3 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ye 2 PENCEREMDEN Ölmeği Bilen Millet Ölmez! Yazan : M. Turhan TAN janslar, Alman ordularının Le. histan içerilerine doğru yürü. mekte olduğunu haber veriyorlar. Lehlilerin mert bir dafaada ve mukavemette dukları da anlaşılıyor. kün değildir. rek— ayaklanan Lebliler, mert ihtilâleilerin çarçabuk teşkil ettikleri milli hükümet yannameyi neşretmişti. “Medeniyet süretinde görünerek hakkaniyet ve adalet muhafızlarını İmha etmekte olan vahşi muamele. lere on bir aydanberi mukavemet etmekteyiz. Muharebede sebat ve devamımız hürriyetmizi ve valanımı zı gasbedenlerin tahakkümünü sars. mış ve kendilerini şaştrtmıştır. Bu netice ise kahramanlarımızın dökü. len kanı ve milletimizin fedakârlık» ları sayesindedir. “Avrupa, istiklâl ve esaret ara. sında kalmıştır ve her memlekette maddi, manevi rahatsızlıklar baş. göstermiştir. Asayiş emniyet ve sulh ancak Lehistan meselesinin adlü in- saf dairesinde tesviye edilmesiyle temin olunabilir. Bununla beraber bizi mukaddes emelimize erdirecek kuvvet, girdiğimiz yolda sebat ct- mekten ibarettir, Milletimiz de bunu bildiği için vatan ve büriyet yolun. da hergün bunca canlar feda ederek ölümü esarete tercih eylediğini ispat etmektedir. “Her gün bin bir misalini gördü. Zilmtiz şu yüksek fedakârlıklar içim teşviklerde bulunmak yezsiz bir ha. rekettir. Milli hükümet yalnız dökü- len her Lehli kanının Lehistan için müutlâka faydalı olmasını İstiyor ve bu maksatla çalışıyor. “Milli hükümet taşımakta olduğu büyük mesuliyelin derecesini tak. dir etmekte olup memleketin istiklâli hâsıl oluncıya kadar vazifesini can. In başla ifa edecektir. Onun iş başın. dan ayrılması için Lehistonda tek bir Leh kalmaması lâzımdır. Şu halde Allahın lütfüne, inayetine da- yanarak muharebede devam edelim. Selâmet, sebattadır!,, Bugün taarruza karşı göğüs ko. yanlar işle yetmiş beş yıl önce va. tanlarını o hürriyete kavuşturmak için topsuz tüfeksiz harp edenlerin istiklâle kavuşmuş çocuklarıdır. ve ölmeyi bilmek onlara babalarından, dedelerinden miras ii ği, A b kalmış bir bilgi, Demek oluyor ki ölmeyi bilen bi milletin ölmiyeceği hakikati bir ke. re daha tecrübe olunuyor. ————— Liman İşçilerinin Paraları Denizbank kara işçilerinin vergi miktarlarını azaltmak için Ankaraya gitmek bahanesile hamallardan iki bin lira aldıkları ve Ankaraya git. meden bu parayı yedikleri müddei- umumiliğe ihbar edilen Denizbank kara işçileri grup âmiri Sait ile mu- avini Bilâl hakkında tahkikata dü 'de devam ediliiştir. Galata, Sirkeci, Sarayburnu ve Beşiktaş gümrük ha. mallarından tam 16 kişi dinlenmiş- tir. Bunların bir çoğu: — Paraları bizden kolbaşları Ra- mazan, Hüseyin çavuş ve Hikmet top ladılar. Saitle Bilâl Ankaraya gidip vefigilerimizi indireceklerdi. Aradan zamanlar geçti. Ankaraya giden ol madığı gibi vergilerimiz de indiril- memiştir, demişlerdir. Müddetumumilik kolbaşları Ra- mazan, Hüseyin Çavuş ve Hikmetin suçlu sıfatile dinlenmesine karar ver. miş vedün kendilerine celpname çıkarmıştır. n r —— imi Bir Memur Tevkif Edildi Meşhut suçlar müddelumumiliği, dün geç vakit zimmetten suçlu Ra- sim isminde bir memur hakkında tevkif kararı almıştır. azim ile mü. bulun- O sarih te. cavüzle bu fedakâr müdafaanm ne. tcesini şimdiden kestirmek müm. Fakat 1863 te —top- suz, tüfeksiz bulunmalarına rağmen! hürriyet ve istiklâl aşkından aldık. ları feyiz İle aslanlar gibi kükreye. yıllarca ve yıllarca muntazam ordulara kor. # koymuşlar ve bütün dünyayı he- yecan içinde bırakmışlardı, Yine o —mücade. lenin en ateşli günlerinde— şu be- Avrupa trenleri yalnız cenup hat- tından seferlerine devam etmekte- dirler. Dün konvansiyonel ve Or- yant Ekspres trenleri yine teahhurla İ gelmişlerdir. 9.30 da gara giren konvansiyonel 120 Türk talebesini daha Almanya. dan memleketimize getirmiştir. Bu talebelerin altı günlük yolculukları büyük müşkülât içerisinde geçmiştir. Almanyadan hareket ani olduğun- dan bunlar arasında 40 kişinin bilet- leri noksan kalmıştır. Hudutların ka- pali olması, Almanyadan doğrudan, doğruya Türkiye için bilet tedarikini imkânsız bırıkmış, ancak Belgrada kadar bilet alınabilmiştir. Oradan bi- letleri yenilemek zarureti olmasına rağmen, Almanyadan ancak yanla- rında 10 mark ile çıkan talebeler bu. na imkân bulamamışlardır. Türk 'konsoloshaneleri memlekete dönmek- te olan bütün vatandaşlarımıza im- kân nisbetinde yardım etmişlerdir. 9,50 de Sirkeciye gelen Oryant eks presle Parlâmentolar konferansında delegelerimizden mebus Şükrü Es. mer şehrimize dönmüştür. Şükrü Bs- mer bir muharririmize demiştir ki: “.— Rusya ile Almanya arasında aktedilmiş olan ademi tecavüz paktı- nı Cenevrede haber aldik. Buraya gelinciye kadar yollarda gazete bu. lamadığımızdan harp haberini Türk hududunda alabildik. Arkadaşları Maarifte Yeni Bir Kız Orta Mektebi Tesis Edildi İstanbul ilk mekteplerinden me- Zün olanların mektepsiz kalmaması. Mı temin için Fer'iye sarayında Ka- bataş lisesine bağlı olmak üzere bir orta mektep daha açılmasına karar verilmiş ve hemen faaliyete geçil. miştir. Bu sene yeni açılan Şehremi- ni orta mektebile Karagümrük muh- telit orta mektebine yalnız erkek ta. lebe alınacaktır. Şimdiye kadar er- kek talebeyi tedris.eden Fatih orta mektebine şimdiden sonra yalnız kız talebe kaydetmesi için emir verilmiş ve mektebin ismi de Fatih kız orta mektebi olarak değiştirilmiştir. Ecnebi Mektepler Kapanmıyor İstanbulda ecnebi ve ekalliyet mek teplerinden bir kısmının tatili faali- yet edecekleri hakkında dünkü gaye. telerden birinin verdiği haber doğru lan bu mekteplerin hiç biri henüz res men böyle bir karar vermemiştir. Üniversite Kadrosu Üniversite profesör ve asistanları- nın kadrosu Maarif Vekâletinden gel miş, ve alâkadar fakültelere tebliğ €- 'dilmiştir. Asistan kadrosu yakında tesbit edilecek ve münhaller belli o- ve tayin hakkı son bir karara göre, doğrudan doğruya üniversite rektö. rüne bırakılmıştır. değildir. Muhtelif milletlere alt o-). lacaktır. Münhal asistanlıklara inha İ mizdan Ahmet İhsan ile General Be- | sim Ömer halen Cenevrededir. İtal. | Ya hududu kapatmadığı takdirde bu- raya gelebileceklerdir. Bugün İsviçre | tamamile izole bir haldedir. Hattâ| Fransa ile telefon muhabereği kesil miştir. Muhaborat hep telgrafla ya- pılmaktadır.,, Hava ve Deniz Yolculuğu | Almanya ile tayyare yolculuğu da dünden itibaren kesilmiştir. Çanakkale ve Karadenizdeki bü- tün iskelelere muntazam vapur So- ferleri yapilmaktadir. Yalnız Akde. nize hiçbir vapur tahrik edilmeiek- te ve Akdenizde kalan vapurlarımız birer birer limanımıza dönmektedir. Akdemizdeki vapurların Istanbula çağrılması üzerine, Mersinden avdzt eden Tırhan vapuru dün İzmire uğ” ramadan limanımıza doğru yoluna devam etmiştir. Seferde bulunan Konya ve Ana- farta vapurları da acele limanımıza dönmektedir. Piyasa Vaziyeti İ Bütün piyasa harp vâziyeti karşı. şında temkinli bulunmak vaziyetine girmiştir. Her türlü zaruri ihtiyaç maddelerinin bol ölmesi hasebi piyasanın gelecek mahsul mevsimine kadar hiç sarsılmadan halkımızın Hihtiyaçlarını temin edebileceği anla- şılmaktadır. Bilhassa buğday stozla. rımız artmış olduğundan dünden iti. baren buğday fiyatları cins ve kalite lerine göre kilo başma 5 — 15 para düşmüştür. Toptancılar peşin para ile mal sat. mıya devam etmekte ve iç piyasala- rimızdaki durgunluk yavaş yavaş| zail olmaktadır. İtalya ve Almanya. ya ihracat yapılmamasıda bu iki memleket için toplanan malların iç piyasalara satılmasına yol açmıstır. Çünkü Almanya ile yeniden tice. ret ve klering anlaşması yapılmı cak, müddeti ağustos nihayetinde bi- ten eski mukavele de temdit edil miyecektir. Hükümetimizin bu kararı, dün mıntaka ticaret müdürlüğüne ve bü. | tün Ihracat tüccarlarına bildirilmiş. tir. | Dünden itibaren Merkez Bankası | Almanyaya ithal edilip te, gümrük- lerimizde bulunan malların bedelle- rini de kabul etmemeğe başlamıştır. Diğer taraftan ecnebi menşeli ba. zi malların fiyatlarında lüzumsuz bir yükselme görülmüştür. Bilhassa benzin, pamuklu eşya üzerinde bu üseliş daha fazla göze çarpmakla. 5 Son siyasi vaziyetler dolayı. sile gazetemizi sekiz sayfaya İndirmeğe (mecbur olmamız, mündericatımızdan bazılarında tamamen ve bazılarında da kıs- men fedakârlık yapmamıza se bebiyet vermiştir. Bu arada “Sual, Cevap, sütunumuzu da TAN Sual - Cevap Almanyada tahsilde bulunan talebelerimizden dün de 120 kişilik bir hatile şehrimize dönmüştür. Resmimiz. dün zelen hiz ve erkek talebelerimizle, kızım bağrına basan bir babayı gösteriyor. Piyasamızda Sıkıntı Yok dır. Bundan başka benzin satışı, şi- kâyeti mücip bir hal almıştır. Otobüsçüler namına bir-heyet Be Jediyeye müracaat etmiş ve kendile. rinden benzin aldıkleri firmaların şimdi benzin; vermek istemedikleri. »İ bildirmiştir. Bu vaziyetin, diğer ecnebi menşeli maddeler Üzerinde de müşahede edileceğini gözönünde bu- lundufan Belediye, bu hususta bir karar vermeden evvel, hükümetle temas etmeyi münasip görmüğlür. Esasen alınacak tedbir yalnız ben zin, ipekli ve pamuklulara değil, di. ğer birçok beyti, zarurt ve sinai müddelere de teşmil edileceğinden, bu noktalar etrafında alâkadar Ve. kületlerle temas ederek direktif al mak üzere Belediye İktisat müdürü Sallet, Valinin emriyle Ankaraya gitmiştik. Şehrimizdeki Ecnebiler İtalyan Konsoloshanesinde, dün, ikametgâh tezkerelerini yenilemek üzere müracaat edenlerin çokluğu yüzünden izdiham olmuştur. Sabah dokuzdan itibaren büyük bir kalabalık konsoloshane önüne yığılınış ve sıra beklemiye başlamış. tır. Kapılar tamamiyle kapatılmış, kavaslar intizamı temin etmek için şiddetli tedbirler almışlardır. İtal yan konsoloshanesi buradaki tebaa- sından yalnız Yahudilikle alâkasr ol. mıyanların ikametgâh tezkerelerini tecdit etmektedir. Dünkü izdihamı tesbit etmek üze. Te konsoloshane bahçesine girmiş o- lan foto muhabirimiz tehacilmü tes- bit etmiye İmkân bulmuş olduğu halde etrafta bulunan bazı kimsele. g İn: “Fotoğraf... Fotoğraf,, diye bağ- Mahsul Mevsimine Kadar Sarsılmadan Halkın İhtiyaçları Temin Edilebilecektir ne bahçesinde çekilmişolan pozlar kesilmişfolduğu halde geriye alabil miştir, * Anadoluda muhtelif müessese ve işlerde çalışmakta bulunan bütün Almanlar Almanyaya gitmek üzere yola çıkmışlardır. Bunlardan ilk ka. labalık kafile dün Ankaradan şehri. mize gelmiştir. Kendileri buradan İlik vasıta ile Almanyaya gidecekler: dir. Dün geceki ekspresle şehrimizden 71 Alman, 33 İtalyan ve 7 Bulgar | tebaası memleketlerine dönmüşler. İdir. İzmirde Vaziyet Izmir, 2 (TAN) — İzmirden İhra- cat yapılamaması hasebiyle piyaso durgundün. Bugün İmana Ikloğ0> nan, bir Rumen vapuru geldi. Lima. bimizda bulunan Rumen, İngiliz ve İsveç vapurları incir ve üzüm yükle. miye devam ediyorlar. 15 gündenberi llmanımızda bulu. nan Polonya bandıralı Lovan vapu- ru kaptan ve mürettebatı Varşova. dan aldıkları emir üzerine bugün İs- tanbul yoluyla Polonyaya hareket etmişlerdir. Levan vapuru İzmir liman idaresine teslim edilmiş, anbarları kapatmış ve içine bir kaç bekçi bırakılmıştır. pe a Mahkemelerde Para Yutan Polisin Tecziyesi İstenildi Aldığı 3 llra rüşveti yuttuğu iddia edilen Galata polislerinden Fuadın muhakemesine dün asliye ikinci ce. rışmaları kavaşların nazarı dikkati, | 70 mahkemesinde devam edildi. Müd- ne çarpmış ve konsoloshanenin mo dışarıya Çi- karak alınan fotoğrafların kendisi. ne iade edilmesi lâzım geldiğini mu. sul şahislarından birisi habirimize söylemiştir. Bu zat; — "Bu resimlerin nisinde heyecanı sözlerini 'de ilâve etiniştir. Foto muhabirimiz makinesini ver. mek istemediği için Konsoloshanenin kapıları kapatılmış ve makine olduk. ça sert bir lisanla kendisinçen isten. miştir. Bu vaziyet karşımda makinesin- deki filmi teslime mecbur olan arka. daşımız ancak akşama doğru kon. soloshaneye müracaat ederek müsa- dere edilmiş olan filmi develope e- dilmiş, fakat arasından konsolosha şimdilik kaldırmak zartretinde kaldık. © Ancak karilerimizin müşküllerini cevapsız bırakma» mak için bizden posta pulu göndermek suretiyle sual 80. ranlara icap eden cevaplar ken- dilerine tahriren bildirilecektir. güzetelerde neşredilmesi bugünkü İtalyan kolo- mucip olacaktır.,, delumumi Necati iddiasını söyledi ve paraların yutulduğunu iddia ederek dedi ki: "— Bu şahitlerin ifadelerile sabit olmaktadır. Kendisine ceza kanunu- nün 209 uncu maddesine göre ceza verilmesini isterim,, dedi. Bundan sonra suçlunun avukatı çok uzun bir müdafaa yaptı ve hulâsatan: — Bu para yutulmamıştır. Suçlu hâdiseden iki sâat sonra da Cerrah- paşa hastahanesine götürülerek yine nezaret altında makine ile midesi yı- kanmış ve çıkan mevat arasında kâ- ğıt paranin yutulduğunu gösteren hiçbir şey bulunamamıştır. Tıbbı ad- li mülessesi de on Santim boyunda ve 3,5 santim enindeki üç kâğıdın fen- nen yutulmasına imkân bulunmadı- ğını, söylemiştir. yerinde simit yenmesinin memnu ol. mit parçasını ağzına atmış ve yut- muştur. Orada bulunan beş kişi Fua- mamaıştr, Tıbbı adli müessesesi bir #damın beş kişiye mukavemet edemi- yeceğini söylemiştir. Şahadet dava- larda en son müracaat edilen bir is- || bat şeklidir. Onun için hukuk mah. kemelerinde elli liradan fazlasında şahadetin yeri yoktur, Fennin beda- hati karşısında memurların şahadet- lerinin hiçbir kıymeti yoktur,, dedi. Müekkilim höbet duğunu bildiği için elindeki son si- din gırtlağın sıkmışlar, birisi parma | ğini ağzına sokmuş ve bir şey bula-| 3-9-939 Üsküdar Tramvayları | Evkafın Hissesini Belediyeye Terketmesi | İçin Teşebbüsler Yapıldı Üsküdar — Kadıköy tramvayları | nukıkında yapılan tetkiklere ait ra- İpor Dahiliye Vekâletine verilmiştir. Rapora göze, Üsküdar tramvayları idaresi bugünkü nakliyat tarifesile, amortisman için hiçbir şey ayırma. dan ve İş Bankasına olan 750 bin li- tadan ibaret borcunun taksitlerini dahi ödemeden başbaşa idare edile- bilmektedir. Halbuki arabaların bir kısmı tamire ihtiyaç hasıl edecek de. recede eskimiye yüz tuttukları ve bunların tamiri için dahi para ayır- mak mümkün olmadığı gibi Üsküdar ve Kadıköy halkı da bu tramvaylar- da tetbik edilmekte olan tarifenin yüksekliğinden şikâyet etmektedir. ler. Vekâlet bu vaziyet karşısmda Üs küdar ttamvaylarmın da; İstanbul belediyesine devri ve ancak İstanbul tramvaylarile birlikte işletilmesi su- retile idamei faaliyet edebileceği ka- fbatine vafmıştır, Halbuki bu tram. vöylera sit bisselerin bir kısmı Ev- kaf idöresinin elindedir. Tramvayla- rım seyrüseferden alıkonulması, ida. renin tasfiyesi mümkün olmadığına göre Evkafın şehir namına kendi his- sesini belediyeye devretmesi ve tram vayların da belediye tarafından işle- tilmesi icap etmektedir. Vekâlet bü bususta alâkadarlarla temas rtmiye başlamıştır. Poliste ! Kızılfonrakt Araba | İle Tramvay Çarpıştı Vatman İsmâllin idaresindeki Ka. dıköy — Bostancı tramvayı Kızıltop- raktan geçerkenmukabil istikametten gelen Vahanın idaresindeki 868 nu- tasralı binek arabası ile çarpışmıştır. Vatman İsmail ile Vahan başların. dan ağır surette yaralanmışlardır. Bir çocuk pencereden düştü Galatada Külhan sokağında otu- rar Şirinin oğlu 6 yaşinda Samoil, üç İbuçuk metre irtifaıdaki pençereden sokağa düşerek muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Sonbahar Tarifeleri Şirketi Hayriye ve Denizyolları sonbahar £ tarifelerini hazırlamıya başlamışlardır. Şirketi Hayriyenin Bebek ile Küçüksu arasında İşlettiği araba vapurları seferi lâğvedilecek- tir, Denizyollarının da Adalar, Yalova ve Anadolu iskeleleri arasındaki son bahar tarifesi de bu ay sonunda tat. bik edilmiye başlanacaktır. Doğu Sigarası İnhisarlar (Doğu) isminde yeni bir sigara piyasaya çıkaracaktır. Bu si- gara bütün sigaraların en ucuzu ola- İ caktır. (Doğu) sigarası için bütün İ hazırlıklar bittiğinden bir kaç güne İ kadar piyasaya çıkacaktır. m m —> TAKVİM ve HAVA 3 Eyldi 1939 PAZAR uncu uy Oo Gün30 (OHizir izi Arabi: 1896 Rum 1305 Recep: 19 Ağustos: 21 Güner 508 — Oğle. 1213 İkindi: 1552 -- Akşam: 1340 Yatsı: 20.17 — İmsâk: 243 Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan alı- man malümata göre, baya yurdun Trakya Ege bölgeleri ile Akdeniz kıyıları ve ce- up doğumunda açık, orta Anadolunun şi- mal kisımları ile Karadeniz kıyilarındı mevrli yağış, diğer bölgelerde bulutlu geçmiş, rüzgürlar doğu bölgelerde oenubi, diğer bölgelerde şimali istikametten, Egs sahillerinde kuvvetlice, diğer yerlerde or- ta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava &z bulutlu geçmis rüzgör şimeli arkiden saniyede 1 « 3 met- re hizla esmiştir. Sant 14 te hava tazyili 10184 mmilibar idi. Sühünet en yüksek 21.İ've en dügük 14.5 santigrat olarak kay” dedilmiştir.