8 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
Mezbahalar Varidat Menbaı Olabilirler mi? iddiamız şudur: Bü- tedenheri, tün âmme müesseseleri diye Çünkü halkın sihhati, yatı ile alâkadar işler birer Amme ret müessesesi değil bir hiz - gıdası ve ha- ticaret vasıtası olamaz müessesesi bir ti met milessesesidir. Onun için biz etin de, siitün de, ekmeğin de, tramvay gibi, su gibi, elektrik gibi belediye tarafından İdaresine taraftarız. Fak tikleri ret vasıtası su bizde belediyeler idare et- mme milesseselerini bir tica-| ve bir varidat menbar| yapmışlardır. İstanbul mezbahası bunun en a-| cıklı misalidir. İstanbulda et niçin pahalıdır? Bu sualin cevabı arandığı zaman dönüp dolaşıp mezbahaya gelinir, Mezbaha- alman başına da muhtelif namlar altında resimler, etin fiyatına kilo 7.8 kuruş ilâve etmektedir. ki belediye halkın gıdasını bir tica: vasıtası olarak kullanı * Belediyeler mecm ettin Cemil, “Mezbahalar menbaı olabilir mi?” sualine cevap veriyor. Diyor ki; halkına dirmek ve hayvanın içindi etmek maksadiyle kurulmuştur. Bu iti barla mezbahalar umumi sıhhat et müessese bu na ve di - deni memleket ka - nunlarında da bu hususta sara - duğun mezbaha a göre ları bu gayelerin haricine ç rak birer varidat menbaı Y doğru değild Modern bele rına göre mezbaha resmi gi inşaat #nasrafını uzun müddet İçin ti nida karşıla: morti etmek de edilebilir.” * Bu bir misaldir. bütün diğer âmme İşle- edebiliriz. Bu cümleden olarak elektrik, su, hava - zı, münakalât ve saire gibi halkın ihtiyacını karşılamak için © kurulan müesseseler de r ticaret vasıtası olmamak lâzımdır. Bu misal tramvay, De çecek iyete ge- ları ve düdürlük rına geçecek olan Denizbank asında açıkta ın pek az olduğu tahmin edil- mektedir. olan Devlet Liman İ kalacak Haber aldığımız. bank Umum Müdür Muavini Harui Askeri ifa ettikten sonra Almanyaya gidecektir. Umum mü- dür muavinlerinden Suphi de Zi Bankasındaki eski cektir. hizmetini mu Küçük memurlar arasında açıkta kalacak olan hemen hemen yok gi- bidir. Hattâ bundan evvelki Deniz- fiyesinde açıkta kalmış olan vazifesine döne-| bele-| veya devletin eline geçmelidir. | Avrupayı 2 Düşman Demek | ı memurların da yeni teşekküller y şe rolar ınacakları muhakkak- İNEİLTERE m düzdmi ) > Yy edilenler: 6, T Nörveg. i KRANSA ö “Mafia” AKDENİZ Aim, 3 Macaristan, ter: ler u, ben gövEpy adi TN DEN Demokratlara bağ 5 Balı De riste “On Iki Mu hede kli Ayırdı erlinde imzalanan “Çe- lik pakt” ve İngiliz - Sov ışmalarının müsbet MEMkiği, SAVLUMUYA ARA mıştır: lok Hitlerin Av iddiaları mak kara- letlerin bi, a ve sade lâf - deği takviye e « larla birleşmi Fransa, tan İbaret bir askeri anlaşmala dilmiş kuvvetli b lerdir paual muahede yırtılışmın Fri ranti etti. B Hitler ferdasınd. sa hudutl inin tarafında İngiltere, mebusanında sun beyaratiyle O zamandanberi te, mütendilit Londrada, defal, ve tekrar» lanıldı k “— Fransa (İngiltere) bir teca- vüze uğradığı takdirde, İngilt, renin (Fransanın) bütün kuvvet. leri derhal onun emrine amade olacaktır.” Bu fili kânı harbiyesinin anlaşma, tarâfeyn e temaslariyle de takviye olunmuş! Leş ve Fransayla Sovyet Rusya sindaki te faklara katlerini katiyetle muhafaza ede - uyorlar. Po « Polonya, ve Sovyet olonya, Rusya, Fransa ile F ara sada- etle rek birleşmiş bu lonya ile Rusya da mevcut bulunan ademi tecavüz paktı da bu iki millet eşriki sai arz! ın mütebariz ve ir. İngiltere ile Polonya arasında da tedafüi bir anlaşma mevcuttur. Rus - İngiliz anla sinin kâğıt üzerine tesbiti beste kalmış bulunu « arasındaki akkuku Si ne yol Bu suretle, Fransa, İngiltere, S.U.R. S. S. ve Polonya, tedefül bir ittifakla birleşmiş vaziyette - dirler: Bunlerdan herhangi birisi, # man - İtalyan birliğinin taarruzu - na uğradığı takdirde, diğerleri, o- tomatikman onun yardımına koşa- caklardır. Fazla olarak, İngiltere, Türki- ye ile de mütekabil yardım esas- larına müstenit bu tadaf Ve nan bir paktı neticelendirmiştir. pe Yazan: İngiltere ve Yunanistanın hi t eti le nim huk İngiltere ve Fr gikanın tini dir ve NIN masuniy üdafaa edeceklerdir. Romanya, Rus - olan- bir ade- bağlıdırlar. Nihayet, Polonya il birbirlerine karşı, - evvel müzakerelerin mevzuu, Almanya il muh temel olan bir ha, ne bu müzakerele çıkma: yet Rus- a ile yapılacak askeri bir teşri m Binaena haritasında, hareketinin bir derhal be! başlı Yugoslavya n, ve Danimarka tahrik etmiyec nokta kalmıştır: Ma - loka igelincel.. asyonal Sosy Faşist İ nde imzaları ist Alman - arasında, Ber- riki me adır ü anlaş a “Çelik pa mesi bunun bir isti duğunu gizlemek gayesinin sidir. Iman « İ n ittifakının ga Fransa owyet Rusyayı birleştiren çok uzak kalm Bu birleşme, iki tarafın İngiltereyi, , Polon- aktadır. “ha - yati saha” emel turmak gaye: tecavüzi bir ittif; ine matuf 49 bir bütündür Fakat, bazı Japon mahafilinin bütün gayretlerine rağmen, “Anti- komintern” pakt, mütekabil yar - dım esaslarına dayanmadığı için, bir ittifak sayılamaz. Bina - enaleyh bir Avrupa ha da, Japonyanın vaziyet kunun lehine kaydetmediğimiz - Amerikanm © ve muayyen değildir. daha tehdidin - lehinde tk da olsa - elin terecektir, AvzaSINI atmı; Avrupadak silsilesine ilk oluyor - du. Bu hareketler sırasında, Fran » ker! kuvvetleri, Ren hav? na girmiş olsalardı na leri, Renin 50 kilometre sağındaki gayri nududuna kadar çekilmek emrini ar - Fransa ordusu Reni miş olan durdur - , Çekosl nrig hare- ketini defkabul etmek lüzımdi. Demokratlar böyle sanıyorlar- kü Alır şında ya, (o silâhla gayri insani dikta bir tazyıkla ç örün kusu ece gündüz İlerle - a muvazeneyi t edip onuşabilmek için, sulh ittifa- üze büsleri de, Bu iş- evvelemirde, ittihat ve akkuk ettirmek aynl gayeyi istihdaf etmektedir. te, her ne kadar gec: hayet, A ilm map koşucusuna miş bulunuyor diktatörlerin fütuhat tlendirebilmek uvvetler arasında müvazı kâfi değild Sulh blokunun, totaliterleri, sulkü kabule mecbur edecek ka - Fakat, mellerini nih bugünse sulh bloku totali- e nisbeten daha kuvvetli bir bulunuyor. o Bu stereceğimiz tablo, - çok muhta. nddüs etmiş bulu- etin ana hatları hak da olsa Dan yeni vazi o” İ Fransa : kında doğru bir fikir vermeğe kâ- | fidir Burad. tarları vetler - çok bulundurul ğu için, “hazeri nasıni ve kiym | netini ehemmiyet verilir nokta vardır: , Talim görmüş 2 — Nüfus Binaenaleyh si lâzım gelen i hususun » | yakın | ve yal - yyare kuvvetleri se, hakikat, . er kabul e modern makineler nazarı tahmini ilmiş, niz. bara alınmıştır. ın bir harp vukuunda iaşe 1 de | kabiliyetlerinin e ehemmiyetli rol ri itibara al - mak lâzımdır: “Nufus: 42 mil ORDU: Hazerde görmüş ihtiyat. Bir ka seferber edilebilecek asker. (Müstemlekelerden alabileceği nüfus da çoktur.) Bol ve modem askeri cihaz mo- törlü kıtaları Almanyadan azdır. MODERN TAYYARE: 1000. SINAİ KABİLİYET: Dünya - nın İkinci demir müstahsil, Kö- mürü azdır. Fakat İngiltereden te- min edebilir. Petrol, kauçuk, ba - kır, nikel ithal edilecek. | İngiliz, Fransız filosu - ki an - Alman filosundan şüphesiz çok kuvvetli. dir - münakalâtı kolaylıkla temin edebilir. İaşesi kendisine HARP SANAYİİ: Çok miştir. Şimdi, ayd apılmaktadır ALİ İKTİDAR: Altın iht İ bakımından dünyada üçünc mektedir. Kredisi zengindir. PSİKOLOJİK VAZİYE İtak line karşı, yon 550.000 talim gün içinde | 12 milyon askere | a yüz milli Harp esnasında, man « uğrund. bütün mille tin kalbinde kökleşmiştir. İngiltere : NÜFUSU: 46 milyon, MUNTAZAM ORDU: 130,000 ihtiyat ordu: 180,000, Büyük Bri - tanyı i ordu! 270.000, (bunla - rın yüz bini, tehassısıdır.) Hizmeti me bunlara 380.000 asi cektir, 1940 ta İngiltere 1,300,000 kişi alim görmüş bir o edebilecektir. TAYYARE MIKTARI: 2000. karşı hava müdafaası mü- eden sonra, er iltihak ede- du seferber Hava tehlikesine faa tertibatı kuvveti Aİ KABİLİYET : lerini. Demir dünya - kömürünün nisine sahiptir lâzım gelecek madenle- rin yüzde altmışınr ithal © etmek tindedir: Bu meyanda de vardır. necburiye petrol, kauçuk Fi un temlöke- | | İzgi için haşim salim Deniz vaziyeti müemmendir. HARP SANAY İs Ayda ik a-| bilmektedir. MALİ KABİLİYETİ: sasına hâkimdir. Kred dutsuzdur. Altın ihtiyatı de yanın ikincis Çok kuvvet- Midir vüz tayyare yap: Dünya hu- dün- dir. YETİ: Hiz buri büyük bir memnuni - yetle kabul e şılmaktadır muhtemel bir harbi bi saymaktadır Sovyet Rusya ; nin, bir vatan ar, UFUSU: 166,000.000, SULHTEKİ ORDUSU: İki milyon, talim görmüş ihtiyatları » nın miktarını tahmin güçtür. Hafif motörlü 1 çok kuv- | vetlidir. En az Son geçen tala iki bin tayy yıllarda, bir kaç kıy- m kal yüksek metli kumandanından m miş olmasına rağmen, ku- İbir mabet kadar g İise, Atatürkün mezarına “ Dağdan Dünyaya Bakan Arslan*.« Yazan: Sabiha Zekeriya Sertel SES © metmuasının Âbidin Di- mozolesi eni çıkan kap; no tarafı ında, ressam dan Atatürkün için çizilen bir kroki var, Bu resimde Atatürkün mozolesi için tasavvur edilen şekil şudur: Bir dağın tepe: kan bir Hi zarı, dağın eteklerine yerleştirilen bu dır. Kabir Mezarın bu ehramla- inden dünyaya ba- t arslanı. Atatürkün me- muazzam arslanın altın, miştir lunduğu yere çıkmak için, ra veya Menfes mabedine çıkar gibi sonsuz mermer basamaklar kurul - Ati n senbol ne kadar muştur. rkü bir Hitit a benze! kuv biliyetli fırça - den aldığı il- hamla, tam Atatürke lâyık bir mezar heybetini almıştır. Atatürke, yaptığı inkılâplara eri- ilmek için, kı nasıl şahikalara tırmanır gibi tırmanmış » kil de, sanatkârın k; sından, ve geniş h ndi nesilleri larsa, Atatürkten sonra gelen nesil- ler de bu mezara, bu d üstünde y arslana öylece tırma» n, bu dağın tan nacaklardır. Atatürk, dünyaya, dünya hâdiselerine bir dağın tepe « sinden bakmış, uzakları gören kes - kin zekâsı ile hâdiselerin seyri; miş, hayatında sez inkılâplarına bu İstikameti ver- miştir. Bugün değişen dünya hâdise- leri içinde, onun evvelden gören 2e- kâsınm, ne kadar kuvvetle işleğiğni, ve sağlam hedeflere yürüdüğünü da- ha iyi anlıyoruz Bugün dağın tepesine (oturtulan Hitit arslanı Atatürkün senbolü, A- kendisidir. Bu tarihi gö- bir arslan vardır. basamaklardan, tarihi Hitit arslanına tırmanarak çi» kanlar, bu dağın şahikasına vardık- tatürk arslanm tâ senbolün içinde Atatürkün tarihten aldığı hızla, yle istikbale varış Muazzam mermer rilşi savle tan sonra rını göreceklerdir Çünkü bu arslanın içinde yatan Atatürk, Hitit arslanının sırtın dan yeni kurduğu Türk devletinin, istikbale dört nalla koyan küheylâm- na binmiş, başı Hitilerde olan bu devleti leri arasma yerleştirmiştir. Dağdan dünyaya bakan arslan, Atatürke lâyık görülen hu senbol bence, ona tarihin ve istikbalin vere- ceği ifadeye çok uygun bir senbol - dür. Dirisine olduğu gibi, ölüsüne de tırmanarak çıkalın * Salt Üstünser! don dyan olması yazıktır. Veziyetin da heyeti, büyük bir ihtisas sahibidir. SINAİ KABİLİYETİ; İnkişaf miktar maliktir, ımı di temin etmek mecburiyetin« ç olduğ; ve kömüre nik petrole, htiy Gana “Hali sulhte” 400,000, lim görmüş ihtiyat kuvveti: F z tipinde modern 600 tayyare (son mi Sizi ila malzemesi SINAİ KABİLİYETİ Fakat düş; taarruzuna hedef olabilecek vaziyettedir. Kömür ve reci HALETİ RUHİYESİ; P, gibidir. Reiehle mütemayil değildir ürkiye : İlerle - miştir an detrol mal iç bir asmava NÜFUSU; nında ordusu; müş ihtiyat aş Sulh a - Talim gö ker: 2 milyon Ke- tensik 0 « modern, 50.000, tarafından lunmuş çok k bir ordusu va Almanya : NÜFUSU: detlerie urya ve Sü“ (Cok ası 9 uncuda) berabe milyon garbın bügün en ileri devlete İ istikbalin sonsuz ufuklar 5
