5 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

In (Başı 1 incide) bildirildiğine göre, Ajax İngiliz kruvazörü, Alman Olinda şilebini Riogrande açıklarında batırmış, ge. minin tayfasmı esir etmiştir, Bu tayfa Santgerald İngiliz vapuru ile Möntevideoya sevkolunmuştur. Almanlar, Aresundun cenubi mah- reci ile büyük Balt ve Deutsehe “Bucht önünde mayın barajları vücu- de getirmişlerdir. Öresun'un cenu- buna dökülen Alman mayınların ilk kurbanı Yunan bandıralı Kesti vapuru olmuştur. 20 kişi olan tayfa, vapur batarken denize atlamışlar ve bir İsveçli kılavuz gemisi tarafın. dan kâmilen kurtarılmışlardır, Tay» fa bir Finlandiya vapuruna aktarma edilmiştir. Batan Kosti vapuru Le- nihgrad'dan Anvers'e gidiyordu. k* - Nevyork'dan bildirildiğine göre, âlk harp esiri kadın, dün akşam Nev- york limanında bulunmakta olan Georgie adındaki İngiliz gemisinde hapsedilmiştir. Almanlara İhtar l İngiliz tayyareleri, dün gece Al man toprakları üzerinde (o uçmuşlar ve Alman milletine hitaben altı milyon beyanname atmışlardır. Tay« yareler, hiç bir yerde Alman kuv - 'vetlerine rastlamamışlardır. “İngil - trenin Alman milletine ihtarı” baş. olağını taşıyan bu £ beyannamelerde #öyle denilmektedir: “Alnanlar, Almanya hükümeti neticesi» Bi bildiği helde İngiltereyi soğukkürlılıkin ve bile bile harbe sürüklemiştir. Almanrs, dünyayı 1914 den daha büyük bir felikete ç #ürükliyecektir. Mitler, sulh emelleri böt- İediğine dair dünyaya, teminat wereniylir, Pakat, bu £ sahtedir, Hitler, geçen erlülde de, İn hiçbir arazi tale - binde btikinmiyacağır.” demişti, Hiçbir hükümet tebaasını bu kadar vah! lerle ölüme sevketmemiştir. Bu tamamile Tüzumsuzdur. Çünkü Al omariyarın ne arazisi, ne de heklerı tehdit edilmiştir, Hiçbir hükümet, Rhin rıntaka. — sanın bekrer İşgaline, Anşlusa ve Södetler şintakasınin İlhakina mâni olmamişter. Ne İngiltere, ne de başka bir devlet Aİ manyaya Alman olmeyani milletlerin Mâlini etmediği müddetçe mümsre: r. Almanyanın bütün talepleri, lsrı müddetçe leaf edilebilecek- | ti. Roosevelt, sizi gerefli bir sulha davet etti Hükümetiniz, bu daveti İcabul edeceği | “yerde sizi kitele ve kazanmcapıtın ümit edemediğiniz bir harbin fecaatlerine mah- küm etti, Hakikat, urun seneler sizden saklandı ve Alman düşüncesi bir tahaşşüt kampına “hapsedilmiş gibi susmağı icbar edildi, AL man milletine esrşi hiçbir bürumelimiz yoktur, Nazi sansürü uzun bir harbe düyanacak Yasıtalardan mahrum bulunduğunuzu slz- den sakladı. İftisn ariferinde bulu sunuz. Bizİm ve müttefiklerimizin mez İrisan, silâh ve yiyetek vardır. Soruna kadar gitmeğe rımız azm; » Dürbelerden sarzılmıyacak kedar kuvv: Miyiz. Nefesimiz tükenmelen sizi tamami le mahvedecek vaziyetteyiz. Şimdi ve her saatte sulh İstemek hakkına maliksiniz. Bir de sulkü ümit ediyoruz ve sulh taraf- #artile herhangi bir Alman hü- sulhü imza etmeğe hazırız.” nda hükümeti, bitaraflığını © temin için, yabancı tayyarelerin Fe- lemenk toprakları üzerinden uçma- ması İçin tedbirler almıştır. * Avustralya, Yeni Zelânda ve Ka. nada Kara kuvvetleri seferber edil- mişlerdir. Kanadada yüz bin kişi si. lâh altına alınmıştır. Eden, bu sabah Dominyonlar ne. — zaretinde vazifesine başlamıştır. —— — — ——— Sütunlarında kalmamalı, İlk, orta, İlse, fakülte ve her türlü okul Jar için öğretmen" yetiştiren - eski adımca yayallim mektepleri olan - okullarda. Bütün içtima! teşekkilllerde, mesleki kurumlarda, spor klüplerinde, hattâ Çocuk Esirgeme, Kizilay, şu ve bu teşekküllerde. Bendeköşklerimizde, Bendökonaklarımız- da, Bendehanelerimizde bu dersleri okut- malıyız. Sınavdan geçirmeliyiz. İkmale kalmalıyız. Sıfr almalıyız. Kernelerimiz- 'de yeri bulunmalı, Söz araruzda bu deri- lere pek muhtacız. Uzaktan örnekler ge- #rmeğe ne lüzum var? “zam, Etikete uygun b lapalı yazdım koyverdim. Bir mwsşeret mevzau bu biçim mi yazılmalı? Ne yapa- bım? Cahillik, cahillik demişler buna, Hepinize selâm ederim. Yeni nazır, harp kabinesi azası bunmamakla beraber, Dominyonlar hükümetlerini her zaman © vaziyet hakkında malümattar edebilmek i - çin Edenin harp kabinesinin bazi top lantılarına iştirakini mümkün kıla - cak tedbirler ittihaz olunmuştur. İngilterede Tedbirler Sabahleyin erkenden Londra lima- nını ve merkez ve şimali şarki kont- luklarını ihtiva eden geniş bir mın- takada hava tehlikesi ilân edilmiş” tir. İlk defa olarak saat 2.30 dadü- dükler çalmağa başlamıştır. Muah- haren istihbarat Nazırı, hava tehli- kesinin hüviyetleri tayin edilmemiş olan'bir takım tayyarelerin geçmesi üzerine Uân edilmiş olduğunu beyan etmiştir. İngilizlerin avcı tayyareleri derhal yola çıkarılmış ve bunlar ge- çen tayyarelerin hüviyetini tayin et- mişlerdir, Bunun üzerine bir tayyare hücumunun mevzuu bahsolmadığı anlaşılmıştır. Neticede "tehlike atla- tılmıştır.,, işareti verilmiştir. | Amirallik dairesi, Firth of Forth Bo- Bazından geçecek olan bütün gemile- rin Bass Bock'tan geşmeleri icap e deceğini tamim etmiştir. Cenuptan geçecek olan gemilerin uğrıyacakla- rı zarar ve ziyan kendilerine ait ola- caktır, İngiliz gemilerinin kaçakçılık yapmalarına mâni olmak için de ted- birler alınmıştır. İstihbarat Nezareti, Süveyş Kana- lında seyrisefainin düşman harekâtı yüzünden sekteye uğramaması için icap eden tedbirlerin ittihaz edildiği ni: bildirmektedir. Ziraat Nazırı, inşe maddeleri istihsal ai östtermek üzere İngilterenin her tara- fında fasliyete #eçmış olan harp riraai komitesi icrn retsliğine “tayin “edilmiştir. Pasit müdsfsaya mensup olan sivil me- murlârla ordunun, donanmanın ve hava kuvvetlerinin sivil memurları seferber e- dilmiştir. Londrada, bütün tiyatro ve si- kapanmıştır. Ticaret Nezareti, tüccarlar da da- hil olduğu halde bütün İngilizlerin düşmanlarla muamelede bulunmala- rını menetmiştir. Düşman tâbiri, düş man memleketinde bulunan bütün tacirlere, ticaret (o müesseselerine, merkezi düşman memleketinde bülü- nan müesseselerin diğer memleket- lerdeki şubelerine ve bir düşman memleketin kanunlarına göre teşek- kül etmiş olan bütün müesseselere şamildir, “—. Bilhassa düşman memlekete tedi. yata bulunmak, sermaye veya hisse senetleri göndermek veyahut düşma- nın para tedarik etmesine medar ola» bileseek muameleler yapmak ,mem- nudur, A Düşman memlekete itcarf bir İş hakkında muhabere etmek arzusun- da bulunan kimseler, yazacaklârı mektupları açık olarak “düşmanla ticaret,, servisi bürosuna tevdi etme- ğe mecburdurlar, Bu gibi mektuplar, bitaraf bir memeleketteki herhangi bir mutavassıta gönderilebilir, mek- tup sahibi bu muhaberenin esbabı mücibesini “düşmanla ticaret., servi- sine bildirmek mecburiyetindedir. neralar © Ermniyetle — kullanabileceğiniz Londra Borsası şimdilik kapalı kalacaktır, Gazetelere Göre Kaim mmm mmm my Londra, 4 (A.A.) — Gasetelerin| başmukaleleri, O Hitlerizmin tahribi lüzumunda ısrar etmektedirler, Ti- mes gazetesi diyor ki: “Almanyanın hudutsuz salâhiyet- lere sahip diktatörü, İngiliz ve Fran. sız milletlerine kendisine mukave- met ekmekten ve kendisini yere sor- mekten başka takip edebilecek bir yol bırakmamıştır. Hitlerİzm, İngiltere ve £ Fransayı serfüru etmek ve Avrupada hürri yet ışığının sönmesine cevaz vermek zarureti karşısında bırakmış idi, Bu- gün biz, Almanyanın ziramdârlari ile mücâdele ediyoruz. Biz, onların Alman ismini lekeliyen siyasetlerine karşı harp ediyoruz. İngiliz diploma- sisinin rehberi sulhtür. İngiliz silâhlarına ve müttefikle - rin zaferine de sulh rehber olacaktır. Bu harbin gayesi, Avrupada nizamı, terakkiyi ve vahdeti tesis etmek ol- masma ve muallâk mesailin ve inti. kam hissinin tesiri altında halleğil - mesi olmamasına binaen Hitlerizmin derhal ve müebbeden Avrupa müna. sebatı haricine atılması elzem dir.,, Daily Mall, diyor ki: “Biz, harbe Hitleri ve rejimin! or. tadan kaldımağa karar vermiş olarak giriyoruz. İngiliz milletinin Alman milletine karşı kini yoktur. Fakat büyük bir milletin fena hizbin kur. Barr” “#örmekten mütevel - lit ıstırabı vardır.? © * Paris, 4 (A.A) — Petit Parislen yazıyor: £ “Bütün dünya, kararmı (vermiştir. Daha şimdiden milyonlarca insan, Hitlerin adını telâffuz ederken deh- şet içinde kalmaktadırlar. Eğer o, bu şerefi istemiş idiyse, ona nâil olmuş- tur ve olacektır.,, Le Journal, diyor ki: “Bu sefer mevzuu bahsolan mese- Ye, Danzig değildir. Silâhlarınızı ebe- diyen kırmaktır. Sulhü fethetmek is. tediğimizden ve bunu ancak silâhla- rımız yapabileceğinden, kuvvetimiz namağlğptur., Varşova, 4 (A.A.) — Gazeteler, İn- giltere ve Fransa tarafından Alman- yaya ilân edilmiş olan harbin ehem- miyetini tebarüz ettirmektedirler, Gazeta Polska diyor ki: “Bugünkü gün, Hitlerin bizi bir “yıldırım harbi,, ile imha edeceği ve müttefiklerimiz bize yardım etme- İden evvel bizi teslim olmağa mecbur eyliyeceği suretinde beslömekte ol- duğu vehmi tahrip etmiştir. Express Poranny, diyor ki: “Harbin müsebbibi olan müerlmin ce zalandırılması anı, müttefik milletler ordularının muzafferiyeti ile birlik- te hulul edecektir.,, TAN gilizler AlmanFilosunu ngiliz Transatlantiği Athenia Torpillendi | İTALYANIN VAZİYET Belli Deği (Başı 1 inelde) tarzda mütalealarla makalelerini bi. tirmektedir; “İtalya, ikinci bir Versallles'dan doğacak yeni bir vaziyetin Avrupa da vücut bulmaması içi Avrupanın kurtuluşuna yardım edecektir.,, Bu neşriyata rağmen, İtalyanın vaziyeti henüz kati olarak tavazzuh etmiş addedilmiyor. Amerika ve Rusya Amerika hükümeti, bitaraflığını yarın ilân edecek ve bitaraflık kanu» Bunun tatbikine de ayni zamanda geçilecektir. Sovyet Rusyaya gelince; harpte bitaraflığını muhafaza edeceği tah- min edilmektedir. Londranın diple- matik mahfillerinde söylediğine gö- re, Polonyânın Moskova sefiri, Al manyanın Leh topraklarım istilâ et tiğini ve Almanya ile Lehistan ara- $ında harp hali mevcut olduğunu Sovyet hükümetine bildirmiştir. Sov yet hükümetinin bitaraflığını muha- faza edeceği ayni mahfellerde söy- lenmektedir. Binaenaleyh, Sovyetler Birliği, her iki tarafa da yiyecek ve malzeme satâcaktır. Diğer taraftan Moskova radyosu dün sabah, Alman - Sovyet paktın. dan bahsederken şunları söylemiş tir: “Bu pakt ticaret ve dostluk © saslarına bağlıdır. Boğazlara Türk- lerden daha iyi muhafız, bir bek. çi olamaz. Türkiye, Almanya veya Almanyanın dostu herhangi bir devlet tarafından tecavüze uğradı. ğı takdirde bu muahede keenlem- yekün hükmünde kalacaktır” , Diğer Memleketlerde İspanyanın . henüz sarih bir vazi- yet almadığı bildirilmektedir. Belçika Kralı bir emri yevmi flo ordunun başkumandanlığını deruhte ettiğini bildirmiştir. Yugoslavya Başvekili gazetelere verdiği bir tebliğde, Yugoslavyanın bitaraflığı muhafazaya karar verdiği vi, İtalyanın bitaraflığı Balkanlarda sulhü temine yardım edeceğini ve Balkanlardaki sulhün diğer memle- ketlere misal olabileceğini söylemiş, Balkân memleketlerinin büyük fır- tınadan sonra doğan sulh güneşinden istifadeye devam edeceklerini bildir- miştir. Röyterin Bükreş muhebiri, Ro - manyanın bitaraf kalacağını bildir mekte ve Solyadan gelen bir habere İ göre Bulguristanın da tam bir bita - raflık muhafaza edeceğini ilâve ey - lemektedir. Kahireden bildirildiğine göre Ka- hire Almen sefarethanesi âzalarına da pasaportları verilmiştir. Brezilya, Norveç, Japonya, Finlân- diya, İsveç, Arjantin, İrlanda hükü- metleri bitaraf kalacaklarını ilin et- mişlerdir. Danla Erke — bitaraf kalmıya ve Kongedy Drogdenderbybet Boğazları metha- line mayin dökmiye karar vermiştir. İrlanda hükümeti, bütün İrlanda va- purlarının 3 renkli İrlanda bayrağını | | mmmmumuumau > Şeker Hastalığı Olanlarla Fazla Şişmanlıktan Şikâyet Edenlere: KANZUK GLÜTEN Bütün tanınmış Eczane, Ecza depoları ve büyük bakkaliyelerden: KANZUK GLÜTEN EKMEĞİ - KANZUK GLÜTEN GEVREĞİ (Biscottes) - KANZUK GLÜTEN MAKARNASI - KANZUK GLÜTEN ŞEHRİYESİ - KANZUK GLÜTEN PİRİNCİ - KANZUK GLÜTEN FİYONGOSU - KANZUK GLÜTEN KUSKUSU Çeşitlerini İsteyiniz. Kanzuk Glüten Müstahzarları, Fazla Şişmanlığa İstidadı Olanlar İçin En Mükemmel Rejim Mü Bomb 5-9-939 aladı Polonyalılar Taaruza Geçti (Başı 1 incide) lerin şunlar olduğunu bildiriyor: Skiermlevler civarında kğin Bekmezev'e 11 bomba düşmüştür. Birçok kimseler öl- müş Ye yaralanmıştır. Kaczka'ya 3 bomba düşmüştür. 2 ağır, 2 hafi? yaralı vardır. Varşovaya 20 kilometrelik mesafede bu- İunan Blotaya 12 bomba düşmüştür. Gar- ka 6 bomba dilsmüştür. Warşovaya 2 ki- lometrelik mesafede bulunan Kepaya 2 bomba düşmüştür. Tizelenaya 3 bomba düşmüş, 2 kişi ağır surette yaralanmıştır. Garvolin mmlskasında kâin Karvance, Przylek ve Leokadjada 6 kişi ölmüştür. Oslek köyü elvarına 18 bomba düşmüs, birkaç çocuk ölmüştür. Valka - Ostravada 2 çocuk ölmüştür. Stavaek kasabasının ot- laklarına 14 bomba İsabet etmiştir. Zavis- zaya 3 bamba düşmüştür. Cegielmaya 4 bomba düşmüştür. Bir ölü, 3 yaralı var- dır. Almanların Tebliği 4 Bugünkü harekât hakkında Alman tebliği şudur: “Alman kıtaları, Graudenz'in cenubumda Neuburg'u ele geçirmişlerdir. Şiddatli bir muhasebeden sonra, Alman kitaları, Şarki Prusya hududunun almışlardır. Almanlar, diğer taraftan, Krakovinin cenubu garbisine otuz beş ki- İlometre mesafede Vadovice'yi zapletmiş- lerdir.” . * Havas ajansının muhabiri, bugün Otwocka'da çocuk hastanesini ziya - re etmiştir. Varşovaya takriben 20 kilomet - relik mesafede bulunan bu sayfiye mahalli, geçen cuma günü bombardı- man edilmişti. Tayyarelerden atılan bombalardan biri hastanenin 2 met. re ilerisine düşmüş ve binayı hemen kâmilen tahrip etmiştir. Enkaz ara. w ——in tanesinin ki ür haline gelen cesedi bulunabilmiştir. 25 çocuk ile 5 hastabakıcı kadın yaralanmıştır. * Vaşington, 4 (A.A. 2 Hariciye Nezareti, Amerikanın Varşova sefa- retinden bir telgraf almıştır. Bunda tonleln'deki ikametgühinin üzerine altı bomba attığı bildirilmiştir. Kim- se yaralanmamıştır. Hariciye Neza- reti, bu hususta ne şekilde teşebbüs yapılması lâzım geleceğini tetkik et- mektedir. Beck'in Nutku e ör ir Polonya Hariciye Nazırı (o Beck, dün akşam radyoda bir nutuk söyle. miş, Almanyanın istilâ O hareketine karşı girişilen büyük İstiklâl müca - delesini anlatarak şöyle demiştir: “Askerlerimizin o başkumandan AMAN taşımalarına karar vermiştir. Muha- berata sansür koymuştur. * İsveç hükümeti, Almanyadaki Leh men- faatlerini ve Fransadaki Alman menfaat- lerini himaye etmeği deruhte etmiştir. A- merika hükümeti de Almanyadaki Fran- sz ve İngiliz menfaatlerini, Zondradaki İsviçre sefüreti İngilteredeki Alman men- fatlerini muhufaza etmeği kabul etmiş- lerdir, Umumi Depo: İNGİLİZ KANZUK ECZANESİ - Beyoğlu, İSTANBUL Istanbul perakende satış yeri: Bahçekapı Zaman İtriyat deposu. İZMİR Acentamız TÜRK ECZA DEPOSUDUR. cenubunda * Uluva'yı! bir Alman tayyaresinin sefirin kons | D: Mareşal Smigiy Rydzin emri altında bir dakika tereddüt etmeksizin mü » tearrıza kahramanca karşı koyduğu ve bütün milletin beşeriyetin en ip. tidai kanunlarmı ayaklar altına alan hava bombardımanlâarı karşısında a» zim ve cesaretli hattı (o hareketinin ılmadığı şu anda.nebiz nede tefiklerimiz hayal inkisarına uğ. ramış değiliz. * Warşovadaki İngiliz büyük elçisi matbuâta şu beyanatta bulunmuş - tur: “Yaşadığımız an tarihi ve drama. tiktir. Memleketinizin ve memleke. timle birleşen Fransanın kuvvetleri mutaarrıza karşı koyuyorlar. Harbin safahatı ne olursa olsun, gayretleri miz muzaffer bir sulhle taçlanacak » tır. Adalet ve normal münasebetler tekrar cari olacaktır. İstikbale iti » matla bakmak icabeder. Davamızın iyi olduğunu bilerek zulme, taarru - iza ve itisaflara karşı mücadele edi- yoruz.,, yank İğ ŞEN Benzinli Tren Çankırı, (TAN) — Avrupaya sipa- FİŞ edilen benzinle müteharrik mo- törlü trenler yakında gelecektir. İki vagondan ibaret olan ve santte sek- sen kilometre süratli yol alan bu trenlerden biri hergün Ankara— Karabük arasında işliyecektir. ANKARA RADYOSU Türkiye Radyosu Ankara Radyosu Dalga Uzunluğu 1699 m. O 183 Kes 120 Kw. TAG Im 15195 Kes 20 Kw. TAP $l70m. HsA Kes 20 Kw. *SALI 5.9.939 1230 Program, 1249 Türk müziği: (0- kuyan: Müzeyyen Senar, Çalanlar: Vecihe I, Cevdet Kazan, Komal Niyazi Sey- bun): 1 — Zeki Arif; Moye şarkı (Açıldı bahçede güller), 2 — Falze: Nikriz şarkı (Gönül ne için ateşlere yansın), 3 — Hel Wrküsü çElveda dost deli gönül), 4 — Halk türküsü (Şahane gözler), 8 — Halk türküsü (A Fadimem haydi senle kaça- bm), © — Halk türküsü (Kar oğlanın da- varı), 1300 Memleket sant ayarı, ajans ve meteoroloji haberleri, 18.15 - 14.00 Df0- zik Çicarişık program). 19.00 Program, 19.06 Müzik (Hafif mü- zik - PL), 1930 Türk müziği (Halk tür“ küleri, saz eserleri), 20.15 Konuşma, 2030 Memleket #ant eyarı, ajans ve meteorolo- ii haberleri, 2050 Türk müziği: Ankara Radyosu küme #es ve saz heyeti, 21.30 Ko- nuşma, 2143 Neşeli plâklar « R. 2150 Müzik (Bir solis), 22.00 Müzik (Radyo örkesiram) Konser takdimi Heli Bedi Yönetken, İ — Mozart: Figaronun düğü- nü operasının üvertirü, 2 — Boteldiser Le Cslife de Bazdad oporasınım uvertürü, 3 — Borodine: 4. cü Senfoni, 4 — Kodaly: Ma- roşek dansları, 23.00 Son ajana haberleri, ziraat, esham ve, tahvilât, kambiyo-nukut böraast' (flat), 7820 Müzik (Cazband « P1), 20.38 - 24.00 Yarınki progra, ——— e KAYIP: Üsküdar malmüdürlü - ünden aldığım maaşa alt 2634 nu- İ maralı cüzdan kaybolmuştur. Hük - mü yoktur. Emekli malâl Hayrettin. Müstahzarları piyasaya çıktı. larıdır. Vücudu Besler Fakat Şişmanlık Yapmaz.