14 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— —— 14.7.-939 BUGÜN Bir İtalyan Notası Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Düı bi radyolar, İtalyanın Fran- sa hükümetine bir nota gön- dererek Fransa ile yaptığımız Hatay anlaşması dolayısıyle ihtirazi kayıt - lar ileri sürdüğünü bildiriyordu. Vâki hareket, Fransaya — Suriye mandasını tevcih eden karara t'muha- lifmiş ve bu ihtirazi kayda da bu yüz den lüzum görülüyormuş, İtalyan notası dolayısıyle mütale- alar yürüten Journale Ditalianın da Fransanın Suriyeye hâkim olmama- sı yüzünden hiç bir kimseye toprak terkedemiyeceğini —anlatarak İtal- yan notasını teyit yolunda bir hayli sözler söylediği anlaşılmaktadır. Türkiyeye ait kati bir hakkın İ - talyada ve İtalyan matbuatında bu mahiyette akisler yapmasmın sebep- lerini anlamak, pek te güç bir iş de- ğildir, fakat biz bu sebepleri şimdi - Jik bir tarafa bırakarak, İtalyan no- tasının biricik mesnedi olan manda bahsini bir nebzecik kurcalayalım: Bir kere Türkiyenin Sancaktaki hakkı, da si ve man. teminden. Mareşal Çakmak Aydına Gitti Aydın, 13 (A.LA.) — Genel Kurmay Başkanımız Mareşal Fevzi Çakmak, rtefakatlerinde Orgeneral — İzzettin Çalışlar, Korgeneral Mustafa Muğlalı, Tümgeneral Avni Uler ve Ge- nel Kurmay hava müşaviri Al- bay Şefik Çakmak ve maiyet- leri olduğu halde, bugün saat 12,30 da Aydına gelmiş ve şe. hir methalinde bir kıte asker, polis ve jandarma müfrezesi, kalabalık bir hallg kütlesi tara- fından selâmlanmıştır. Vali, Mevki Komutanı, Bele- diye ve Parti ile Halkevi Reis- leri tarafından vilâyet hudu. dunda karşılanan sayın Mare- şalimiz sehrin sokaklarını dol- duran Aydınlıların içten teza- hüratı arasında orduevine in- mişlerdir. Büyük misafirimiz şerefine orduevinde bir öğle zi- yafeti verilmiştir. danın icadı tarihinden daha çok es. kidir. Sancağın asıl hakiki sahibi o. lan Türkiye hiç bir vakit buradaki haklarından feragat, ve bu hakları hiç bir mandaya devretmemiş, bilâ. kis Türkiye, bu mukaddes hakları ü- zerinde daima uğraşmış, ve bu hakla. rı tanımak istemediği müddetçe Tür. kiye ile Fransanm münasebetleri bir türlü düzelememiş, bilâkis bu yüz - den iki ü betleri bir çok buhranlar geçirmiştir. İtalya, bu buhranlar — sırasında, bu mücadeleler esnasında bir defa bile sesini çıkarmadığı halde, man - dadan çok akdem olan Türk hakla - rının tanınması, ve Türkiye ile Fran. sa arasındaki ihtilâf sebeplerinin or- tadan kalkması üzerine neden itiraz ediyor? Türk - Fransız ihtilâfı Aşane geliyordu da-ondan. Hakkm sahibine dönmesi ile ara. daki ihtilâfın kalkması ve iki mem - leketin ittifak etmesi İse İtalyanın i- şine gelmediği, onun son itirazı ile de bir kere daha anlaşılıyor. Bunun sebebi ise, —Türkiyenin mihverce hoş görülen tecavüz sİya- setine karşı teşekkül eden sulh cep- hesinin en esaslı ve en kuvvetli â . milleri arasında şerefine ve sulh si. yasetine uygun bir mevki almasıdır. Diğer bir sebep mihvercilerin a- rapları Türklere ve Fransızlara karşı kışkırtmak yolunda tuttukları siya. settir. Güya araplar, bu İtalyan nota - sından haberdar olur olmaz Türkiye ve Fransanın arap haklarına tecavüz etmelerine mukabil, İtalyanın arap hukukunu müdafaa ettiğini görerek ona karşı sempatileri artacak, ve İ. talya da bu sempatiye dayanarak a. rapları istediği gibi kışkırtacak. Fakat, bu siyasetin müsbet — bir netice vermekten çok uzak olduğunu arapların vaziyeti çok iyi gösteriyor. Araplar, kendilerini sulh cephesinin âmilleri arasında görmekte birleşik. tirler ve bilhassa Suriye ve Filistin meselelerinin esaslı birer - tesviyeye bağlanması mihverci propagandala . ra kati bir darbe indirmeğe yetecek- tir. Kaldı ki, İtalyan notası, Milletler Cemiyeti — müessesesinin yarattığı manda sistemine dayanıyor. İtalya ise Milletler — Cemiyetini tanımayan ve reddeden bir devlet ol- duğu gibi Milletler Cemiyeti tarafın- dan reddolunan bir devlettir. Bu yüzden onun bu bahse karışmaması gerekleşirdi. laket İtalyanın Hulâsa, İtalyan notası ehemmi - yetle telâkki olunmağa değer bir ve- sika teşkil etmiyor. ea AA İzmirde Askeri Kamplar İzmir, 13 (A.A.) — Izmirdeki muh- tefi liselerin askeri kampları inti- zam içinde çalışmalarına devam et- mektedir. Gençlerin askerliğe karşı gösterdikleri sevgi büyüktür. Müs- tahkem mevki komutanı tümgeneral Aktuğ, dün bu kampları teftiş etmiş ve gördüğü intizam ve gayretten mü- tevellit memnuniyetini kisa bir hita- be ile gençlere bildirmiştir. Reisicümhurumuzun Telgrafları Ankara, 13 (A. A.) — Bulgaris - tandaki Sevlieso seylâbı dolayısıyle, Reisicümhur İsmet İnönü ile Bulgar kralı üçüncü Boris arasında aşağıda- ki telgraflar teati olunmuştur: Majeste Üçüncü Boris SOFYA Bu derece insan zayiatına — sebebiyet veren seylâp haberini derin bir teessürle haber aldım. Doöstane sempati hissiyatımla en hararetli taziyelerimin kabulünü ma - jestelerinden rica ederim. İsmet İnönü Ekselâns İsmet İnönü Reisicümhur ANKARA Sevlivo mıntakasındaki felâket dolayı- sıyle ekselânşları tarafından bana — karşı gösterilmiş olan ve beni derin surette mü- Tâyi SAMIMI Füretie teşekköür”derim! Boris Ankarâ, 13 (A./ A.) — Amerika Birleşik devletleri istiklâl bayramı münasebetiyle Reisicümhur İsmet İ- nönü ve Reisicümhur Roozevelt ara- sında aşağıdaki telgraflar teati edil. miştir: Ekselâns Bay Franklin D, Roosevelt Amerika Birleşik Devletleri Reisi Washington Asil Amerikan milletinin milli bayramı gününde, ekselânsınıza, en hararetli teb - riklerimle beraber, şahsi saadetleri ve Bir- leşik devletlerin refahı hakkındaki sami- mi temennilerimi bildirmekle — hassatan bahtiyarım, İsmet İnönü Ekşelâns İsmet İnönü Türkiye Reisicümhuru ANKARA Memleketimde kutlanan istiklâl günü Ü, betiyle ekselâ gönderdiği - niz telgrafta bu derece hararetle ifade edi- len hissiyata mukabele eylemekle hassa - tan bahtiyarım. Birleşik Devletler halkı adına Türkiyenin devamlı terakkisi ve re- fahı hakkındaki temennilerimi yollarken ekselânsınıza en samimi şahsi tazimlerimi de bildirmek isterim. Franklin D. Roosevelt Hatay Emniyet Müdürlüğü Ankara, 13 (TAN) — Hatay vilâye- ti Emniyet mMmüdürlüğüne Emniyet mMmemurlarından İbrahim — Akıncının tayini kararlaşmıştır. TÇ A | a aa na Zai z Kdi HüDe z yi VZ DAN Italya Ispanyayı da Kandıramıyor Ciano'nun Bütün Gayretine Rağmen Franko Bir Anlaşmaya Yanaşmıyor Fransız - İspanyol hududu, 13 (A. A.) — “Havas,, İyi bir kaynaktan alınan malümata göre, Ciano dün Frankoya İtalyan iç ve dış politika- sı hakkında uzun izahat vermiş ve yeni İspanyol devletinin dış politika sının istikameti hakkında sarih ma- lümat istemiştir. Buna bi bu mülâkatlar sadece bir istişare kon. feransı mahiyetini taşımaktadır. Yarın Cianonun Frankoya bir ik. tisadi ve belki de bir siyasi anlaşma projesinin ana hatlarını tevdi etmesi muhtemel bulunmaktadır. Ne İtalyanlar, ne de İspanyollar hiç olmazsa şimdilik bir askeri an. lJaşma iİmkânına inanmıyorlar, Her halde ve Cianonun yapacağı teklil. ler ne olursa olsun, şimdilik bir an- laşma imza edilmiyecektir. Sadece İki devlet adamının tahdit edecrkleri tetkik sahası üzerinde bu yaz dip- lomatlar - çalışacaktır. — İspanyollar kendilerine yapılacak teklifleri te. ferrüatile tetkik etmeden önce - kati hiç bir şey yapılmıyacaktır. Son mülâkat San Sebastien 13 (A, A.) — Ci anonun yarın Franko ile yeni bir mülâkatta bulunacağı bildirilmekte. dir. Bu mülâkat sabahleyin Ayete sarayırda yapılacaktır. Bu son görüşmeden sonra resmi bir tebliğ neşredilecektir. Moskova Müzakereleri Ingiltere Mümessiline Yeni Talimat Gönderdi Londra, 13 (Hususi) — İngiliz ka. binesi tarafndan kararlaştırılan ye- ni talimat İngilterenin Moskova se- firine gönderilmiştir. Paris hüküme. ti de ayni şekilde hareket etmiş bu- lunuyor. İngiliz ve Fransız cevaplarının metni hakkında malümat- edinmek kabil olmamıştır. Bununla beraber, Sovyetler Birliği müzakerelere de- vam etmek istediği takdirde İngil- bba mümelterelerin ha e Yusmncanın başlangıcndanberi : gösterdikleri uz- laşma fikrile hareket etmeleri lâzım geleceği siyasi mahfellerde söylen- mektedir. Prens Pol Londraya gidiyor Londra, 13 ıgHususn — Yugoslav. ya saltanat Naibi Prens Pol ile zev- cesi Prenses Olga, gelecek hafta Londrayı gayriresmi surette ziyaret edeceklerdir. Prenses Pol, Kentin hemşiresidir. Düşes Çukurovada Mahsul Bereketli Oldu Adana, 13 (A.A.) — Bu sene Çu- kurovada hububat mahsulü çok bereketli olmuştur. Pamuk mah- sulü de ayni derecede iyi bir va- ziyettedir. Bazı yerlerde az mik. tarda göriînmekte ise de ziraat mücadele heyeti süratle tedbirler almış ve mücadeleye başlamış Pamuk fiyatları daha şimdiden çiftçiyi sevindirecek bir seviyeyi bulmuştur. ( Va ———MM—.. —.. . İtalyadan Bir Fransız Gazeteci Daha Çıkarılıyor Paris, 13 (A.A.) — “Jour - Echo de Paris,, gazetesinin öğrendiğine göre “Paris - soir,, ve “Paris - Midi,, ga- zetelerinin Roma muhabiri Devau, İtalyan — gazetecisi — Pettinato'nun Paristen çıkarılmasına bir mukabele olmak üzere İtalyan makamları ta- rafından hudut haricine sevkedile- cektir. . ÇB GA E dN g Adana Elektrik Şirketi Adana, 13 (A.A.) — Adana elek- trik şirketi bugün belediyeye devre- dilmiştir. Zonguldak Maden Ocaklarında Facia Zongüuldak, 13 (Tan Muhabirin- den) — Kozlu Italyan şirketinde fe- ci bir kaza olmuştur. Araba kaçması yüzünden iki işçi ölmüş, biri de ağır yaralanmıştır. ——— - Slovakyada Kapatılacak Konsolosluklar Bratislava: 13 (A.A.) — Hükümet, Slovakyanın istiklâlini ne hukukan ve ne de fiilen tanımıyan memleket lerin diplomatik mümessillerinden haricez memleket hukukunu refet- tiğinden, 15 Temmuz tarihinden iti- baren Bratislavada sekiz konsolos- luk kapanacaktır. Bu konsolosluk. lar, Fransanın konsolosluğu ile Bel. çika, Romanya, İsveç, Norveç, Tür- kiye, Bulgaristan ve Lituanya fahri konsolosluklarıdır. Halen Slovakya ile Yugoslavya a- rasında ekonik müzakereler cereyan etmekte olduğıindan, Yugoslavyanın resmen Slovakyayı tanımamasına rağmen, Yugoslavya konsolosluğu müzakeler neticesine intizaren çalış- makta devam eyliyecektir. İktısat ve Gümrük Vekilleri Geliyorlar Gümrük ve Iİnhisarlar Vekili Raif Karadeniz, vekâlete ait işler üzerin- de tetkikat yapmak için bu sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gele- cek, istasyonda Inhisarlar umum mü- dürile, gümrük ve muhalaza başmü- dürleri tarafından karşılanacaktır. Gümrük ve Inhisarlar Vekâletine getirildiğindenberi şehrimizi ilk de. fa ziyaret eden Raif Karadeniz bu münasebetle gerek gümrüklerde ve gerek inhisarlarda yapacağı tetkikler sırasında memurların çalışma tarzını da gözden geçirecektir. Iktısat Vekili Hüsnü Çakır da iki, üç güne kadar şehrimize gelecektir. Hüsnü Çakır yeni fezxil olunan mın- taka iktısat müdürlüğünde bazı tet- kikler yapacaktır. Vekil, şehrimizde müesses bütün .sanayi müesseseleri. nin vaziyeti hakkında izahat aldiktan sonra kurulması düşünülen sanayi o- dalarının da hangi esaslara istinaden kurulması muvafık olacağına dair be- lirmiş kânaatleri takviye için icap e- den temaslarda bulünacaktır. İktısat Vekili Galatasaraydaki yerli mallar sergisine de uğrıyacak ve orada ku- rulmakta olan pavyonlarla sergi için yapılan standları tetkik edecektir. Nafıa Vekili Çatalağzında Zonguldak, 13 (Tan Muhabirin- den) — Nafıa Vekili General Ali Fu- at Cebesoy, yanında mühendis ve mütehassıslar bulunduğu halde, bu- gün Çatalağzına gelmiş ve Zonguldak valisi ile fırka müfettişi tarafından karşılanmıştır. Nafia Vekili ve yanındakiler Çatal ağzında liman yapılacak ve büyük e- lektrik santralı kurulacak yerlere o. tomobillerle giderek, İötkikatta bu- lunmuşlardır. Nafta Vekilinin Çaltâlağzına gelişi, orada liman ve elektrik santralının yapılması katiyet kesbeylediğine de- lil sayılmakta, bundan dolayı halk seyinmektedir. Ali Râna Tarhan Marsilyaya gitti Parti müstakil grup reis V. Ali Râ- na Tarlan dün s&bahki ekspresle Ah- karadan şehrimize gelmiş ve saat 10 da Sovyet bandıralı Svanetya vapu- rile Marsilyaya hareket etmiştir. Seyahati tamamen hususi mahiyet. te olan Ali Râna Tarhan Marsiyadan Parise geçecektir. Bu seyahat bir ay kadar sürecektir. bi nn G Kayseride Belediye İntihabı Kayseri, 13 (A.A.) — Bir misli faz. la gösterilmek suretile 124 kişiden i- bâret olan belediye namzet listesi parti genyönkurulca tasdiz edilmiş, ve iki gündenberi de şehrimizde hum malı bir faaliyetle belediya intihahi başlamıştır. Intihap bir hafta devam edecektir. Gümrüğü İndirilen. Kumaşlar Ankara, 13 (TAN) — Gümrük ta- rifesinde 98 numarada mukayyet ku- maşın gümrük resmi Vekiller heye- tinin bir kararı ile tenzil edilmiştir. HÂDİSELERİN Polonya hükümeti, matbuata Danzig meselesinden dolayı Almanyaya hücum etmeği menetmiştir. Anla. şıldığına göre Polonya Almanları bu meseleden dolayı tahrik etmekten İçtinap etmekte ve meseleyi sulhen hal için bir teklif beklemektedir. bulunmaları bildirilmiştir, * * © — Almanyada bugün silâh altında 53 fırka vardır. Bı'ı '—. t 15 Ağustı kadar 100 fırkaya çıka- yi tır. Ayni da sivil ahali de seferber- lik için hazırlanmaktadır. Seferberlik ilânında devlet dairelerinde askere yerlerine kimlerin çalışacağı tesbit edilmiş, bütün küçük esnafa, memur ve müstahdemlere hazir gidecek memurların Almanya 1918, 1919 ve 1920 doğumlularla, 1914 ve 1917 doğumlu olup da askerlikleri Tecil edilmiş olan. ların 7 T l İÇYÜZÜ. 9 Eylül * caat etmelerini bildirmiştir. Bunlardan maada şimdive kadar askeri muayeneleri yapılmamış olan 906, 907, 910 ve 913 kur'a efradını da silâh altına çağırmıştır. General Frankonun bellibaşlı generallerinin iş- tirakile yapılan İspanya kabinesinin bir toplantı- sında mevcut vaziyet Ve siyasetin idamesine ka- rar verilmiştir. Krallık ilânı, cümhuriyet reijmi kabulü veyahut Almanya ve İtalya ile askeri bir ittifak akdi teklifleri reddedilmiştir. Bulgar Başvekili Köseivanof Berlinden dönmüş, fakat Almanya ile Bulgaristan ar zalanmamıştır. -Şimdi de Parlâ Londraya gönderilmektedir. şubelerine müra. * * * hiçbir anlaş im. to Reisi Muş f —— 3 FELE Büyümekten Şikâyet! Yazan: B. FELEK Dünkü Tan'da elbette görmüşsünüzdür; Ömer is « minde 18 yaşında bir delikanlı bizi ziyarete geldi. Boyu 2.30 metre, Ale. lâde apartıman kapılarının yüksekli. ği 2,25 metredir, Eğer bu delikanlı başını beş santimetre eğmezse kapı- dan geçemiyecek. Elleri, ayakları, bacakları da ay- ni nisbette. Kendi ifadesine göre senede on beş santim uzuyormuş. Yüz elli kilo da ağırlığı var! İmrendim. O ne boy, ne kuvvet! Elini uzatınca tavana değiyor. Hangi ağaca yaklaşsa merdivensiz devşirecek. Kalabalıkta bir şey seyrederken, kimsenin önüne geçip —manzarasını kesmesine imkân yok, Dağda gezsin, bağda gezsin! Değme babayiğit cesa. ret edip yolunu kesemez, Tuttuğunu koparır bir adam. Bastığı yerden ses çıkıyor efendim. Ama alçak kapılardan geçemez - miş. Biraz boynunu eğer, geçer ya! Biz yapmıyor muyuz? Kapalı otomo. bile giremezmiş. Açığına biner ya! Tramvaya sığmazmış. Biz sığdık ta rahat mı ettik? Uzatmayalım: Kıskandım deme « yeyim ama doğrusu imrendim. Hattâ elimi elinin üstüne koyup resmini bile çektirdim. Bir Rus hıya« rından daha iri olan parmaklarının yanında benimkiler kibrit çöpü gi bi kaldı. Delikanlıyı idarehaneye — getiren zat, bu dev cüsseli hakkında tafsi « lât verirken: — Bir kederi var. Dedi.,.. Büyü - mekten bıktı, artık büyümek istemi. yor. Şaştım. , — Neden? Dedim. Elbise güç mü bulunuyor? — Hayır! Dedi. — Elbisesini 1s. marlama giydiriyoruz. 69 numara kundura giyiyor. Onu da hususi ka- lıpta yaptırıyorüz. Yemek te bizim kadar yer. Gerçi karyola bulmak 'zor ama yere serilmiş yatakta — rahatça yatar, Hani o taraflardan bir şikâye. ti yok! Lâkin büyümek istemiyor. — Neden delikanlı? Diye soracak oldum. İçini Çekti: — Neden olsun efendim! - Artık herkesten daha büyük olmaktan, her. kesin tepesinden bakmaktan, her git- tiğim yerde daha büyüğüm diye si . zin gibilerin bana — bakmalarından bıktım, Üzüldüm. Ben de sizin gibi, sizin boyda, sizin seviyenizde olmak istiyorum. Velevki başkalarından daha bü. yük olmak şeklinde bile olsa, başka. larına benzememenin ve kalabalık i. çinde tek kalmanın ne güç şey olduğu nu benim gibi hissetmeden takdir e- demezsiniz!, Allah 'kurtarsın beni bu daima büyümekten. Sizin gibiler, bir yeyiniz de bin şükrediniz ki büyümü. yorsunuz! Dedi ve bir taraftan teri. ni, bir taraftan da ıslanan gözlerini silerek veda etti, gitti. Kendimi biran için bu ölçüsüz büyüyen gencin yerine koydum ve biçareye hak verdim. ; Her şey gibi büyümenin de nis. betsizi bir âfet oluyormuş. armut falan Temyiz Komisyonu Âzaları Seçildi Ankara, 13 (Tan Muhabirinden) — Yeni teşkil edilen temyiz komisyonu reis ve azalıklarına seçilecekler2 ait liste yüksek tasdike iktiran etmiştir. Reisliğe Istanbul defterdarı Kâzım Göktay, ikinci reisliğe eski temyiz komisyonu reisi Nazif, azalıklara eski komisyon azasından Hasan Tahsin, İzmir defterdarı Nafi Demirkaya, es- ki inhisarlardan Ali Cemal, dördüncü umumi Müfettişlik mali — müşaviri Hayrettin, eski azadan Talât Sönmez, Istanbul birinci ceza dairesi reisi E- sat, Konya idare heyeti azasından Ra sim, temyiz komisyonu aza vekili E- min Ahmet, kazanç komisyonu reisi Hasan Lütfi tayin edilmektedirler. Kınık Elektrik Tesisatı İzmir, 13 (A.A.) — Kınıkta bele- | diyenin yaptırmakta olduğu elektrik W Cet )İ de Ürüz ü fesisatı tamamlanmış ve kabul mua. melesi yapılmıştır.