6 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TELEFON: TELGRAF: TAN. İSTANBUL BEŞİNCİ YIL — No. 1473 5 KURUŞ Caddesi 102 24310. 24318. 24819 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ TAN ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. 38 Polonya Tayyaresi Dün Berlin Üzerinde Dolaştı Garp Cephesinde Tahkimat |»7 d0 Ve Hazırlık Yapılıyor Sovyetler Yeniden Bazı Sınıfları Silâh Altına Almaya Karar Verdiler 'Frensıı Mebusları da Cepheye Gidiyorlar - İtalya Arnavutlukta Draç ve Avlonya Limanlarını Kapattı Londra, 5 (Hususi) — Bugün öğleden sonra bir İngiliz ge- misi ile iki Alman gemisi batırılmıştır. Alman gemileri 4500 tonluk Olender ile 693 tonluk Frikson vapurlarıdır. Bü- Türkiyenin - Vaziveti Ne Olacak? Yazan: M. Zekeriya SERTEL Bütün Türk karilerinin merakla halle çalıştıkları sual budur: Dünya Yeni bir cihan harbine girmiş bulu . huyor. Biz de bir takım taahhütlerle azı devletlere bağlı bulunuyoruz. füttefiklerimiz olan devletler de düşmanları ile harp halindedirler. U şartlar içinde bizim vaziyetimiz he olacak? Türkiye müttefiklerinin &rkasından harbe — girecek midir? Oksa İtalya gibi bitaraf kalabile - tek midir? , Bu sualin cevabını verebilmek i- fin evvelâ hükümetin noktai nazarı. n_l bilmeğe ihtiyaç vardır. Hüküme - 'N ne düşündüğünü kati olarak bi. ek mevkide değiliz, Fakat şimdiye adar takip edilen siyasetten hükü- Metin tuttuğu yolu şu suretle for- TMüle edebiliriz: Türkiye ancak iki"şartın tahakku. halinde harbe girmiye mecbur olabilir: 1 — Hudutlarımıza, hak ve men- faatlerimize doğrudan doğruya bir *cavüz vuku bulduğu takdirde; 2 — Müttefiklerimizle yaptığımız Snlaşmalar icabı olarak taahhütleri. Mizi ifa etmek mecburiyetinde kal- Üğımız takdirde, Bizce bu iki ihtimalden biri tahak. ük etmedikçe Türkiyenin harbe gir- Mesine bir sebep ve lüzum yoktür. /-Bu formüle nazaran vaziyeti tet. ik edersek yukarda sorduğumuz su- âle vazıh bir cevap verebiliriz 1 — Türkiye henüz harp saha- Sından çok uzaktadır. Harbin Türk Udutlarına gelebilmesi için Balkan- arın geçilmesi veyahut Akdenizde Statüko ve emniyetin boözulması.lâ. Zimdır. Halbüki Almanya şimdiki halde 9lonyada meşguldür. Fransız ve İn- Biliz. kuvvetleri de garp cephesinde ÜYyük bir taarruz için hazırlıklarını ümamlamaktadır. Almanya, garp “ephesinden rahatsız edilmemek Şara tiyle, Polonyadaki harbi ancak beş 3ti ayda bitirebilir. Garp cephesin- 1:'1 Yapılacak kuvvetli tazyiki hafif. tmek için Küvvetlerinin 'bir kısmı- 9raya nakle mecbündl (Sonu Sa: tün tayfalar kurtarılmıştır. — İngiliz gemisinin adı — Bosniadır ve 2400 tonluktur. Tayfalar Norveçliler ta « rafından kurtarılmışlardır. — Yalnız biri maktul düşmüştür. Athenia vapurundan kurtarılan. rinde yaralı ve hasta olanlar Glas « kovda hastanelere yatırılmışlardır. Yolcular tahtelbahiri bizzat gördük- lerini söylemişlerdir. Lord Stanhop bugün Lordlar Ka- marasında Athenia'nın bir tahtelba. hir tarafından torpillenmiş olduğu. nun muhakkak bulunduğunu söyle . miş ve büuralarda suların gayet derin olması yüzünden mayin koy - mak imkânının mevcut olmadığını, sonra İngiltere ticaretinin devamını istediğini bildirmiş ve zayiatın ta - mamiyle henüz tesbit edilemediğini anlatmıştır. a Alman tebliğleri. İngiliz hava kuvvetlerinin dün Kiel ile Vilhelms. hafen'e karşı yaptığı — taarruzdan bahsetmekte ve bu taarruzun Al . manyaya hiç bir zarar vermediğini söyliyerek beş İngiliz tayyaresinin düşürüldüğünü iddia etmektedir. Halbuki bu taarruz son — derece fena hava şartları içinde yapıldığı halde iki Alman saffıharp gemisine isabet vukubulduğu ve bu iki gemi- min hasara uğradığı tesbit edilmiş - fir. 4/5 eylül gecesi İngiliz tayyarele- ri Ruhr üzerinde uçarak Alman mil- letine hitaben 3 milyondan fazla be- yanname atmıştır. Düşman tayyare- (Sonu Sa: 6, Sü: 5) L ssa İnla Almanlar, Polonyada Yeni Muvaffakıyetler Elde Ettiklerini İddia Ediyorlar Alman Tayyareleri Leh Topraklarına Yangın Bombalarile Zehirli Şeker ve Sigaralar Atıyorlar Londra, 5 (Hususi) — Almanya - Polonya arasındaki mu- harebe her cephede bütün şiddetile devam etmektedir. Alman tayyareleri dün de bombardıman etmiş olup birçok ölü ve yaralı vardır. Bu arada bomba- lardan biri Praga mahallesinin şar- * kındaki istasyonda duran — Kızılhaç işaretli üç trenin yanında bir izci yardım barakasına isabet etmiştir. YasmaLalam Hinlrr ganulr nl a tamaci mak üzere yirmi otuz kişi kadar ya-: ralanmıştır. Lodz civarında Zdunskavola kili- sesinin üstüne bir bomba düşmüştür. Bir papasla dua etmekte bulunan ba- zı kimseler yaralanmıştır. Baby-Szamosin mıntakasında bir yolcu treni bombardıman edilmiştir. 15 kadar ölü vardır. Piotrkov'da 30 kişi ölmüştür. Kut- noda 100 kişi ölmüş, 100 kişiden faz- la yaralanmıştır. Havas ajansının Varşova muhabi- rinin bildirdiğine göre, bu sabah çok uzaklardan top sesleri işitiliyordu. Danzigden bildirildiğine göre ser- best şehirdeki Polonya - devletine, Polonya resmi müesseselerine vesai- reye ait servet, 4 eylül tarihli bir e- Mmirname ile müsadere edilmiş ve bir devlet komiserinin kontroluna tevdi edilmiştir. Varşovadan alınan haberlere gö- re 38 Leh tayyaresi Berlin üzerinde istikşaf yapmışlardır. Danimarka hükümeti meçhul bir tayyarenin birden Danimarka lima- nını bombardıman etmesi üzerine tahkikata girişmiştir. Yangın Bombaları Gerek Polonyanın Londra elçisi, (Sonu Sa: 6, Sü: 1) Polonyanın muühtelif mıntakalarını BUGÜNKÜ VAZİYET Amerika, Ispanya ile: Yugoslavya, Bitaraf Kalıyorlar HARP iki hede de htelif LA ' —- üust X;aivAt.us'roi LOW Yade BOVAR, keprd'n N LUBLİN. ATOVIG Fen . 'KDA_K.OV'&» c a8 tn y el" NM TAçov SOVYET PPP PT el Polonya - Almanya arasındaki muharebede iki tarafın taarruz istikametlerini gösteren harita, elçika htolif taraf sahalarda ilerle- şartlar içinde devam etmekte- dir. Almanya — Lehistan hu. dudunda 1914 te gördüğümüz açık harp vuku buluyor. Fran. sa — Almanya hududunda 1939 senesine mahsus şartlar içinde harp başlamıştır. Lehistan — Almanya hududu üzerinde Ma- gino ve Sigfrid hatlarına benzer hatlar bulunmadığı için iki ta. raf biribiriyle doğrudan doğruya temas ederek dövüşmekte, faka! garp cephesinde buna mü il hâdisal vuku bul PY NS SEBEBİ iki taraf muharip kuüvvet- lerinin biribiriyle temas imkânı bul dır. Bu t ne zaman başlıyacağını tahmin et- mek müşküldür. Buna mukabil iki tarafın hava kuvvetleri faa. liyet halindedir. İngiliz istikşaf tayyareleri Almanya üzerinde bir kere daha uçarak milyonlar. ca beyanname atmış ve bir mu- kavemete. uğramadan vazifesini mış ve Atlantiğe devriye ge- meler kaydetmekte iseler de mileri: yollamıştır. Polonyalıların koöridorda dahi ; n : KANADA Seferberlik tedbirleri muannidane mukavemet göster. a AT almıştır. Diğer Amerika dev- dikleri, diğer sahalarda her Al- letleri bitaraflıklarını ilân et- man ilerlemesine mukabil hare- mişlerdir. ketlerde bulunarak - mukave- metlerinin şiddetini arttırdıkla- rı kaydedilmektedir. ALMANLAR Lehistan şehirlerin. de ardı arası kesilmiyen sürek- li bombardımanlarla halkı ted- hiş etmeğe çalışmakta iseler de muvaffak olamamaktadırlar. Po- lonya halkı, kurtuluş dâvası uğ- runda bütün vasıtalarile çalış. maktadırlar. AMERİKA Birleşik Cümhuriyet- leri bitaraflığını ilân için bir beyannameyi Reisicümhur Ro- osevelt dün imzalamıştır. Bun- AVRUPADA Yugoslavya ve İs- panya bitaraflıklarını resmen ilân etmişlerdir. Romanya, Ma. caristan ile bir ademi tecavüz paktı imzalamak için teşebbüsü. nü yenilemekte, Bulgaristanda bitaraflık lehinde neşriyat yapıl- maktadır. SOVYETLER DE Bir kaç sınıfı si. lâh altına çağırmışlardır. İtalya hükümeti henüz vaziyetini tas- rih etmemiştir. BELÇİKA Hükümeti bitaraflığını muhafazada Israr etmektedir. dan başka Amerika ile Avrüpa İngiltere hükümeti Belçikanın arasında işleyen Amerikan ge- bitaraflık üzerinde ısrar etmesi- milerini korumak için tedbir al. ni takdir ediyor. yaparak geri dönmüştür. DİĞER taraftan Alman kaynakla- rı İngiliz hava kuvvetlerinin Wilhelmshafen ile Kiel'e karşı yaptıkları taarruzu teyit ediyor, fakat iki Alman saffıharp gemi- sinin hasara uğradığından bâh- setmiyor. İngiliz kaynakları ise bunun üzerinde ısrar etmekte. dirler. BUGÜNÜN en yeni ve dikkate de. ğer haberi Leh tayyarelerinin ' Berlin üzerinde uçtukları habe- ridir. Bu uçuşun bis istikşaf u- çuşu olduğu anlaşılıyor. Polon- ya tayyarelerinin bu hareketle. ri Lehistan kuvvetlerinin yal- nız müdafaa değil, ayni zaman- da taarruz kabiliyetini 'de haiz : olduklarını göstermektedir. LEHİSTAN hududu üzerinde ce- reyan eden muharebelerde iki BEARİRL AD KARA LN KSD EN SON DAKİKA Londra, 5 (Hususi) — Polonyalıların Vistül'e doğru çekilmiş ol- malarından bahseden askeri muharrirler, en kuvvetli mukavemetin Lehler tarafından Vistül'ün şarkında gösterileceği üzerinde birleşi- yorlar. Vistü/'ün şarkında mukavemet en muannidane şekli alabile- cektir. Varşova, 5 (A.A.) — Umumi karargâhın beş numaralı tebliği: Düşman hava kuvvetleri, bütün memlekette taarruzlarına devam etmekte ve şehirleri ve asker kollarını. bombardıman eylemektedir. Polonya hava kuvvetleri Cezechamow ve Radomska mıntakaların- da düşmanın zırhlı müfrezelerini müessir bir tarzda bombardıman etmiştir. Düşmanın 14 tayyaresini düşürdük. Bizim altı tayyaremiz üslerine dönmemiştir. Cenubugarbi cephesinde düşmanın tazyiki Warta-Szezercow-Ka. miensk hattında durdurulmuştur. Poznanya'da sükünet. Gdynia garnizonu şiddetli bir çıkış hareketi yapmış ve düşmandan top, ağır mitralyöz ve esir almıştır. Tan, fevkalâde günlerin devamı müddetince, makinesindeki husust tertibat sayesinde bu sütunda her gün en son dakika gelen haberleri verecektir. Haber olmadığı gün, bu kısım boş kalacaktır. KT çait z a zt