır. ki piyadenin ııı.—ı. süvarinin kılıcı sen sözü söylü- yecektir. Yazan: ETEM İZZET BENİCE Yıldırım harbi.. tabiri kanaatler ü- | zerinde çok müessir olmuşa benziyor. Zannediliyordu ki, harb ilân edilir e- dilmez Berlinde ve bütün Alman şe- hirlerinde toçüstünde taş bırakılmıya- cak, havadan, karadan gelecek cehen- memi aleş selleri ziha; nardağ Mvları gibi bep: recek. Bilmukâabele Almanlar da boş günde Polonyanın bütün hayat ener. lerini imha, Londra ve Parisi harab e- decekler. Fakat, görülüyor ki bir ey- lülden bugüne kadar henüz ne Folon- | ya ordusu imha edilebilmiş, ne de Ber- linde veya Londra, Pariste sanıldığı gibi bir vaziyet hödis olmuştur. Belki, Günün harb silâhları cehenneme taş sanldir. Fakat, bunların mütekabi yeti yine insanlığın ve maddenin bir Bevi sigortasını teşkil ediyor ve yine bütün bu motör kudretlerini idare et- Mek insanlığın zekü, ruh ve iredesine itaatkâr kalıyor. Bunün içindir ki, ta- raflar henüz biribirlerine girmiş. gırt- Tak gartlağa gelmemiş — bulunuyorlar, Hazırlanıyorlar, tedbirlerini alıyorlar, zekâlarımı işletiyorlar; fennin harika. Jarını yine daha üstün fen harikalarile yenmenin ve çelik kaleler karşısında destani şehamet yaratmanın fırsatla- yanı arıyarlar. Beki harb tekniği tamamile değiş - miştir. Harb ilânımı takib eden topçu bormbardımanı ve onun arkasından pi- yade ve süvari birliklerinin derhal ta- devri geçmiştir. (Deyamı 3 üncü sahifede) Leh ordusu şimdi büyük ittihad | arefesinde bulunmaktadır Şurk cephesindeki Cephelerde, bilhassa şark cep - hosinde vaziyet kat'i safhaya gir- Mek üzeredir. Şimdiye kadar mu- harebe ede ede çekilmiş olan Po - Konva ordusu artik Vistül hattında Belgrad 10 (Hususi) — Varşo- vanın bilhassa şimal ve cenubugar- bi varoşlarında şiddetli sokak mu- harebeleri devam etmektedir. Leh ordusu ve şehir halkı barikadlar arkasında di ı şehre sokmü- mak için — nevmidane bir surette çarpışmaktadırlar. Almanlar şim- diye kadar Varşovayı — tamamen sarmış vaziyette değillerdir. Polon- yalıların ric'at hatları henüz açik- tır. Bununla beraber şehrin daha uzun müddet mukavemet edemi- anlaş: aktadır. gündüz Alman top- yeceği tına alınmıştı büyük yanşgınlar çıkmıştır. Halk ve asker itfaiye ile beraber, bir taraf- tan da yangınları söndürmeğe ça- lışmaktadır. Şehir cehennemi bir manzara — arzetmektedir. Bütün merdane mukavemetlere rTağmen şehrin sukutu anbean beklenmek- tedir. SEFARETHANLER VARSOVADAN AYRILIYOR Londra 10 (A.A.) — İstihbayet nezaretinin bildirdiğine göre, bir kaç ecnebi sefaret heyeti ve bu a- rada İngiltere sefareti Varşova - dan ayrılmıştır. Polonya Hariciye nezareti de hükümet — merkezin! terketmiştir. BÜTÜN ŞEHİR HALKI MÜDAFAAYA HAZIRLANIYOR Varşova 10 (ALA.) — Pat ajansı Varşovanın müdafaasını hazırla - mağa devam ettiğini bildirmek - tedir. Bir yandan bomba yağmuru | altında sivil ahali yeni kurbanlar verirken, bir yandan da bütün halk #aaliyetle şehrin müdafaasını ha- zırlamaktadır. Varşovanın şarkın- Bir Framsız mecmuası Hitlerin Sigirid hatlına endişe ile bakışımı yöyle tasvir daki kenar mahallelerde birkaç kilametre uzunluğunda — stperler kazılmıştır. Diğer cihetten cep- helerde vaziyet hissedilir derecede| değişmemiştir. — Polonya kıt'ları Slovakya istikametinde geri çe - kilmektedirler. SÖVYETLER YENİ SINIFLARI ÇAĞIRIYORLAR man - Leh harbinin gittikce geniş ve tehditkâr bir mahiyet alması ü-! zerine Sovyet hükümeti memle - ketin bundan sonraki müdafaası - ı nın takviyesi zımnında bazı sınıf- ların kısmen silâh altına ahınmasm- ' na karar vermiştir. Kızılordunun ihtiyatları aşafıdaki mıntakalarda TAM AAA Polonyalı'arın ric'ati üzerine Romanya yeni tedbirler aldı Belgrad 10 (Hususi) — | Romanya hükümeti, Polon- yadaki muharebelerin son ıuıivrlî üıı*rim—i müştür. Vi kuu bekle ) harebenin ne netice — ve- receği malüm olmamakla beraber, Polonyanın — Al- man — ordusu rafından temamile istilâsı takdirinde, Romanyaya iltica edecek Leh kıtalarının ne suzetle kabul edileceği mühim bir mesele teşkil etmektedii aükümet şimdiden yine ihtiyati bir tedbir olarak bi'yük kamplar vücuda ge- tirmektedir. Hududa gele- cek Polonyalılar silâhların- dan tecrid edildikten sonra, neticeye intizaren bu kamp- lara sevkedileceklerdir. İa- şe hususunda da - tedbirler alınmaktadır. silâh altına alınmaktadırlar: “Okranya, beyaz Rusya, Lenin - Krad, Moskova, Kalinin ve Orelin askeri mıntakaları. ( Diğer Telgraflar 3 üncü Sayfamızdadır ) L karar verdi Kamaranın dünkü toplantısında verilen bu karar ıttifaka yakındır 19 ÇAA)— Avam kamarası | verilecek e- l | | | Ottavı | Kratın Bazı muhalifler; kendi şahsi alarını söylemişler ise de fırkaları nas mina idarei kelâm . etmemişlerdir. vabi arızayı tasvip etmiştir. Bu tasvib Alma: Avam kamarasının ı Adliye Nazıri Bay Lafsinle — Pransız Kanadanın vermiş | Kanadalılar naman lüyerek he u bu karar dikkate şayan bir itti- | yecanlı bir nutuk irsd etmiş ve Kanada ti sk ile ittib z Püyeki par- | ,,, bagiltere arasında mevcud olâcı haf e günü Tweed Mw edilmiş olan nutku hiçbir muhalif rey vermeksizin tasvib | etmiştir. Bu cevab, ayni zamanda hem nutku, hem de Almanyaya karşı açmış olduğu mücadelede İngiltere ile sıkı Kuki rabıtalar ileri sürerek Kanada için b insızlığından bahsetmiştir. Bay Lafainte Kanadanın harbe gir« mekten başka bir suretle hareket ed bir teşriki mesai yapılma: miyeceğini, günkü Kanadal den Başvekilin beyanatını demozanik mücsseselerin miştir. nin mevzut bahsolduğunu süylemiştir. Bay King tx ibin ehemmiyetini öğleden sonraki celsenin başlangcın- | da izah etmiştir. Mumalileyh hüküme- Hükümet, muhaliflerle de hemfikir olarak halihazırda azkeri mükellefi - yeti ihdas etmek 1 vermiş de tin harb halinin resmen ilâni için muk-| gildir. Maanalih Kanada, harbe yal tazi tedbirleri ittihaz edeceğini ilğve | nız Büyük Britanya imparatorluğu « etmistir. zasından olduğu için değil, Hitlerizm TERLE ÜŞ vi v gea Ka yi Resmi Tebliğler: Garbde Almanlar mu- kavemete Geçtiler Fransızlar bir taarruzdan sonra mühim bir Arazi parçası daha ele geçirdiler Paris 10 ((A.A.) — 9 tarihli ves- mi tebliğ: Düşman bütün cephede muka- ezmenin müstacel bir zeruret oldu Bunu anladığı için hörbe girmeğe Tar vermiştir. bir arazi parası işgal etmekliğimiz imkânını vermiştir. Moskova 10 (ALA.) — *Tas> Ab Almanların harekâtı durdurmuş vemet etmektedir. Düsmanın muh- telif ve mevzif mukabil taarruz larda bulunduğu bildirilmektedir. Düşman topçu kuvvetleri faali- yettedir. Gündüz. — düşman takib tayyarelerinin müdahalesine rağ- | harekâtı esas itibarile durdurduk- sen vaziyet mevziine girmiş bulunmaktadır. Varşovanın şiddetle müdafaası Po-| lonya ordusuna daha bir müddet | vakit kazandıracaktır (Devanu 3 üncü sahilede) * oldukları hakkında bir haber | ları ve Varşovada kendisine tâbi | haberlere burada itimad edilme - Paris 10 (Hususi) — Amerikan Kkaynaklarından gelen bir haberde, Almanların Lehistandaki askeri Ezelden ihtikâr Gazeteler yazdılar, durdülar: Ev - velce 90 kuruşa olan Urfa yağı, bir | haflada 125 kuruşa çıkmış.. Hükümet | €n elddi şeklide, ihtikârla mücadeleye başladığını resmen bildirdi. Geniş bir nefes aldık. Bir kilecuk - ekka da de- Hi - yağ 125 kuruş. Makikaten pa- halıdır. Türkiye de, bir ziraal memle- | keti olduğu halde.. Fakal, evvelki akşam, fakirhanede bu meseleler konuşulurken, bizim ba yan cemabları şayam dikkat — birşey söyledi: — Masmafih, dedi, bizim bakkal tyi adammış.. Kat'iyyen ihtikira sapma- d Flatları arttırmadı.. — İyi adammış, dedim, Cevab verdi: — Harb Kâkırdıları çıkmadan evvel Ge 125 kuruştu. şimdi de. Bu içe ne buyürülür?. İhtikâra, e- ıeuıı başlamış ve alışmış olanlar hak- , acaba me gibi müamele yapıla- bu ııı Belediye İktmad Müdürlüğü, bakkalın adresini öğrenmek Tüzu: görürse, sorsun, söyliyeylm. Fakat, 125 kuruş fiat ihlikâr telâkki edilmiyorsa © başka. .» bir hükümet kurmak ve bu hükü- | metle istediği şekilde sulh akdet- İ mek üzere bulunduğu hakkınylaki Semplon ekspresi bu sabah intizama girdi mektedir. Almanların Polonyada kndilerine tâbi bir hükümet tesis (Devamı 3 üncü sahifede) Bugün gelen yolcular arasında da Serplon ekspresi evvelki gün mun- tazam seferlerine başlamış ve bu sa- bah ilk Semplon ekspresi — İstanbula gelmiştir. Bu sabah gelen yokular arasında, | ingiltereden başlıyarak bütün Avru- fatile dolaşan Irakın gesi miralay Hümid Nüsret de vardır. Bu zat müşahedele- | rini bir muharririmize şüyle anlatmış- tari «— Bülün İngilterede kanasi şudur Ki Polonyalıların geri çekilmesi mun- de yapılmakta işeti olmalıdır. Çünkü Lehlile- hları neriye çektikleri belli 'olonya şimdiye kadar en çok | Şarklı birçok yolcular var 50 - 60 bin kişi zayetmiş veya esir vermiştir. Halbuki geride tek kurşun sıkmamış daha 3,5 milyon süngülük bir Küvvet vardır. Polonyalılar gimdi ta- Arruz sahasını mütemadiyen daralt - mak suretile ileride Almanlara yapa - cakları savletin tesirini çoğaltırış o- Jacaklardır. Polanyalılar şimdi sağ ve mol cenah tehlikelerini bertaraf etmiş- lerdir. Gaye cepheyi mümkün merte- be etek cephe> haline getirmektedir. Garbda İngiliz kıt'aları mütemadi - | yen Frantaya akmakt: rTekât geceleri cereyan etn cephesinde harbin urun süreceğini tah- min ediyorum. Ekspresle Vişide bulunan İstanbul Hcaret odası reisi ” Mithat Nemli ile (Devamı 3 ümcü sahifede) Kuvvetlerimizin biri tarafından vıvılın p.ırlılı bir taarruz mühim men tayyarelerimiz keşiflerine de- vam etmişlerdir. ÇERÇEVE Sakarvayı taklid ediniz! iyen ve çerçeveleyecek olan bu tarih içinde yaptığımız — ve yapacaklarımız — bir sonsuz derlandır, anlatmakla bitmez. Misilsiz müdafsalarımızı — çerçeveleyen zaat tarihimize gelince, enda bir Plevne, bir Çanakkale, bir Sakarya, idare mere cek şehnamelerden. Milli benlik duygusunun aptalca öğünme insiyakından uzağım ben. Fukat yeryüzünde TTürkten başka hiçbir millet, zaaf tarihi içinde, şu göslerdiğim Üç misalden daha ulvisine malik değikdir. Su dakikada, büyük ordu kısımlarile gerilerde toplanırken küçük kıt'alar we sivil balka Varşovayı müdafaa ettirmekte olun Lehliler, Türklerin Sakaryas Bını ve Fransızların (Marne) ini hazırlamalı. Leh kuvvetlerinin büyük kısımları zedelenmemiş olabilir, Lehliler ilmi bir aekerlik zaruretile geniş toprak parçaların: şimdilik bırakmakta | miyebilir. Fakat unutmamak lâzmdır ki nefer yerine dayanışıyla, bir günde 80000 ölü kaydeden Mam m: geniş manevra sabaları olduğu halde yalnız millt | katlamılmış birer harikulüde fedakârlık. Türk atları Vistülde suiçmeğe Geldiği gün Leh istiklâli kurtulacak Enki bir halk garkısında ba sözleri söyliyen Lehlilerdir. Ggüvenen şanlı Leh ordusunu tarih, bugün bir. Sakarya bıraktı. Lehliler bu imtihan sualine, Sakaryanın enles - bir etmeli Sakarya gerilerde Çak zvemeti, ürklere bu kadar bele aklidile NECİB FAZIL KISAKÜREK Kuvvet tarihimiz malüm. Ezelle ebed arası, şanlı taarruzlarımızı çerçeveles ll kezini düşürmek için yapılan hücumlara karyı, şerefini bütün insanlığı ihya ede- ve rühl prestij bakımından İ karşısında | İ Ingılız tayyarelerıleçarpışma 'Kanada harbe girmiye