6 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Çarşamba i 6 EYLÜL 19-43 $ TELGRAF: TELEFON: TAN. İSTANBUL BEŞİNCİ YIL — No. 1473 5 KURUŞ M” Caddesi 102 24310. 24318. 24319 IAN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Munllimlerin ve mektep talebesinin en küvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphsnesidir. Çocuğumu se- ven her babanm yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir Sena bulundurunuz. 38 Polonya Tayyaresi Dün Berlin Üzerinde Dolaştı Garp Cephesinde Tahkima Ve Hazırlık Yapılıyor Almanlar, Polonyada Yeni Sovyetler Yeniden Bazı Sınıfları Silâh Altına Almaya Karar Verdiler Fransız Mebusları da Cepheye Gidiyorlar - İtalya Arnavutlukta Draç ve Avlonya Limanlarını Kapattı Londra, 5 (Hususi) — Bugi ün öğleden sonra bir İngiliz ge- misi ile iki Alman gemisi batırılmıştır. Alman gemileri 4500 tonluk Olender ile 693 tonluk Frikson vapurlarıdır. Türkiyenin Vaziveti Ne Olacak? Yazan: M. Zekeriya SERTEL Bütün Türk karilerinin merakla slle çalıştıkları susl budur: Dünya Yeni bir cihan harbine girmiş bulu - Muyor. Biz de bir takım tashhütlerle bazı devletlere bağlı bulunuyoruz. Müttetiklerimiz olan devletler de düşmanları ile harp halindedirler. 'U şartlar içinde bizim vaziyetimiz De olacak? Türkiye müttefiklerinin Skasından harbe girecek midir? Yoksa İtalya gibi bitaraf kalabile - Sk midir? Bu sualin cevabını verebilmek i- ŞİR evvelâ hükümetin noktal nazarı. & bilmeğe ihtiyaç vardır. Hüküme tin ne düşündüğünü kati olarak ,<ek mevkide değiliz. Fakat şimdiye | kadar takip edilen siyasetten hükü:| Metin tuttuğu yolu şu suretle for- Müle edebiliriz: Türkiye ancak iki'şartın tahakku. u halinde harbe girmiye mecbur “Olabilir: I — Hudutlarımıza, hak ve men- İsatlerimize doğrudan doğruya bir tecavüz vuku bulduğu takdirde; 2 — Müttefiklerimizle yaptığımız laşmalar icabı olarak taahhütleri. gizi ila etmek mecburiyetinde kal-| dlğumiz takdirde, , Bizce bu iki ihtimalden biri tahak. Xuk etmedikçe Türkiyenin harbe gir- İesine bir sebep ve lüzum yoktür. Bu formüle nazaran vaziyeti tet. | Sik edersek yukarda sorduğumuz su- | âle vağıh bir cevap verebiliriz 1— Türkiye henüz harp saha. ından çok uzaktadır. Harbin Türk h gelebilmesi için Balkan- | nesi veyahut Akdenizde Matiko ve emniyetin bozulması lâ. Zumdır. Halbuki Almanya şimdiki halde| vlonyada meşguldür. Fransız ve İn- Biliz kuvvetleri de garp cephesinde | “yük bir taarruz için hazırlıklarını | a namılamaktadır. Almanya, garp 8 Phesinden rahatsız edilmemek şar. Vie, Polonyadaki harbi ancak bes) altı yda bitirebilir. Garp cephesin- Sen yapılacak kuvvetli tazyiki hafif. etmek için Kuvvetlerinin bir kismnı- W oraya nakle mecbunafi İdüşürü Bü- tün tayfalar kurtarılmıştır. o İngiliz gemisinin adı o Bosnladır ve 2400 tonluktur. Tayfalar Norveçliler ta « rafından kurtarılmışlardır. o Yalniz) biri maktul düşmüştür. Athenia vapurundan kurtarılan. rinde'yaralı ve hasta olanlar Glas » koyda hastanelere — yatırılmışlardır. Yolcular tahtelbahiri bizzat gördük-| lerini söylemişlerdir. Lord Stanhop bugün Lordlar Ka”| marasında Athenia'nın bir tahtelba. hir tarafından torpillenmiş olduğu. nun muhakkak bulunduğunu söyle miş ve buralarda derin olması yüzünden m sul ın mevcut olmadığın sonra İngiltere ticaretinin devamını istediğini bildirmiş ve za; mamiyle henüz tesbit edilemediğini anlatmış Alman tebliğleri kuvvetlerinin dün Kiel ile Vilhelme. bafen'e karşı yaptığı (o taarruzdan| bahsetmekte ve bu taarruzun Al. manyaya hiç bir zarar vermediğini söyliyerek beş İngiliz tayyaresinin ldüğünü iddia etmektedir. Halbuki bu taarruz son (derece fena hava şartları içinde yapıldığı halde iki Alman saffıharp gemisine isabet vukubulduğu ve bu Iki gemi- nin hasara uğradığı tesbit edilmiş - tir. İngiliz hava | 4/5 eylül gecesi İngiliz tayyarele- ri Ruhr üzerinde uçarak Alman mi) letine hitaben 3 milyondan fazla be- yanname atmıştır. il Muvaffakıyetler Elde Ettiklerini İddia Ediyorlar | Alman Tayyareleri Leh Topraklarına Yangın /Bombalarile Zehirli Şeker ve Sigaralar Atıyorlar Londra, 5 (Hususi) — Almanya - Polonya arasındaki mu- harebe her cephede bütün şiddetile devam etmektedir. Alman tayyareleri dün de bombardıman etmiş olup birçok ölü ve yaralı vardır. Bu arada bomba- lardan biri Praga mahallesinin şar- kındaki istasyonda duran Kızılhaç işaretli üç trenin yanında | bir İzci yardım barakasına isabet etmiştir. mak üzere yirmi otuz kişi kadar ya» ralanmıştır. Lodz civarında Zdunskavola kili- sesinin üstüne bir bomba düşmüştür. Bir papasla dua etmekte bulunan ba. zı kimseler yaralanmiştır. Baby.Szamosin mıntakasında bir Yolcu treni bombardıman edilmiştir. 15 kadar ölü vardır. Piotrkov'da 30 kişi öl 1, Jnoda 100 kişi ölmüş, 100 kişiden faz. Ta yaralanmıştır. avas ajansının Varşova muhebi- rinin bildirdiğine göre, bu sabah çok uzaklardan top sesleri işitiliyordu. Danzigden bildirildiğine göre ser- İbest şehirdeki Polonya ; devletine, Polonya resmi müesseselerine vesat- Teye ait servet, 4 eylül tarihli bir e. mirname ile müsadere edilmiş ve bir devlet komiserinin kontroluna tevdi edilmiştir. Varşovadan alınan haberlere gö- re 38 Leh tayyaresi Berlin üzerinde istikşaf yapmışlardır. Danimarka hükümeti meçhul bir tayyarenin birden Danimarka Uma- mını bombardıman etmesi tahkikala girişmiştir. Yangın Bombaları üzerine Gerek Pölonyanın Londra elçisi, (Sonu Sa: 6, Sü: 1) ; ; ; ; * ş ve yakl $ 0? 7GÜNÜN ; v. ş > Polonyanın muhtelif omıntakalarını an HARP iki cephede de muhtelif şartlar içinde devam etmekte- dir. Almanya — Lehistan hu. dudunda 1914 te gördüğümüz açık harp vuku buluyor. Fran. sa — Almanya hududunda 1939 senesine mahsus şartlar İçinde harp başlamıştır. Lehistan — Almanya hududu üzerinde Ma- gino ve Sigfrid hatlarına benzer hatlar bulunmadığı için iki ta. ral birihiriyle doğrudan doğruya temas ederek dövüşmekte, fakat garp cephesinde buna mümasil hâdiseler vuku bulmamaktadır. SEBEBİ iki taraf muharip kuvvet- lerinin biribiriyle temas imkânı bulamamasıdır. Bu temasın ne zaman haşlıyacağını tahmin el- mek müşküldür. Buna mukabil iki tarafın hava kuvvetle! liyet halindedir. İngiliz istikşaf tayyareleri Almanya üzerinde bir kere daha uçarak milyonlar. ca beyanname atmış ve bir mu- kavemete uğramadan vazifesini yaparak geri dönmüştür. DİĞER taraftan Alman kaynakla» rı İngiliz hava kuvvetlerinin Wilhelmshafen ile Kiel'e karşı ptıkları taarruzu teyit ediyor, Alman saffıkarp gemi- sinin hasara uğradığından bah- setmiyor, İhgiliz kaynakları ise bunun üzerinde ısrar etmekle dirler. V en yeni ve dikkate'de. ğer bâberi Leh tayyarelerinin Berlin üzerinde uçtukları habe- ridir. Bu ucuşun bi istikşaf u- çuşu olduğu anlaşılıyor. Polon- Ya tayyarelerinin bu hareketle. ri Lehistan kuvvetlerinin yal- nız müdafaa değil, ayni zaman- da taarruz kabiliyetini de haiz olduklarını göstermektedir. LEHİSTAN hududu üzerinde ce- reyan eden muharebelerde iki geren Polonya - Almanya arasındaki muharebede iki tarafın taarruz istikametlerini gösteren harita. BUGÜNKÜ VAZİYET merika, Ispanya ile Yugoslavya, Bitaraf Kalıyorlar taraf muhtelif sahalarda ilerle meler kaydetmekte iseler de Polonyalıların koridorda dahi muannidane mukavemet göster. dikleri, diğer sahalarda her'Al- man iletlemesine mukabil hare- ketlerde bulunarak mukave- metlerinin şiddetini arttırdıkla- rı kaydedilmektedir. ALMANLAR Lehistan şehirlerin. de ardı arası kesilmiyen sürek- li bombardımanlarla halkı tod- his etmeğe çalışmakta iseler de muvaffak olamamaktadırlar. Po. lonya halkı, kurtuluş dâvası uğ- runda bütün vasıtalarile çalış. maktadırlar. AMERİKA Birleşik Cümhuriyet- leri bitaraflığını ilân için bir beyannameyi Relsicümhur Ro- osevelt dün imzalamıştır. Bun- dan başka Amerika ile Avrüpa arasında işleyen Amerikan ge- milerini korumak için tedbir al. miş ve Atlantiğe devriye milleri yollamıştır. ge KANADA Seferberlik almıştır. Diğer Amerika dev. letleri bitaraflıklarını ilân et- mişlerdir. AVRUPADA Yugoslavya ve İs- panya bitaraflıklarını resmen ilin etmişlerdir. Romanya, Ma. caristan ile bir ademi tecavüz paklı imzalamak için teşebbüs nü yenilemekte, Bulgaristanda bitaraflık lehinde neşriyat yapıl- maktadır. SOVYETLER DE Bir kaç sınıfı si. lâh altına çağırmışlardır. İtalya hükümeti henüz vaziyetini tas- rih etmemiştir, BELÇİKA Hükümeti bitaraflığını muhafazada israr etmektedir. İngiltere hükümeti Belçikanın bitaraflık üzerinde ısrar etmesi- ni takdir ediyor. tedbirleri eeaakkkkikkneeeeeeeeeeeee eee EN SON DAKİKA Londra, 5 (Hususi Polonyalıların Vistül'e doğru çekilmiş ol- rından bahseden askeri muharrirler; en“kuvvetli mukavemetin Lehler tarafından Vistül'ün şarkında gösterileceği üzerinde birleşi- yorlar.. Vistül'ün şarkında mukavemet en muannidane şekli alabile- cektir. , B(A.A.) — Umumi karargâhm beş numaralı tebliği: n ğa kuvvetleri, bütün memlekette taarruzlarına devam şehirleri ve asker kollarmı-bombardıman eylemektedir a hava kuvvetleri Cezchamow ve Radomska mıntakaların. manın zırhlı müfrezelerini müessir bir tarzda bon mbardıman etmiştir. Düşmanın 14 tayyaresini düşürdük. Bizim altı tayyaremiz üslerine dönmemiştir. Cenubugarbi cephesinde düşmanın tazyiki Warla-Szezercow.Ka. miensk hattında durdurulmuştur. Poznanya'da sükünet Gdynla garnizonu şiddetli bir çıkış hareketi yapmış ve düşmandan top, ağır mitralyöz ve esir almıştır. Tan, fevkalâde günlerin devam müddetince, makinesindeki hususi te: bus nda her gün en son dakika gelen haberleri verecektir. Hisber olmadığı gün, bu karım boş kalacaktır. BREAD BİLEREK İN