8 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

/THADİSELERİN RESİMLERİ | Çekoslovakyanın işgalinden sonra Amerikadaki Çeklerin gayretile tamamlanan pavyonun görünüşü Ölen Bir Milletin Yaşayan Eseri: Neverk YHususi) — We Nevyork Sergisinin en N. k S d. hazin, en mânalı pavyonu evyor ergısın €| Çeklerin pavyonudur. Ölen bir milletin bu yaşıyan eseri, k / k P sergnin en çok alâka ve me- Çe 0s ovat avyonu rak uyandıran pavyonudur, A > onun için ben de Nevyork Sergisini tanıtmıya, Çek Pav yonundan başlamak istiyo- rum, * Çek pavyonunuri sancağı yarım çekilmiş. Matem bayrağı çeken Çek pavyonunun kendine mahsus bir havası var, Daha dışardan Aik göze çarpan şey binanın cephesin. deki şu iki ibi “İhtiras fırtınası geçtikten sonra, e idaresi Sovyet bahiriyelileri donanma günü Yapılan im © esnasında çek güzel bir yine sana dönecektir, ey Çek hireketi Ünşarmişlerdir. Bir briç katan, bütün mühimmatile beraber 400'metrelik Me” . di milleti?,, tese ate i ş bir'mesufeyi zabitile birli iş ve bu şekilde yüzen askerler karaya çikdrük © selâm İngiliz kadınlarımın — eşikerf Marlbough düğesi Anavatan kuvvetlerini “O ül , “ “ © hareketi k rı , Oniferr bu şekildedir “Çek ( hükümetinin & yapmıya ben hareketini. ba başladığı bu binayı Amerikadaki Çekler ve dostları bitirdi. B' yük bir merakla girdiğim birinci kattaki avluyu um. duğumdan fazla döşenmiş bulu. yorum, Burada bizi ilk karşılıyan şey müteveffa Reisicümhur Ma. zarik'in bir büstüdür. Duvarlarda tarihi portreler, mozayikten Prag şehrinin : büyük “ bir panoraması, Bir köşede son Bohemya Kralinin tacı ve mücevherleri. Sağ duvarda şu lâvba içine he. müz girdiğimiz esrarlı havayı arttı. riyor; “Tam tç yiz sene Çeklerve Slovaklar istiklâlleri için çar. pıştılar ve nihayet 1918 de bu Kayelerine erdiler. Memleketle. rini mazinin harabeleri; kanun. larını Amerikalıları teşvik eden ayni âmil, hürriyet ve saadet esasları üzerine kurdular, Müte- akıp yirmi senede Çekoslovak. ya maddeten ve manen büş bir terakkiye sahne oldu ve her tarafta Avrupanın en iyi idare edilen o hükümetlerinden biri addedilmiye başlandı. Bizim emelimiz dünya sergi- sindeki bu pavyonu Çek derle. tinin başardığı derakkinin bir heykeli olarak dikmekti. Bir düşman darbesi bu genç cüm. huriyetin tapındığı hürriyet pu- tunu kırdı ve ortadan kaldırdı. Etraftaki boşluk size bi söy. liyemediklerimizin o hikâyesini anlatıyor. Fakat Çek halkınm duygu ve hisleri hiç bir zaman esir. olmamıştır ve olmıyacak. tır. “Bu yarıda kalmış pavyonun bugün burada bulunuşu bu sön- miyen milliyet ateşinin yanan bir timsalidir. Bir gün gelecek ki Çekler ve Slovaklar tekrar Yazan: Sevim Zekeriya SERTEL Avrupada serbestçe nefes ala. caklardır.,, kinci salonda sanayi eserleri. Muhtelif çeşit camlar; ay- nalar; boncuklar, harp malzeme. leri, dürbünler, gaz maskeleri, toplar. İnsanın bunları gördükten son- ra: — Be mübarekler bütün bunları bana göstermek için mi yaptınız; elinizde Vardı da sırası gelince ni. ye kullanmadını;? Diye kendi kendine söyleneceği ge! F, Bu sualimin cevabını biraz son. ra görüştüğüm Sergi komiserin. den alıyorum: — Bizi diyor, soydular, Boş bu. lunduk. Verilen tatlı sözlere kan. dık. Fakat şimdi bir tek gayemiz var: İstiklâl, Çekler bilhassa mozayik işleri. ni teşhir ediyorlar. . Sergide göze ir şey de Amerika. hılari elde eti için gösterdikleri gayrettir. Her tarafta Çeklerin A. merikalılara yaptıkları dostlukla. rı ve yardımları kurnazca hatırla. tan ibareler ve eserler var, Bir köşede Vaşingtonun Reisicümhur oluşunu canlandıran renkli mu. azzam bir duvar Jâvhası; Bunu Pragda yapmışlar ive Nevyork şehrine hediye ediyorlar, Serginin en kalabalık olan kısmı. na gidiyor ve halkın burada niye toplandığını — keşfe çalışıyorum. Önde gayet zarif bir sanat eseri. Prağ şehrinin muhtelif renk ve | böy sedefleri biribirine ekliyerek yapılmış bir panoraması, Harp malülü St, Kalina bunun üzerinde tam iki sene işlemiş; Por renkli Çek kıyafetleri. le satici kızlar aşağı yukarı dolaşıyorlar. İkinci kata çıkan kapışa bir müstehdemden “altın merdiven başında herkes kapışa madalyalar satın almıya çalışıyor. Bende elime bir tâne alıyorum. Üzerinde şöyle bir resim. Suves. tikalarla süslenmiş iki sütun ara. sına bir Çek askerini bağlamışlar. Kucağında yavrusu bir genç ana yerde hıçkırıyor. Alt tarafında şöy- le bir yazı “Ağlama ey. Çek mnası, Çe. koslovakya yine hür olacak!,, Pavyonun, her köşesinde. insa. nın gözüne çarpan, kulağına gelen bir tek söz var: “Çekoslovakya yine hür ola. cak!,, Biraz daha etraflı: malümat al. mak üzere girdiğim sergi komiseri Bay George Janecek'in ikinci kat. taki ofisinde gazetelerin yazmadı. (Devamı 10 uncuda) evralar sırasında bi vee işe yaramaktadır. İngilterenin zırhlı otomobilleri, atlidir ve köçi? hareketlerinde sör di otlar bir hayli teki ştir. Bunlardan biri fki ton fazla tte y ir, Metörün iki torpili, dit topları denizci tarafından idare olunmaktadır. Motötün iki perv 01ğ ukım engellerle karşı lağmıştır, Bu otomobiller son derece sö“