4 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

4-8.999 Kuvvet Gösterişleri Ve Sinir Harbi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Şörir harbinin mühim bir safha. sına girmiş bulunuyoruz. Gü. nün haberlerine bir göz gezdirmek ye kâl yat donanmasını takviye edi Ve ordusuna âzami kuvvetini vermi. Yeniden inşa olunacak tahtelbahir dafii gemilerle hasımla- rin tahtelbahir | silâhını körletmiye çalışıyor. Her yere tayyare dafii top- lar yerleştiriyor, tayyare filolarını| Fransa üzerinde de uçurarak kuvve- ni ve hazırlığını bütün düny gösteriyor, Fransa da ayni vaziyette. sız milleti bir taraftan milli takviye ederek, diğer taraftan istih- sal kudretini arttırarak, mali duru. munuü kurtararak ve her bakımdan hazırlanarak vaziyet almış bulunu. yor. Demokrasilerin kuvvetlerini ve hazırlıklarını tebarliz ettirdikleri ve tecavüz siyasetine boyun eğmiyecek. | lerini göstermek istedikleri sırada! Mihverciler de hâlâ göz yıldırıcı bir| vaziyette olduklarını göstermek, bel. ki de demeokrasileri bir kere daha boyun eğmiye sevketmek emeliyle askeri satvetlerini denemcktedirler. Onun için, Almanyada hava kuv. vetleri, geniş bir sahada gizli talim. ler yapmakta ve Alman ordusu da Lehistan ve Macaristan hudutlarına yakın yerlerde misli görülmemiş ma. ! nevralara hazırlanmaktadır. İngilizlerin o Akdenizdeki filoları. nın manevralarına o hazırlandıkları sırada İtalyanlar deniz kuvvetlerinin manevralarını bitirmiş ve kara kuv. vetlerini denemekle o meşgul olmuş. lardır. İki tarafın da hedefi aynidir. Al manlarve İtalyanlar, Yilderim Karbi tererek' “demoktasileri | korkutmak; | demokrasiler de öyle yıldırım harp. leriyle yıkılmaz bir vaziyette oldük- larını göstermek, ve uzun bir har- bin zaten mihvercileri yere sermiye kâfi geleceğini tebarüz ettirmek isti. yorlar, Bu kuvvet gösterişleri, her zaman bu kadar nazarı dikkati celbetmediği halde, bu sırada muayyen maksatlar ve hedefler dairesinde ya; dığı ve ortalıkta gerginlik hüküm sürdüğü bir devreye tesadüf ettiği için ayrı bir ehemmiyeti haiz bulunmaktadır. Her taraf, muhtemel bir harbin çıka. racağı meseleleri düşünerek manev. ralarını ona göre yapiyor, ve muka. bil tarafa, silâhlarının üstünlüğünü ve kati tesirini ihsas ederek onu har. be girmekten alıkoymak ve sulhü her ne pahasına olursa olsun kabul ettirmek düşüncesindedir. Fakat bu düşünce de demokrasiler lehinde in. kişaf etmkte ve demokrasilerin silâh üstünlüğü günden güne kendini gös. termektedir, Demokrasiler hava kuvvetlerinin üstünlüğünü tebarüz ettirdikleri gi. bi mihvercilerin kısmen en çok gü. vendikleri tahtelh, lerden de zer. re kadar korkuları olmadığını da anlatmışlardır. Netice aşikârdır: Demokrasiler ve sulh cephesi tecavüze mukabele hu. susunda kati bir azimle hareket et. mektedir ve mukabil tarafın kuvvet gösterişleri hu azim üzerinde zerre kadar tesir etmemektedir. Yâni, sinir barbinin de demok- gasiler lehinde inkişaf ettiğini sövli. yebiliriz. Bu da hem sulhü, hem sulh cep- besini hoşnut edecek bir vaziyettir. m Hamidiye Mersine Hareket Etti Iskenderun, 3 (A.A.) — Bir müd. dettenberi limanımızda bulunmakta olan Hamidiye mektep gemisi dün Mersine hareket etmiştir. Hamidiye ile Korgeneral Muzaffer Ergüder de Mersine gitmiştir. Korgeneral iske- lede ve gemide kaza kaymakamı, Jandarma komutanı, Halk Partisi ve Halkevi Başkan ve üyeleri, Belediye Reisi ve bir çok zevat tarafından teş- yi edilmiş, şehir namma kendilerine TAN Almanya Danzig'e Taarruz Etmekten Ziyade Polonyayı Cenuptan Vuracakmış Paris, 3 (A.A.) — Fransız matbu atı bugün bilhassa Danzig vaziyeti le meşgul olmaktadır. p “Petit Journal,, da Lü Rochassiere diyor ki: Mihver devletlerinin askeri nü. mayişleri Danzig'de ve Macar - Ru. men hududunda tesadüfi gibi bir takım hâdiselerle başlamıştır. Bu hâdiseler Macar - Rumen Yududun- da basit bir seyrüsefer meselesinder çıkmıştır. Bunların hepsi Almanla- rın işi gibi gözüküyor ve her şey- den evvel Polonya aleyhine müte. veceihtir, “Journal, da Saint Brice yazıyor . Almanyanın doğrudan doğruya Danzige taarruz etmekten ziyads ce- nuptan Polonyaya karşı bir çevirme hareketine teşebbüs etmesi ihtima - W her an artmaktadır. Hâdiselerin şu garip tesadüfüne bakınız: Macar Hariciye Nazırı Kont Ssaki * beyanatta bulunarak Macaristan si, yasetinin sıkı sıkıya Roma - Berlin mihveri - siyasetine bağlı olduğunu ilân ederken, diğer taraftan da Al manyada, 1919 da Macaristana mer. but bulunmuş olan O Slovakyanın tekrar Macaristana iadesi fikri or- taya atılmaktadır. Bittabi bu hedi- şöyle şılık ta Macaristanı Almanyanın ha. kiki bir peyki haline getirecek olan askeri bir ittifaktır. İş bu kadarla da kalmıyor Sovyet Ukraynası halkı ile Kar pat halkının ırkdaşı olan Galiçya Rü Danzig âyan meclisindeki son Polonyalı âyan âzası Mareşal Smigli - Rydz'in Meclisteki portresini indirip onunla beraber Meclisi terkediyor tenleri arasında tahrikâtın arttığı gö Yy EE rülüyor. Prağın işgali ferdasında or. İNGİLİZ - JAPON MÜZAKERELERİ taya atılan Ukraynalılık fikrinin ye- niden canlanması karşısında bulu- o . e puyoruz, | T A ? K Ş I “Excelsior,, gazetesinden: iençine ı onu ma ar Alp dağlariyle Ren'in öte tarafın. ö Ni, s5 o da alınan askeri tedbirlerin Fransa, B T I İl l Y Yy da, İngilterede, Polonyada, Türkiye. ir ur u er e emi or | BDO ARDAN vukabi Bap e are, Elime) > Toglmeleş Sirin İngiere ik Azaacikinin bizleri alimeğım, , İntaş ;edeneğine İni. ya çaya Büküisetieii “kr bez a|iekip elmekie oldukları siyasetler a- şüphe yoktur. rasında bahis mevzuu olan mesele-|rasında gitgide bâriz bir şekil al “Oeuvre,, gazetesinde Bayan Ta-| jerie meşgul oldukları halde, Tiyen-| makta olan müvaziliği fevkalâde bouis diyor ki: çin meselesi üzerinde cereyan edenİmühim ve falihayır âddetmekte “İngiltere hükümetinin de tıpkı | müzakerelerin ilerlemediği görülmek | müttefiktirler, Paris hiikâmeti gibi Polonyaya meş-| tedir. En mühim sebep, Şimali Çinde! Bu gazeteler, İngiliz ve Amerikan ru menfaatlerinin himayesinde ta-| Japon hükümetinin gözü önünde ve siyasi © mümessillerinin Tokyoda mamiyle , müzaheret etmeğe hazır|Japn gazetelerinin teşviki ile yapı-|müttefikan yapmış oldukları protes- bulundukları umumiyetle kabul o.İlan İngiliz aleyhtarı propâgandadır. |toların bu müvaziliğin bir nişanesi lunmaktadır. Bu sabahki Londra gazeteleri, U-İolduğunu ilâve etmektedirler. kiş emele HitlerLehistanaKarşı Plânını Değiştiriyor Moskovada Askeri Müzakereler Sovyetleri Mareşal Voroşilof Temsil Edecek Londra, 3 (Hususi) — Moskovaya gidecek Fransız askeri heyeti yarın buraya gelecek, hükümetin misafiri olacak ve öbür gün İngnliz heyeti ile birlikte Rüsyaya gidecektir. İngiliz ve Fransız heyetlerine bir vepur tahsis olunmuştur. Askeri konuşma. larda Rusyayı Harbiye Nazırı Voro- şilof ile Rusya hava kuvvetleri ve deniz kuvvetleri şefleri temsil ede- ceklerdir. Lord Halifaks Lordlar Kamarasın- da beyanatta bulunarak İngilterenin harici siyasetini tavzih etmiştir. Lord Halifaks Uzak Şark hâdi. selerinden bahsederken İngilterenin Uzak Şark siyasetini değiştirmediği. değiştirmiyeceğini, onun.bu si. n İ değiştirmiş olduğu hakkında söylenen sözlerin esassız olduğunu anlatmış ve İngiliz siyâsetinin değiş- tiğini söyliyenlerin o hakikati tahrif ,Jetmiş olduklarını ilâve etmiştir. Lord Halifaks Rusya ile yapılan müzakerelerden bahsederken miza. kerelerin gecikmiş olmasından şikâ- yet edenlerin her ihtimali kavrayan bir formülü, hiç bir milletin istiklâli. ne tecavüz etmeden hazırlamanın #üclüğünü takdir etmediklerini, fs. kat Rus ve Ingiliz formüülerini telif için hersey yapıldığını söylemistir. Lord Halifaks, yine Uzak Şarka dönerek, Ingiltere aleyhindeki nüma yişler devam ederse vakti hulül edince Uzak Şarkta mu. tavassıt rolünü memnuniyetle yapa- cağını ânlatmiştır. Lord Halifaks, Rusya ile anlaşma. nın sulh için zaruri olduğuna izah rasında İyi karşılanmiştır. Mekteplerin Açılma Tarihleri Ankara, 3 (Tan Muhabirinden) — Maarif Vekâleti bu sene mekteplerin derse başlama ve kuyı: muamelele- rini yeniden tesbit ederek, lise, orta mektep, muallim mektebi ve bütün etmiş ve bu izahlari Lordlar kama. | Hasattan Sonra? Yazan: B, FELEK F göre Al- manyada hasat bu sene çok gecikmiş, elde zahire kalmamış, Ge. ciken hasadı tezelden bitirmek için Almanya, karı, kızan, bütün gençliği seferber etmiş ve tarlalara salmış. Bu hir meziyet midir, noksan mıdır orasını tetkik etmeden teslim etme. liyiz ki; Almanın ayağına çizme takar, dördünü bir sıraya di zsr ve boru ile kumanda ederseniz Fizana bile gider. Onun için bu sev. kiyat bir güna güçlüğe uğramadan yapılmış. Yapılmasa imiş hasat bo. zulacak, mide zilleri daha şiddetle çalacak, falan filân ol: mış, Bel. ki doğru, belki eğri. Biz işin o tara. fını ineeliyerek deği Muhakkak tai şu ki: Orada bir hasat sefer. berliği yapılmıştır. Hattâ bu sefer- berlik Almanların başka memleket. ler kötülük etmesinler diye himaye. Iârine aldıkları eski Çekoslovakyaya da teşmil edilmiş Şimdi, Alman membalarından ge. len bir takım sesler var: (Sözler de. dı bitirelim del, Herkeste bir telâş. — Vayyy! Hasattan sonra ne ola. cak?. Buna sorarsanız Almanların iste. dikleri de işte bu korku! İnsan muhitin tesirine tâbi bir mahlüktur, Sıcak memlekette terler, zayıflar, esmerleşir ve nihayet rengi simsiyah olur. Soğukta da bunun zıddı. Korku içinde yaşıyan bir muhitte cesur adam yerini yadırgar. — Hele şu hasat bitsin de... Diyen Alman tehdidi Avrupada bir korku havası yaratmaktadır. En ciddi ga. zeteler bile hasattan sonra bir şeyler İbeklöndiğini söylüyorlar. Bütün bu İrivayetler belki Mister Chamberlain, belki Mösyö Daladier üzerlerine bir tesir yaparıda bir kaç zamandır gö. ründükleri kadar sert ve cesur ol. maktan vazgeçerler, Bir taraftan bu etler, diğer taraftan askeri sev. at, tayyare manevraları falan, ol. dukça üstadane bir (Mise en seğne— Sahneye koyuş) tur, Lâkin öterse iyi düdük. Hayat, sürprizlerle doludur. (Ha. sattan sonra) tehdidi Garp zimam. darlarını korkutmaktan uzak kaldık. şa hasattan sonra bir şeyler olaca. ğina inananlardan değilim. Birisi kalksa da: — “Hele hasat bitsin det,, diyor. meslek mekteplerine yaptığı bir ta- mimde kayıtların bir eylülde başla. narak 15 eylülde biteceğini ve ders- lere 25 eylülde başlanacağını bildir. miştir. İlk okulların kayıt ve ders. lere başlama tarihlerini her vilâyet kendisi tayin etmektedir. Bununla beraber bütün ilk okullar eylül orta. sında kayıtlara, birinciteşrinin ilk günlerinde derslere baslamıs bulüna- caklardır. HÂDİSELERİN Almanyada geniş ölçüde bir temizleme yapılmasına karar verilmiştir. Bu temizleme işi İçin Gestapo teş- kilâtı şuhattanberi faaliyettedir. Nazi rejiminin ilânın- danheri bu rejime bağlanmadıkları anlaşılanlar, eski. den sosyal demokrat partisine mensup olanlar, eski re. jimde yüksek mevkiler işgal edip te, nasyonal sosyalist partisine girmiyenler tevkif edilip, temerküz kapla» Tına sevkedileceklerdir. Bunların listeleri hazirlanmış- tr. Bir taraftan da hazırlanmaktadır. E Yekünları 100,000 i geçmektedir. Belcika Kralının da “ yor, İspanyada ikilik başgöstermiştir. Bu iki cereyan. dan birinin başında mihver taraftarı Frankonun kayınbiraderi Suner, diğerinin başında mihvere muhalif Nazır Jordana vardır. Franko bunlar a- rasında muvazene tesisine çalışmaktadır. Mihver taraftarları kaybederse dahilde bir isyanın başlı- yacağı muhakkak görülüyor. Bu dahili ihtilâf Mussolini'nin canını sıkmıştır. Bunun için gün- lerdenberi iki tarafın arasını bulmağa çalışmak- tadır. Lg Nasistlerin bütün Avrupadaki faaliyetleri Belçikada ve gemi suvarisine birer buket ve. seilmistir. e) derin bir tesir uyandırmış ve Belçika siyasileri, Al manyanın bütün teminatına rağmen, onun plânı hari- cinde kalamıyacaklarını anlamışlardır. Bu yüzden Belçika, her şeyden evvel milli hir birlik kurmak fikrindedir. Gelecek ilkteşrinde Belçika Parlâ- mentosunun toplanması üzerine Başvekil ve Hariciye Nanrı Preilot, eski Hariciye Nazırı ve Sosyalist Na. zirı Spank'ı tekrar kabineye alacak ve demokrasilere karşı ak dostluk siyaseti takip edecektir. Bu siyase. tin, bir ittifak ile neticelenmesi de bekleniyor. bu siyaseti tasvip ettiği bildirili. * Fransada tayyare imalâtı, İtalyanın imalâtı dere- cesine varmıştır. İngiltere de bu yolda Almanya. yı geçmiş bulunuyor. Rusyada da tayyare imalâtı büyük bir hızla devam etmektedir. Bu sayede mihvercilerin en çok güvendikleri tayyare ima- lâtı geride kalmıs bulunuyor. * Kviçrenin askeri mütehassısları, bu sene bir harp kop- muyacağı kanaatindedirler, Fakat İsviçrenin bütün ku. mandanlarma “Her hangi ihtimale karşı hazır ve bilhassa ağustosun 15 imi uyanik davranmak için, & başlıyarak son derece t verilmiştir. sunuz. Biterse ne olacak? Diye sorsa, Almanların: — Doyasıya bir kaç ay ekmek vi yeceğiz! Daha ne olsun? Demiyecekleri ne malüm? Avrupada üç dört kişi karşılıklı oturmuş poker oynuyorlar. Bir ikisi. nin muttasıl biğf yaptığını bütün dünya anladı. Şimdi artık eline İyi küğit gelse de tesiri olmıyacak. Karsı taraf sürrölans yapıyor. Alman — İtalyan © diplomasisini görenler, Nasrettin Hocanın göle ma- ya karıştırması fıkrasını İster iste. mez hatırliyorlar. O fıkrayı belki bilmiyenler vardır Bir gün, Hocayı göl kenarında bir şeyler yapıyor görmüşler ve sormuş. lar — Hoca! Kolay gele! Ne yapıyor. sun orada? — Göle maya koyuyorum. Yoğurt yapmak için! — Canım Hoca! Sen deli mi ol- dun! Hiç koca göl maya tutar mı? — Ben de biliyorum tutmaz am. ma! Ya bir de tutarsana? Bence mihvertiler, göle maya ka. rıştırmakla yorlar. avunuyor ve avutu. ———.— , Dahiliye Vekili Geliyor Ankara, 3 (Tan Muhabirinden) — Dahiliye Vekili Faik Oztrak, bu ak. şamki 19,25 trenile İstanbula hare- ket etmiştir. Ankara valisi Nevzat Tandoğan da senelik mezuniyetini geçirmek üzere ayni trenle Istanbu. la gitmiştir.