6 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

6-9-939 BUGÜN İki Harp Arasındaki Fark Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL 914 de harp başladığı zaman, harbin ferdasında derhal hi Tekât başlamış, ordular birbirine gir- miş ve ajanslar bu muharebelere a. it yığın yığın malâmat yermek im- kânını bulmuştu. Bugün ayni manzara ile karşılaş mıyoruz. Bu da bugünkü harbin İcap- larındandır. 1914 harbi, açık bir harpti. Ve bu yüzden ordular derhal birbirlerile temas edebilmişti, Bu- gün ise orduların birbirile temas et. memesi için her şey yapılmış, eski Çin seddini solda sıfır mahiyette bi- raken çelikten sedler inşa edilmiştir. Bu sedleri aşmak, ileriye atılan her taraf için pek pahalıya mal olacağın- dan muharipler, doğrudan doğruya bu sedleri yıkmağa teşebbüs etme- den önce daha başka vasıtalarla bir- birile temasa ve birbirinin kuvvetle. | rini yıpratnağa ve ezmeğe bükıyor- lar, İngiltere, Fransa ve Lehistan hü- kümetleri, milletlerinin tam tasvibi ile harbe girdikleri ve bu milletler yüksek bir dâvayı benimseyerek dâ- larını zafere kavuşturmak istedik- leri için, hasmın dolayısile açacağı harpten korkmuyorlar, Bu milletler, | Almanyanın her hareketinden, h berdar idiler. Hergünün hâdiseleri- ne yakmdan vakıftılar. Ve matbuat anlara her şeyi öğretiyor, mesul hü- kümetler milli meelislerde her me- seleyi izah ediyor ve daima milli iti- mada ve milli birliğe ve beraberliğe güvenerek hareket ediyorlardı. Fa. kat mukabil araf bu vasiyette de ğildi. Halk, gayri mesul bir bükü- metin, hudutsuz bir mutlakiyetin e- mir ve iradesi altında yaşıyor, mat- buat hiçbir hakikati serbest serbest anlatamıyor, halk ancak hükümetin istediği şeyleri öğreniyordu. Bu yüzden harbin ilk safhasında İngiltere ile Fransanın Alman halkı. min Alman halkına hiçbir husumeti bulunmadığmı, fakat nazist hükümet ile dövüşmek ve bu hükümetin teca- vüz siyasetine nihayet vermek üze- re harbe girdiğini bütün Alman mil- letine bildirmek için çalışmış ve İn- giliz teyyareleri milyonlarca beyan- Dameyi Alman toprağına atmağa muvaffak olmuş, bu suretle Alman milletine tecavliz harbinden çekil mek için fırsat verilmiştir. Diğer taraftan İngiliz ve Fransız- lara ait denir, hava ve kara kuvvet- leri hasmı en zayıf noktalarından vurmak için hazırlıklarını tamamla. maktadır, Almanların şimdiki hedefi Lehis- fanı süratle ezmek olduğu için bütün kuvvetlerile Lehlerin üzerine yükle. niyorlarsa da Lehler memleketlerine karşı vuku bulan tecavüzü kahra- manca karşılamakta ve bertaraf et- mek için uğraşmaktadır. Bu cephede barbin kısa süreceği Alman mahafili tarafından ileri rüldüğü halde, bu zannın butlanı da- ha şimdiden tavazzuh etmektedir. Leh milleti, bütün kuvveti ile kur- tuluş harbi yapıyor ve sız müzahereti şüphe yok ki, bu mu- kavemeti kat kat takviye edecek ve barbe yepyeni bir mahiyet verecek- tir. Garp cephesinde mühim harckâ- tın hazırlanmakta olduğu bütün teb- liğlerden anlaşılıyor. Bu mühim ha- rekâtın kendini göstermesi gün me Selesidir. 1914 harbi, Lehistan - Almanya hududunda tekerrür etmektedir. Fa- kat garp cephesinde yapılacak harp, tam mânasile 1939 harbidir. Ve onun için bu har» bilhassa merak ile ta- kip edilecektir. İzmirdeki Vapurlar Geliyor İzmir, 5 (A.A) — Limanımızda| bulunmakta olan Denizyolları vapur- ları yolcu ve yük alarak İstanbula hareket etmişlerdir. rikan Ex. Port - Line'in limanımızda bulun pi Amerik Bunlar Amerikan Gemilerine hükümeti ilân ede- muhafazası Vaşington, 5 (Hususi) — Amerika bugün bir beyanname ile bitaraflığını cektir. Hükümet ticaret gemilerinin için, deniz kuvvetlerini devriye Yy: etmiştir. Harp gemileri Atlântik yolu ü lanacak ve bu suretle mültecileri taşiyan aye edilmiş olacaktır. ir zaruret hâsıl olmadıkça Amerikalıların Avrupaya gitmelerine müsaade edilmiyecek * Vaşington: 5 (A.A) — Reisicümhur Roosevelt A, rasrikanın bitaraflığı hakkındaki beyannameyi bu gün saat 14,10 da imzalamıştır. Japonya da Bitaraf vapur. Tokyo, 5 (Hususi) — Japon Hariciye Nazım Mu- avini, Japonyanın Avrupada başlıyan harbe karşi ademi müdahale siyasetin! takip edeceğini ve yalnız ile meşgul olacağını bildirmiştir. Kabine, Avrupa harbi yüzünden tahaddüs etmiş olan vaziyete karşı koymağa ve bir “ar: tesi,, ihdas etmeğe matuf olan projeyi tasvip et- miştir. u komite, ticaret, kambiyo ve bahri ticaret sa. a takip edilecek siyasete müteallik mühim er tanzimine memur edilecektir. rma komi. Romanya » Macaristan Bükreş, 5 (Husu«i) — Romanya hükümeti, Ma caristan İle bir ademi tecavüz paktı akdetmek için teşebbüşlerini yenileyerek komsuları ile sulh içinde İduğunu tekrarlamıya karar eclisinde Gafenko, Roman süren #ükünete İşaret etmiş ve milletin ağunu kaydettikten sonra demiş. siyaset sahasında muslihr ve bütün komşularımızla | e farm han geçinmek prensipimizde israr etmeğe karar verdik. Bu İtibar. , la hükümet ademi tecavüz yenilemeğe hazırdır.,, tları akdi tekliflerini * Bükreş, 5 (A.A) — Havas: Bundan evvel alınan öbirleri takviye etmek Üzere Romanya, bir çok sınıfları silâh altına davet etmiştir. Yugoslavya Bitaraf Belgrat, B (A.A.) — Yugoslavya'nın bitaraf kala- cağı resmen bildirilmektedir. * Sofya, 5 (A. A.) — Bulgar Ajansı bildiriy: Sofya radyosu, yeni harp münasebe: neşriyatta Bulgaristanın Avrupada kanlı hâdiseler ihtirassız ve kinsiz, fakat sarsılmaz bir barış, ve bü- tün hâdiseleri soğukkanlılıkla karşılamak azim ve ka- rariyle takip etmekte olduğunu bildirmiştir, Radyo, toprak mahsullerini toplamak hususunda Bulgar çifçisine düşen vazifeyi hatırlattıktan sonra, kiyasetli bir barış ve bitaraflık siyaseti içinde birleş- miş olan Bulgaristanın maddi ve kültürel refahı ese. rine soğukkanlılıkla devam etmeğe davet eylemek. tedir, külâtörlerin plyasadan çekmeğe teşabbüs sure. tiyle istifade ettikleri yiyecek maddelerinin bollu- TecavüzEdilmesineManiOlacak ğundan dolayı, Nazırlar Meclisi halkım iaşesini tan- zim elmek ve spekülâtörlerin sulistimailerine mâni olmak maksadiyle tedbirler almıştır. Bu tedbirlere muhelif hareket edenler şiddetle cezalandırılacak. lardır. * 5 (A.A) — Macar Telgraf Ajansı, sa- istan'ın örf Budape: lâhiyettar Macar makamlarının Mn idare ilân ettiğine dair verilen haberli Londra, S(AA)— kümete, İngiltereye tamamiyle 5 (AA) — Si komisere sulh iye Müdiran taraftarı olar hürriyet Fransanın asilâne hareketine hislerini tmiştir. Suriye hükümeti, Fransanın yanında müftehir olduğunu ve Fransanın asilâne hareketini ilâkayıt tasvip ettiğini bildirmiştir. İspanya Bitaraf Burgos, 5 (A.A.) — Franco, İspanyanın bitaraf kalacağına dair tanzim edilen kararna: miştir, * Meksikanın bitaraflığını ilâ harbi insanileştirmeğe edecektir, etmiştir, Meksika matuf her teşebbüse iştirak * Santiago —Şili— 5 (A.A.) — güirre Cerda, Şili'nin edeceğini resmen bildi Relsiçümhur am bir bitarallık iştir. Ar dalkalaği Belçikada Harp Vergileri Brüksel, 5 (A.A.) — Berlinden Bolga Ajansını bilhassa tütün ve alkollü maddeler üzerinden kozanç vergisi alınmasına dair yeni bir harp kararnameşinin metnini dercetmekte: Kararnamede harp yevmiyelerine bir fasıl ayn maktadır. Pazar ve diğer tatil günleri için kabul edilmiş olun munzam ücretler kaldırılmıştır. Cenev umu * 5 (A-A.) — Milletler Cemiyeti kâtipliği, İngiltere hükümetinden gelecek Pazartesi günü başlaması mukarrer bulunan h içtimalarının tehirini teklif eden mıştar. ti u ye ir telgraf ak İran da Bitaraf Tahran, 5 (A.A.) — Pars Ajansı bildiriyor: İran hükümeti aşağıdaki resmi tebii migtir: Avrupada maalesef harbin patladığı şu sırada, İran hükümeti şimdiki ihtilâfta bitaraf kalmak ve bu bite. ratlığımı idame elmek usundaki kararını tebliğ GİRE. ni mms eleme nemi asena HÂDİSELERİN © Almanyada başlamış bulunan harp aleyhtarlığı, mektedir. Atlantiğe Zırhlılar Gönderiyor i  | eaaaaaaaaananeisesezeemesi Vekiller Heyeti Dün de Toplandı 'Ankara, 5 (TAN Muhabirin- den) — Vekiller Heyeti bugün öğleden sonra Başvekâlette bir içtima yapmıştır. Bu arada ha- va taarruzlarına karşı pasif ko- runma talimatnamesi de Heyeti Vekilece tasdik edilmiş ve bu- günden itibaren meriyele gir- miştir. ganaaeaeaeseneeseaeeemeemee aeaşakikeasaamaeeeaemeeei Gizli Nüfus Vakalarında Ceza Ankara 5 (Tan Muhabirinden)— Dahiliye Vekâleti gizli nüfus vaka » larından mesul olanlara hükmolu - nacak para cezaları ile kabahat sa - hipleri hakkında yapılacak tahkikat| ve cezaların tahsil mereline dair bir temimde bul ştur, Vekâlet (o tamiminde, bu gibi hususlarda tereddüde düşülen nok - ları izah en sonra şunları s vakalarının vaktinde ihbar inden mesul olan - ları tasrih eden 107936 (tarih ve| 7654-1737 nüfus Ş. 2 sayılı tamim nüfus kılavuzunun 164 Üncü sayfa sında mündet İdare heyetlerinin buna göre me sulleri tayin etmeleri ve ceza tak » dirinden evvel ihbar ( keyfiyetinde kasdı cürmi olup olmadığını aramak. sızın haksız ve lüzumsuz karar itti hazından içtinap eylemeleri lâzım fdır. İZ — 2576 No. lu kanunun 5 inci mad desinin son fıkrasında, köyünde giz- li nüfus vakası bırakan muhtar ve, ihüyar heyetlerinden, haber alman için ayrı veya gizli kalmış müteaddit ar için toptan dat keyfiyetine kanunda serahat mevcut 6 madığından umumi İça kanunu hü Hası Akti, eder. | 3 — Muhtelif gizli vukuata aft bir defaya mahsus olmak Üzere "Tir cera kanununun 78, 79 uncu mad İdelerine göre ceza takdirinden son ra vine ayn! muhtar ve ihtiyar he veti azalarının köyünde gizli nüfus vakası bıraktıkları o tebeyyün ettiği takdirde son vaziyete nazaran ©eza kanununun bazı maddelerini değiş - tiren 3038 sayılı kanumun 76, 77 inei maddelerine göre kabahat nevinden | meydana çıkan bu ayrı suçlar için 1 azalarının ı muhtelif defa - lecek cezaların yekünu 300 iğ oluncaya kadar verile- bileceği ve geri kalmış diğer mek - m olan ceza imlerine göre muamele ta suçların içtima halinin haddi â. zami cezasma (o hükmolunduğund. bu husus için ayrıca bir ceza tayin) rihinden sonra yeni bir (Omektüme sebebiyet verilecek olursa yeni bir) suç işlenmiş olacağından O tekerrür ahkâmuının tatbik edilmesi icabeder. Macar Başvekili Türkiye Elçisi İle Görüştü Budapeşte, 5 (A. A) — B. Tele| ki, bugün Türkiye orta elçisini kabul etmiş ve harlelye nazırı Csaky ile de uzun uzadıya görüşmüştür. | edilemiyeceği ve ançak hükmün ta.İ3 3 sera FELEK Bu Adam Nereye Gidiyor ? Yazan: B. FELEK B irisini bir çıkmaz sokağa, bir we çuruma, bir sarp dağa doğrul hızlı hızlı gider görürseniz; —Bu adam nereye gidiyor? diyi sorarsınız. Bugün Almanyanın ve daha ve ciz ifade ile Her Hitlerin arkasından herkes soruyor: — Bu adam nereye gidiyor? Avrupanın muazzam üç devlet le muhasama halindedir. Denizden mahsurdur. İtalya hududu müstes « na olmak üzere diğer sınırları bep ya doğrudan doğruya ya dolayısıy! kontrol altındadır. Elinde yalnız beş senedenberi hâ- zırlanmakta olan bir ordusu var, 26 yaşından 35 yaşına kadar olan ihtiyatları, o zamanlar Almanyağ mecburi askerlik ahden memnu ol duğu için talimsizdir. Bütün ümidi Lehistan işgaldı Lâkin 35 milyonluk bir memle hem Alman düşmanı bir memleket ne ile işgal edilir? Ne pahasına bu |; gal idame olunu, 1 Dünya cfkârı umumiyesi bertaraf, Avusturya, Çekoslovakya, gibi x0 raki Almanlaşmış Alman tebaa bertaraf, yüzde yüz Almanlar bile Hitlerin bu hareketinden müştekidir. ler. ş Düşünün bir kere! Viyanada ri hat rahat sütlü kahvesini içmekte 0- lan bir Avusturyalı, Pragda birası çekmekte olan bir Çek ve nihayı Hamburgda şukrut yiyen bi? Alı Hitlerin Danzig © hakkındaki inadı yerini bulacak diye meden yolu birdir. İngiliz Başvekilinin Alm letine hitap eden nutkunda « #i gibi, Hitler kuvvete, tehdide blöfe istinat eden siyaseti ile kendisini hem Almanyayı bir maza sokmuştur, Alman orkünhap edemiyeceğini bildirmiş olmasına bugün için İtalyanın harbe istiral hiç - olmazsa şimdilik .mevzuu b: solmadığına göre bu gidiş hir gidiştir. Milletine dokuz mi , silâh masrafı yüklemiş olan bir şe » fin ne kadar ümitsiz olursa © ols harbi denemesi bir psikoloji za idir. üm Biliyor musunuz bu neye ben siyer: Hani Nasrettin Hoca bir gün göl kenarında bir şey © yapıyormuş da bir geçen sormuş: — Hoca ne yapıyorsun yahu? : — Göle yoğurt mayası karıştırı » yorum. — Ayol sen kaçırdın mı? Göl ma- tutar mı? orada, — Ben de biliyorum tutmıyaca - ğını ya! Lâkin ya bir de tutarsa! Eğer Nasrettin Hocanm OOümldi tahakkuk etmişse Hitlerinki de tar hakkuk edebilir. İzmirde Bir Milyon Zararlık Bir Yangın İzmir, 5 (TAN Muhabirinden) — Akşam saat 19 a doğru Keresteciler içinde Yusuf Kadrinin kutu imalât. nesinde metörün alev slmasilei yangın çıkmış. ateş birdenbire geniş. leyerek civardaki kereste depolarına makta olan bir vapuru da Amerika- ya götürmek üzere tütün yüklemel tedi bu kadarla kalmıyor, bilâkis hergün bir parça daha büyüyor. Meselâ, Hentschen adındaki bü yük bir fabrikanın kapısında, kocaman harilerle yazılmış olan şu cümle okunmuştur: “— Hitler, ve avenesi kahrolsun?!,, Yapılan bütün tahkikata rağmen, bu cümleyi ora- ya yazanın kim olduğu anlaşılamamıştır. Ve alı- nan bütün tedbirlere rağmen, bu vakadan sonrı fabrikanın muhtelif yerlerinde, bu mealde cüm. leler göze carpmıştır. i * Gıda buhranı, bu aleyhtarlığı büsbütün arttırmıştır: Halk arasında dolaşan bir rivayete göre, Potsdam mevkiinde bulunan Alman efradına balina eti yediril. Biraz mübalâğalı görülen bu rivayet, bizzat nağiler tarafından yapılmaktadır. Hattâ onlar bunu gözlerile rördüklerini söyliyerek halkı da iknaa çalışmaktadır. lar, Berlin şehrindeki bazı binaların duvarlarında göze çarpan isyuakâr cümlelerden birisi de şu kelimelerden mürekkeptir. “— Açlık ve harp - Faşizm!” * İtalyada, gayritabii görülen derin ve tuhaf bir sükünet hükümfermadır. Salâhiyettar mahafil, siyasi hareketler hakkında, çok derin bir ketu- miyet muhafaza etmektedir. Yalnız Hitlerin, hâ- lâ Roma ile sıkı temas halinde bulunduğu bilin- mektedir. | sirayet etmiştir. Rüzgârın tesirile bü. yüyen yangın diğer depo ve mağa- zaları da sarmış, tehlikeli bir şekil İ almıştır. İtfaiye askeri yardım iste, miş, müstahkem mevkiin istihkâm | bölüğü gönderilmiştir, Yangın sında 12 kadar dükkânın yıktırılmas | s1 zarureti hasıl olmuş ve bu suretle âteşin yayılmasının önüne gecilmişe tir. Hafız Mehmet, Recep, Şaban, Muammer, Eyüp ve Cemale ait 6 ke» reste deposile Hafız Mustafanın bü. yük kâğıt deposu, Kadıoğlunun tü“ tün deposu tamamen yanmıştır. O cis varda bulunan (o Karanfilzadelerin möble fabrikasının da bir kısmı yan. muştır. Zarar bir milyon liradan faz“ la tahmin edilmektedir. *