6 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Elli Yıl Evvel Ve Bugün Yazan: M. Turhan TAN “Sirasburg şehrinin büyük topal muhbiri” adı ile ve yarısı Fransızca, yarısı Almanen olarak vaktiyle çı - kan bir almanağın 1589 yılına ait nüshasında Avrupa büyük devletle- rinin nüfusları, ordu ve o donanma kuvvetleri hakkında şöyle bir cetvel gördüm: Almanya — Nüfusu 49,422,058 Ordusu: Sulh günlerinde: 516,000 Harp günlerinde: 2,768,000 Donanması; 163 parça gemi — Top sayısı: 757 İngiltere — Nüfusu: (Avrupada) 37,879,285 Müstemlekelerde: 351,870,200 Ordusu; Sulh günlerinde: 140,900 Harp günlerinde: 2,000,000 (mis. temleke askerleriyle beraber) Donanması: 1401 parça gemi Top sayısı; 5413 İtalya — Nüfusu: 30,563,253 Ordusu; Sulh günlerinde: 254,090| Harp günlerinde; 2,672,000 İ Donanması: 193 “parça gemi — "Top sayısı: 968 İ Fransa — Nüfusu: da): 38,348;192 Ordusu: Sulh günlerinde: 572,000 * Hatp günlerinde: 3.400,00 Üniversitede İkmal İmtihanları Üniversitede ikmal imtihanları 25 Eylülde başlıyacaktır. Yalnız İnki. lâp tarihi ikmal öimtihanlarının 18 Eylül Pazartesi günü yapılması ka rarlaştırılmıştır. Bu ırın sebebi talebelerin diğer derslerin imtihan- lrina daha kolay hazırlanabilmele. rini temin etmektir. Edebiyat Fakültesi Dekamı ümit Ongunsu Halkevi talsbe yürdu mü. dürlüğünden istifa etmiştir. Yerine İEdebiyat Fakültesi döçentlerinden | Ali Tevfik Tanoğlu tayin edilmiştir. | avini yözbaş Bota Jitisipi dün ge | Muallim muavinliği imtihanı len bu yolcular rasında bulunmak. ağ Ha ri İnan i i 5 â di ih uğün tedir: Diğer yuledlardayfyodiği TALAS ez Gi ik'Yen Eitimed binesiği altısı transit olarak memleketlerine a YA OE da yapılacaktır. Türkçe ve lisan gru- dönen Iraklı seyyah, biri de Alman- a pu şifahi imtihanları da ayn e Sel Götürdü y enüz askere alınmişken bu - i Bulvadin, (TAN) — Sön yağın e aa valilesiier'yadt ya) AYM Fukültaşli binasında, Beşli yağmurlar, zararlara sebep Olmuştur. | e yısıyle bir kaç gün izin alarak ye-| Y9C9XUr Buradan iki buçuk saat uzaktaki Öz-| en 20 yaşmda bir Alman geneldir llkmekteplerde kayıt burun ve Dişli köylerini seller bas- Almanyada açlık var muameleleri İ mıştır. Özburunda 13 ev, bütün eşya. Yolculardan, Berlinden dönenle-| “İlkmekteplerde kayıt muamelesi siyle beraber seller tarafından sü-İrin anlattıklarına göre, bütün Al--| 18 Eylüldedeğil, 11 Eylülde başlıya- İrüklenip götürülmüştür. İki köyde, | manya hemen hemen aç denecek bir|caktır. İlkmekteplere bu sene 932 iki yüz dönümden fazla arszideki | haldedir. Her tarafta müthiş bir kıt. |doğumlu çocuklar alınacaktır. mahsul mabvolmuştur. Zarar * elli| lik hüküm sürmektedir. 5 - 6 nüfus- o bin liradan çök tahmin olunmakta. |lu bir aile yapacağı çarba için 250) o Eminönü Meydanı Me gram pirinç alabilmek için müşkü.| Sel, iki gün Sürmüş, Bulvadin —| it gekmekie, semt sert teyekkl e-| Mutlaka Yaptırılacak ? ar en iaşe komisyonlarına baş varuj Emirdağ yolu ve bir çok köprüler bo. saaltaree Üekindiktensisink İitodigii | Belediyenin 1.050.000 Jira sar. zulmuş, münakelât durmuştur. Emir fiyle yapacağı yollara talip çıkma. | dığından bu yol inşaatının şimdilik ni alabilmektedir . tehir edilmesine karar verilmiştir. Her an bir hava hücumuna ma- mak ihtim; şünen hali mek otla düşünen RE) ei yiiledi* takılar ELLİ Eminönü meydanının harap bir hal. dalmi bir telâş ve heyecan içindedir. İdarei örfiye larei.ö İde kalmaması için meydan müstakil, gelende ve ç (len ihale edilecektir. er söndürüldüğünden, sokaklar Zi) Meydana sit keşiimame hazırlan: firi karanlık — içinde külmaktadır.| mış 98 küsur bin Hira tahmin edil. Akşam saat 8 den sonra sokağa Çı -| saatir Rirgümin-dn mitmakanasn he kıp dolaşım “yasak edilmiştir. Bü) malacaknz riayet etmeyenler derhal ya. Taksim Stadyomunda kalnnıp hapsedilmektedirler. Gece Maçları Berlinden İstanbula 10 günde geliniyor Dün tam zevalde gelen konvan. Fenerbahçe, Gulatasaray, Şişli, Pe- ranın iştirakiyle Taksim stadında ge ce oynanmak üzere bir turnuva ter- siyonel treni 43 talebe daha getir - miştir. Talebeler yollarda pek fazla sıkıntı çekmişler, Berlinle İstanbul tibi için bu dört klüp mutabık kal. mışlardır. Rasih Fenere Girdi arasındaki mesafeyi muhtelif istas - yonlarda beklemek yüzünden ancak Eski Milli Takım ve Güneş merkez muhacimi Rasih Fransada tahsilde SEMPLON Treni Işlemiyor Dün Gelân Yolcular Almanyada Açlık Başladığını, Halkın Telâşa Düşmüş Bulunduğunu Söylüyorlar PIYASADA Değişiklik Yok Almanyadan: Avizosü Gönderilen: Malların Bedelleri Merkez Bankasınca Ödenecek Dünkü Semplon ekspresi, ancak 2 vagon ve on beş yolcu ile gelmiştir. Bunun sebebi Fransanın bütün trenleri askeri nakliyata tahsis etmiş olmasıdır. Askeri nakliyatın devamı müddetince tren İstanbul ile Milâno arasında işleyecektir. Semplon seferleri © muvakkaten tatil olunmuştur. Bir kaç gündenberi İt lunan Japonyanın Paris Dün piyasada şayanı kayıt bir değişiklik olmamıştır. Ge- len mallar satılmıştır. Alâkadar makamlar ihtikâr yapılan bazı maddeler üzerinde ön günlük piyasa durumuna göre tet- kikala başlamışlardır. Ticaret Vekâletinden gelen . yeni bir emir üzerine pazarlıksız satış kanu-J7 nünün tatbiki için siki bir mücadele . yapılması bildirilmiştir. © Vekâletin D a h I I d e i. Arazöz Yapılacak baş kontrolörlüğü derhal faaliyete Jseçmiştir. Belediyenin sipariş etmiş olduğu kamyon ve arazözlerin son harp va- Bulvadinde 13 Evi ü Belediye de meseleye cl koymuş. ” tur. Piyasada yapılan tahkikat neti. cesinde bazı eşbasın fazla erzak te. darik etmek istemesinden dolayı gi da maddelerinden kısmının fi - yatlarmda yüzde 20 - 30 nisbetinde bir tereffü başladığı © görülmüştür. Bu tereffü mevzuu bahsolan madde. lerin azlığından dolayı değil, sırf ta. lebin çoğalmasından ileri geldiği an. laşılmıştır.. Maamafih Belediye va - ziyet hakkında esâsli tedbirler al» mak üzeredir. ziyeti dolayısiyle gelemiyecekleri an Jaşılmıştır. Halbuki İstanbulun, bil- hassa arszöze olan ihtiyacı son gün. lerde pek fazla hissedilmektedir. Bu. nun için belediye bunların dahilde imal edilip edilemiyeceğini tetkik et. tirmiye karar vermiştir. Bu maksatla dün Vali Lütfi Kırdarın nezdinde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda da. hilde arazöz imelinin en fazla şasi ve pompa tedarikine bağlı olduğu an. İaşılmıştır. Bunların da dahilde imal edilip edilemiyeceğinin tesbitine ka- rar verilmiştir. Bu İşe memur edi. lenler bugün akşama kadar bu hu. sustaki tetkiklerini ikmal ederek ne ticeyi Belediye Reisine bildirecek. lerdir. Yeniden $asi ve pompa imali müm. Kimdi taheinde,, eski şasi ve imal edilecektir. Bunün için İstan- bulda mevcüt hususi atölyelerden bir kaçı, bu işi becerebilecek şekilde tâ. dil edilerek İsaliyete sevkedilecek. tir, (Anavatan - Eylülün birinci günüre O kadar Almanyaya gönderilmiş olan Tür - kiye ihracat mallarının Almanyadan avizosu geldiği takdirde Merkez ban kası bu mallar Kliring hesabından bedellerini ödeyecektir. Almanyaya tavuk ihraç edilece- gine dair verilen haber © asılsızdır | Almanya ile ticaret — anlaşmasının müddeti bitmiş ve yenisi yapılmamış olduğu için ihracata taallük eden ka. nunün dördüncü maddesi mucibince Almanyaya ancak takas imal gönderilebilir. Halbuki Bugün Almanyanın nüfusu 79 mil yon 813,097 dir. Ordusu - harp gün lerinde - yedi milyonu bulmakta, do- hanması üç yüz bin küsur tonilâtoya varmaktadır. İngilterenin anavatan nüfusu 47,260,000 dir. Ordusu harp)” N ş günlerinde dört milyonu, geçecektir. | “Mina gitmekte olan bir arabayı Donanma tonajı 1,582.958 dir. İtal. seller sürüklemiş araba ve hayvan. yanın nüfusu - Habeşistan, Trablus. |lar kaybolmuş, arabacı, ağır yaralı Karp, Arnavutluk hariç - 42,217,000| olarak kurtarılmıştır. , dir. Ordusu sulh günlerinde 560,000 ve harp günlerinde 6,100,000 kişidir. Adliyede Donanma tonajı 580,000 dir. Fransa» nm nüfuyu — Anavatanda — kırk milyon yedi yüz elli bindir. Ordusu sulh günlerinde 585,000, harp sıra - sunda» altı milyondur. Donanması 740,000 tonilâte tutmaktadır. Şu hal de dört büyük Avrupa devleti kendi üz yurtları içinde ve elli yıl zarfında 55 milyon kadar nüfus tezayüdü gös- termekte, fakat buna mukabil ordu mevcutları yüzde yüz yirmi pisbetin- de bir çoğalma tebarüz ettirmekte -| liye ceza, ikişer hâkimli altı asli dir. Donanmalarm da © belirttikleri hukuk mahkemeleri işe başlıyacak- çoğalış hemen hemen bu nisbete ya- | JâTdr. kındır. İ Dün müddelumumi Hikmet Onat Demek oluyor ki insanlar 2 me.) mahkeme reislerini davet ederek deni dünyada — daha çok öldürmek kendileriyle yeni teşkilâta göre ka- ve daha bol ölmek için ziyadeleşiyor. |lem işlerinin nasıl yürütüleceğini tes suretiyle Alman. Sala cidi e elime teğine göre takas muamelesi de ya. pılamıyacaktır. Almanyaya | harbin sonuna kadar doğrudan doğruya sev kiyat imkânı olmadığı gibi o menşe şehadetnamesi verilmesi de şüpheli- dir. İtalya bitaraf kaldığı tskdirde| İtalya kanaliyle Almanyaya sevki -| yat yapılması muhtemeldir. (Hattâ dün İtalya için piyasamızdan yumurt. ta ve çavdar istenilmiştir. - Paket 14 Yaşında Bir Kız yumurta tüccarları bu talebe cevap vermekte tereddüt etmekte ve bU Benzinle Yandı malların Almanyaya © gönderilmesi! Fatihte Hasan Halife mahallesin ihümalinden bahsedilmektedir. de 31 numaralı evde oturan 14 yaşın. Sovyetlerin teklifleri da Azize elindeki benzin şişesinin a. teş alması neticesinele muhtelif yer- Münferit Hökümli Mahkemeler İçin Emir Mahkemelerin tatili dün bitti, Bu. günden İtibaren bütün mahkefneler yete geçeceklerdir. Bugün yeni ul adliye binasın da iki ağirceza, müçtemi hâkimli dört tiçeret, ikişer hükimli sekiz s5. — e Poliste on günde ketedebilmişlerdir, Tale - belerden bir genç şunları anlatmak. tadır. “.- Berlin halkı tamamen harbin aleyhindedir. Hitlerin son harp nut. kunu söylediği U sırada bende bir Tar, Fen de bu neticeyi kolaylaştır - mak kaygusu ile boyuna imha vasıtaları keşfediyor. Ne hazin terakki, ne hazin te râkki? Yeni Polis. Müdürü tahrip ve bit etmiştir. Bir kalem iki münferit mahkemenin işine bakacaktır. Her mahkemede ikişer münferit hâkim - | bulunacaktır. Hâkimlerden birisi tek ra alacağına göre İstanbulda bügün. İ den itibaren bökimi iünferitli on iki idi. Tahsilini*ikmal eden Rasih İstan birisi de çift numara dlan davalara | bakacaktır. Ve her hâkim bir numa. meydanda ve halk içinde bulunu yordum. Nutku dinleyenlerin yüzle. rinde bariz bir o memnuniyetsizlik müşahede ediliyordu. Hattâ bunlar - dan bir çokları nutku yarıda bira - karak savuşup gittiler. & Almanlar harbi kazansalar bile memleketleri nin harap olacağını düşünerek mü - bula dönmüş ve Fenerbahçe klübüne intisap etmiştir. Fenerbahçe birinci takım kalecisi Hüsamettin senelik dilmemesinden muğber olarak klü- bünden istifa etmiş ve istifasını İs. tabul bölgesine bildirmiştir. Histelere ithal e. Almanyadan jthal edilmekte g- lan kışlık manifatura ve mensücata ait hazı maddelerin bir Kısmı yol - sevkedilmemiş bulunduğu için piya. samızda bu eins malların azaltaış ol. duğu söyleniyordu. Sövyet Rusya sanayi müesseseleri bü cins malları larda kalmış, ve bir kısmı da henüz! lerinden yanmıştır. Yaralı Haseki hastanesine kaldırılmıştır. Taşların Altında Kaldı Çamlıcada Muhacir köyünde otu. ran Mehmet, taş naklettiği arabası. nın kırılması neticesinde dökülen en- kazın altında kalmış, her iki ayağı da teessir olmaktadırlar.” Beş gündenberi (o limanımızdan Akdeniz limanlarına hiç bir vapur gitmemiştir. Bittabi bu yüzden Ak. denizdeki © limanlarımıza da deniz yolu ile hiç bir yolcu gitmemiş, yol. cular trenle kara yolunu tereih et - mişlerdir. İzmirden İstanbula hareket eden ezilmiştir. Mehmet cankurtaranla Haydarpaşa Nümüne hastanesine kal | dırılmıştı e çi Müddeiumumiliğe Davet Kars üralığına tayin kılınan ve İstan- bulda bulunan Beyazıt Hâkimi Helgenin âciler Memuriyetimi hukuk ve sekiz ceza mahkemesi fas- liyete geçmiş bulunacaktır. Eski altıncı hukuk mahkemesi ile yeni 11 ve 12 inei münferit hâkimlik- ler merkezde kalacaklar, diğerlerinin hepsi tapuda iş göreceklerdir. Eski İstanbul hâkimlerinin hemen hepsi yeni teşkilâtta hâkimi münferit tayin edilmişlerdir. Bazı özalara da hâki. Türkiyeye satmağa «made oldukla - rını alâkadar tüccarlara bildirmiş - lerdir. Bu teklif tüccarlarıMızca ka- bul edilerek yeni siparişlerin veril mesine başlanmıştır. Bu gibi malla rın ham maddelerini Sovyetler öte İdenberi piyasamızdan almakta idi. İler, Rusların piyasamızm ihtiyacım |Karşılayacaklarını hattâ © istenilen Yine Fenerbahçe birinci futbol ts- kımından Naci Ankara Demirspor Klübüne geçmek üzere klübünde is- Bugün İşe Başlıyor İstanbul Emniyet Müdürlüğüne ta- yin edilen Vali Muavini Muzaffer Akalın dün Ankaradan şehrimize dönmüştür. Emniyet müdür muavin. liğine de eski Beyoğlu kaymakamı Daniş Yurdakul tayin edilmiştir. Muzaffer Akalından boşalan Vali Muavinliğine mülkiye müfettişlerin. Kaerilerimize Bayilerimize den bir zat tayin edilecektir. Muzaffer Akalın bugün yeni vazi- İesini teslim alacaktır, Çankırıda Yeni Bir Cadde Yapılıyor Çankırı, (TAN) -—— Hastaneyi şeh. re bağlıyan Tatlıçay üzerinde büyük beton köprünün inşası bitmiştir. Köprü, çay boyu caddesine naza. ran çok yüksekte yapıldığı cihetle bir nevi asma köprü şeklini almıştır. Bu kusuru İzale etmek için, desi doldurularak seksen santim yük seltilecektir. Bu suretle yol, cadde boyundaki evlerin kapılarının yarısı. na kadar yükselmiş olacak, evlerde kapılarını yüksöltmek zaruretinde kalacaklardır. 3 Bu işler, bir, iki aya kadar bitiril. miş olacaktır. geçen yıl parkelenmiş olsn çay boyu cad- mi münferitlik teklif edilmiştir. Mâ. doludan tayin edilmişlerdir. Hukuk âzalarından Muhittin, sulh hâkimle. rinden Münip te münferit hâkimlik. lere tayin edilmişlerdir. Dün geç vakte kadar Adliye Vekâ. Eğer bu sabaha kadar telgrafla bir rin işe başlamaları biz gün teahhur edecektir, Bu sabah ta bütün reisler müddeiumumilikte toplanarak kalem yapacaklardır. Babasının Parasını Çaldı Karagümrükte oturan Bilâl üvey babası Bekirin: yastığı altından 200 Tirasını çalmıştır. Sultanahmet Sulh birinci ceza hâkimi dün Bilâli tevkif etti. kimi münferitlerin bir kısmı da Ana- leti müddelumumiliğe mahkemelerin işe başlamalarını tebliğ etmemiştir. iş'ar vâki olmazsa münferit hâkimle. işleri etrafında yeniden görüşmeler Tırhan ve Anafarta vapurları dün öğleden sonra limanımıza gelmişler- dir. Limanımızda bulunan © Teofil Gotye vapuru da dün Akdenize ha- İreket etmiştir. Bugün limanımızdan Romanya - nın Daçya vapuru Atina ve İskende- riyeye gitmek üzere Akdenize hare- ket edecektir. Bu vapur beş günden- beri limanımızdan Akdeniz limanla- rına yolcu alan ilk vapur olmakta - dır. Haliçte inşa edilmekte o olan ve geçen halta denize indirilme mera- simi yapılan Batıray denizaltı gemi. mizin inşaatı tatil edildiği hakkında çıkarılan şaylalar asılsızdır. Bu ge- mi zaten Alman teknisyenlerinin nezareti altında Türk işçileri tara - fından inşa edilmektedir ve Türk iş Diğer gazeteler gibi TAN da mevcut kâğıdını idare ile kullanmağa mecburdur. Bu sebeple bütün isteklere ce- vap vermemiz mümkün ola- Naz TAN iade- siz alacakları için ancak sa- tacakları miktarı istemeli. dirler. ziyan olmuş kâğıttır. İadeyi Eylülün onundan itibaren kabul edemiyeceğini >: bü. dirmek mecburiyetinde kal. dığımızdan dolayı karileri. pi ve bayilerimizin bizi |mıktarda zücaciye verebileceklerini de bildirmişlerdir. Sovyetler büyük partilerde yapak ve tiftik paza; larına Eirişmişlerdir. e Evvelki gü bir Sovyet vapuru mühim miktarda çilerinin inşa ettikleri ikinci deni - yaltı gemisidir. Bu itibarla inşasta devam edilmektedir. İnşaatın dur - durulması ihtimali de yoktur. ederiz. yapak ve tiftik götürmüştür. İtalya ve Yunanistanın talepleri ta iye ve Yunanlatandan yumur. ! talepleri artmıştır. Eylülün ilk günü İtalyaya 150 sandık yumurta gönderilmişti. Yeni talepler için he- DÜZ cevap verilmemiştir. Piyasa dur- gun ve fiyatlar düşüktür. e Abbas Geldi Yüksek Beden Terbiyesi Mekte. | binde tahsil etmek üzere Türk Spor Kurumu tarafından Peşteye gönderi. len eski Balkan güreş şampiyonu Abbas iki gün evvel İstanbula gel miştir. Kendisine mühim bir vazife verileceği söylenmektedir. 4 TAKVİM ve HAVA 6 Eylâl 1939 ÇARŞAMBA uncu ay Gün: 30 Hizir: 124 Arabi: 1358 Rumi 1355 Recep; 22 Ağustos; 24 Güneş: SİL — Öğle: 1212 İkindi: 15.50 — Akşam: 18.39 Yata: 2012 — İmedk; BAT Hava Vaziyeti — Yeşilköy meteoroloji istasyonundan #l- nan malümata göre, hava yurdun Trakya, Köoeseli bülgeleri ile Karedeniz ve Orta Anadelurun garp kınımlarında çok bulu Mı ve mevzii yağışlı, Doğu Anadolu böl gesi ile Cenüp Doğusunda açık, diğer böl gelerde bulullu geçmiş, rüzgârlar bütün bölgelerde şimali istikametten, Marmara havzası ile Ezede kuvvetlice, diğer yerler“ de orta kuvvette smişlir. Dün İstanbulda hava bulutu geçmiş rüzgâr elmali ssrkiden saniyede 6 - 8 met- re hizla esmiştir. Sant 14 de havn tezyiki 1019.9 miliber İdi. Sühunet en yüksek 24,5 ve en düşlük 18,2 santiğrat olarak kay- dedilmiştir.
