26 Ağustos 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

w'"" : Xi ae Fi Ulus Basımevi ; (umartesi i | bARETA ŞÜN İstanbul'da tayyare hücumlarına 4 26 WT Uı“' — ERÇE karşı yapılan pasif müdafaya ait ge Ş İstanbul foto muhabirimizin gön- | y aladik — Delikii derdiği resimler 7.ci sayfamızdadır B 1939 Başmıîhsrrirl :g7i İ leri Müdü 6 Yasdeni | |) fika ADIMIZ ANDIMIZDIR 5KURUŞ |tdare 1064 Edirne'de büyük geçit Geçit resmi 4 saat sürdü Kahraman ordumuz motörlü kıtalar heyecanli tezahürler ve takdirlerle karşılandılar Edirne, 25 (Hususi muhabirimizden telefonla) — Manevralarmı büyük muvaffakiyetle bitiren ordumuz büyük geçit resmini de bugün Edirne'de altmış binden fazla bir halk kalabalığı önünde yaptı. Bu mü- nasebetle iki gündenberi Trakya'nın her tarafından Edirne'ye gelen binlerce halkın akını dün akşam azami haddi bulmuştu. Otomobil, ara- ba, tren, bisiklet, otobüs, kamyon ve atla gelenlerden başka nakil va - sıtası bulamıyanların yaya olarak geldikleri de görülüyordu. Sokaklarda WTTLLLLLELLEL L e llbi Dolmabahçede Milli Şef'imizin reisliğinde bir kütleler halinde akan bu insan seli cidden görülecek bir manzara arze- diyordu. Geç vakitlere kadar sokaklarda dolaşan ve otel, han, pan - siyon ve evlerdegeceliyen bu mahşeri kalabalık sabahım saat beşinde toplantı yapıldı #OU kadar Florya'daki deniz köşkünde tir. Milli Şefimizin Ankara'ya harı doğru maiyetleri erkânı ile beraber Florya'dan hareket ederek oto- mobillerle Dolmabahçe sarayını teşrif etmişlerdir. Milli Şef'in gelişinden birkaç dakika sonra Başvekilimiz daktor Refik Saydam, Hariciye Vekilimiz B. Şükrü Saraçoğlu, Dahiliye Vekilimiz B. Faik Öztrak, Nafıa Vekilimiz general Ali Fuat Cebe- soy, Vali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdar Dolmabahçe sarayına gel- mişlerdir. Bundan sonra Cümhurreisimiz Başvekilimizi ve vekille- rimizi kabul buyurmuştur. Trakya'dan avdet eden Mareşal Fevzi Çakmak'ın da bulunduğu bu toplantı geç vakte kadar devam etmiş- K URERKKNRAN KN KA KK KA KUK RR N ERRRERR KK KUN A İstanbul, 25 (Telefonla) — Cümhurreisimiz İnönü dün akşama meşgul olmuşlar ve on yediye eket günleri yaklaşmıştır. ÜyaananaaaERUA KA K RN KA KA KA REKERR LA KERAE İlk şart: soğuk kanlılık F.R. ATAY. Savyet Rusya ile Almanya ara- sında aktolunan ademitecavüz paktı hakkında mütalea ve tef- sirler devam edip durmaktadır. İngilizlere göre bu pakt sulh için zararlı olmuştur. Fakat ne İngil- tere'yi, ne de Fransa'yı teahhüt- lerinden vaz geçirmek için sebep teşkil etmez. Eğer bir alman te- cavüzüne karşı Lehistan kendini müdafaa etmek ihtiyacında ka - lırsa İngiltere ve onunla beraber şüphesiz Fransa harbe girecek - lerdir. Burada düşünülecek bir nokta var: İngiltere Polonya ile karşılıklı teahhüde girişirken ve- ya Romanya'ya bir taraflı garan- ti verirken, Rusya'nın bilfiil yar- dımından emin değildi. İngiltere ve Fransa kendi teahhütlerini Rusya ile anlaşmaksızın vermiş- lerdir. Bugün bu teahhütlerinde her zamandan daha fazla ısrar etmekte olmaları da gösteriyor ki, totaliter cephenin tecavüzünü durdurmıya karar verdikleri za- man, Rusya'nın - bitaraflığı ihti- malini hesaba — katmışlardır . Fakat şurası da doğrudur ki pek tabit olarak, totaliter cep- he tecavüzüne karşı alman tedbirlerin, Moskova'da tasvip edileceğine kani idiler. Bugün dahi, şarki Avrupa'nın, Balkan - ların, Karadeniz ve Ege denizi- nin totaliter cephenin hâkimiyeti altına girmesini, kendileri için bir felâket telâkki ettiklerine şüphe edilemez. Rusya'nın haya- ti müdafaa sahası, Baltık sahille- rine inhisar etmekte olduğunu kim iddia edebilir? İşte bu nok- tada ademitecavüz paktı hakkın- daki ikinci tefsir meydana çıkı - yor: bu pakt, almanlar tarafın- dan bir takım fedakârlıklarla el- de edilmiştir. Bu fedakârlıklar ise, savyetlerin hayati müdafaa sahalariyle almanların hayati in- kişaf sahaları arasında bir muva- zene temin edilmiş olmak, yani alman hayat sahası tahdit edil - NŞ ,_.,'.' u 4. üncü saüfad eh geçit resminin yapılacağı Sarayi - çinin arkasındaki düz sahaya akm etmiye başlamıştı. Saat yedi bu - çukta Genel Kurmay Başkanı Fev- zi Çakmak, Yüksek Kumanda He- yeti, ataşemiliterler, Mısır Aske- keri Heyeti, General Kâzım Dirik, Edirne mebusları, Edirne ve Te - kirdağı vâlileri de geçit resmi saha- sına gelmiş ve tribünde kendileri- ne ayrılan yerlere oturmuş bulunu- yorlardı. İhtişam yaratan tribünlerdeki itina pürüzsüz ve arızasızdı. Mareşalin sa- (Sonu 4. üncü saüfada) Dğılâdiye’nîn Fransız halkına hitabı resmi yapıl Milli Şef'imiz dün geçit yapan kahraman ord! alarını takip ederken Harbin önüne geçmek için ne lâzımsa yapacağım ! Hürriyetin müdafaası için Fransa ve İngiltere bundan böyle bir tek blok teşkil ediyorlar Paris, 25 a.a. — Başvekil Daladiye, | ki, bu anları ve hepimizde hâkim olan bu akşam saat 21 de radyoda fransız | hisleri unutamam. Duygularımız şu - milletine hitaben bir nutuk söyliye -| dur: sulh aşkı, şerefe riayet vatana rek bugünkü enternasyonal karşısında Fransa'nın hattı hareketini tesbit eylemiştir. Başvekil evelâ dünyanın geçirmek- te olduğu çok müşkül anları hatırlat- mış ve demiştir ki: “— Fransa'nın hattı hareketinin mesuliyeti üzerimde olduğu içindir vaziyet| tam ve mutlak fedakârlık. Harbin önüne geçmek için Beni hepiniz tanırsınız ve bilirsiniz ki, harbin önüne geçmek için bir in- san için mümkün olabilen her şeyi ya- pacağım. Bütün milletlerin şuuruna (Sonu 9. uncu sayfada) Şükrü Saraçoğlu Elçilerle görüştü İstanbul, 25 (Telefonla) — Harici- ye Vekilimiz B. Şükrü Saraçoğlu bu- gün Perapalas otelinde Fransız ve Sovyet büyük elçileriyle Yunanistan ve Yugoslavya elçilerini ve Belçika maslahatgüzarını ayrı ayrı kabul ede- rek kendileriyle bir müddet görüş - müştür. Sıhiye Vekili tetkiklerinden memnun Samsun, 25 aa. — Trabzondan dönmekte olan Sıhat ve İçtimat Mu- avenet Vekili Dr. Hulüsi Alataş, bu- gün Erzurum vapuru ile buraya uğ- ramış, vali vekili, askeri ve sivil er - kân vapura giderek kendisini selâm- lamışlardır. Dr. Hulüsi Alataş, kendisiyle va - purda görüşen Anadolu Ajansı muha birine tetkikleri intıbaını şu sözlerle ifade etmiştir : tün arkadaşlarımı çok iyi çalışır bül- “— Çok mesudum. İş başındaki bü- lıı!ıüıî:iir. Danzig - Polonya hududunda bir çok hâdiseler oldu LEHLİLER BİR KAÇ ALMAN TAYYARESİNİ DÜŞÜRDÜLER Danzig'de ve Almanya'da Leh tabaası tevkif ediliyor Dün akşam radyoda fransız milletine hitabede bulunan fransız Başvekili B. Daladiye SON DAKİKA: KONFERANS MI! ALMANYA Bir taraffan tehdiflere .d.evam ediyor ayrıca bir konferas için çalışıyor Hitler'den İngiltere hükümetine mesaj Berlin, 25 aa. — Hitler bugün, von Ribbentrop da hazır olduğu halde İn- giltere, Fransa, İtalya ve Japonya bü- yük elçilerini kabul etmiştir. Hitler evelâ İtalya ve Japonya bü- yük elçilerini, sonra saat 13.0 da ya- rım saat müddetle İngiltere büyük el- çisini kabul etmiştir. İngiltere sefiri Hendersonla mülâkat yarım saat sür- Sonra japon ve İtalya büyük elçile- dum. Seyahatimden çok iyi intıbalar-|ri tekrar kabul olunmuştur. Bu mülâ- liğe yer bırakmıyordu. Öyle zannediliyor ki, Hitler, Po - lonyadaki almanları himaye için ha- rekete karar verdiğini, tahrikâtın ar- tık her türlü hadleri aştığını ve en küçük hâdisenin bardağı taşırabilece- ğini muhataplarına beyan etmiştir. Gene öyle anlaşılıyor ki, bu tehdit- lerin y da, Polonya lesini al- man mutalibatı mucibince halletmek için bir nevi konferans toplanması hu susunda almanlar tarafından — gayret (Sonu 9. uncu sayfada) Polonya ,Danzig'in istiklâl ilân etmesini protesto etmiştir. Danzig'deki vaziyete dair haberlerimiz üçüncü sayfamızdadır. Dünkü beynelmilel vaziyet yetin bir hülâsasını bulacaklardır : Hava nisbeten sakindir. Filhaki- ka alman gazete- Berlinde leri, hâlâ Polon- yaya karşı ağır hücumlarında devam etmektedirler. Fakat diğer taraftan, Hitler dün İngiliz Büyük Elçisi Henderson'u kabul etmiştir. Bu ko- nuşmanın Hitler tarafından yapılan bir dâvet üzerine olduğu bildirilmek- tedir. Hitler bundan sonra Fransız, İtalyan ve Japon büyük elçileriyle de görüşmüştür. Henderson buğgün Lord Halifaks ile temasta bulunmak üzere tayyare ile Londra'ya gide - cektir. Pol a: Bütün P Evelki gece beynelmilel havanın çok karışık ve fırtınalr olmasına rağmen dün ağır, fakat nisbeten sakin geçmiştir. Hitler'in evelki akşam muühtelif general- lerle, ve başlıca mesai arkadaşlariyle yaptığı uzun konuşmadan sonra dün Berlin'de esasliı bir hareket görülmemsi, hâdiselerde beklenen müsbet veya menfi inkişafın ne kadar süreceği belli olmıyan bir intizar devresine girdi - ğini anlatmaktadır. Karilerimiz aşağıdaki satırlarda dünkü beynelmilel vazi- Rus - Alman a- demitecavüz pak- tının imzalarıma- Tokyo'da smdan doğan hayret dinmemiştir. Tokyo hüküme - ti, bu paktı Berlin hükümeti nezdin- de protesto etmiştir. Japon hariciye nezaretinin salâhiyettar bir zatı, a- demitecavüz paktının anti - komin - tern paktiyle telif edilemiyeceğini söylemiştir. Japon gazeteleri bu pak- ta karşı ağır yazılar yazmaktadırlar. Siyasi — temaslar, devam etmekte - dir. Vaziyet nor- mal değil fakat Londrada ——— , büyük bir sefer- VİI'ŞOVİ di berlik hali var - dır. Dün Varşo- va belediye reisi şehrin etrafında siperler kazılmasını emretmiştir. A- haliye gaz maskeleri dağıtılmâkta - dır. Hudutta bazı hâdiseler olduğu haber verilmektedir. Dün bazı al - man bombardıman tayyareleri Kori- dor'da uçmuşlar ve bunlar leh topçu- ları tarafından yere inmiye mecbur edilmişlerdir. Polonya menbaları, Danzig'in Polonya askeri tarafından kuşatıldığı hakkında alman ajansının ve alman kaynagınım verdiği haber- lerin doğru olmadığını ve bunun sırf Polonyanın taarruz vaziyetine geç- tiğini bildirmek için işaa edildiğini bildirmektedirler. Polonya Danzigde müstakil bir devlet kurulmasını pro- testo etmiştir. cumda devam e- Romada diyorlar. — Hele, Popolo d'İtalia, Çemberleyn'in ku - vetsiz olduğunu, eğer kuvetine gü - vense idi, polonyalılara almanlarla uzlaşınız diye bir tavsiyede bulu - nurdu! diyor. Muhtelif telgraflar İ- talya'nın da ihtiyati tedbirler aldığı- nı ve iki sınıfı askere çağırdığını ay- rıca milisleri silâh altına dâvet etti- ğini bildirmektedir. İtalya kıralı, sulh lehinde bir tavassutta bulunmn - sı için Ruzvelt'in gönderdiği mesajı gayet “halisane” karşılamış ve bunu alâkadar makamlara vermiştir. Gazeteler d e- mokrasilere hü- göstermektedir. Her şey bugün sakindir. City'de ingiliz lirası, alman markı dolara göre hayli kaybetmiş- tir. Fakat dikkate değer olan nokta, italyan parasının sağlamlığıdır. Li- ret borsada epeyce puvan kazanmış - tır. İhtiyati tedbirler alınmaktadır. So- kaklardaki fener- Pariste lere koyu mavi cam geçirilmiştir. Luvr müzesindeki kıymetli eserlerin muhafazası çare - lerine başvurulmuş. Fransız başveki- li Daladiye, akşam saat yirmide bü - tün fransız radyolarında fransız hal- kına bir hitabede bulunmuştur. Da - ladiye, beynelmilel vaziyetin veha - metine işaret etmiş, fransızlara sü - kün tavsiyesinde bulunmuş, Fransa ve İngilterenin Danzig hâdisesi kar- şısındaki vaziyetlerinin baki kaldı - ğını ve garantiye sadık olduklarını tekrar etmiştir. Kıtalarına iltihak e- den askerlerin yalnız Fransayı değil, insaniyeti de muhafaza edeceğini söy- lemiştir. Bütün bu hâdise- lere ilâve olarak Belçika'nın, Ho - landa'nın da mil- Başka yerlerde NETİCE Dün muhtelif yerlerden gelen telgraflar, Avrupa radyo merkezlerinin naşri- yatı umumi vaziyetteki korkunç ıîırlığm hâlâ feci bir şekilde devam ettiğini ngiltere'nin Berlin Büyük Elçisi Hen - derson'un Londra'ya götürdüğü mesajın neticelerine bağlıdır. Bu mesaja büyük ehemiyet verilmektedir. Öyle Wi müdafaa için esaslı tedbirler aldık- larımı ilâve edebiliriz. Ruzvelt, İtal- ya kıralından başka, Polonya reisi - cümhuru ve Hitlere dünya sulhu le- hinde teşebbüste bulunmuştur. anlaşılıyor ki Almanya bir taraftan da bir konf ine devam bir hazırlamak im - kânlarını araştırmaktadır. ü n ei ae B bti Ddi KRR ü