8 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

: : ” : i . ; i © best dövizle iş yapan memleketlere digi Ticarette Mühim Bir Değişikliğe Doğru z (Başı 1 incide) esya vermek suretile bir mübadele | sistemi kuruldu. Biz de serbest dö.) viz bulamadığımız için Almanyanın bu teklifini kabule mecbur olduk. Bu suretle serbest mübadele grupun- dun ayrılarak kliring sistemini ka- bul eden devletler arasına girmiş bulunduk. Bunun daha bir çök se. bepleri vardi. Bu sebeplerden biri de dahilde kendi kendimize yetinek si. yasetini kabul etmiş olmamızdı, Ser- best mübadeleyi kabul etmek sana- yiimizin kürulmasına imkân bırak. müzdı, Ayni zamanda Almanya mal- larımıza dünya piyasa fiyatlarından fazla bir fiyat veriyordu. Hulâsa muhtelif sebeplerle kliring sistemini kabul eden grupa girince, İngiltere, Amerika ve Fransa «gibi serbest mübadele rejimine dahil dev. İetlerle ticari ve Iktısadi münasebet- lerimiz azaldı. Şi beynelmilel ticaretimizi ii. kurtarıp diğer pi- yasalara da arzedebilmek ve bilhassa İngiltere ve Amerika ile olan ticari münasebetlerimizi (inkişaf ettirmek için her şeyden evvel serbest müba. dele rejimine dakil devletlerin kabul ettikleri takas sistemine harici tica. timizde mühim bir mevki vermek mecburiyetinde balunuyoruz. Muhtelif memleketlerle yapılan takas mutmelelerine ait primleri iç ve dış hareketlerine göre tanzim ve bu muamelelerin, ahenkli bir surette *cereyanını temin etmek maksadile tesis edildiği bildirilen Takas şirke- ini bu hususta atılmış mühim bir a) dim telâkki ediyoruz. Bu şirketin başında üç büyük bankamız bulun. maktadır. İşin sıklet merkezi Ticaret V& kâleti olacaktır. Ve bu şirket faali. yete geçtikten sonra mallarınızı hey» relmilel piyasalara ve bilhassa ser- sevkedebilmek için lâzım gelen diğer tedbirlerin alınacağına (o şüphemiz o yoktur. dde Gk, ii Bu suretle harici. ticaretimiz buz! günkü anormal şeklinden ve bir iki devletin inhisarr altında..bulunmak. tan kurtarılacak, Türk mallarının pa» zarları genişliyecek ve Türkiye nor- mal şartlar dahilinde beynelmilel pi. yasaya girmiş olacaktır. Bu sebeple harici ticaretimizde mühim bir değişiklik arifesinde bu- Minuyoruz. Takas Limited Şirketi (Başı, Tineide) de dünya piyasalarına göre muams. İeleri tanzim edecek, takas işlerinin let siparişlerine kadar uzanan sebepsiz yükselmelerine mâni ola- caktır. Bundan başka norma! ticareti zor- Juklara düşüren bir takım spekülâs- yonlara meydan verilmiyecektir. Ta- kas alım, satımından mütevellit bir nevi tiçaret, takas primlerinin mü. temadiyen yükselmesini intaç etmek- tedir. Bu nevi takas ticareti abp yü- rümüş, takas primleri bazan yüzde yüz farkı bulmuştur. Bundan sonra primlerin sebepsiz yere bukadar yükselmemesini Takas Limited şirketi temin edecektir. Bu suretle nâzımlık vazifesini görecek, takas primlerinin yükselmesi önle- nerek ithalât eşyalarında ucuzluk te min edilmiş olacaktır. İthalât ve ihracat tacirleri bütün bu elhetleri gözönünde tutarak Ta- kas Limited şirketinin faaliğete geç- mesini memnuniyetle karşılamışlar» | dır, Takas psimlerinin sebepsiz te- mevvüçler gösterdiğini ve spekülâ- #örler tarafından zahmetsizce mühim pâralar kazamıldığını ileri süren ta- cirlerden bilhassa ithalâtçılar, takas” la itkalât yaparlarken yukardaki se. © beplerden dolayı çok güçlükler çek- iiklerint ve getirilen malların dalma © pek pahalıya mal olduğunu söyle X Japonyada Ordu Şefleri Askeri lttifak Için Kabineyi Tazyik Ediyor (Başı 1 incide) re eikâri umumiyesini heyecana dü. şörmemek için anlaşmanın gizli tu.? tulmasını talep eylemiştir. Enternasyonal vaziyetin bügünkü inkişafı, bugün, Almanyayı Japönya. nm bu tekliflerini kabule mecbur e. | ha: decek gibidir. Tien - Sir'in ablokası Roma ve Berline, Japonyanın İngil. tereye ve demokrasilere karşı oyn. yacağı rolün ehemmiyetini ispat et. miş bulunmaktadır. İngiliz — Sov. yet görüşmelerine devam olunması da Berline Japohyanın faal müzahe. retini almak mecburiyetini kabul iz. tirarında o bulundurmuştur, zira bu. gün Almanya için Sovyetler Birliği. nin bitaraflığına gü bilmek ihti. timalleri ortadan kalkmıştır. Harbiye Nazırı, Başvekille görüştü Harbiye Nazırı General Itagaki, dün akşam (Başvekil Hiranuma'nın nezdine gitmiş ve kendisiyle saat 22 den 24 e kadar görüşmüştür. İyi haber alan Japon mahfilleri. ne göre, General İtageki, Başvekile, Avrupa vaziyeti karşisinda ordunun noktai nazarını bildirmiş ve bu ba- histe çok mühim tavsiyelerde bu- Tunmuştur. Diğer bir rivayete göre ise, Gene- ral İtageki, Başvekile, ordunun son askeri konleranslar neticesinde tâ- vazzuh eden kararlarını bildirmiş, JBaşvekilden bunları nazarı dikkate almasını ve Avrupa siyaseti hakkın. da bir karar almak üzere beş nazır konferansını yeniden toplantıya ça- gırmasını rica eylemiştir. İyi haber alan mahfillerde hatır. latıldığına göre, Riranuma, geçen Ha, beşler konferansını yeniden toplantıya o çağırmamağa ve bütün mühim meseleleri doğrudan doğruya kabine heyeti umumiyesine arzeyle- miye karar vermiş * Tokyo, T( AA) — Domel Ajan. sinin Kaifendden aldığı bir telgraf. İa nazaran Jepon kontrolü altında bulunan Honan Çin makamatı ora. daki - İngiliz — Çin kumpanyasına bir nota göndrerek Sitasov madenle. rinin hükümete teslimini istemiştir. Bu notaya nuzaran, bu suretle madenler idaresile amele arasında mütemsdiyen çıkan ihtilâf ve karı. şıklıklar nihayet bulacaktır. Esasen, şirketin mezkür madenler üzerinde hiç bir tasarruf hakkı yoktur. İngiltere aleyhinde nümayişler Tokyo, 7 (A.A) — Domel ajansı tebliğ ediyor: İngütere aleyhindeki nümayişler genişlemektedir. Kobede yüz bin kişi bir alay teşkil ederek sokaklarda do- laşmıştır ve İngilterenin samimiyet. sizliğini isbat eden hattı hareketini takbih eyliyen bir karar sureti ke- bul eylemiştir. Nagoyafa diğer bir nümayiş daha olmuştur. Herekede Yapılan Yağlı Güreşler 'Tavşancil, (Hususi) — Gebzeye bağlı Çerkeşli köyünde yapılacak ye- ni mektep binası menfaatine köy he. Yeti ihtiyariyesinin tertip ettiği ve Herekede yapılmasını kararlaştırdığı , güreşlere,yüze yakın pehiivan güre Tanınmış pehliyanlardan o Mülâ- yim, Manisalı Hali), Pehlivanköylü Mustafa, Babaeskili Ibrahim, Lüle. burgazlı Ahmet ve Adalı Arif başa güreşmişler, Adah Arif, Ali Ahmedi, Pehlivanköylü Mustsfa da Babaeski. W Ibrahimi yenmiştir. Mülâyim ile Manisalı Halil, çok çetin bir güreş yaptılar. Ve bersbe- re kaldılar. Başaltına çıkanlardan Pomak Mus- tafa Ahmedi, İzmitli Enver Subaşılı Mehmedi yendi. Eski pehlivanlardan o Kurtköylü Ethem ile Yıldırım Bekir ve Koç i- le İdris te berabere kalmışlardır. Polonya - İngiltere Kredi Müzakereleri Varşova, 7 (A.A) — Slovo gaze. tesi, Londrada yapılmış olan istikraz müzakerelörinin âkim kalmasının Polonya o mahafilinde uyandırdığı memnuniyetsizliğe tercüman olarak diyor ki: “Albay Kocun müzakereleri âklm kaldı. Polonya halkı, Polonyadan se- kiz buçuk milyon liralık ehemihiyet- siz bir para esirgenirken bir İngüiz 'Nazırnın Almanyaya bir milyar İn- giliz liralik kredi teklif etmiş oldu. ğunu hayretle öğrenmiştir.,, işedi Polonyada Siklon ve Yıldırımın Tahribatı Varşova, 7 (A.A) — Vüno vilâye- tinde Braslay mıntakasında şiddetli bir fırtına büyük tahribata sebep 01. muştur. Takriben 12 bin hektarlık ekilmiş arazi dolu ile karışık gelen bir siklonla mabvolmuştur. 688 bina, ahır ve samanlık yıkılmış ve iki kişi ölmüştür. Keza Krakovi mülhakatında da fır tinaların tahribat yaptığı bildiri. yor. İki kişi yıldırımdan ölmüştür. Raclavice köyünde yıldırım düşen bir evde yangın çıkmış ve on beş ya- mekte, yeni takas şirketinin takas a- ış verişlerini intizama sokacağını ü- o mit ettiklerini bildirmektedirler. ——— Madrit Polis Kumandanına Şulkast Yapanlar Asıldı Madrit, 7 (A.A) — Madrit polis müfrezesi kumandanı Gabaldana kar $ı yapılmış olan suikastin son meşul- Teri bugün sabah vakti idam edilmiş- dir. şında bir kızla Kundakta bir çocuk yanarak ölmü; Kral Zogo Parise Gidiyor Anvers, 7 (A.A) — Arnavutluk kralı Zogo, yanında kraliçe, küçük prenses, üç kız kardeşi ve maiyeti ol. duğu halde otomobille buradan ay- rılmıştır. Kral ve maiyeti ikamet et. mek üzere FransadaVersalllese git- mektedir. Kestel Suyuna Hacerisemavi Düşmüş Nezilliden yazılıyor: İ Geçenlerde, Kestel köyü üzerlerin- de müthiş bir gürültü duyulmuş o! duğu söyleniyor. Bazı köylüleria an- Isttığıns göre, dehşetli trakalar ol. muş ve sanki Kestel deresine bir şey düşmüş imiş. Bu şaylanın çıktığı günlerde, Kes- tel, Sinekler, Hamzallı köyleri kır kahvelerinde, bir hayli garip muha- vereler duyulmuştur. Şöyle ki, U. mumi Herbin seferberliği arifesinde jde yine orada böyle bir gürültü ol muş, Fakat o zaman ayni zamanda şimalden cenuba doğru, otrafa kıl. cımlar saçarak giden ve sonra kay- bolan bir ateş parçası da görülmüş imiş. Bu seferki de öyle bir hâdise imiş ama gündüz olduğu için belki ateş görülememiş İmiş. Bazı yaşlı saf köylülerin itikadına göre de bu hâdise yatırların (evliya- mn) işi imiş ve Karıncalı dağ ete- ğinde yatmakta olan Sinan Dede ile Oyuk dağında yatmakta olan Oyuk Baba: arasında cereyan etmişmiş. Si- nan Dede bazı geceler Oyuk Babayı ziyarete gider ve gidişi bir ateş İle #nur ile) gürültülerden belli olurmuş. Zira Oyuk Baba gürültüden hoşlanır. muş. Bunun için ziyaretine giden ya tırlar gürültü ettikleri gibi insanlar da hoşuna gitsin diye türbesi civa. rında silâh atarlarmış. Oyuk Baba da bazan, birkaç top birden patlamış gibi debşetli bir gürültü çıkarırmış. Bu gibi hurafata inananlar, pek azalmıştır. Fakst hâlâ vardır. Eğer Kestel köyü eivarında işiti len gürültü. herhangi bir mermi ve- ya bombanın infilâkından mütevellit değilse, muhakkak ki, semadan kü- çük bir haceri semavi düşmüştür. Haceri semavi nedir bilmiyer köylü de bunu yukarıda söylediğimiz gibi tefsir eylemektedir. Şayanı dikkat olan nokta ise, U- mumi Harje seferberliğinden şimdi. ye kadar geçen zaman zarfında, hu- rafata inananların çok azalmasına rağmen, bu hadisenin köylü arasın. ca hakikate yökın şekilde tefsir edi. lemeyişidir. e Amerika Maliye Nazırı Avrupaya Geldi Londra, 7 (A.A.) — Ameriku Ma. liye Nazırı Morgenthau, İngiltereye gelmiş ve Southampton'da vapurdan karaya çıkarken gazetecilere yaptığı beyanatta Avrupaya gezmek için gel- diğini söylemiş ve bu akşam Dani- markaya hareket edeceğini bildirmiş- tir. Morgenthau eylülde Amerikaya dönecektir. TAN Ölen Bir Milletin Yaşayan Eseri (Başı 7 incide) ğı, radyoların “söylemediği şeyler öğreniyorum. Mister Janecek benim Türk ol. duğumu öğrenir öğrenmez hürmet, le elimi sıkıyor; oluruyor ve kö. nuşüyoruz. Meveudiyeti olmıyan bir hü. kümetin çok kuvvetli dostları ol. muş olacak ki bu pavyonu tamam yabildiniz, diyörüm. —- Evet; diyor, hükümetin düş. mesinden sonra Nevyork Valisi Lagardis ekseriyeti Çek olan hu. Ssusi bir komite kurdu ve bunlar az bir zamanda tam otuz beş bin dolar toplayıp bu işi başardılar. Bugün pavyondaki satış kendi gündelik masrafını çıkarıyor. Ze- ten satıcıların büyük bir kısmı gö- güllü olarak çalışıyorlar. erdiven başında satılan ma. dalyalardan kazanılan pa. Tanın nereye kullanıldığını şimdi snlıyorum. — Düşmanlarınız, diyorum, si. zin sergiye iştirmkinize mâni ol. mıya çalışmadılar mı? — Hem de nasıl. Bu uşuğıda gör düğünüz eşya buraya gelecek ola. İ nan yüzde ırkıdır. Yüzde altmı. sini Hamburgtan geri döndürdü. ler, Parasını verdiğlimiz halde va. Pura kabul etmiyorlardı Nevyorkta hiç hücuma uğra. dınız mı? — Daha teşebbüse başladığımı. Zn ertesi günü binanın Inşaatında çalışan bütün Çek amelelerini AL man Konsolosbanesi çağırdı ve derhal işi terketmelerini, aksi takdirde memleketteki -akrabu ve ailelerine zarar geleceğini tebliğ etti. Fakat kimse aldırmadı. — Sizide ayni şekilde tehdit etmediler mi? — Elbette. En çok işin başında olanları sıkıştırıyorlar. Fakat kim metelik verir. — Peki sizin ailenize zerar gel. miyecek mi? — Gelirse gelir, Bugün hepiml. zi aileden daha büyük birdü. şüncemiz var, “Bugün her Çekin vâzifesi dün çekişen Vatanına elin. den hami gelime öyle yardım et. mek, “onun için," onun hürriyeti için çarpışmaktır. Eğer biz işken. ceden uzakta olanlar azmimizi ve kendimize olan itimarımızı kay. belmeyip düşmana mukavemet €- debilirsek bu hareketimiz çember içinde kalanların kuvvei manevi. yesini yükseltir. Eğer benim a. ilemin payına bu kiyamet günün. de böyle bir işkence düşerse var. duktan sonra. ay Jünecek'in gözlerinin işi parlıyor. şimdi karşımda kibar ve esil bir iş adamı değil, fa. kat cesur ve fedakâr bir Çek mil. liyetperveri var. — Açılış günü, diyor, binanin iki penceresini kınlmış bulduk. Bu sabah yine binanın dış tara. lındaki yazılardan birini parçala. mişlar. Fakat bütün bunlar sadece mevcut olan bir düşmanı bize bir defa daha hatırlatmıya yariyor. Milleti daha çok cezbediyor. Bay Jancek'in bu Madesi ne ka- dar doğru. İstatistik müdürü Dok. tor Monhsgen'nin raporları bunu teyit ediyor, Pavyonlarına girerken acıdığım | Çek milletini çıkarken büyük va. tanperverlikleri ve hürriyet için açtıkları mücadeleden dölavı tak. dir ediyorum. Zi aga al Filistinde Yine Bombalar Patladı Kudüs, 7 (A.A.) — Son 48 saat zarfında birkaç hâdise olmuş ve bu hâdiselerde üç kişi ölmüş, ikisi İn- giliz olmak üzere 10 kişi yaralanmış- tır. Bir çok tevkifat yapılmıştır. Hâ. dişelerin en mühimleri, biri Tel.A- viv'de biri Hayfada iki bomba patla” yışıdır. ir ei Maverayi Erdende Yeni Rejim ve Yeni Kabine Amman, 7 (A.A.) — İngiliz - Ma. verayierden muabhedesinin tadili ü- zerine Maverayierdende dün yeni bir rejim kurulmuş ve kabine istifa etmiştir. Kral, istifa eden Başvek'i Tevfik Paşayı kabineyi teşkile memur et miştir. sın, çeksinler. Vatan uğruna ol. ! | 3.8039 Danzig Nazi ilerler Berline Çağırılıyor (Başı 1 incide) Polonya Başkumandanı Smigiy Rydz'in dünkü #zimkâr'nut- ku her tarafta iyi karşılanmış, fa- ket Almanyada büyük esabiyes v- yandırmıştır. Londra gazeteleri, nut- kun itidalini methediyorlar. Times diyor kiz “Danzig'in tahrikleri karşında Polonya hükümetinin ve mahalli Polonya makamlarının gösterdiği bü katiyet ve hu itidal cidden tak- dire değer. Eğer vaziyet eiddi ise, bugün hiç kimse bu ciddiyeti İn- kâr edemez, bunun mesuliyeti her halde Polonyaya tâci değildir. Bu raziyette o Polonyalıların dünkü milli tezahürler esnasında göster- dikleri disiplini, soğukkanlılığı ve azimkârlığı göstermekle devam- ları cok eheramiyetlidir ” * Paris gazeteleri âe Lehistanın az- mini takdir ile karşılamakta ve Le- histanın asla boyun eğmiyeceğini Türk - Fransız Ticaret Anlaşmasının Esası Hazırlandı Pariston piyasamıza gelen mev. sük bir habere göre, Türkiye » Fran- sa arasında yapılmakta olan yeni #i- carei anlaşmasının “sas hatları tan. zim edilmiştir. Yeni anlaşmada takas mevzuu ü- zerinde geniş hükümler mevcuttur. Türk heyeti reisi Halit Nazmi, an. aşmanın akdini müteakıp, İngilte- re Üe yeni ticaret müzakerelerinde bulunmak üzere Loydraya gidecek- tir. Bu müzekerelere eylğl içinde başlanacaktır. Türk - İngiliz ticaret anlaşmasının da #nüddeti bitmek 'ü. zere olduğu için, İngilizlerle ayrıca takas esaslarına göre yeni. vir anlaş- ma yapılacakfır, Felemengin Yeni Prensesine Ad Takıldı ba Haye, T (AA) — İkindi Kü. çük Prensesin dünyaya gelmiş oldu- Şunun ilânı merasimi Soestdiken sar rTayında yapılmıştır, Prensese İrene Emma Elizabeth isimleri verilmiştir. o —— Mareşal | & ! ğin önünde, mektedir. Paris Soir “Mareşal, erce konuşmuştur. Bu sözleri tef * diyor. Alman gazetelerine gelince Berlin, 7 (A.A.) — Gazeteler, Ma- reşs) Smigiy'nin nutkuna karşı ateş püskürmekte ve bu hiddetlerini koy- dukları başlıklarda izhar eylemek. tedirler. Alman istihbarat bürosu, Polonya hükümetini Pilsudskinin hattı hare- ketine aykırı biz yol tutmuş olmakla itham etinektedir. Montagpost diyor ki: “Mareşal Smigly - Rydz, eski hi- kâyelerin ateşile ısınmağa çalışıyor.” * Danzig, 7 (A.A.) — Bundan bir. kaç hafta evvel casusluk ve nazi hi cum kıtaları mensubundan İkisini kaçırmıya teşebbüs cürmü ile tevkif edilmiş olan Polonya gümrük müfet- şi Lipinski, Hitleri ve Göbels! tahkir etmiş olduğundan dolayı 18 ay hap. se mahküm olmuştur. sire hacet yokt ilede #arsdnlar Kurs Görecek Urfa (TAN) — Belediye reisi O. mer Alay tarafından verilen izaha- ta göre, bu sene bir sebze hali ile asri bir buğday pazarı yaptınlacak- tar, Geleçek sene de, şimdiki şehitli. anfiteatr şeklinde bir park ve orun önüne de büyük bir havuz insu ettirilecektir. Yarıda bi- rakılan asri mezarlık bitirilecek, ce- paze otomobilleri getirilecektir. Ço. cukları sokaklardan kurtarmak için çocuk bahçeleri yaptırılacaktır. Urfanın müstakbel plânı kendisi- ne ihale ediliş olan şehireilik mü. tohansısı #imar Asım Kömürcüoğlu, bir kaç ay sonra buraya geloeek ve şehrimizin İ kat'i müstekbel pürin çizecektir. Açılacak geniş caddelerin iki tarafına bol ağaçlar dikilecektir. Belediye, kahve ve lokantalarda çalışan bütün garson'arı, açacağı bi kurstan geçirmeğe karar vermetir Kurstan mezun olmıyanlar, garson. luk edemiyecektir. T. C. ZİRAAT BANKASI Kuruluş Tarihi: 1888 Sermayesi : 100.000,000 Türk Lirası Şube ve ajans adedi: 262 Zirai ve ticari her nevi banka muameleleri Para Birikirenlere 40) Lira İkramiye Verecek Ziraat Pankasında kumbaralı ve ihbarsız tasarruf hesaplarında en az 30 lirası bulunanlara senede 4 dela çekilecek kur'a ile aşağıdak” plânu göre ikramiye dağıtılacaktır. 1000 500 250 100 si 40 Z Adet 4.000 2.000 1000 4,D00 5.000 4,800 3.200 Liralik Lira . DIKKAT: Hesaplarındak! paralar bir sene icinde 50 liradan aşağı tarihlerinde cekilecektir. üşmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde “b 20 fazlasiyle verilecektir 'wralar senede 4 defa, 1 Eylül, 1 Birincikânun, 1 Mart ve 1 Haziran