23 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Bir Sanatkârın Ölümü Yazan : M. Turhan TAN ürkiyede resmin nefis bir sa- nat olduğunu ilk anlıyanlar- dan ve Türklerden de kıymetli ves- samlar çıkabileceğini Avrupa sanat âlemine muvalfakıyetle anlatanlar- dan biri Halil Paşadır. Bu zat 1856 da doğdu, 1868 de mühendishaneye girdi, dört yıl sonra mülâzimlikle ©- fadan çıktı ve sanatkâr yaratıldığı için, bir yolunu bularak (1875) de resim tahsili için Parise gitti. Orada altı yıl kaldı, fakat çalıştı, güzel sanatler mektebinde hocal, olan meşhur ressamlardan Görüm ile Courtois'nın dikkatini celebede. rek, seçkin talebe arasında yer aldı ve bu muvaffakıyetini nefis tablolar © vücude getirmek suretiyle genislele. rek, mektep dışında da ismini tanıt- li. Bu genç ve pek değerli Türkün muhtelif sergilerde teşhir eltiği tab- lolar, dalma takdir görmüş, kendisi- ne madalyalar ve takdirnameler ve- rilmiştir. Ressam Halil, 1884 de Paristen yurda döndü ve gerçekten velüt bir| üstat olduğunu ispat ederek, ortaya birbirinden o güzel eserler koydu. Memleketimizde otuz, kırk yıl için. © de açılan her resim sergisinde onun kıymetli bir kaç eseri vardir ve se. yireiler bu sanat bediaları önünde daima hayranlık göstermişlerdir. — 1916 da “Sanayii Nefise, mekte- bi müzelerden ayrıldığı ve “Güzel! Sanatlar Akademisi, halinde yı bir teşekkül olarak tensik edi! sırada Halil Paşa da müdür tayin €- dilmişti. İhtiyarlık, her fâni gibi, nihayet bu aziz üstadın da hayatında belir- di, eskisi gibi çalışamaz oldu ve ken- — disinin eski usule göre tekaüde sev. kedilmesi icap etti, O wswl, esefle söylemek lâzım, mütekaitleri yalnız İşten değil, refaha yakın bulunmak | imkânından da © uzaklaytırıyordu.! Halil Paşa'da — mal ve mülk sahi, bi olmayan hezcenli SENE ge « U hi; Gazi Köprüsü 29 Teşrinievvelde Açılacak Gazi köprüsünün orta kısmı- na 3İt inşaat tamamiyle ikmal, Fransadan celbedilen ağaç par- keler de tefriş edilmiştir. Şim- di köprünün iki basındaki be. ton kısımlar yapılmaktadır. İn. şaat 25 teşrinievvele kadar be- hemehal ikmal edilerek, köp- rü Belediyeye teslim olunacak. tr. Köprü Cümhuriyet bayra. mında nakil vasılalarına ve yolculara açılacaktır. Üsküdar Tramvayı © Dahiliye Vekili, Hattın Belediyeye Geçmesilçin Dün Tetkikat Yaptı Üsküdar « Kadıköy tramvaylarının |” da belediyeye devri etrafında Dahi- Uye Vekâletince tetkikler yapılmak. ladır. Şehrimizde bulunan Vekâlet mahalli idareler umum müdürü Rük- pettin, dün öğleden evvel bu mak. satla belediyeye giderek belediye re- is muavini Lütfi Aksoyla birlikte Üsküdar tramvay idaresinin bugün. kü vaziyeti hakkında tetkiklerde bu- lanmuştur Bu tetkikler sırasında i- dörenin bugünkü vaziyetine göre ay- lık varidatı, alacakları, verecekleri, memurin ve müstahdemin kadroları mal halinde mevzu sermayesi tesbit edilerek not halinde Dahiliye Vekili. ne verilimiştir. Bu notları alan Vekil mm melike akli, Bi ile 3400 ve Bulgaristandan Varna yolu ile 12 bin göçmen gelecektir. at ve sanat âletleri ve zirai eşyaları olduğu halde yurda getirilecektir. lecek olanlar Kavakta yalnız dezen- feksiyon, aşı tatbikatı gibi sıhhi mu. ameleleri yapıldıktan sonra vapura bindirilerek doğruca Marmara Eroğ- lisine yollanacaktır, Askeri Ehliyetname Usulü Kaldırıldı Bundan Sonra Askerlik Muamelelerinde Mekteplerden Alınan Diplomalar Muteber Olacak, Eksik Müddetler Kamplarda Tamamlanacak Maarif Vekâleti askeri ehliyetnameler için alâka. dar mekteplere bir tamim göndermiştir. Bu tami, öre, lise ve orta mekteplerden rın askerlik muâmeleleri doğrudan doğrü güre takip edileceği, bundan böyle kimseye askeri ehliyetname verilmi- riadeki o diplomalarina yecektir. Yalnız sıhhi mazeretleri hangi bir veya bir kaç ders senesi miş elaulara, diploma yerine birer vesika verile. cek, bunlar noksan kamplarını ikmal ettikten son. ra, mektep' müdürlüklerine yapılacak işar üzerine diplomalarını alabileceklerdir. A — Lise ve muadili mektepleri Üniversite ve Yüksek Mekteplere girdikleri takdir- de, noksan kamplarını sıhhi mazeretleri zail oldu- Zu zaman talim taburlarında tamamlıyacaklardır. B — Üniversite veya Yüksek Mekteplere girmi. yenler de sıhhi mazeretleri geçtikten sonra, mezun Anayurda 15400 Göçmen Getirilecek Bu yıl Romanyadan Köstence yolu unlar beraberlerinde hayvan, zira- 15 eylülden sonra Köstenceden ge- © bi — aztıraplı bir ömre olmuş demekti. sanat ha; da temin ettiği kazanç, mahküm O şerefli ve uzun bu muhterem üsta- sayısız tab- Lütfi Kırdarla berâber Üsküda lindeki notlara göre tetkiklerde bu: lunlmuştur. ra giderek idarenin mefkezinde, ©€- © loların hayalile muhtelif sersilerden alınmış madalyaların ve fakdirna- melerin kolleksiyonundan ibaretti. Bu vaziyette ona, Masırlı Prens| © Abbas Halim Paşa el uzattı, kendisi.) ni — baş tzre yeri olan muhterem bir misafir olarak — Mısıra götür- dü, senelerce yanında bulundurdu. Onun vatandan ayrılması, sanat & lemimiz için, elemli bir hüdise ol. mak lâzımdı, Kimseler alâka göster- medi. Fakat geri dönüşlü, yine o â- lemi sevindirecek mesut bir hâdise olduğu için, gidişinde esirgenen alâ. kanın bu sefer olsun gösterilmesi lâzım gelirdi. Ne yazık ki, yine ak dıran görülmedi, O kadar ki, ben de, büyük sanatkâr Mesrdam. ne za- —— Kınalı ve Burgaza Elektrik Verilecek Elektrik idaresi, Büyükada ve Hey beliye olduğu gibi Kınalı ve Burgaz " adasına da elektrik cereyanı vermek adaya Heybelideki muh kezinden cereyan verilecektir. e Sultan Köyünde Bir Yaralama Sıvas (TAN) — tan köyünde bir yaralama vakası olmuştur. hi man geri geldiğini duymuş değilim. Onun ölümünü de gazeteler, Gü- zel Sanatlar Akademisinin verdiği bir ilân üzerine yazdılar. Ne hal tercümesini kayıt, ne de kıymetine işaret eden bir bent yok. İnsan bu hale, bu kayıtsızlığa bakıyor da,-sa- natkârlığın o yurdumuzda suç s9”. dığına inanacağı geliyor. Yazık, gerçekten yazı Av Esnasında Bir Adam Öldürüldü Söğüt (TAN) — Burada evear bayramı yapılmış, iyi bir gün geçi © rilmişse de, dönüşte müessif bir ka © za olmuştur. Bozöyük avcılarından Hafız, Söğütlü 19 yaşında Ahmedi kazaen vurmuştur. Ahmet hemen ölmüştür. EİD ME Belediye Kooperatifinden Bir İstifa Belediye kooperatifi idare meclisi riyasetinde bulunan belediye reis mu avini Rifat Yenal, kooperatifin bazı fuzuli işlere girişmesinden dolayı bu vazifeden istifa etmiştir. — Siverekte Bir Yaralama yaralanmıştır. Mustafa kaçmıştır. Siverek (TAN) — Çâylarbaşı na- hiyesine bağlı Tellakin köyünden Be. kir, çoktanberi bir harman mesele. sinden ürüsi açık olduğu Bucak na. hiyesinin Katine köyünden Mustafa tarafından tabanca ile ağır surette Ali Çelik, ökürzlerini Mehmet 0ğ- lu İbrahimin tarlası kenarında otla- tırken, İbrahim buna mâni olmak İstemiş, öküzlerden birinin ayağını | vapuru yar “Na hakkın var, böy»! Diğer Sava ların montajları bitmediğinden bir kırmıştır. Ali; le yapmağa? Bizim sana zararımız yok,, deyince, tabancayla Aliyi sağ göğsünden ağırca yaralamıştır. S. — Şürayı Devlet reisi kim. dir, Şürayı Devlet kanunu nerede bulunabilir? C. — Şürayi Devlet reisi Bay İsmail Hakkıdır. Şürayı Devlet kanunu Ankara caddesindeki ki- tapçılarda bulunur. * S. — Karacahisar kalesi hak- kında müstakil bir eser neşredil miş midir? Edilmediyse, hangi kaynaklara müracaat edebilirim? C. — Müstakil bir eser nejre- dilmemiştir. Şarl Teksiye'nin “Kü. çük Asya,, adi eserinin tercüme- sine ve Evliya Çelebi seyahatna- mesinin ikinci cildine müracaat etmek mümkündür. * S. — İlk posta pulu nerede we ne vakit kullanıldı? C. — İlik posta pulu 1840 sene sinde İngilterede kullanılmıştı. O men sevkiyatı 4 ay sürecektir. miye karar vermiş, bu İki enstitü i- için tetkikler yaptirmaktadır. Bu iki | çin Şehzadebaşında Gençtürk cadde: avvile mer-İ sinde bir bina tutmuştur. Bu !ki ens- “itüden boş kalacak odalar da, ders- zere edebiyat fakültesine bırakılmış- tır. Şimdiye kadar edebiyat fakülte. sinde tedrisat yapılan yabancı diller Şar kışlanın Sul. | mektebi ile yabancı dilleri kursları İda şimdilik, enstitüler için tutulan binalara taşınacaklardır. Morlaya yileceklerdir Varhaya Tx seferini yapan Nazım vapuru 27.4 $1 ağustos tarihlerinde avdet edecektir. | Geçen sene olduğu gibi bu yıl da göş- kine Üniversite İçin Yeni Bir Bina Kiralandı Üniversite rektörlüğü Romanoloji e arkeoloji enstitülerini tevsi et- ane ve seminer lttihaz edilmek ü- Kadeş Yarın Geliyor Almanyadan hareket eden Kadeş ın limanımıza gelecektir. ş ve Eğemen adlı vapur- oldukları veya müdürlüklerine mezun olanla- dolayisile her kampına girme- ğu zaman eski lardır. 1935 senesindi bitirenler, o yıl * ten lise ve orta Beynelmilel Arkeoloji Kongresi Gelecek Ay Dolma Bahçede Toplanacak 18 inci Beynelmilel Arkeo- loji ve Prehistorik © ârkeoloji kongresi 18 Eylülde şehrimizde toplanacaktır, Kongrenin Dol- arar verilmisiir. Kongre- ye iştirak etmek üzere muhte- lif memleketlerden şehrimize bir çok arkeoloğlar gelecektir. sına Kongre bürosu, bu husustaki hazırlıklarını ikmal etmek üze. redir, m. ———— > Liman Amelesi İşlerini Bırakıyor Limanda çalışmakta olan tahmil ve tahliye amelesinin bir çoğu işle. rini bırakmıya ve başka işler yap- mıya başlamışlardır. Bu amelenin İş. ten çekilmeleri limanda bir işçi buh- tanı tovlit etmiştir. Dört yüz elli a. meleden yalnız yüz elli amele çalış- maktadır. Amelenin işten çekilmele. rinin sebebi bu gibilerin kazanç ka- hunu muribince yüzde 20 nisbetinde vergiye tâbi tutulmalarıdır. Mesele Münakelit Vekiletine bildirilmiştir. Yıldırımdan Öldü bulundukları muntakalardaki lise müracaatla, o lisenin ilk çıkacağı Lampta tamamlıyacaklardır, Arzu edenler kamp müddetini beklemeyip, ya talim taburlarında veya garnizon kumandanlıklarının münasip göreceği kı- #alarda ikmal edebileceklerdir. C — Universite veya Yüksek Mektepleri hitiren- ler, noksan kamplarını sıhhi mazeretleri zail oldu. talimatnameye göre tamamlıyacak- Bu müddetler zarfında askere çağrılacak olanla” Tın kamp için müracaatları kabul edilmiyecektir. en evvel hak kazanmış ve fakat her hangi bir sebeple ehliyetname | alamamış olan talebelere askeri ehliyetname verilecektir. Hariç. mektep bitirme imtihanlarına gi. renlere askerlik dersinden nazari ve ameli olarak ders ve talim gördüklerine dair İbraz edecekleri ve. saik üzerine diploma verilecektir. İstimlâk Komisyonu Dün İşe Başladı Şehir meelisi azasından Refik Ah. met Sevengil, Suphi Artel, Mehmet Ali Gökçen ve İhsan Namığın riya- setinde teşekkül eden yeni takdiri kıymet komisyonları, belediye istim. lâk müdürü İsmail Hakkının da iş tirakile dün vali ve belediye reisi Lütfi Kırdarın riyasetinde bir top. lantı yapmışlardır. Toplantıda, komisyonların bir ey- lülden itibaren faaliyete geçip, bele- diye istimlâk müdürlüğünce hazırla t takdir etmelerine karar ve- rlimiştir. Hazırlanan listelere göre, komis- yonlar ilk önce Eminönü ile Koska. da istimlâk işlerine başlıyacaklardır. Eminönünde istimlâk edilmek üzere 700, Koska ile Beyazıt arasında İs timlâk edilmek üzere 200 bina tes. bit edilmiştir. Belediye Koska ile Beyazıt nara - sında istimlâk edilecek binalar için şimdilik 100 bin Ilra tefrik etmiştir. Bu iştimlâkler sırasında Beyazıt İn- kılâp müzesinin alt tarafına tessdüf eden binalar da istimlâk edilecektir. Yıldırımdan Bir Orman Yangını Çıktı Muratlı (TAN) — Çorludan bir saat uzaktaki Karatepetaş örmanla- ww sonra hazırlanmış olacaklari ha. ber alınmıştır. rında çalışan İbraim, yıldırım issbe- tile derhal ölmüştür. SORUNUZ, CEVAP VERELİM zamana kadar pul yerine soğuk damga kullanılırdı. * 8, — Fatih Mehmet İstanbulu ne zaman aldı? *C. — Fatih Mehmet İstanbula 1453 senesi mayısının yirmi do- kuzuncu günü girdi. * S, — Orta mektep meztmu 0. lup ta, halen ücretle çalışan bir kimse yeni bareme göre kaç lira ücret veya maaş alır? C, — Yeni barem kanununun 13 üncü muvakkat maddesine gö- re, bu kanunun neşrinden evvel ücretle istihdam edilmiş olanların bu kanunun neşrinden sonra, üc- retli veya maaşlı bir vazifeye ta- yinlerinde, girebilecekleri derece- ler, bu kanunun hükümlerine ve tahsil vaziyetleriyle geçmiş hiz“ met müddetlerine göre tayin edi. lir, Şu kadar ki, bunların girebi- lecekleri derecenin ücreti son si- dıkları o ücret miktarından fazla olamıyacağı gibi, maaşlı memuri yetlerde dahi bunun bir aşağı de recesi esas tutulur. Bu rasddeye göre, baremin 14 üncü derecesine tâbi tutulursunuz. Fakat bugünsü ücretiniz, daha yüksek dereceye tekabül ediyorsa, maaşa geçtiği- niz zaman bu ücretin bir derece daha aşağısından maaş alırsınız. * 5. — Mili bir müessese veya bankada çalışan bir memur gayri milim bir kızla evlenebilir mi? G. — Devlet memurları ancak ecnebi kadınlarla evlenemezler, Türk tebeası kadınlarla evlenebi.. ürler. Din kaydı yoktur. de S, Z Bankalar ve devlet mües- #eselerf bareminin katiyet kesbet. maştar. miş şeklini gazetelerde göreme- dim. Bu kanunlar kitap halinde çıktı mi? C. — Daha çıkmadı. Fakat 8 ve 1l temmuz tarihli resmi gaze- teyle neşredildi. Posta ücretini ve iki gazetenin bedeli olan beş ku- ruşluk bir posta pulunu Başvekâlet neşriyat ve müdevvenat dairesi müdürlüğüne bir mektupla gön. derirseniz, o iki gazeteyi size gön. derirler. * S, — Türkiyede | fabrikalarda çalışan ne kadar işçi vardır? C. — İstatistiklere nazaran (As- keri fabrikalarda çalışanlar müs- tesnx olmak üzere) teşviki sanayi kanunundan istifade eden mücs- seselerde çalışmakta olan 70 bin, diğer müesseselerde çalışmakta ©- lan da 35 bin işçi vardır. Dün sabah Sarıyer kazasına bağlı Akalan ve Kalfa köyleri arasındaki ormanlarda yangın çıkmız, bir kısım orman yandıktan sonra söndürülmüş tür. Yangının büyük bir ağaca yıl- dırım düşmesinden ileri geldiği an. laşılmıştır. Ayrıca Kâracaköyü civa- tina düşen bir yıldırım da jandarma karakolunun telefon santralın yak- 23-8-939 Ebedi Şefin Annesinin İzmirdeki Kabri İzmir, 22 (A.A) — Atstür. kün validelerinin Soğukkuyu. daki mezarları etrafında vücu- de getirilen park tamamlan. mak üzeredir. Mezarın üzerine konulan on tonluk granitin üs. tüne emaye harflerle kabartma olarak şu yazı yazılmıştır; “E. bedi Şef Atatürk'ün annesi Ba- yan Zübeyde burada yatıyor.,, Bira Satışları Perakende Satışlarda Halkın Aldatılmaması İçin Tedbir Alınıyor Belediye, bira fiyatlarında yapılari tenzilâtı müstehlike duyurmak için gezino ve birahanelerde kontrollere devam etmektedir. Bu kontroller s1. rasında inhisar idaresinin ihtiyaç nis« betinde piyasaya bira çıkardığı, fa. kat bayilerin az bir kâr bırakılma- sından dolayı, ihtiyaç kadar bira al. madıkları ve bu yüzden bazı semt- lerde biraya fazla ihtiyaç hissedildi. ği anlaşılmıştır. Ayrıca bu tetkikler sırasında bira satışının halkın aleyhine olmak üze- re İhtikâra da müssit olduğu, usulü dairesinde doldurulan dubleler yarım litreye yakım. bira.istiap ettiği halde bunun yarısından 67 birâ aldıgı ve bardağın köpükle 'doldurulduğu da müşahade edilmiştir. Belediye bunun önüne geçmek için iki tedbir düşün- mektedir. Ya bira satışını tamamile şişe ile yaptırmağı temin etmek, ya- hut köpüksüz bira ile dolması lâzım işaretli ve tek ölçüde duble ve yahut balon tabir edilen bardaklar yaptır. mask, perakende bira tevziatını bu- nunla temin etmek. Belediye bunun için inhiserlar idaresile ve Paşabahçe şişe fabrikasile de temas edecektir. Bir Köyde 53 Ev Yandı Balikesir, (TAN) — Dursunbeyli* nin Osmaniye köyünde yangın çık. mış, 441 nüfustan ibaret olan bütün halkın çalışmalarıma rağmen dört saat sürmüş, mevcut 68 evden 581 tamamen yanmıştır. Ayrıca 56 zahi- re anbarı ve 57 samanlık da kül ol muştur. Vali Recai Güreli, Sıhhat müdürü Saffet ve jandarma kumandanı Hus lösi ile köye giderek ilk yardım ted. birlerini ittihaz etmiştir. Şehrimiz Kızılay şubesi, şimdlik 200 lira gön“ dermiştir. 60 çadır ve giyecek levazi mı getirtmek teşebbüsünde de bulun muştur. | TAKVİM ve HAVA 23 Ağustos 1939 ÇARŞAMBA 8inetay (O Günsi (o Hizr: 110 Arabi: 1358 Rumi: 1855 Recep: 8 Ağustar: 10 Güneş: 5.17 — Öğle: 1217 İkindi: 16.03 — Akşamı 19.00 Yatsı; 2038 — İmsük:” 215 — Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan alı- nan maldmata göre, yurita hüva Trakya, Marmura havzası, orta Anndolu ve Kara- deniz, kıyılarında bulutlu ve meveli yağışı, Doğu Anadolu ile cenup doğusunda açık, diğer yerlerde bulutlu geçmiş, rüzgirler umumiyelle şimalden Trakya ve Marm havzasında yer yer küvvetlice, diğer ye lerde orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava çok bulutlu ve ya- Malı geçmiş, rüzgür şirialden saniyede 2-4 metre hızla estmiştir. Sent 14 de hava tas- yiki 1009-1 milihar idi. Sükunet en yüksek 73 ve en düşük 167 süntigrat olarak kaydedilmiştir. mİ li li ik ini A
