26 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 PENCEREMDEN Benzeyiş mi, İmreniş mi? Yazan : M. Turhan TAN 870 te Üçüncü Napolyon Lük- semburg Büyük Dükalığını la satın slmak istedi, alâkadar . Fa ya pazarlığı para olanlarla uyuşup pazarlığı kes kat Prusya Başvekili Bismark a girdi, pişmiş aşa su kattı, bozdu. Üçüncü Napolyon bu siyasi hezi. metin acısını çıkarmak için harp ve- Lâkin Bismark, Bü- yük Almanya projesini yürütmek için ondan yüz kat ziyade harbe su. samıştı, O aralık İspanyollar Kraliçe silesi arıyordu. İkinci İsabelle'i tahttan atmışlardı, hürriyet sever bir hükümdar arıyor- lardı, General Frankonun eslâfından olup o sırada diktatörlük yapan Ma: O zeşal Prim İspanya tacını Prusya Kralının yeğenlerinden Leopold de Hohenzollern'e teklif etti, Üçüncü Napolyon hemen protestoyu bastırdı ve Prusya hükümeti nezdindeki el. gisi Benedetti'yi o sırada Ems şeh- rinde bulunan Kral Birinci Guil Jaumme'a yolladı. Sefir, Löopold de Hohenzollern'nin İspanya tahtını ka. bul etmemesi için Kralın yardımını istiyordu. Guillaume uysal göründü, Prense emir verdi, o da inkıyat gös- | terdi ve İspanya tahtına samzetlik- | ten vazgeçti, Fakat Üçüneti Napol- / yon bu siyasi muvaffakıyetle iktifa | etmedi, Prusyayı biraz daha küçük görmek hevesine kapıldı, Hariciye | Nazırı Gramont'a emir vererek 36 | fir Benedetti'yi bir kere daha Prus- ya Krahmın yanma göndertti ve Prensin İspanya Krallığına namzet olmaktan vazgeçişinin daimi oldu- ğuna ve bir daha o fikre avdet et- miyeceğine dair Kraldan teminat i- tetti, Kral bu defa red cevabı verdi. | Bismark, Ems şehrinde olup tenleri telgrafla o haber alıyordu. » Prusyanın Fransadan daha ziyade harbe hazır bulunduğunu da biliyor- “ etmek istedi, Fransa sefiri Benedet: nin Prusya Krah tarafından İstis Kal edildiğini, yaveri harbin elç © kapıya kadar —kovulduğunu hisset- #rerek— götürdüğünü, elçinin bu hakarete müstahak olduğunu, çünkü “Kral nezdinde vuku bulan teşebbüs- © lerinin Prusya hükümeti için haka- ret demek olacağını gazetelere yaz- dırdı ve meşhur 1870 muharebesi işte bu sahtekârliktan doğdu. Zira Prusya Kralı Fransa elçisini kovma- mış, elçi —yaveri harp tarafından— koltuklanıp kapıya ise nazikâne olup bir harbe asla ve- sile teşkil edemezdi, Üç, dört gün önce İngilterenin Berlin Elçisi tarafından yapılan ba- zı tebligata Her Hitlerin verdiği ce- vap üzerinde de Alman gazeteleri © meşhur Ems telgrafı gibi oynamak ve İngiliz milletini heyecanlandır. mak istemişlerdi. Fakat ne bu mu- harrirler birer Bismark, ne de Mi ter Chamberlain Üçüncü Napolyon- du. Onun için manevra sökmedi ve mahiyetin- hâdise gazete gevezeliği — de kaldı. Bununla beraber anlaşılmıyan bir nokta var: 1870 yilındaki Alman ele- manlara bügünküler benziyorlar mı, o imreniyorlar mı?,. * “ Afyonkarahisar o meteoroloji | İstasyonu memuru Mehmet Uyal vasıtasile Bay Sab- ii ç © — Cevabınız ancak bugün postaya ve- rebildim. Affınızı dilerim, MT.T, Trabzonda İki Kişi e Öldürüldü Trabzon, (TAN) — Taksimde kâ- in ve Nuri Ekmekçiye ait hanın müsteciri Timur ve yine bakkal Ali “Dadaş, handaki yataklarında uyur. larken bıçak ve demir darbelerile öl “dürülmüşlerdir. Cinayetin gece ya- ndan sonra İşlendiği anlaşılıyor. Failler kenöz bulunamamıştır. YURTTAŞ! Tarihinde 30 Ağustos bu- lunan bir millete yaraşan vasıf ancak (Kartallık) dır. - |otobüslerin ikisi de yollarına deve: İzmir Belediyesi fuarda işletmek İki Otobüs Çarpıştı Yolculardan On Kişi Yaralandı Dün saat 13 te Büyükçekmece İle Küçükçekmece arasındaki asfalt ü- zerinde bir otobüs müsademesi ol muş, 10 kişi yaralanmıştır. Yaralananlardan altısı Cerrahpaşa hastanesine, dördü de diğer hastane- lere kaldırılmışlardır. Yaralılardan pek üğır olan ikisi o esnada Silivri- den gelmekte olan 52 numaralı oto. büsle, diğerleri de alelâcele İstan- buldan celbedilen imdadı sıhhi oto- mabilleri ile şehre getirilmişlerdir. Cerrahpaşa hastanesindeki yara. Kilardan üçünün ismi Muzaffer, Lüt- fi ve Vedattır. Diğerleri pek ağır ya- için isimleri öğrenilememiştir. yesinde kayıtlı alan ve : şoför Yusu- fun idaresinde bulunan 6 mumarak otobüsle Büyükçekmece belediyesine kayıtlı olan ve şoför Alinin idaresin- de bulunan 17 numaralı otobüstür Bu iki otobüs yol üzerinde mukabil istikametten ilerlerlerken ve yokuş- lu bir virajı dönerlerken biribirleri- hi görememişler ve olanca süratleri ile biribirlerine çarpmışlardır. M İsademe o kadar şiddetli olmuştur xi ra uğramişlardır. Kazadan derhal Çatalca jandarnia kumandanlığı ve Çatalca müddelu. mumiliği haberdar edilmiş, tahkika-|! ta el konulmuştur. Kaza İstanbulda| ancak saat 17 de hüber alınabilmiş-| tir Cerrahpaşa hastanesine nakledilen hastalar sıhhi vaziyetleri endişeli ol. duğu İçin görüşmekten menedilmiş- lerdir. Nöbetçi doktoru kendilerini miştir. S5 — Dünya ileay arasındaki mesafenin değişmediğine göre a. n 14 ve 15 inei günleri doğarken yük, zevalde küçük görünme- sindeki sebep nedir? C — Aym 14 ve 15 inci günleri ay bedir halindedir, güneş bir ta- raftan batarken ay da ufkumuzun mukabil tarafından doğar. Bu va- ziyette iken ayı, tam başımızın hizasında — bulunduğu haline nis- betle daha büyük görmemizin baş- lıca sebebi şudur: Ay ufukta iken oradan çıkıp gözümüze varan Şu. alar, tepede: bulunduğu zamana nisbetle, daha geniş bir hava taba- kası içinden geçer ve daha fazla miktarda inkisara uğrar ve bunun Heticesi olarak ayı daha büyük görürüz. Bu hâdiseyi iyice kavra- mak için basit bir tecrübe yapabi. lirsiniz: Bir bardak su içerisine bir beş kuruşluk atmız, buna te- o üzere 80 kişilik bir vagonlu | otobüs getirtmiştir. Resimde bu otobüs görülmektedir. Yeni Nakil Vasıtaları "Alnomiyaya wemerlinds Etrilek tül vape larda İlkin eli nımıza gelmiştir. Kadeşin bu resmi dün limanımızda alınmıştır. Yeni Ders Senesi Hazırlıkları Universiteye de İmtihanla Girilecek Mektepler İçin Yeni Bir İmtihan Talimatnamesi Hazırlandı, Eski İmtihan Usulleri Kaldırıldı Maarif Vekâleti, Maarif Şüra- sında verilen karar üzerine, orta tedrisat imtihanı talimatnamesini değiştirmiş, önümüzdeki ders se- nesinden itibaren tatbik edilmek üzere yeni bir imtihan talimatna- mesi hazırlamıştır. Yeni talimat. nameye göre lise, ortamektep, muallim mektepleri ve orta dere- aamir m cak, bu imtihanlarda talebeye ve. rilecek not, kanaat notu mahiye- tinde olacaktır. Bu üç imtihandan başka, sene sonunda lise ve mu. allim mekteplerinin son sınıfla rında, fen kolundan, riyaziye der. sinden, edebiyat kolunda» edebi. inden olmak üzere bir ele- tihanı yapılacaktır. Ancak bu eleme imtihanında muvaffak olanlar bütün derslerden son bir imtihana gireceklerdir. Devlet im. tihanı mahiyetinde olan bu imti- hana, ortamektebin son sınıfında bulunanlar da tâbi olacaktır. Ay- ni talimatnaie İle eleme, bütün. leme, engel ve olgunluk imtihan- ları da kalkmaktadır. Tek bir im- tihan sistemi bütün. İmtihanların Teki aktirtetik kite EE 18- vam etmek istiyenler de Üniyersi- tede pedagoji enstitüsünün ilmi salâhiyeti altında olmak üzere bir seçme imtihanına tâbi olacaklar. dır. Ancak bu imtihanda muvaffak olanlar yüksek tahsile deyam ede bileceklerdir. Gerek bu son imti- handa, gerekse devlet imtihanı ve eleme imtihanlarında tam Kuma. ra ondur. > i görmiye gidenlerin hastalarla görüş-|| melerine bu sebeple müsaade Gtme.İf,,.. een. E İÜ vENi TEFRİKAMIZ |... e Aka Gündüzün TAN İçin Hazırladığı EK | İROMANINA ÇOK YAKINDA BAŞLIYORUZ | | seselerinde bir İ yetini muhafaza edebilmiş, Bankalar Baremi Sümer ve Etibankda Bir Kısım Memurların Maaşları İndirildi Bankalar ve hususi devlet mües- eylülden itibaren tatbik edilecek olan barem kanunu- nun mevki tatbike konuşunda bazı müşkülât görülmektedir. Bu müşkülüt bilhassa muadeletleri tesbit edilemiyen ecnebi mektepler mezunu memurlarla mütehassıs ola- i Tak çalışan memurların vaziyetlerin. de görülmektedir. Bunlar için umum müdürlükler Vekâletlere müracaat etmişlerdir. Bu hususatı ancak He. yeti Vekile karara bağlıyadaktır, Ba- “ae BATİK TEDİ EİNEBİİ tir. Bu meyanda Sümiörbatik İstanbul | şubesinden yüzde on beş meür maaş| tenziline tâbi tutulmuştur. Diğerleri vaziyetlerini muhâfaza etmektedir- ler, Btibank (o İstanbül şüubös'nin on sekiz memurundan ancak İkisi vazi. müdür de dahil olmak üzere diğer memur- Jar maaş tenziline tâbi tutulmuşlar. dır. Hiç bir müessesede maaş terfii yoktur. İş Bankasındakilerin maaşından tenzilât yapılacağı henüz tesbil edi- lememiştir. Ticaret odasında kadro- larda tebeddül olmıyacak, yalnız 4,| 5 memurun maaşlarında cüzi tenzi, lât olacaktır. Maamafih bu Mmüesse- selerde kati vaziyet ancak üç, dürt gün sonri belfi olacaktır. ——— a Semplon Ekspresi Geç Geldi Semplon ekspresi dün sabah bir buçuk saat geç gelmiştir. Bu teah. hura sebep, Teiyestede hattın elek- en SORUNUZ, CEVAP VERELİM peden bakarsanız parayı tabii bü- yüklükte görürsünüz, fakat yan taraftan baktığınız vakit bu beş kuruşluk size on kuruş büyüklü. ğünde görünür. . S — Halk tipi çıkarılacak mi? C — Halk tipi radyolar muhte- lif Gplerde olmak üzere önümüz- deki radyo sezonunda satışa çıka. rılacaktır. Muhabere ve Münaka- le Vekâleti bu bahis Üzerindeki tetkiklerin! bitirmek üzeredir. Bu radyolar halkın kolayca tedarik edebileceği fiyatlarda satılacaktır. radyolar satışa . S — Maaşlardan kesilen vergi. ler ikramiyelerden de kesilir mi? € — İkramiyeler de vergiye tâ» bidir *. S — Fen, ana rahmindeki bir Yİ ——— ceninin cinsiyetini tebdil edebili- yor mu?, C — 'Tebdil etmek şöyle dursun, cenin doğmadan evvel cinsiyetini tayin bile edemiyor. Şimdiye ka. dar yapılan bütün tecrübeler il. mi bir isabet göstermiş değildir. * S — İki arkadaş yolda gider İerken birisinin tanıdığı bir başka adam selâm verse tanımıyan ar. kadaşın da bu selâmı alması lâ. zım mıdır? C — Lâzmdir . S — İlkmeklep o mezunuyum, mükemmel daktilo ve muhasebe bilirim. Evvelce devlet memuru idim, askerlik vazifemi yaptım, şimdi yine devlet memuru olabilir miyim? € — Devlet Memuru olmak için Ortamektep mezunu olmak lâzım- trik tellerinin kopması ve trenin bekletilmiş olmasıdır. dır. Fakat sizin müktesep hakkı- nız olduğu, daktilo ve muhasebe bildiğiniz için tekrar memuriyete alınmanız kabildir. . lek ne zaman dikilir ve C — Çilek hem tohumundan hem de sürgün dalları üzerinde husule gelen piçlerinden | yetişti. rilir. Tohum, ancak yeni cinsler çıkartmak için kullanılırsa da bu usulün tatbiki güçtür. İyisi piçle. rinden yetiştirmektir. Sonbahar- da piçler analarından kesilir ve kerizme edilmiş, iyice işlenmiş taşsız ve çakılsız bir toprağa fide halinde dikilir. Toprağın su tut. mıyan cinsten olması lâzımdır. Fi. deler arasında 35 — 40 santim a- Talık bırakılmalıdır. Dikim zama- nı Birinciteşrinden Kânunlara ka. dardır. ——————— 30 Ağustos Merasimi a İstanbul Programı ve Hazırlıklar Tamamlanıyor Otuz Ağustos Zafer Bayramı me- rasimine sit programın hazırlanma- sına başlanmıştır. İstanbulda yapıla- cak merasime sit program kolorduca hazırlanmaktadır. Progrem (bugün ikmal edilerek ulâkadarlara tevzi e- dilecektir. Bayram münasebetile ge- çit resminin yapılacağı Beyazit ve Taksim meydanlarında davet! seyircilere tahsis edilecek tribünle- rin inşaatı da bitmek üzeredir. Bu bayram münasebetile Dumlupınarda da merasim yapılacaktır. Merasime iştirak etmek üzere şehrimiz namına gidecek heyet önümüzdeki salı günü İstanbuldan hareket edecektir. Dumlupınardaki merasim şu şe- kilde yapılacaktır: Dumlupınarda yapılacak meraşim programı 1 — Merasim Dumlupınardn 30 Ağustos günü mat 1130 da yapılacaktır. Merasim âmiri birinci kolordu komutarığır, 3 — Merasim günü o Dumlupınardaki Meçhul Asker öâbidesine Büyük Millet Mectisi, Başvekâlet, Vekâletler, Ordu ve Cümhuriyet Halk Partisi adına birer çe- lenk “konacaktır. Her makam çelengini Kendi memura ile oraya gönderecektir. 3 — Bağlı listede Isimleri yazılı vilâyet- erden biri Partiyi, diğeri Umumi Meclisi temkil etmek üzere iki kişilik birer heyet merasimde bulunacaktır, Bu vilâyetleri adına birer çelenk dir. Çelenk tedi A) Askeri kıt'a letihin tayin edeceği miktarda). B) Afyon, Manlsa, /İ izcilerinden erer iye ee ekl emme etine ri “ve “İstemibul #ve esini tems ohilat if Vekâletince ter- bir talebe heyeti ( #p ve tanzim edil ) D) Kütahya ve Afyon atı (Bunları Külahya ve Afyon müştereken tertip ve tanzim Halik hatasi vilâyetleri edecekler- >) Ayni yerlerine dönecek kadar yakın köy ve kanabalardan halkın bu me- rasime iştiraicini civar vilâyetler teşvik ve ir, » yerinde Ordu, C.K. P, İk ve gençlik adina birer natuk söyle- mecektir. Bunu, Parti mümessili, Kolordu konüutanı ile temas ederek kınzim çdecek- te, 0 — 30 Ağustor günü akşamı radyoda Partice biir kenfershs verileceği gibi D se- ce Halkevleri olmıyan Yerlerde Parti merkezlerinde — toplantılar yapılacak ve konferanslar verilecektir. Bu büyük ve milli hâdise hakkın- daki merasime matbuatımız 30 ve 31 A“ Rustos günleri yapacakları kıymetli neş- riyatlarile iştirnk edeceklerdir. 8 — Halkın kolay ve ucuz bü meresin ene iştiraki için 30 Ağustos günü merasim yerine Afyon ve İzmir arasında ucuz ta- riteli gidiş ve dönüş trenleri tertip edi- tecektir, Heyete iştirak edecek vilâyetler Ankara, Bursa, Eskişehir, İstanbul, Ko- eaeli, Bilecik, Kütahya, Belikesir, İzmir, Manisa, Afyon, Aydın, Denizli, Burdur, Taparta, Konya, Bs: İ TAKVİM ve HAVA 26 Ağustos 1939 CUMARTESİ Gün: 31 Hızır: 113 Rumi: 1355 Ağustos: 8 12.16 8 ini sy Arabi: 1358 Recep: 11 Güneş: 5.20 — Dğle ikindi: 10.01 — Akşam: 1846 Yatsı: 2033 — İmei: diz — Hava Vaziyeti — Yeşilköy meteoroloji (istasyonundan ah nan malümata göre hava yurdun orin A» nadolu ve doğu Anadolunun şimal kısım» ları ile Karedeniz kıyılarında bulutlu We mevsli yağışı, Egenin cenup ve Akdeniz kıyılarının garp kis a açıl, Trk ya bölgesi le Matmura havzasında ve ğer bölgelerde umumiyetle bulutlu geç- miş, rüzgârlar doğu bölgelerde. aerbi, Trakya, Marmara haysasile diğer yerlerde orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava e bulutlu geç miş, rüzgör cenubu garbiden saniyede en çok 2-4 metre hızla esmistir. Sant 14 te haya tazyikı 1017.2 milibar ii, Sühunet en yüksek 28,9, ve en düşük 153 sentigrat kaydedilmiştir.