14 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

m ——, 14.-7.939 BUGÜN Bir İtalyan Notası Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL D*“ Wi radyolar, İtalyanın Fran. sa hükümetine bir nota gön- dererek Fransa ile yaptığımız Hatay anlaşması dolayısıyle ihtirazi kayıt - lar ileri sürdüğünü bildiriyordu. Vâki hareket, Fransaya (Suriye mandasını tevcih eden karara nuha- Mfmiş ve bu ihtirazi kayda da bu yüz den lüzum görülüyormuş. İtalyan notası dolayısıyle mütale. alar iten Journale Ditalianın da Fransamn Suriyeye hâkim olmama. sı yüzünden hiç bir kimseye toprak terkedemiyeceğini — anlatarak İtal yan notasını teyit yolunda bir hayli söxler söylediği anlaşılmaktadır. Türkiyeye ait kati bir hakkın İ - talyada ve yan matbuatında bu mahiyette akisler yapmasının sebep- lerini anlamak, pek te güç bir iş de- ğildir, fakat biz bu sebepleri şimdi - lik bir tarafa bırakarak, İtalyan no- tasının biricik mesnedi olan manda bahsini bir nebzecik kurca! lum: Bir kere Türkiyenin Sancaktaki hakkı, manda sisteminden, ve mai danın icadı tarihinden daha çok cs- kidir. Sancağın asıl hakiki sahibi o- lan Türkiye hiç bir vakit buradaki haklarından feragat, ve bu hakları hiç bir mandaya devretmemiş, b kis Türkiye, bu mukaddes hakları ü- zerinde dalma uğraşmış, ve bu hakla. rı tanımak İstemediği müddelçe Tür. kiye ile Fransanm münasebetleri bir türlü düzelememiş, bilâkis bu yüz - den iki memleket münasehetleri bir çok buhranlar geçirmiştir. İtalya, bu buhranlar © sırasında, bu mücadeleler esnasında bir defa bile sesini çıkarmadığı halde, man - dadan çok akdem olan Türk hakla - rının tanınması, ve Türkiye tadan kalkması üzerine neden itiraz ediyor? Türk « Fransız seke geliyordu da Hakkm sahibine dönmesi ile ara. daki ihtilâfım kalkması ve iki mem - leketin ittifak etmesi ise İtalyanın i- şine gelmediği, onun son itirazı ile de bir kere daha anlaşılıyor. Bunun sebebi ise, (o Türkiyenin mihverce hoş görülen tecavüz si setine karşı teşekkül eden sulh cep. hesinin en esaslı ve en kuvvetli â milleri arasında şerefine ve sulh si. yasetine uygun bir mevki almasıdır. Diğer bir sebep mihvercilerin a- rapları Türklere ve Fransızlara karşi kışkırtmak yolunda tuttukları siya. settir, Güya araplar, bu İtalyan nota sından haberdar olur olmaz Türkiye ve Fransanın arap haklarına tecavüz etmelerine mukabil, İtalyanın arap hukukunu müdafaa ettiğini görerek ona karşı sempatileri artacak, ve İ. talya da bu sempatiye dayanarak a. rapları istediği gibi kışkırtacak. Fakat, bu siyasetin müsbet © bir netice vermekten çok uzak olduğunu arapların vaziyeti çok iyi gösteriyor. Araplar, kendilerini sulh cephesinin âmilleri arasında görmekte birleşik. tirler ve bilhassa Suriye ve Filistin meselelerinin esaslı biror tesviyeye bağlanması mihverci propagandala » ra kati bir darbe indirmeğe yetecek- tir, ihtilâf İtalyanın ondan. © — Kaldı ki, İtalyan notası, Milletler Cemiyeti o müessesesinin yarattığı manda sistemine dayanıyor. İtalya ise Milletler o Cemiyetini tanımayan ve reddeden bir devlet ol- duğu gibi Milletler Cemiyeti tarafın. dan reddolunan bir devlettir. Bu yüzden onun bu bahse karışmaması gerekleşirdi. Hulâsa, İtalyan notası ehemmi - yetle telâkki olunmağa değer bir ve- sika teşkil etmiyor, akm ey İzmirde Askeri Kamplar İzmir, 13 (A.A.) — Izmirdeki muh teli Hselerin askeri kampları inti. zam içinde çalışmalarına devam et- mektedir. Gençlerin askerliğe karşı gösterdikleri sevgi büyüktür. Müs- iahkem mevki komutanı tümgeneral Aktuğ, dün bu kampları teftiş etmiş ve gördüğü intizam ve gayretten mü- tevellit memnuniyetini kisa bir hita | bs ile gençlere bildirmiştir. Mareşal Çakmak Aydına Gitti Aydın, 13 (A.A) — Genel Kurmay Başkanımız Mareşal Fevzi Çakmak, refakatlerinde Orgeneral | İzzettin o Çalışlar, Korgeneral Mustafa Muğlalı, Tümgeneral Avni Uler ve Ge- nel Kurmay hava müşaviri Al bay Şefik Çakmak ve maiyet- leri olduğu halde, bugün saat 12,30 da Aydıma gelmiş ve şe. hir meihalinde bir kıt» 3sker, polis ve jandarma müfrezesi, kalabalık bir halle kütlesi tara- fından selâmlanmıştır. Vali, Mevki Komutanı, Bele- diye ve Parti ile Halkevi Reis- leri tarafından vilâyet hudu. dunda karşılanan sayın Mare- şalimiz şehrin sokaklarını dol- İ | duran Aydınlıların içten teza. hüratı arasında orduevine in- mişlerdir. Büyük misafirimiz İİ serefine orduevinde hir yafeti verilmiştir. Reisicümhurumuzun Telgrafları Ankara, 13 (A. A.) — Bulgaris - tandaki Sevlieso seylâbı dolayısıyle, Reisicümhur İsmet İnönü ile Bulgar kralı üçüncü Boris arasında aşağıda- ki telgraflar teati olunmuştur: Mejeste Üçüncü Boris SOFYA Bu derece İnsari zaylalına © sebebiyet İveren seylâp Babeci: haber aldım, Dostane sempati Jen harâretli taziyelerimin kabulünü ma - Jestelerinden rica ederim, İsmet İnönü Ekselân: İsmet İnönü Reisicümhur ANKARA Sevlivo mıntakasındeki felâket dolayı- siyle ekselânsları tarafından bana. karşı gösterilmiş olan, ve heni derin surette mü- Yayı Yalı Fürelir teşekkÜr”derie. Barla Ankara, 13 (A'7A.) Amerika Birleşik devletleri istiklâl bayramı münasebetiyle Reisicümhur İsmet İ- nönü ve Relsicümhur Roozevelt ara. sında aşağıdaki telgraflar teati edil. miştir; Exaelâns Bay Franklin D, Roosevelt İ Amerika Birleşik Devletleri ela Washington Asil Amerikan milletinin -mili bayramı “ İsününde, ekselânsiniza, en harâretli teb - riklerimle beraber, şahsi saadetleri ve Bir» eşik devletlerin refahı hakkındaki sami- ii temeninilerimi bildirmekle | bassutan bahtiyarım, İsmet İnönü Ekselâns İsmet İnönü Türkiye Relsicümhuru ANKARA Memleketimde kutlanan istiklâl günü münasebetiyle ekselânmnızın gönderdiği - niz telgrafta bu derece hararetle ifade edi- len hissiyata' mukabele eylemekle hüssa - tan bBahtiyarım. Birleşik Devletler halkı #dina Türkiyenin devamlı terakkisi ve re- fahi hakkındaki temenrilerimi e yollarken ekseidrsınıza &n sömimi şahsi bözimlerimi de bildirmek İsterim. Franklin D. Roosevelt © Emniyet müdürlüğüne Emniyet memurlarından İbrahim Akıncının tayini kararlaşınıştır. —— —. —. * lik için hazırlanmaktadır. küçük esnafa, memur ve bulunmaları bildirilmiştir, * — İfirine gönderilmiştir. Paris hüküme. Hatay Emniyet Müdürlüğü | Ankara, 13 (TAN) — Hatay vilâye. i Italya Is A) — “Havas, İyi bir kaynaktan alınan malâmata göre, Ciano dün Frankoya İtalyan iç ve diş politika. sı hakkında uzun izahat vermiş ve yeni İspanyol devletinin dış politika sının istikameti hakkında sarih ma- lümat istemiştir. Buna binaen bu mülâkatlar sadöce bir istişare kon. feransı mahiyetini taşımaktadır. Yarın Clanonun Frankoya bir ik. sadi ve belki de bir siyasi anlaşma projesinin ana hatlarını tevdi etmesi muhtemel bulunmaktadır. Ne İtalyanlar, ne de İspanyollar hiç olmazsa şimdilik bir askeri an. laşma imkânına İnanmıyorlar. Her panyayı da Kandıramıyor Ciano'nun Bütün Gayretine Rağmen | Franko Bir Anlaşmaya Yanaşmıyor Fransız - İspanyol hududu, 13 (&./halde ve Cianonun yapacağı teklil. | dürleri tarafından karşılanacaktır. | ler ne olursa olsun, şimdilik bir ar. laşma imza edilmiyecektir. Sadece iki devlet adamının tahdit edecekleri tetkik sahası üzerinde bu yaz dip-| lomatlar © çalışacaktır. İspanyollar | kendilerine yapılicık (teklifleri te-! ferrüatile tetkik etmeden önce kali hiç bir şey yapılmıyacaktır. Son mülâkat San Sebastien 14 (A, A) — Ci. anonun yarın Franko ile yeni bir ilükatta bulunacağı bildirilmekte. dir. Bu mülükat sabahleyin o Ayete sarayırda yapılacaktır. i Bu son görüşmeden sonra reuni biz tebliğ neşredilecektir. Moskova Müzakereleri Ingiltere Mümessiline Yeni Talimat Gönderdi Londra, 13 (Hususi) — İngiliz ka. binesi tarafndan kararlaştırılan ye- ni talimat İngilterenin Moskova se- 4 de aymi şekilde hareket etmiş bu- İunuyor. İngiliz ve Fransiz cevaplarının metni hakkında malümat edinmek kabil olmamıştır. Bununla beraber, Sovyetler Birliği müzakerelere de- vam etmek istediği takdirde İngil. Ha i.e. —üseberelerin | başlangıcndaniberi «gösterdikleri uz- Jaşma fikrile hareket etmeleri lâzım geleceği siyasi mahfellerde söylen mektedir. Prens Pol Londraya gidiyor Londra, 13 (Hususi) — Yugoslav. ya saltanat Nalbi Prens Pol ile zev- cesi Prenses Olga, gelecek hafta Londrayı gayriresmi surette ziyaret edeceklerdir Pol, Düşe Kentin, hemşiresidir. Prenses Çukurovada Mahsul Bereketli Oldu Adana, 13 (A.A) — Bu sene Çu- kurovada hububat mahsulü çok bereketli olmuştur. Pamuk mah. sulü de ayni derecede iyi bir va- ziyettedir. Bazı yerlerde az mik. tarda görünmekte İse de ziraat mücadele heyeti süratle tedbirler almış ve mücadeleye başlamıştır. * Pamuk fiyatları daha şimdiden çiftçiyi sevindirecek bir seviyeyi bulmuştur. a İtalyadan Bir Fransız Gazeteci Daha Çıkarılıyor Paris, 13 (A.A) — “Tour - Echo de Paris,, gazetesinin öğrendiğine göre “Paris - soir,, ve “Paris - Midi, ga- zetelerinin Roma muhabiri Devau, İtsiyan © gazetecisi ; Pettinato'nun Paristen çıkarılmasına bir mukabele olmak üzere İtalyan makamları ta. rafından hudut haricine sevkedile- cektir. » — — Adana Elektrik Şirketi Adana, 13 (A.A.) — Adana elek- trik şirketi bugün belediyeye devre- Almanyada bugün silâk altında Bu kuvvet 15 Ağustosa kadar 7 rılacaktır. Ayni zamanda sivil devlet dairelerinde askere yerlerine kimlerin çalışacağı tesbit edilmiş, bütün dilmiştir. Zonguldak Maden Ocaklarında Facia Zonguldak, 13 (Tan Muhabirin denk — Kozlu Italyan şirketinde fe- cibir kaza olmuştur. Araba kaçması yüzünden iki işçi ölmüş, biri de ağır yaralantnıştır. lap Slovakyada Kapatılacak Konsolosluklar Bratislava: 13 (A.A) — Hükümet, Slovakyanın istiklâlini ne hukukan ve ne de flilen tanımiyan memleket lerin diplomatik o mümessillerinden İktisat ve Gümrük Vekilleri Geliyorlar Gümrük ve Inhisarlar Vekili Raif Karadeniz, vekâlete ait işler üzerin- de tetkikat yapmak İçin bu sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gele- cek, istasyonda Inhisarlar umum mij- dürile, gümrük ve mubafaza başı Gümrük ve Inhisarlar Vekâöletine getirildiğindenberi şehrimizi ilk de. fa ziyaret eden Ralf Kai münasebetle gerek güm de ve gerek inhisarlarda yapacağı tetkikler sırasında memurların çalışma tarzını ds gözden geçirecektir. Iktsat Vekili Hüsnü Çakır da fki, üç güne kadar şehrimiz» gelecektir. Hüsnü Çakır yeni İzi) olunan min- taka iktisat müdürlüğünde barı tet- kikler yapacaktır. Vekil, şehrimizde müesses bütün sanayi müesseseleri. nin vaziyeti hakkında İzihat aldiktan sonra kurulması düşünülen sanayi 0- dalarının da hangi esaslara istinaden kurulması muvafık olacağına dair be- Urmiş künaatleri takviye için icap e den temaslarda bulünseaktır. İktisat Vekili Galatesaraydaki yerli mallar sergisine de uğrıyacak ve orada Kü- rulmakta olan pavyonlarla sörgi için yapılan standları tetkik edecektir. Nafıa Vekili Çatalağzında Zonguldak, 13 (Tan Muhabirin- den) — Nafta Vekili General AN Fu: at Cebesoy, yanında mühendis ve mütehassıslar bulunduğu halde, bu- gün Çatalağzıma gelmiş ve Zonguldak valisi ile fırka müfettişi tarafından karşılanmıştır. Nafıa Vekili ve yanındakiler Çatal ağzında Jlman yapılacak ve büyük ©-| yor. Jektrik santralı kurulacsk yerlere o. temobillerle giderek, fötkikatta bu- lunmuşlardır. a Vekilinin Çaltâlağzına gelişi, elektirik Grada liman lil sayılmakta, bundan dolayı halk sevinmektedir. Ali Râna Tarhan Marsilyaya gitti Parti müstakil grup rels V. Ali Râ- na Tarhan dün sabahki ekspresle Aü- karadan şehrimize gelmiş ve saat 10 da Sovyet bandıralı Svanetya vapu- rile Marsilyaya hareket etmiştir. Seyâhati tamamen hususi mahiyet. te olan Ali Râna Tarhan Ma Parise geçecektir. Bu seyahat bir ay kadar sürecektir, Kayseride haricez memleket hukukunu refet- tiğinden, 15 Temmuz tarihinden iti- baren Bratislavada sekiz konsolos- luk kapanacaktır. Bu konsolosluk. lar, Fransanın konsolosluğu ile Bel. şika, Romanya, İsveç, Norveç, Tür- kiye, Bulgaristan ve Lituanya fahri konsolosluklarıdır. Halen Slovakya ile Yugoslavya a- rasında ekonik müzakereler cereyan etmekte olduğundan; Yugoslavyanın resmen o Slovakyayı tanımamasına rağmen, Yugoslavya konsolosluğu İntihabı Kayseri, 13 (A.A.) — Bir misli faz. Ik gösterilmek suretile 124 kişiden i- baret olan belediye namzet listesi parti genyönkurulca tasdik edilmiş, ve iki gündenberi de şehrimizde hum malı bi aliyezle belediya intihah; başlamıştır. Intihap bir hafta devam edecektir. Gümrüğü İndirilen Kumaşlar Ankara, 13 (TAN) — Gürarlik ta- rifesinde 98 numarada mukayyet ku- müzakeler neticesine intizaren çalış- makta devam eyliyecektir. mıaşın gümrük resmi Vekiller heye- tinin bir kararı ile tenzil edilmiştir. HÂDİSELERİN Polouya hükümeti, matbusta Danziç meselesinden dolayı Almanyaya hücüm etmeği menetmiştir. Anla. sıldığına göre Polonya Almanları bu meseleden dolayı tahrik etmekten İçtinap etmekle ve meseleyi sulhen bal için bir teklif beklemektedir. 53 fırka vardır. 00 fırkaya çıka- ahali de seferber. Seferberlik ilânında gidecek memurların müstahdemlere hazır Almanya 1918, 1919 ve 1920 doğumlularla, 1914 ve 1917 doğumlu olup da askerlikleri Tecil edilmiş olan. Ian 7 Temmuzla 9 Eylül arasında şubelerine müra- eaat etmelerini bildirmiştir. Bunlardan maada şimdive kadar askeri muayeneleri yapılmamış olan 908, 907, 910 ve 913 kur'a efradını da silâh altına çağırmıştır. General Frankonun bellibaşlı generallerinin iş- tirakile yapılan İspanya kabinesinin bir toplantı. sında mevcut vaziyet ve siyasetin idamesine ka- rar verilmiştir. Krallık ilânı, cümhuriyet reijmi kabulü veyahut Almanya ve İtalya ile askeri bir ittifak akdi teklifleri reddedilmiştir. Bulgar Raşvekili Köseivanof Berlinden dönmüş, fakat Almanya ile Bulgaristan arasında hiçbir anlaşma im. zalanmamıştır. Şimdi de Parlâmento Reisi Muşanof Londraya gönderilmektedir. * * İ resmini bile çektirdim. Bir Rus hıya. santralının yapılması katiyet kesbeylediğine de- ELE Büyümekten Şikâyet! Yazan: B. FELEK ünkü Tan'da elbette © resmini görmüşsünüzdür; Ömer is. minde 18 yaşında bir delikanlı bizi ziyarete geldi. Boyu 2.30 metre. Ale. lâde apartıman kapılarının yüksekli. ği 2,25 metredir. Eğer bu delikanlı başını beş santimetre eğmezse kapı- dan geçemiyecek, Elleri, ayakları, bacakları da ay. ni nisbette. Kendi ifadesine göre senede on beş santim uzuyormüş. Yüz elli kilo da ağırlığı var! İmrendim. O ne boy, ne kuvvet! Elini uzatınca tavana değiyor. Hangi ağaca yaklaşsa merdivensiz armut devşirecek, Kalabalıkta bir şey seyrederken, kimsenin önline geçip manzarasını kesmesine imkân yok. Dağda gezsin, bağda gezsin! Değme babayiğit cesa. ret edip yolunu kesemez, Tuttuğunu koparır bir adam, Bastığı yerden ses çıkıyor efendim. Ama alçak kapılardan geçemez - miş. Biraz boynunu eğer, geçer yal Biz yapmıyor muyuz? Kapalı otomo. bile giremezmiş. Açığına biner ya? Tramvaya sığmazmış. Biz sığdık ta rahat mı ettik? Uzatmayalım: Kiskandım deme « yeyim ama doğrusu imrendim. Hattâ elimi elinin üstüne koyup rından daha İri olan parmaklarınm nda benimkiler kibrit çöpü gi. i kaldı. Delikanlıyı idarehaneye o getiren zat, bu dev cüsseli hakkında tafsi « lit verirken: — Bir kederi var. Dedi... Büyü - mekten bıktı, artık büyümek istemi. Şaştım. — Neden? Dedim. Elbise güç mü bulunuyor? — Hayır! Dedi. Elbisesini 18. marlama giydiriyoruz. 69 O numara kundura giyiyor. Onu da hususi ka. lapta yaptırıyoruz. Yemek te bizim kadar yer. Gerçi karyola bulmak 70r ama yere serilmiş yatakta © rahatça yalar, Hani o taraflardan bir şikâye, ti yok! Lâkin büyümek istemiyor, — Neden delikanlı? Diye soracak oldum. İçini Çekti: — Neden olsun efendim! : Artık herkesten daha büyük olmaktan, her. kesin tepesinden bakmaktan, her git- tiğim yerde daha büyüğüm diye si - zin gibilerin bana © bakmalarından bıktım, Üzüldüm. Ben de sizin gibi, sizin boyda, sizin seviyenizde olmak istiyorum. Velevki başkalarından daha bü. yük olmak şeklinde bile olsa, başka. larına benzememenin ve kalabalık &. çinde tek kalmanın ne güç şey olduğu nu benim gibi hissetmeden takdir ç- demezsiniz!, Allah “kurtarsın beni bu dalma büyümekten. Sizin gibiler, bir yeyiniz de bin şükrediniz ki büyümü. yorsunuz! Dedi ve bir taraftan teri. ni, bir taraftan da ıslanan gözlerini silerek veda etti, gitti, Kendimi bi için bu ölçüsüz büyüyen gencin yerine koydum ve biçareye hak verdim. ; Her şey gibi büyümenin de nis. betsizi bir âfet oluyormuş. falan Temyiz Komisyonu Âzaları Seçildi Ankara, 13 (Tan Muhabirinden) — Yeni teşkil edilen temyiz komisyonu reis ve azalıklarına seçilecelder> git liste yüksek tasdike iktiran etmiştir. Reisliğe Istanbul defterdarı Kâzım Göktay, ikinci reisliğe eski temyiz komisyonu reisi Nazif, azalıklara eski komisyon azasından Hasan “Tahsin, İzmir defterdarı Nafi Demirkaya, e$- ki inhisarlardan Ali Cemal, dördüncü umumi müfettişlik mali müşaviri Bayrettin, eski azadan Talât Sönmez, Istanbul birinci ceza dairesi reisi E- sat, Konya idare heyeti azasından Ra | Sim, temyiz komisyonu aza vekili W- min Ahmet, kazanç komisyonu reisi Hasan Lütfi tayin edilmektedirler. Kınık Elektrik Tesisatı Izmir, 13 (A A.) — Kınıkta bele diyenin yaptırmakta olduğu elektirik tesisatı tamamlanmış ve kabul mua. melesi yapılmıştır. (3