26 Ağustos 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara | Telgraf: Ülus - Ankara TELEFON (umartesi 26 ACUĞTOS Müessese Müdürü 1144 1939 Başmuharrirlik 1371 Yan :aıler, Müödürü :ğ; SKURUŞ |iğare aa Geçit resmi 4 saat sürdü Kahraman ordumuz motörlü kıtalar heyecanli tezahürler ve takdirlerle karşılandılar ? ; Edirne, 25 (Hususi muhabirimizden telefonla) — Manevralarını büyük muvaffakiyetle bitiren ordumuz büyük geçit resmini de bugün Edirne'de altmış binden fazla bir halk kalabalığı önünde yaptı. Bu mü- nasebetle iki gündenberi Trakya'nın her tarafından Edirne'ye gelen binlerce halkın akmı dün akşam azami haddi bulmuştu. Otomobil, ara- ba, tren, bisiklet, otobüs, kamyon ve atla gelenlerden başka nakil va - sıtası bulamıyanların yaya olarak geldikleri de görülüyordu. Sakaklarda kütleler halinde akan bu insan seli cidden görülecek bir manzara arze- diyordu. Geç vakitlere kadar sokaklarda dolaşan ve otel, han, pan - Dolmabahçede Milli Şef'imizin reisliğinde bir ANDIMIZDIRM Edirne'de büyük geçit resmi yapıîdı Istanbul'da tayyare hücumlarına karşı yapılan pasif müdafaya ait İstanbul foto muhabirimizin gön derdiği resimler 7.ci sayfamızdadır Milli ŞeP'imiz dün geçit yapan kahraman ordumuzun manevralarını takip ederken toplanlı yapıldı — İstanbul, 25 (Telefonla) — Cümhurreisimiz İnönü dün akşama kadar Florya'daki deniz köşkünde meşgul olmuşlar ve on yediye doğru maiyetleri erkânı ile beraber Florya'dan hareket ederek oto- mobillerle Dolmabahçe sarayını teşrif etmişlerdir. Milli Şef'in gelişinden birkaç dakika sonra Başvekilimiz doktor Refik Saydam, Hariciye Vekilimiz B. Şükrü Saraçoğlu, Dahiliye Vekilimiz B. Faik Öztrak, Nafıa Vekilimiz general Ali Fuat Cebe- soy, Vali ve Bolediye Reisi Lutfi Kırdar Dolmabahçe sarayına gel- mişlerdir. Bundan sonra Cümhurreisimiz Başvekilimizi ve vekille- siyon ve evlerdegeceliyen bu mahşeri kalabalık sabahın - saat beşinde geçit resminin yapılacağı Sarayi - çinin arkasındaki düz sahaya akm fetmiye başlamıştı. Saat yedi bu - |çakta Genel Kurmay Başkanı Fev- zi Çakmak, Yüksek Kumanda He- | yeti, ataşemiliterler, Mısır Aske- keri Heyeti, General Kâzım Dirik, Edirne mebusları, Edirne ve Te - kirdağı vâlileri de geçit resmi saha- sına gelmiş ve tribünde kendileri- ne ayrılan yerlere oturmuş bulunu- yorlardı. rimizi kabul buyurmuştur. Trakya'dan avdet eden Mareşal Fevzi Çakmak'ın da bulunduğu bu toplantı geç vakte kadar devam etmiş- N Şefimizin Ankara'ya bareket günleri yaklaşmıştır. İhtişam yaratan tribünlerdeki itina pürüzsüz ve arızasızdı. Mareşalin sa- (Sonu 4, üncü saüfada) Dalâdiye'nin Fransız halkına hitabı . Harbin önüne geçmek için ne lâzımsa yapacağım ! soğuk kanlılık F.R. ATAY Savyet Rusya ile Almanya ara- sında aktolunan ademitecavüz hakkında mütalea ve tef- sirler devam edip durmaktadır. İngilizlere göre bu pakt sulh için zararlı olmuştur. Fakat ne İn; tere'yi, ne de Fransa'yı teahhüt- lerinden vaz geçirmek için sebep teşkil etmez. Eğer bir alman te- cavüzüne karşı Lehistan kendini müdafaa etmek ihtiyacında ka - lırsa İngiltere ve onunla beraber şüphesiz Fransa harbe girecek - lerdir. Burada düşünülecek bir nokta var: İngiltere Polonya ile karşılıklı teahhüde girişirken ve- ya Romanya'ya bir taraflı garan- ti verirken, Rusya'nın bilfiil yar. dımından emin değildi. İngiltere ve Fransa kendi teahhütlerini Rusya ile anlaşmaksızın vermiş- lerdir. Bugün bu tecahhütlerinde her zamandan daha fazla ısrar etmekte olmaları da gösteriyor ki, totaliter cephenin tecavüzünü durdurmıya karar verdikleri za- man, Rusya'nın - bitaraflığı ihti. malini hesaba katmışlardır. Fakat şurası da doğruduür ki pek tabii olarak, totaliter cep- he tecavüzüne karşı alman tedbirlerin, Moskova'da tasvip edileceğine kani idiler. Bugün dahi, şarki Avrupa'nın, Balkan - ların, Karadeniz ve Ege denizi. nin totaliter cephenin hâkimi; altına girmesini, kendileri için bir felâket telâkki ettiklerine şüphe edilemez. Rusya'nın haya: ti müdafaa sahası, Baltık sahille- rine inhisar etmekte olduğunu kim iddia edebilir? İşte bu nok- tada ademitecavüz paktı hakkın- daki ikinci tefsir meydana çıkı - yor: bu pakt, almanlar tarafın: dan bir takım fedakârlıklarla el de edilmiştir. Bu fedakârlıklar savyetlerin hayati müdafaa alariyle almanların hayati in- kişaf sahaları arasında bir muva- zene temin edilmiş olmak, yani alman hayat sahastı tahdit edil - (Sonu 4. üncü saül: Hürriyetin müdafaası için Fransa ve İngiltere bundan böyle bir tek blok teşkil ediyorlar Paris, 25 a.a. — Başvekil Daladiye, | ki, bu anları ve hepimizde hâkim olan bu akşam saat 21 de radyoda fransız | hisleri unutamam. Duygularımız şu - milletine hitaben bir mutuk söyliye - dur: sulh aşkı, gerefe riayet vatana rTek bugünkü enternasyonal — vaziyet| tam ve mutlak fedakârlık. karşısında Fransa'nın battı hareketini tesbit eylemiştir. Başvekil evelâ dünyanın geçirmek- | — Beni hepiniz tanırsınız ve bilirsiniz te olduğu çok müşkül anları hatırlat- | ki, harbin önüne geçmek için bir İn- miş ve demiştir ki: 3 san için mümkün olabilen her şeyi ya- “— Fransa'nın hattı hafeketinin | pacağım. Bütün milletlerin şuuruna mesuliyeti Üzerimde olduğu içindir (Sonu 9. uncu sayfada) Harbin önüne geçmek için Elçilerle görüştü İstanbul, 25 (Telefonla) — Harici- ye Vekilimiz B. Şükrü Saraçoğlu bu- gün Perapalas otelinde Fransız ve Sovyet büyük elçileriyle Yunanistan ve Yugoslavya elçilerini ve Belçika maslahatgüzarını ayrı ayrı kabul ede- rek kendileriyle bir müddet görüş - müştür. Sıhiye Vekili tetkiklerinden memnun Samsun, 25 aa. — Trabzondan dönmekte olan Sıhat ve İçtimat Mu- avenet Vekili Dr. Hulüsi Alataş, bu- gün Erzurum vapuru İle buraya uğ- ramış, vali vekili, askeri ve sivil er- kân vapura giderek kendisini selâm- lamışlardır. Dr. Hulüsi Alataş, kendisiyle va- purda görüşen Anadolu Ajansı muha birine tetkikleri intıbanı şu sözlerle| çisini kabul etmiştir. İngiltere sefiri ifade etmiştir : Hendersonla mülâkat yarım saat sür- *— Çok mesudam. İş başındaki bü- Jınl'ıytür. ALMANYA ayrıca bir hükümeti Berlin, 25 a.a. — Hitler bugün, von Ribbentrop da hazır olduğu halde İn- giltere, Fransa, İtalya ve Japonya bü- yük elçilerini kabul etmiştir. Hitler evelâ İtalya ve Japonya bü- yük elçilerini, sonra saat 13.0 da ya- Tım saat'müddetle İngiltere büyük el- tün arkadaşlarımı çok iyi çalışır bül-| — Sonra japon ve İtalya büyük elçile- dum. Seyahatimden çok iyi intıbalar- | ri tekrar kabul olunmuştur. Bu mülâ- la dönüyorum., tlardan sonra intiba hiç bir nikbin. Danzig - Polonya hududunda bir çok hâdiseler oldu LEHLİLER BİR KAÇ ALMAN TAYYARESİNİ DÜŞÜRDÜLER Danzig'de ve Almanya'da Leh tabaası tevkif ediliyor Dün akşam. redyoda transız milletine hitabede bulunan fransırz Başvekili B. Daladiye OD Şükrü Saraçoğlu 'SON DAKİKA: KONFERANS MI! Bir faraflar fehditlere devam ediyor konferas - için çalışıyor Hitler'den İngiltere ne mesaj liğe yer bırakmıyordu. Öyle zannediliyor ki, Hitler, Po- lonyadaki almanları himaye için ha- rekete karar verdiğini, tahrikâtın ar- tık her türlü hadleri aştığını ve en küçük hâdisenin bardağı taşırabilece- ğini muhataplarına beyan etmiştir. Gene öyle anlaşılıyor ki, bu tehdit- lerin yanında, Polonya meselesini al- man mutalibatı mucibince halletmek için bir nevi konferans toplanması hu susunda almanlar tarafından — gayret (Somu 9. uncu sayfada) Polonya ,Danziz'in istiklâl ilân etmesini protesto etmiştir. Danzig'deki vaziyete dair haberlerimiz üçüncü sayfamızdadır. ç ağır, fakat gini anlatmaktadır. Kari yetin bir hülâsasını bula l Berlinde I yaya karşı ağır hi etmektedirler. P_ dardır : H a va nisbeten gakindir. Filhaki- ka alman gazete- deri, hâlâ Polon- umlarında devam w taraftan, ük Elçisi Bu kö- z Hendersor'ü kabul eti auşmanın Hitler tarafından — yapılan bir dâvet üzerine olduğu bildirilmek- tedir. Hitler bi soora Fransız, İtalyan ve Japon büyük elçileriyle de görüşmüştür. Hendersor bugün Lord Halifaks ile temasta bulunmak üzere tayyare ile Londra'ya gide - cektir. Bütün Polonyada büyük bir sefer. berlik hali var « dır. Dün Varşo. şehrin — etrafında | Varşova'da va belediye reisi siperler kazılmasını emretmiştir. A- haliye gar maskeleri dağıtılmakta - dır. Hudutta bazı hödiseler - olduğu için işaa edildiği - Polonya Danzizde müstakli bir devlet kurulmasını pro- testo etmiştir. I Romada I di ae diyorlar. — Hele, Popola d'ltalia, Çemberleyn'in ku - vetsiz olduğunu, eğer kuvetine gi vense idi, polonyalılı uzlaşınız diye bir nardu! diyor. Muht talya'nın da ihtiyat! Gazeteler de. mokrasilere hü- r rrca milisleri silâh altına dâvet etti- ğini bildirmektedir. İtalya kıralı. sulh lehinde bir tavassutta bulunma - & için Ruzvelt'in gönderdiği mesajı zayet “halisane” karşılamış ve bunu alâkadar makamlara vermiştir. NETİCE Dün müuhtelif yerlerden gelen telgraflar, Avrupa radyo merkezlerinin naşri- yatı umsuml vaziyetteki korkunç ağırlığın hâlâ f göstermektedir. Her şey bugün İngiltere'nin derson'un Londra'ya götürdüğü mesajın neticel büyük ehemiyet verilmektedir. Öyle anlaşılıyor tehditlerine devam ederken bir taraftan da 'bir konlerans Dünkü beynelmilel vaziyet ) Evelki gece beynelmilel havanın çok karışık ve fırtınalı olmasına rağmen dün beten sakin Çeçmiştir. H lerle, ve başlıca mesai arkadaşlariyle yar Berlin'de esaslı bir hareket görülmemsi, hâdiselerde beklenen müsbet veya menfi İnkişafım me kadar süreceği belli olmıyan bir intizar devresine girdi - rimiz aşağıdaki satırlarda dünkü beymelmilel vazi- evelki akşam mühtelif general- uzun konuşmadan şonra dün Rus - Alman ö demitecavüz pak- tının imzalarıma- smdan doğan 'Tokyo hüküme - hükümeti nezdin- de protesto etmiştir. Japon hariciye lâhiyettar bir zatı, a. Paktınm anti - komin » i edilemiyeceğini tir. Japon gazeteleri bu pak- ta karşı ağır yazılar yazmaktadırlar. Londrada I sakindir. City'de ingilir licası, alman markı dolara göre hayli kâybetmiş. tir. Fakat dikkate değer olan nokta, italyan parasının sağlamlığıdır. Li- ret borsada epeyce puvan kazanmış » tır, Siyasi — temaslar, devam etmekte - dir. Vaziyet not. mal değil fakat İhtiyati tedbirler almmaktadır. So- kaklardaki fecer- lere koyu — mavi gtir. Luvr müzesindeki kıymetli eserlerin muhafazısı çare - ansız başveki- yirmide bü « da dransız bal- iyetin veha - metine İşaret etmiş, fransızlara sü « kün tavsiyesinde bulunmtuş. — Fransa ve İngilterenin Dansig hâdisesi kar- gısındaki vaziyetlerinin baki kaldı - iinı ve garantiye sadık - olduklarını tekrar etmiştir. Kıtalarına iltihak den askerlerin yalnız Fransayı insaniyeti de muhafara edeceğii lemiştir. İt müdafan için Esaslr tedbirler aldık- larını ilâve riz. Ruzvelt, İtal- ya kıralmdan başka, Polonya cümhurü ve Hitlere dünya sulbu le- hinde teşebbüste bulunmuştur ğil, söy: Bütün bu hâdise- lere ilâve oları Belçika'nın, Ho - landa'nın da mil- ir şekilde dı ettiğini
