8 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TELGRAF: TELEFON: HARİCİ Ticarette Mühim Bir Değişiklik İlm yaptığımız siya- si ittifaktan sonra bu itti- fakı perçinliyecek iktasadi, bir anlaşmıya ihtiyaç vardı. İki devlet mümessilleri bu anlaşma şartlarını tesbit için müzakere” ye de girişmişlerdi. Fakat harici ticaretimizde İngilterenin rolü yok gibiydi. Bütün muamelelerimiz - totsliter devletlerle ve bilhassa Almanya ile oluyordu. Bunun sebepleri vardı. Bü sebepleri izale etmedikçe harici tica- retimizin istikametini değiştirmek mümkün olamazdı. Bizi Almanyaya bağlıyan bir çok âmillerin başında kliring sistemi vard. Almanların Türkiye mallarına karşı tatbik ettik. leri anormal ticaret sisteminin rolü vardı. Beş, altı senedenberi devam eden münaseb: amüller ve itiyatlir vardı. Bu âmli-| ler ve bu sebepler ortadan kalkma. dıkça, İngiltere ile olan ticari müna- sebetlerimizin inkişafına imkân yok. tu, Nitekim İngilterenin açtığı kre- diden istifade mümkün olmadı. İn- gilizlerin ve Türkiyenin bütün hüs.| nü niyetine ve bütün arzularma rağ. men İki memleket arasındaki ticari münasebetlerin © inkişafını — te mümkün olmuyordu. Bunun üzerine mesele daha etraflı bir şekilde tetkik edildi. Bir taraftan İngilizler, Türki- ve is iltradi vE ticari münasebetle- mıya, Türkiye ile iş yapan ihracatçı ve ithalâtçı müesseselere prim ver- miye, Türkiye malların alıpicap e- derse hariç piyasalara satmıya karar verdi, adi I in ngilterenin bu gayretine mu- kabil biz de, memleketin ha» rici ticaretini bazı devletlerin inhi. | sarı altına koyan engellerin izalesi çaresini araştırmiya mecbur olduk Biliyorduk ki, dünya buhranından iktisadi münasebetler bakımından bir takım devletler serbest mübadele rejimini, bir kısım devletler de kli. ring sistemini kabul etmişlerdi. Bi- FAN İstanbul; Ankara, Caddesi 103 BEŞİNCİ YI 5 KURUŞ lerin tevlit ettiği tel EN TAN. İSANBUL 2431024318. 24319 — No. 1444 GÖNLÜN SİYASİ er a Milli Şef Ankarada) | Şefin bundan önceki memleket seyahatlerine ait bir intiba İnönü, Gerede Ve Kızılenhamamdal Halkı Dinledi at 6,35 te Ankarava dön- müşlerdir. Milli Şef, Gerede ve Kı- zileâhamamda tevakkuf bu- yurmuşlar ve halk mümes- illeri ile temas ederek bun- ların muhtelif * #nevzülar ü- zerindeki. dileklerini dinle- Ankara, 7 (A.A.) — Üç gündenberi Ankara kazala- rı ile Bolu vilâyet merkez ve kazalarında bir tetkik gezisi yapmakta bulunan Reisi- | cümhur İnönü, bu sabah sa- at 10'da Boludan hareket buyutarak ve Gerede, Kı- | | Japonyada Ordu Şefleri Askeri lttifak İçin Kabineyi Tazyik Ediyor Harbiye Nazırı, Ordunun Noktai Nazarını rineilerle iş yapabilmek için serbest dövize ihtiyaç vardı. Serbest döviz bulamıyan memleketler eşya:müba- delesi sistemine sığınmiya mecbur olmuşlardı. İşte Almânya bu vazi. yetten İstifade etti, O da serbest dö- viz bulamıyan devletlerdendi. Bizden alacağı mukabil makine, silâh, ve (Sonu; Sa: 10, İNEVYORK ; Dünya Sergisini Sevim Zekeriya Sertel mamul e 0 eee ile birlikte dolaşınız. Siz sergi- ye gidemedinizse, o sergiyi size getirecektir. oOBir o aydanberi Nevyork Dünya Sergisinde tet- kikat yapan Sabiha Zekeriya ve M. Zekeriya Sertel'in kızı Se- vim Sertel size, serginin bütün inceliklerini, bütün güzellikleri- ni ve bütün teferrüatını anlata. caktır. O sizi her gün bir pav- yona sokacak, seyircilerle bir. likte sergiyi dolaştıracak ve Si- ze sergiyi görmek hususunda rehberlik edecektir. Bugün birinci yazısını 7 inci da bulacaksınız. Buzünden itibaren her gün Sevim Zeke- riya Sertel'in sergiye ait bir ya. zısı çıkacaktır. Bu seriyi takip ediniz ve sergiyi Sevim Zeke, ya Sertel'le beraber dolaşınız. | ..eseeseekasaaeaseasaeekaeaeaeeemamemmaea i zirai ve ham madderelere | Başvekile Bildirdi ve Tavsiyelerde Bulundu Şanghay, A.A.) — Tokyodan emin bir menbadan alınan| i malümata göre, “Genç Miralaylar” partisi, Hiranuma mutedil kabinesinin tahdit şeraitine rağmen, Japon ordusunun Alman- ya - Italya - Japonya askeri paktını en geniş bir zihniyetin tat- bik edeceğine dair Berline şeref sözü vermeyi teklif etmiştir. İttifak tarafdarları, Tokyodaki mutedil unsurlarla İngiltere arasında mümkün bir önüne geçmek başlamışlardır. Bunun üzerine, askeri şefler, 2 A- Zustos tarihinde toplanarak askeri ittifak projesinin derhal beş hazırlar konferarisına verilmesi için Başvekil Hiranuma “nezdinde sıkı teşebbüste bulunmuşlardır. Bu esnada Japon- yanın Roma ve Berlin Büyük'Eli leri de İtalyada toplanarak Avrups öksülâmöllerini görüşmüğlerdir. Şimdi mühim olan yegâne mesele, Hiranima'nın - partiler © üzerindeki mutedil hakem vazifesini idamede devam edip edemiyeceğidir. Son Japon tekliği, uzlaşmanın için, seri bârekete İfettişlerinin «© |!erini vazifelerini ifadan men için e- | HALK GAZETESİ AL M A N L AR Smigiy Rydz'in Nutkuna Ateş Püskürüyor Londra, 7 (Hususi) — Dan- zigten verilen haberlere göre, Âyan Reisi Fürster ile Nazi li- derleri; Her Hitlerle istişareler- de bulunmak üzere bugün tay- yare ile Almanyaya gitmişler- dir, Resmen bildirildiğine zig hükümeti; Polon göre Dan. gümrük mü. faaliyeti hakkındaki Polonya notasina cevabını ' ver: tir. Cevabi nota tehditâmiz bir Li la yazılmış bulunmaktadır. Polonya komiserine bu sabah tevdi olunan nota, Polonya tarafından pa. zar günü verilen mektubun tahkik e lümata İstinat ctmesini protesto eyle. mektedir. Danzig âyanı mektubun alelâcele ve ültimatom mahiyetinde yazılmış olmasını da şiddetle protesto etmek. n diple: teamül ve Nötuda, ne âyan meclisinin ne de! gümrük dairesinin Polonya müfettiş- mir vermedikleri ve bunun asılsız şa. yislardan "ibaret olduğu beyan edil. mektedir. Danzigde dolaşan şayialar Havas ajansına göre, Gazeteler, Danzig gümrük memurlarının Po- Honyalı gümrük müfettişlerinin emir lerine itaat etmiyeceklerini bildiri. yorlar. Diğer taraftan Alman halkı arasın da muhtelif bir çok rivayetler dolaş. maktadır. Alman rüesasının İngilte. reye ve Fransaya yeni gar ler ve. rerek onların Danziz meselesine ka göstermemelerini temin ed leri söyleniliyor. Diğer bir rivayete göre 'de Hitler bir Emirname neşrederek Danzig'i- leri, bütün Almanları Alman tabliye. tive kabul edecek veya Almanya il hak işini daha müsait bir zamana rakacaktir. Bu rivayetler efkârı umumiyenin müttehit olmadığımı, çıkmaz bir yo. la girmiş bulunduğunu idrake başla. diğını ve her türlü mantika aykırı olarak'ilâhi bir sureti hal ümit et ğini gösterir. (Sonu; Sa:-10 Sü; 5) Metriste İnfilak Evvelki gece sabaha karşı Metris. dilmeksizin ileri sürülen esassız ma. —. “Takas Limited şirketi, meclisi ilk toplantısını Ziraat Barikasindaki inuvakkat böro. | sunda 'şirket müdürü Sı setinde yapmış; toplantıda mesai programı üzeriride görüşülmüş tür. İnglüz Sefiri Cragie Sabiha Z. Sertel Beşinci Sayfada Bir müddettenberi irahat et> | vadeti Malüm olduğu üzere, Japonya ta. | olmuştur. Öğrendiğimize gör», hâdi- rafından - Haziran 'bidayetinde- ileri |teki Topçü Atiş okulunda bir'infilâk |f sürülen ve Berlin ve Roma tarafin. |se; imha edilmek üzere ayrılmış olan dan reddedilen son Japon teklifleri! unlardı 1 — Japonya, Sovyetler Birliğine karşı otomatik sürette harekete ge- — cecek kayıtsız ve şartsız bir ağkeri | mâballine yetişmiş ve ateş çok kısa)! yo teklif etmiştir. bir-zaman içerisinde . bastırılmıştır. | - Roma — Berlin — Tokyo mü. | İnsanca zayiat yoktur. | bak diğer düşmanlarına karı, |, İstanbul komutanı Korgeneral Ha || Japonya, prensip itibariyle yardımı |lis Bıyıktay, © vilâyete bir tezkere!| ekle beraber, bu yardimin ne| göndererek, itfatyecilerimizin vazi-!| | İ bir kısım mermilerin sıcaktan tahak lül etmesi yüzünden vukua gelmiş)! tir. İstanbul itfaiyesi derhal vaka| mekte bulunan muharririmiz Sabiha | suretle Yapılacağıni her vakâda“ayrı |felerini yapmak için hayatlarını hi-İ| Zekeriya Sertel bugünden itibaren | ola: beşine? sayfadaki sütununda tekrar yazıları başlıyacaktır. i pi rak teşbit eylemeği istemektedir.|çe sayarak gösterdikleri fedakârlık 3 — Japonya, Amerika ve İngilte. |lardar “dolayı takdir ve teşekkürle: (Sonu Sar 10, Sü: 2)” İrini” bildirmiştir İ lk Bü akşam : Kadıköyünde Hamza Okkan İdaresindeki İNCİ Kıymetli San'atkâr Bayan MU L GAZİNOSUNDA L ve Keman Sadi'yi Dinleyeceksiniz. “POLONYAYA NOTA VERİLDİ Danzig Nazi Liderleri Berline Çağırıldılar Mareşal Smigiy Rydz, bir merasimden çıkarken Takas Limited Şirketi Spekülâsyona Karşı Mücadeleye Girişiyor İthalât Eşyalarında da Bir Miktar Ucuzlama Temin Edileceği Umuluyor Cumartesi günü faaliyete geçen nin idare dün akşam riya. şirketin Takas muameleleri için şirkete) , | Müracaatlara dünden itibaren büş| lanmıştır. l Şirketin yarım milyon Ira tütan| sermayesinin 240 bin lirasını ziraat bankası, 160 bin lirasını İş Bankası, 100 bin fir | miştir. Şirket, yakında muvakkat bü. rodah ayrilıp iş! hanında | daireye yerleşecektir. asını da Etibank * min et» kiraladığı Şirket Müdürünün sözleri Takas Limited şirketi Türkiye ve hariç menileketlerde şubeler açarak. | ihracat. ithalât işlerİle meşgul İ caktır. Şirket müdürü: Salih R Atatürk, Erzurum ve Si- | vas Kongrelerinden önce A- | nadoluda ne yaptı, ilk hazır- lıklarını nasil yürüttü, ken- dine yâr olacaklara istikba- li ne suretle hissettirdi, o zamanki İsfanbul hüküme- tinin kendinden ( kuşkulan- masına karst nasıl davrandı, ne gibi tedbirler aldı ve'bu | “Şirketin belli başlı iki imtiya. zı vardır, 1 — İhracattan evvel it. halât hakkı. Takas limited şirke- tine verilmiştir. 2 — Sermayesin- de devletin doğrudan doğruya ve ya delayısile asgari yüzde elli nis- betinde iştiraki bulunan müesse- selerle ziraat satış kooporatifleri birlikleri, tüccar birlikleri, umumi ve mülhak hususi bütçeli idareler. le Belediyeler, imtiyaz ve inhisar müesseseler ta- rafmdan takasla yapılacak itha- lâttan mütevellit ithal hakları mukabilinde bu şirkete dev- rolunacaktır. Bu işlerin baricin- deki alış; verişler, bilumum takas muameleleri eskisi gibi serbest- tir.» Takas işlerinde ahenk tesisi mak» ola- | sadile kurulan şirketin mesüisinden dün, | faydalı heticeler alınacağı bir muharririmize şu izahatı ver.| yor. Şirket ithalt ve ihracat işlerin. miştir. tedi (Sonu; Sa 10. si. ; iin TEFRİKAMI 2— il REŞİT PŞ. NIN HATIRALARI alam eda arada büyük idare âmirleri- ni nasıl tenvir etti? Bütün “bunları - ve milli | mücadele tarihinin ilk sa- tırlarının nasıl yazıldığını yeni tefrikamızda vesikala- rile göreceksiniz, o pek mii- him tarih üzerinde safha safhn tenevvür edeceksiniz. 70 Ağustosta Başlıyoruz ği» Mor i 4
