8 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 8-6-939 BUGÜN İtalyanın İspanya Harbindeki Rolü | Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL | İsem General Franko he- sabına harp eden Almanlarla İtalyanlar memleketlerine döndüler Ve fevkalâde merasimle karşılandı- lar, Bu münasebetle söylenen mu- tuklardan anlıyoruz ki, Almanlar da, İtalyanlar da fütuhat yapmak niye- tiyle değil, fakat yabancı topraklar- da ideoloji harbi yapmışlar ve Ak- denizin garbında bulunan bir mem- lekette dest bir rejimin teessüsünü İstemişler ve muvaffak olmuşlardır. Fakat bu hedefin gerçekleşmesi bir hayli pahalıya mal oldu ve İtal Yaya sit olan rakamlara göre İta Yan askerlerinin İspanyada verdik- leri za; (14,554) e varmıştır ve bunların 3327 si ya harp sahnesinde, Yahut hastalıktan telef olmuşlar, İ- talyan muhabirlerine göre, 7000 k İalyan muhtelif hastalıklara uğra- mak yüzünden geri alınmışlar ve memleketlerine iade olunmuşlardır. Bu malümattan anlaşılıyor ki, İ- talya, İspanyada İdeolojik bir harp Yapmak için, Habeşistan istilâ için katlandığı fedakârlıktan Odaha çok fedakârlıklara | katlanmıştır. Yarın 1600 ü geçmediği temin olu- muyor.. Şimdiye kadar anlaşılan daha baş- ka hakikatler de vardır. Bunların bi- rincisi İtalyanın General Franko ile İsyandan evvel anlaşmış olmasıdır. Bu yüzden isyanım başlamasına on beş gün geçmeden İtalyan tayyare- leri, General Frankoya yardıma baş- lamıştı, Nitekim. isyanın başlaması- hı müteakip üç İtalyan tayyaresinin Şimali Afrika- topraklarına inmek mecburiyetinde kalması da bu vaziyeti ispat ediyor. İsyanın başlamasından üç hafta geç- Fransız idaresindeki fiten sonra, İtalyan tankları ve top- darı Frankonun daürıde karşı bare- ketini takviye etmekteydi. Fakat bu hareket ile onu takip eden hareket- ler, Madridi düşürmeğe kâfi gelme- diği için, General Frankonun elinde- ki kuvvetlerin kifayetsizliği anlaşıl- mış ve en geniş ölçüde müdahale devri başlamış, 1937 senesinin ilk aylarından itibaren gemiler dolusu kuvvetler İspanyaya gönderilmiş ve bu kuvvetlerden dört fırkadan mü- teşekkil bir kolordu vücude getiri mişti, En kuvvetli ihtimale göre, İs- Panya harhine iştirak eden İtalyan- ların sayısı 80,000 ile 100,000 ara- #mdadır. Bu kuvvetler, kendi top- ları ve kendi tayyarelerini kullan- maktaydılar. Diğer taraftan su altında ve su üs- tünde gezen zırhlılar hava yolile ya- Pilan ablokayı şiddetlendirmekte ve İtalyan denizaltı gemilerinin ticaret Nyon anlaşması, Muhassalası oldu. Bu mual kümleri dairesinde devriyeler yapan Yırhlılar “Korsan, tahtelbahirleri batırmak için kat'i emirler almışlar. dı. İtalya, ilkönce Nyon konferansı- na karşı boykotaj tatbik etmiş, fakat daha sonra anlaşmayı yapan devlet. İerin kat'i mukavemete karar ver- diklerini görerek anlaşmayı kabul et- Miş, devriyelere iştirak etmiş, “Kor sanlık,, da derhal nihayet bulmuştu. O zaman ticaret gemilerine hücüm *den tahtelbahirlere “Korsan,, veya “Meçhul, sıfatlarının — verilmesi bir nezaket eseriydi. Yoksa bir Londra Kazotesi tarafından anlaşıldığı gibi, Romada bütün askeri ataşeler, bu tahtelhahirlerin kime ait olduğunu. $ok iyi biliyorlardı. Bu tahtelbahir- lerin biri cümhuriyetçi İspanyollar tarafından tuzağa düşürülmüş ve on $ gün denizaltında kalmağa mec-| bur olmuş ve her tehlikeyi göze ala- Tak geceleri hava almağa ve kaçmak İçin çare aramağa koyulmu: İ Hulâsa, İspanya harbinin bütün iç | Yüzü anlaşılmış bulunuyor. Bu harbi | General Franko ile kuvvetleri değil, | takat İtalya ie Almanya yapmışlar» | dir. Fakat İtalyanın bu işteki hissesi | daha büyüktür ve 'uğradığı zayiat ta * nisbettedir. TAN SON HA Ankara Tıp Fakültesi ve Klinikleri FethiOkyarın! Londra Seyahati Adliye Vekilimiz Londraya Siyasi Bir a atmleri Maksatla Gitmiyor Ankara, 7 (ALA.) — Bazı gazeteler- de Adliye Vekili Bay Fethi Okyarın İngiltereye yapacağı soyahatin cere- yan eden müzakerelerle alâkadar ol- duğu yazılmıştır. Bay Fethi Okyar Iskoçyada Saint- Andrews üniversitesi tarafından ve. rilmiş olan hukuk doktorluğu unva- nin: kabul etmek ve buna müteallik merasimde hazır bulunmak üzere In giltereye kısa birmüddet için hareket edecektir. Orada cereyan eden müza kerat veya resmi bir işle bu seyaha- tin hiç bir alâkası yoktur, | Çekyada Alman Aleyhtarlığı Brün, 7 (A.A.) — Brün zabıtasının Alman reisi, aşağıdaki ilânı neşret. miştir: “Gayrimesul Çekler, Almanya a- leyhinde risaleler dağıtmağa teşeb- büs etmektedirler. Bu risaleler mu- harrirleri ve Çek milletinin heyeti umumiyesi için tehlikeli neticeler ve- rebilir. Çek milletini Alma: İnun dera orgah serik * vironuğ dünyasının da en Ankara Tıp Fakültesi ve kli tar, Romen milleti bayramı, belki bugün, mili bir milli bayramlarının aya, 0- na ve bugünkü si. İketlerden çekinmeğe davet ediyo- Tum, Çek milletini ayni zamanda ku- luktan kulağa yapılan propagandaya nihayet vermeğe ve yalan haberler| lâzımdır. Zira 1927 yılnda Kral I- işaa etmeğe çalışan tahrikçilere kar. | kinci Carol tahttan çekilmiş ve yeri- şı açılan mlicadelede hükümete yar. | ne Romen tacının meşru ve bugün. dım etmeğe davet ediyorum. Alman. | kü varisi Veliaht Mihai geçmişti, ya aleyhinde risaleler neşredenler ve | 1927 den, 1930 a kadar geçen devre, bunları dağıtanlar şiddetle tecziye e- | memleket hayatında büyük bir dur- dileceklerdir. gunluk devresi oldu. Bütün Romen- ler üç sene; krallarının tekrar idare- yi ele almasını beklediler ve nihayet 1930 Haziranında Kral Ikinci Carol yeniden tahta çıktığı vakit: “Roman yada yeni bir devrin başlamakta ol- duğunu ve bu devir içinde yüksel. mek, ve dalma ilerlemek için, siyasi içtihatları ne olursa olsun, bütün Romenlerden yardım beklediğini, söyledi. Hakikaten de Ikinci Karolün,. ye- niden tahta çıkışmı takip eden sene- ler, dost Romanya için bir kaikınma devri teşkil eder. Memleket iktisadi ve siyasi hayatında başlangıçta bazi muvaffakıyetsizliklerle karşılaşılmış bu hal, kraldan ziyade, hâlâ eski si- yasi metodları deremiye uğraşan po- litikacıların hatalarının neticesi ol muştur, Kral, ise, mütemadiyen e- nerjik nutuklar ve icraatla siyaset adamlarını birleşmeğe ve memleke- tin taalisi uğrunda hırslarını terket. miye davet etmiş ve nihayet bunda, ziyadesiyle muvaffak olmuştur. 9 Hazirandan 13 azirana kadar ya-| Kral Karol, o zamandanberi Ro- pılacak olan spor bayramlarına işti. | Manyada bir çok reformlar ve kal- rak için Danzige hücum kıtalarına | Kınma hareketleri başarmış bulunu- mensup 40,000 Alman gelecektir. O Yor. Bu arada bugünkü Romanyanın em vüzüğN Meal İuyor. Bu bayramın dost mület tari- hinde esaslı bir ihtilâlin yıldönümü- nü tesit demek olduğunu belirtm . Bratislava 7 (A.A.) — Katolik Slo- vak genel sekreteri Kirseh Bawm, İSlovakyanın birçok yerlerinde Baş- vekil Tissoyu Almanyanın hizmetin- de bir vatan haini olmakla itham e- den beyannameler dağıtılmış oldu- Bunu bildirmiştir. 40 Bin Alman Danzige Gidiyor Varşova, 7 (A.A.) — 30 Nazi Dan- zigde bir Polonyalının evine taarruz ederek bir hangarı tahrip ve eve ceb Ten girmeğe teşebbüs etmişlerdir. Polonyalı, polise müracaat etmiş Diğer cihetten Polonya matbuatı, Saint « Stanislas kilisesi camlarının meçhul şahıslar tarafından kırıldığı. ni bildirmektedir. Almanya, Prag şehrindeki büyük mekteplerden bazılarını, tamire muhtaç oldukları bahanesile kapatmakta, sonra bunları harp esnasında kulla. i nılmak üzere hastaneye çevirmektedir. * İngiliz Başvekili Chamberlain gelecek senenin ilk aylarında Başvekâletten çekilmek tasavvurundadır. Şimdiden, çekildikten sonra ikamet edeceği yerde ha- zarlıklara başlanmıştır. Maksadı Sovyetlerle anlaş- Ke “2 er Hüsusl bir kanunla inşasına karar verilen ve medeniyet ükemmel eserlerinden Müessese, başhes bp fakültesi, klinik ve pollilinikler talebe yurdu olarak dört kısımdan ibaret olacaktır. Romanya Bugün Milli Bayramını Kutluluyor Talebe hiç bir parti kavgasına sahne teşkil etmediğini ve hem yapçkte kam, bir-ki bir tesanüt halinde bulunduğu- nu zikretmeliyiz. Romanya, büyük kralının idaresi altnda, enerjiler başardı; lar ve kalkınma hareketleri sayesin. de bahtiyar bir varlıktır. Dost mille- tin bugünkü bayramını candan teb- rik ve saadetinin daimi bir artış ha- İlinde bulunmasını temenni ederiz. * Bükreş, 7 (A.A.) — Kral Karol 71 Bunlar eski s && ve İs vetli , reform- âyan âzasını seçmiştir. genereller, nazırlar ve edebiyat öle. İ mine mensup tanınmış şahsiyetler- İden mürekkeptir. Aralarında Alman, | Macar ve Bulgar ekalliyetlerinin mü messilleri de vardır. * | Bükreş, 7 (A.A) — Yunanistan Veliahdi Prens Paul, saat 12:30 da İburaya gelmiş ve istasyonda Kral, Veliaht, Başvekil, yüksek devlet İ memurları, Yunanistan elçisi ve da- İha birçok zevat tarafından karsılan- muştur, Peştede Grev Peşte, 7 (A. A) — Geolotberger mensucat fabrikalarındaki üç bin a melenin yaptığı grev, hâd safhasın - da bulunmaktadır. Fabrika direktör- lüğü yevmiyelerde yüzde beşten yüz de 14 de kadar zam yapmayı kabul ettiğini bildirdiği halde bu teklif a- mele tarafından kâfi görülmemiştir. tıktan sonra Almanl hem de ha- r. Bu suretle mevcut yatakla -aktır. Hastane her haiz bulunacaktır. sesenir yapıldıktan Japon Taarruzu Akim Kaldı Japonlar İngiliz Ataşemiliterini Tevkif Etmişler Çeklai A: İ Hongkong: 7 (A.A) er'i tevkif etmişlerdir. best bi beti meçhuldür. arruzü,, tamamen akim kalmıştır. Orta Çindeki düşman 20.000 zayiat veriniştir. muvaffak olmuşlardır. ve 300 tüfek bırakmışlardır. Seyahatleri kümdarları Kanadadan oAmerikay geçmek üzere hudut üzerindeki De rolt kasabası karşısında Windsora muvasalat etmişlerdir. Ya ya gelmiş bulunmaktadırlar, bale gitmişlerdir. ARAŞ 1d) Mi ara sulh yolile anlaşma teklif et- mek. sonbaharda İntihabat yaptırmak ve sonra çekil- mektir. * Hüülerin, bir harbe sebebiyet vermeksizin, Dan- zigi almak için yeni bir plân hazırladığı söylen- mektedir. Bu plân Ağustos sonlarına doğru tatbik edilecektir. Eylülde Nürenberg parti kongresine Danzigi almış olarak girmek niyetindedir. İjansına göre, Japonlar İngiliz ataşe- militeri kaymakam Christophe Spe- Henüz ser. unmıyan ataşemiliterin akı- Askeri vaziyetin geçen hafta zar-| fındaki inkişafına nazaran Japopla- rin o kadar övündükleri “Mayıs ta- Hupeh vilâyetinde Orta Çindeki muharebelerde, Çin- liler on bir mühim şehri istirdada Şansi vilâyetinde, Çinliler Fuşana | hücum etmektedirler, Wutal şehrini kurtarmağa çalışan Japonlar burada binden fazla ölü, 3 top, 40 mitralyöz İman altından daha pahalıdır. İngiliz Hükümdarlarının | Windsor, 7 (A. A.) — İngiliz hü- bulunan rım milyondan fazla Amerikalı hü - kümdarlar: selâmlamak üzere bura- Amerika Hariciye Nazırı Hull ile zevcesi hususi trenle Kanada hudu - dunda İngiliz hükümdarlarını istik - ve Saat Birliği Yazan: B. FELEK pri tasarruf fikrini, kumba » ya ilânlarından öğrendik Ta - sarruf cemiyetinin âmirane nasihat- leri de tesirden hali kalmadı. Bir kısmımız faydadır diye, bir kısmımız emirdir; diye paramızı az çok biriktirip bankaya yatırdık. O yattıkça Allah cümlemize paralar ih- san etsin; lâkin bu tasarruf habında ehemmiyetli bir şeyi dalma ihmal et- İmekteyiz: Vakit, Bizde vaktin kıy - meti yoktur. Ben bunu her fırsatta yazarım. İki elim çe dalma da yazacağım, Halbuki va- kit paradan daha kıymeti Bizim vaktimizi izaaya, israfa se- bep olan şeylerden biri saat birliği- nin yokluğudur. Saat birliğinden maksat saat â - yarının birliği değil. Meselâ evvelki gün bir bankaya gittim. Saat ikide kapısını kapalı buldum. Dün başka bir bankaya git- tim. Üçte açıktı. Bankalarda işi olanlar, hangi ban- kanın hangi saatte kapandığını €z - berlemezse halleri haraptır. Dairelerde de böyle. Kimi yerde öğleden evvel, kimi yerde (öğleden sonra iş sahibi içeri giremiyor. Falan İveya falan müdür veya âmirin de hu susi itiyatlarına göre işi başında bu- lunduğu saatlerin değişikliki ayrı bir meseledir. Şehrin münakalâtını tanzim eden, tramvay, tren, vapur, otobüs ve tü- nel gibi muhtelif ellerde (bulunan sekizden fazla idare ve şirketin tari- felerini alıp bir kere göz atınm, Ba- kın hiç biri ötekinin mevcudiyetini düşünmüş, hatırına getirmiş midir? Bu arada yalnız Hügnen zama - nında Âyar edilmiş olan Haydarpaşa vapurlariyle Anadolu hattı trenleri- nin tarifelerinden başkası bir türlü birbirine uymaz. Boğazdan Adaya giden veya Ye- şilköyden Beykoza geçmek İsteyen bir adam bindiği nakil vasıtalarının tarife aykırılığından dolayı mutlaka bir iki saatini kaybeder, Bunları. birbirine yaklaştırmak güç bir şey değildir. Bankaları ayni saatte açıp kapamak çok daha kolay bir iştir. Lâkin bütün bunlardan evvel biz vaktin kıymetini bilmeliyiz. Halk de- nilen kitlenin zamanı memleketin sü- yi hacminde bir kıymet arzeder. Bu: nun zaya, fert için olduğu kadar, ce İmiyet için de bir kayıptır. Zamanın kıymetini ve zamandan tasarruf lüzumunu kabul için de bir kumbara ilânı okumamıza, yahut Ta- sarruf Cemiyetinin âmirane nasihat- lerini beklememize maalesef imkân yoktur. Bunu biz, kendimiz takdir etme - liyiz. Terakkinin (hep daha (çabuk) rumuzu ile ifade edildiği devirde za“ Şehzadebaşından mektup gönderen ka» eiemize Su bedeli hakkindaki wymetli valimiz tarafından hüsnü selfi edildiği Sıresi geldikçe diğer noktalara ilişeceğiz. Saygılar, BE | heşriyatımizın. zannediyor ERZURUM HATTI Tercana Ulaştı Tercan T(A.A) — Erzuruma doğru ilerlemekte olan o şimendifer hattı inşaatı hızla devam etmekte - dir. Tercanın hududunda — bulunan Vikan köyüne kadar ray döşenmiş - tir, Rayların köye gelmesi, bu köy - lerden binlerce kişi tarafından karşı- lanmiş ve altmışı mütecaviz kurban kesilmek suretiyle tesit edilmiştir. Hattın, bu köyün on beş kilomet re ilerisindeki Kargın köyüne gelişi de halk tarafından büyük sevinç te- zahürleriyle karşılanmış, 300 den faz İla olan ameleye yemek dağıtılmıştır. Nihayet hattın Tercan istasyo « nuna bağlandığı dünkü gün, istas - yondan kaza ve memurin ve halki ve civardan gelen binlerce kişinin işti. rakiyle büyük tezahürat © yapılmış, İkurbanlar kesilmiş, milli oyunlar oy nanmıştır. Halk bu vesile ile cümhu- riyet hükümetine karşı olan şükran ve minnet duygularını bir daha İz - har etmiş büyüklerimize karşı olan bağlılıklarını ve şükranlarını tekrar- lamıştır. Sevinç tezahüratı gece de devam etmiştir. Bizede