29 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

A Perşembe 29 HAZİRAN 1T930 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. tane bulundurunuz. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir Barem Müzakeresi Bir Makale Dolayısıyle Mecliste Barem müzakereleri hatiplerinden Hikmet Bayur Dün Şiddetli Münakaşalar Oldu Başvekil "Bu Makaleyi Partimizin Reis Vekiline Verdim,, Dedi Bankalar Kanununun Birinci Müzakeresi Bitti Askeri Barem Müzakeresi Ankara, 28 (Hususi ) — Büyük Millet Meclisi Refet Caniıtezin reisliğinde toplanmış ve bankalar barem projesinin müzakeresine devam olunmuş tur. Projenin birinci maddesi görüşülürken Refik İnce (Manisa) söz alarak demiştir ki: “Hususi surette teşekkül eden milli bankaların bu lâyiha- ya alınmasının Teşkilâtı Esasiye Kanununa münafi olduğunu söylemiştim. Bütçe Encümeni bu lâyihaya bizzat böyle bir fık- ra ilâve etmiş olmakla kanaati lif hareket etmiştir. Dahilt nizamnamenin Teşkilâtı Esasiyenin metin ve ruhuna İtalyanın Hayati Sahası Yazan: M. Zekeriya SERTEL ıtalyamn hayati sahası, es- ki Roma imparatorluğu - dur. Daha 1926 da Mussolini bir nutkunda “İtalya vaktiyle Akdenizde büyük bir deyvletti, yine büyük bir devlet olacak - tır” demişti. Mussolininin bu büyük hül - yasının tahakkuku Akdenize hâkim olması ile kaimdir. İtal- yanın Akdenize hâkim olması başka milletlerin — Akdenizde nüfuz sahibi olmaması ile müm- kündür. İşte Mussolini iktidar mevkiine geldiği gündenberi İtalyanın takip ettiği siyaset ve güttüğü gaye budur. Akdenize hâkim olmak. Onun için - dir ki İtalyanlar Akdenize — “Bizim deniz: Mare Nostrum” demişlerdir. Fakat İtalya, coğrafi vaziyeti ica. bı, Akdenizde çok zayıftı. Bir de. fa bütün sahilleri her taraftan taar. ruza açık bir vaziyettedir. Tayyare hücumları ile İtalyanın bütün şehir. lerini az zamanda imha etmek, sivil halkı korkutmak mümkündür. İtal. ya 3,400 kilometre — uzunluğundaki sahillerini müdafaa etmek mecburi- yetindedir. Sonra İtalyanın hariçten getirt - tiği malların yüzde 86 sı Akdeniz - den gelir. İngiliz ve Fransız donan- masının ÂAkdeniz kapılarını kapa « ması, ve deniz yollarını kesmesi İtal. yayı fiili bir muhasara altına sok « mağa kâfidir, Üçüncüsü İtalyanın müstemleke- leri ile irtibatı Akdeniz vasıtasiyle temân edilir. Bir harp vukuunda yollar kapanacağı için İtalya Habe - şistan ve Trablustan istifade edeme. dikten başka, buralarda — bulunan kuvvetleri de tecrit edilmek tehlike. sine maruzdur. Bu zâflarından dolayıdır ki İtalya daima İngiltere ile dost yaşamağa çalışmış, ve onunla çarpışmaktan içtinap etmiştir. İngiltere de İtal. yanın bu zâfımnı bildiği için onu daima kendi tarafında — tutmağa gayret etmiştir. Ti A (Sonu; Sa: 10, Sü: 1) SAa L Milli Şef'in Seyahatleri İnönü Dün Yalovadan 9gavaronaidre Fayrıldilar Yalova, 28 (TAN) — Milli Şef İsmet İnönü, dün akşam saat 15,30 da Savarona yatına raki- ben Yalovadan hareket etmiş- lerdir. Reisicümhurumuz uzun- ca bir Marmara gezintisi yapa- cak ve bazı sahil şehirlerini zi- yaret edeceklerdir. Dönüşte İzmiti de - teşrif et- tikten sonra Yalovaya avdet et- Z meleri muhtemeldir. ğ Gemlikte B Gemlik, 28 (TAN Muhabirin. E den) — Saat 18 de Savarona ya- £ tı Bozburun önlerinde gör müştür. — Armutludan motörle yatı karşılamağa — çıkan halk, Savaronaya elli metre mesafe. ye kadar yaklaşmış ve yat yol keserek halkı selâmlamıştır. Sa- varona İmralı istikametinde yo. luna devam etmiştir. Sahilde toplanan — binlerce halk ile sandal ve motörlerle denize açılanlar, büyük tezahü- ratta bulunmuşlardır. Gemlikli. ler bugün hakiki hir bayram havası içinde yaşamışlardır. * Bursa, 28 (TAN Muhabirin. den) — Milli Şef İnönü, bugün Mudanyada beklenmiş, fakat teşrif etmemişlerdir. Belediyede ğeğen' Seneki Yolsuzluk ULUL HOKU CORDUD AO KERAA UD AAA DER AAA AAA KA AUADA KA KUUK GUU RR AUK GOK LAU AU KRE D E D KURUUKM OKGD AA TEK BO TYEEEEEERE CO K OUULUDA AU Boğos Goncagülyan Dün Yakalandı Geçen sene belediyede yapılan yol- suzlukları tenkit ederken Dördüncü Vakıf hanında takipçilik ve komisyon culuk yapan Böğos Osep Goncagülün yazıhanesinde de bazı yalancı şahit- ler tedarik edilmiye çalışıldığını yaz- mıştık. Müddeiumumilik neşriyatımı- zı nazarı itibara alarak burada ara- ma yapmış, bir çok sahte nüfus kâğıt- ları ve ilâmlar bulduğu için tahkika- ta başlamıştı. Bu sırada yazıhane sahibi Boğos (Sonu Sa: 10, Sü: 5) mce Teşkilâtı Esasiyeye muha- sarahatine göre mugayeretine asla müsaade edemeyiz. Hususi ve milli bankaların emsali yabancı memleket bankaları yanında vaziyet lerini küçük düşürmek neticesine va. racak olan bu vaziyetin sâyü âmele tamamen müessir olduğunu arzeder ve bu fıkranin maddeden tayyını bir takrirle teklif ederim.” Bütçe encümeni namına Faik Draysar Haat VEYETYEK UCUTRI. — — Devlet sermayesile — teşekkül eden müesseselere tam — müvazi ve onlara benzer vaziyette bulunan ve ayni zamanda bunlarla her veçhile sıkı rabıtası olan ve — hayatlarında birlik temininde zaruret — bulunan müesseseleri bu kanunun çerçevesi içine almak zarureti duyulmuştur. Sami Erkmen (Tunceli) — Mese. lâ.. Faik Baysal (devamla) — Meselâ İş bankası. Esasen bu gibi müessese- ler kendileriyle istişare edildiği za- man böyle bir bareme tâbi tutulmak Z /hususunda hiç bir itirazları olmadı. ğını söylemişlerdi. Bu fikra bugün için iki müessese hakkında tatbik e- dilebilecektir. Türkiye İş Bankası i- le Türkiye Ticaret Bankası, İki milli müessese ve Osmanlı Bankası Hikmet Bayur (Manisa) — İki milli müessesenin bu kanuna tâbi tu. tulması mevzyübahstır. Bunların hiç bir imtiyazı yoktur. Halbuki Os- manlı Bankasının vergi muafiyetleri vardır. Ona bunu tatbik edemiyecek (Sonu Sa. 10 Sü. 2) SATİE İŞİ Satie Merkezi Ansızın Araştırıldı Bulunan Dosyalar Tetkik Ediliyor Dördüncü sorgu hâkimliği ve müd- deiumumilik dün de Kabataştaki Sa- tie binasının Denizbank tarafından satın alınırken yapıldığı iddia edilen yolşuzluk tahkikatile meşgul oldular. Sorgu hâkimi Sami ile, müddeiumu- milik birinci tetkik bürosu şefi Sabri evvelki gün ansızın Satie binasına giderek bir araştırma yapmışlar ve şirketin bütün hesap defterlerini, dosyalarını, mühürlerini almışlar ve bir zabıt varakasile bunları tesbit et- tikten sonra çuvallarla müddeiumu- miliğe getirmişlerdir. Dün sabah saat dokuzdan itibaren sorgu hâkimi bu dosyalari ehli vukufa tetkık ettirmi- ye başlamıştır. (Sonu Sa:-10, Sü: 5) Türkiye ile Hatay arasına evvelce konmuş ve bugün tarihe intikal eden hudut taşını izcilerimiz otomobille Antakyaya getiriyorlar (Hususi surette gönderdiğimiz foto muhabirimizden) Türk - Fransız ittifakı Hatayın İltihakını Tayin EdenMaddeler Antakya, 28 (Hususi deklârasyonu ile birlikte imza edilen kında burada şu malümatı aldım: muhabirimizden) — Türk - Fransız müşterek Hat i hak. anl esas Geçen hafta içerisinde imza edilen Türk - Fransız anlaşması- nn esasları: 1 — Balkanlarda ve Akdenizde Türk - Fransiz karşılıklı yar- dimi, 2 — Suriye ve Cebelilübnanda Fransa tarafından taahhüt “ilan hizmatin hilâmüddat d 3 — Türkiye ile Suriye arasındaki arazi meselelerinin nihat İNGİLİZ - SOVYET ANLAŞMASI Teklifler Moskovaya Gönderildi Churechili ve kati şekilde tanzimi. Türk - Fransız deklârasyonu İki hükümet milli emniyetlerine taallük eden meseleler için birbir. lerine karşılıklı taahhütlerde bu. lunnurlar, Gerek Türkiye hükümeti ve gerekse Fransız hükümeti, bir te. cavüz neticesinde Akdenizde bir " eken TÜRKİYE SURİYE Anlaşması Cuma Günü Mecliste Görüşülecek — w | | w l Ankara, 28 (TAN Muhabirin- den) — Türkiye ile Fransa arasın- da imiza edilen Türkiye — Suriye arazi mesailinin kati surette hallini mutazammın anlaşma ve müzeyye- lâtının tasdikine üair lâyiha hakkın- da İzmir Mebusu Halil Menteşin re- isliğindeki muvakkat encümen maz- batasını —hazırlâlliış. ve matbaaya vermiştir. Lâyihanin Meclisin? Cuma günkü toplantısında müzakeresi ih- timali kuvvetlidir. harp çıktığı takdirde müşt! ve filen harekete geçeceklerini ve birbirilerine ellerindeki bütün kuv vetlerle yardım edeceklerini ta - ahhüt ederler. İki hükümet Balkanlarda emniye- tin teessüsü lüzumunu tasdik ede- rek, bu gayeye serian varmak i - çih birbiriyle temas etmektedir - ler, (Sonu: Sa, 10, sü, 6) Rus-Japon Hava Harbi Moskova 28 (A. A.) — Tas a. jansı bildiriyor: Mogol - Sovyet erkânıharbi. ye heyetinden verilen malümata göre 27 haziranda Japon - Man. çuko hava kuvvetleri — hududa 120 kilometre mesafede kâin Tamisak - Bulak mıntakasında Mogol halk cümhuriyeti arazisi. ne yeniden tecavüz etmişlerdir. Japon - Mançuko hava kuv - vetleri takriben 80 avci tayyaresi ve 30 bombardıman tayyaresin « den ibaretti. Kısa bir çarpışmadan sonra i. kisi bombardıman tayyaresi ol - mak üzere 7 Japon tayyaresi dü. şürülmüştür. Sovyet tayyarelerinden altısı, hareket üslerine dönmemişlerdir. Araştırmalara devam edilmekte. dir. Yapılan bombardıman netice. sinde Bainovinende iki küçük ev hasara uğramış ve bu evler. de bulunan beş kişi yaralan - miştir, Harp Tehlikesinin Çok Yaklaştığını Söyledi — Londra, 28 (Hususi) — Eski Harbiye Nazırı Churechill —— Karlton klübünde söylediği mühim bir nutukta Avrupanın —| bu seneki vaziyetini şu müheyyiç cümlelerle anlatmıştır: f e Tehlikeyi söyliyen Churchill Danzig'de Harp Hali Londra, 28 (Hususi) — Varşova. dan verilen malümata göre, 4000 Alman zabit ve efradı bugün Şar. ki Prusya'dan Danzig'e geçmişler- dir. Ayni menbadan gelen diğer bir habere göre, 1000 kadar nazi gönüllüsü de Danzig'te bulunmak. tadır. Danzig'teki zabıta memur. (Sonu Sa. 10, Sü.'6) “— Harp olacaktır, diyemem An. cak sadece, Almanyanın hazırlıkları. na ve Alman hükümetinin, kontrolü altında bulunan Alman gazetelerinin edasına ve nazi liderlerinin nutukla. —— rına bakilacak olursa ancak aşağıda. — | ki netice istihraç olunabilir: En kö « tü şey, vukua gelecek, hem de pek yakında vukua gelecek.. ü “Hitlere, memleketini müthiş bir meçhule atmadan evvel iyice düşün. mesini söylemek isterdim. Hitleri İn. giliz imparatorluğunun sabrı tüken niş olduğuna ikna edebilmek ister « lim. Önümüzdeki aylar Avrupanın korkunç aylarıdır “Termmuz, ağustos ve eylül ayla. ti Avrupa gerginliğinin en yüksek noktasına çıkacağı bir devre olarak — | telâkki edilmek icabeder. Bu fikirde olmıyanlar, hâdiselerin geçen sene. kilerden farklı olmıyacağını söylü « yorlar, Ancak şu fark vardır ki o za. mian biz Çekoslovakyaya hiç bir mu- | ahede ile bağlı değildik. Şimdi ise — Nazist Almanya kendisine karşı ta. arruz ettiği takdirde müttefikleri - mizle birlikte harbe gireceğimize da. ir Polonyaya garanti vermiş bulu - nuyoruz.” İngiliz - Sovyet müzakereleri Londra, 28 (Hususi) — İngiltere hükümeti, bugün Moskova sefirine (Sonu: Sa 10, sü, 1)