21 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 pENCEREMDEN Bizim Mükâfatımız Yazan: M. Tarhan TAN arp memleketlerinde tek bir romanının getirdiği kazanç İle yatlar alan veya Pirene şahikaların- da şatolar kuran muharrirler var: Mopasan ve Edmon Rostan gibi!. Biz- de üç dört düzine eser yazıp ta bir kayık almış veya hir kulübe kurmuş adam yok gibidir. Meselâ Namık Ke- mal, bütün memlekette şevkle oku- nur Üstat bir şairken (o parasızlıktan hayli sıkıntı çekmiş ve dostu Ziya paşadan ödünç para almak izürarın- da kalmıştır. Abdülhak Hâmit, elçi veya senatör olmasaydı, Tevfik Fik- ret kollejde hocalık yapmasaydı mu- hakkak sefil olurlardı. Bu hakikate rağmen bizde büyük, küçük şairlerin, muharrirlerin, ro - mancıların yürek bakımından zengin yaşadıkları da muhakkaktır, Bu ser» veti onlara veren okuyucuların ara sıra gösterdikleri sevgidir ve lâyık gördükleri iltifattır. Ben bu manevi mükâfat ile yıllardanberi sevinç ve kıvanç duyan & yazıcılardanım, son günlerde tâ Paristen yazılarıma alâ GÜNÜN RESİMLERİ: i Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdarın dün Şehir Meclisi âzaları şerefine Tarabyada verdiği ziyafetten iki ayrı görünüş. TAN Meşhut Suçlar ka göstermek lütfunu, o neaketini Mahkemelerinde gösteren şerif ve necip bir zat o se- e, o kıvaneâ bilgi kâzanmak z6v- de katarak beni gerçekten mlh- nettar ve bahtiyar etti, Fazlı, irfanı pek yüksek olan bu) Meşhut suçlar kanununun fatbi) sayın zaf, gazetemizde tefrika edil mekte olan Safiye Sultan tefrikasına ilgi gösteriyor ve Üçüncü Mehmedin © tefrikada hikâye ölünün o doğumu meselesine temas ederek bâna şu sa- tırları yazmak zahmetine katlanıyor! “Eski Osmanlı tarihlerinde yalniz Peçevi İbrahim efendi Üçüncü Meh- medin (976 EH. « 1506 M) de doğduğu- nu söyler. Halbuki Selânikli Muasta- fa efendi tarihinin (22) inci ve Solak: zade Hemdemi tarihinin 572 inci Hamerin Ata bey tarafından tercü - me olunan tarihinin altıncı cildinin 138 İnci sayfalarında, kanuni Sultan Süleymanın Siketuvar seferine gider ken Tatarpazarında şehsade. Süley - man oğlu ve Saruhan valisi Muradın hir. erkek çocuğu olduğu haber yeri- lerek ona bir isim konulması rica €- dilmesi üzerine “Murat oğlu Mehmet olagelmişiir” dediği yazılıdır. Nuh - betüttevarihin ancı, Şekaiki Nur venin ikinci inin 470 ildinin Sahaifülahbarın üçüncü cildinin 577 İnci sayfasında da Üçüncü Mehme -| din 974 zilkadesinin yedisinde doğ «| duğu mukayyettir. Ravzatülebrar sa- hihi ve Çelehizade onun 974 te doğ duğunu yazdığı halde (445) inci say- fada hazı tarihcilerin tayini üzere ve- lâdeti 973 senesi zilkadesi o başında olup Kanuni Sultan Slileyman Si - ketivar seferine giderken Tatarpa - zarcığı nam mahalde bu haber gel miştir, diyor. Şu halde ( Peçeslden maada btitün tarihler o hükümdarın 974 te doğduğunda müttefiktir.” Beni, lütfedip tenvir buyuran bü- yük âlime teşekkürlerimi sunduktan sonza bu bahse alt o mülühazalarımı arzetmek isterim; Üçüncü Mehmedin 973 senesi zilkadesinde doğduğunu söyliyen yalnız Selânikli o Mustafa elendi olup öbür tarihler ondan ikti- bas etmişler ve seneyi de zuhul edip e e Fazla Mesai İçin Gece Zammı Verilecek denberi bir çok suçlarda ehe: Wi bir azalma görülmi Şimdi'meşhut suçlar ami ğine ve bu gibi suçları bakan m kemelere akseden suçlarm miktari çok azalmıştır. Buna rağınen meşhut suçlara bakan mahkemeler ve'nöbet- çi mahkemeler mesai saatinden son- ra saat yirmiye kadar açık bulun- maktadır. Hâ ler, müddelumu: ler, kâtip ve mübaşirler de bu sur le göç vakte kadar kalmaktadırlar kanuna rağmen faz'a çalışan bu gibi memurlara, Istanbul, İzmir ve An mı verilecektir. Fakat: bunun esas: henüz tamamen tesbit edilmiş değil. lara cürmü meşhut fahsisatından lecektir. de diğer mahkemelerin mesaj saatle rine tâbi tutulacaklardır. ——— Vali Ankaraya Gidiyor Dahiliye Vekâletine izaitat edecekti tedir. Belet ye işlerini de, alükader sından alın; ait formaliteleri de al edecektir. Kırdar daha Ankarada “iken meclis endimenlerin: Adliye Vekâleti messiyi tahdit eden kara gibi büyük şehirlerde - gece zam m verilmesini tetkik etmiye başla- mıştır. Nöbetçi mahksmelerde iş gö- ren bütün memurlara gece mesal zam ki rayı geçmemek üzere para veri- Zam meselesi kabul edilmediği tak- dirde esasen meşhut suçlar da aza) dığı için meşhut suçlar mahkemeleri Vali ve Belediye reisi Doktor Lüt- fi Kırdar, belediye bütçesi hakkında vermek üzere yarım akşam Ankaraya hareket » Lâtfi Kırdara belediye mu bhasebecisi Muhtar da refakaz etmek» a reisi bu seferki gidişinde | henüz halledilmemiş bir çok beledi- vekâletler nezdinde takip edip neticelendirecek- | tir. Bu meyanda belediyeler bankâ- an 5 milyon liraya bulunan ye- Toprak mahsulleri ofisi tüccar ve müstahs'lin elinde kalan afyonun sa- tın alınmasına karar yermiş v8 sf- yonların ofise teslimini ilân etmişti. */ Bunun üzerine şehrimizde bulunan töptanci tüctar'dan bâşka, yurdun her tarafından 60 kadar müstahsil de afyonların: ofise satmak üzere şeh- rimize gelmiş ve ofise bir çok mü - İracaatlar yapılmıştır. Bu bir çok mi İfâcaate rağmen tüccar ve müstahsil ile ofis arasında henüz kayde değer bir satış olmamıştır. *İ Dün, Sarki Karaağaç Me Maaç- “İtan sfyon satmak üzere şehrimize gö len bir kısım müstaksilden Ikisi mat- banmıza gelerek. uğradıkları sukutu hayalden yana yakila bahsettiler Bunlardan Şarki Karaağaçlı Emin Türk şunları anlattı: “ — Ofisin ilânı: gördükten sön- dir. Tahminlere göre bu gibi memur- | şa borca girdik, buraya kodes geldik. 200 kilo afyonum vardı, Ofise sata- yım, dedim, müracaat ettim, bedeli Döş senede ödenmek üğöre morfinini 25 kuruştan ahrız, dediler, Şaşırdık, kaldık. Ben senölere evvel 200-kilo afyonumu 8 biniraya satıyordum ve parasını da peşin peşin aliyordum. Uyuşturucu maddeler inhisarı teşek- il ettikten sonra fiyat düşmüştü a- ma, yine biz Bay Ali Sumive morfini- ni 75 Küruştari satmış'ye 200 kilo af- yon. içkin. hip elimizi “1700 Miri"pAP almıştık. Afyou fiyatım marfim-ias sma”75 kuruştan 25 kurusa yuvarla babilmesi skla hayale gelmiyen bir şeydi. Hele bu sadaka “gibi verilen paranin beş senede ödenmesi teklifi de büfbütün gülünç. Biz bu afyönu güreşe kendi ellerimizle yetiştirdik bizimakyediyorlar. Iki elimiz böğrürlzde kaldı, artık ötel parasi- vaden bulmadık, #ovrekla gürese, | y 21-5-939 Müstahsil “Artık Afyon Ekmiyeceğiz,,. Diyor ns bile bulup veremiyoruz. Yine müstahsilden ve 300 kilo af- yonunu satmak üzere şehrimize ge- len Yalvaçtan Emin Aksu da ayni şeyleri 'söylemiştir. Ofisin, afyon mübayâatını morfin başına 25 kuruş gibi az bir pera mu- kabilinde yapmak bunun bedelini de beş senede ödsmek istemesi, tüccar ve müstahsil arasında umumi bir te- esir uyandırmış ve bunun üzerine ANKAYAYa üz heyetler gönderilmişti” İtin ayni şekilde devam ettiğini ve 0- | #sin her şeye rağmen kararından dör İmediğint göstermektedir. Vekâleti rar almaması umumi bir hayret u- BELEDİYEDE ; Ticaret Sarayı Kuruluyor Şehrin nâzım plântle sebze halnin üst tarafındaki binaların kısmı azamı istimlâk edilerek yıktırılacaktır. Bu sahanın bir kısmı enddeya gidecek, bir kısmında da ticaret sarayı inşa edilecektir. Belediye halen bu sahada bulunan toptancı esnafı dağıtmamak için bun- ları muayyen yerde toplamağa karar vermiştir. Bunun için sebze halile Unkapam arasmda ve Eminönünden Unkapanı meydanına kadar uzanacak olan caddenin silt tarafında kalan sa- hayı muvafık bulmaktadır. Yeni is- timlâk kanunu meclisten çıktıktan İsonra belediye mütedavıl sermayeye tahsis ettiği para ile bu sahayı İ: ilik ederek modem binalar kursc İ ve toptanet esnafı buraya yerli cektir. , | Ancak esmaf buraya yerleştirilirken de bir meslek ve meşguliyet nevi top- ? 3 DENİZ ve LİMANDA; İki Motör Çarpıştı Karadenizin Agva açıklarında iki İmotörlln garpışmasından mütevellir İbir kaza olmuştur. Nüfusça biç bir saylatı mucip olmıyan bu kaza hak- kında aldığımız malümata göre, kap fan Mustafa Kiro'nn idaresindeki 16 tonluk motörü Ereğliden çilek yüklü olarak Istanbula gelirken, Ag- va sahillerinin sekiz ini) açığında bir- denbire önüne çıkan Örer kaptan İ deresinde 16 tonluk Yüksel motörü i- İe karşılaşmıştır, Karanlıkta birdenbire karşılaşan motörlerin kaptanları yuptıkları bü törü, Azim motörünün . sikele tarafına bindirmiştir. Yüksel motörü,yoluna devam miş, Azim motörü de tayfasının gay reti sayesinde Boğaza girebilmiştir tün manovralara rağınen müsademe | ye mâni olamamışlar ve Yüksel mo- baş et- MÜTEFERRİK: Bir Türbenin Tamiri Vefadaki Şeyh Vefa türbesi son zamanlarda harabe bir hale gelmişti. Bu Mimar Sinanın kiymetli bir €$e- ridir. Misir çarşısındaki hayır sever- lerden Hacı Rifat bütün masrafim kendisi vermek suretile bü türbeyi dürlüğüne müracaat ederek bildir- miştir. Müzeler umum müdürlüğü kendi kontrolü altında bu tamire mu- vafakat ettiği için tamir bitirilmiştir Eczane İhtiyacı Taksimde eski Talimhane meyda- ların teşkil eylediği iki mahallede hiç bir oczahane bulunmamaktadır. Bu rada oturanlar ilâçlarını 'Tâksim ve- ya Beyoğlu eczanelerinde yaptırmak mecburiyetinde kalarak sıra bekle- mekten şikâyet ediyorlar, Tâksimden Yün bize yapin muracasi, Vüziyen bu Iş üzerinde hâlâ kestirme bir ka- | nında yapılmış olan büyük apartman Pangaltıya kadar başka bir eczane Dernizbankın Tasfiyesi İşine Başlanıyor Yeni Umumi Müdürlükler Çalışmıya Başlıyorlar Limanlar Umum Müdürlüğüne ta- yin edilecek olan Rauli Manyas (le muavini Hâmit Saracoğlu ve Deniz- yolları Umum Müdürlüğüne tayin e- dilecek olan Ibrahim Kemal ev: gün şehrimize gelmişlerdir. Raufi Manyas, iki gündür Deniz Banktaki dairesine gidip çalışmaktar dır. Pazartesi günü tektar Ankaraya dönecektir. Haber aldığımıza göre, Vekâlı gerek m ARİN yanl be nüz Büyük MİlSPaLacINN Getme lerinde tetkik edilmektedir. Eyietimei tetkikatının bugünlerde ıkmal ediler ceği ve tâyihaların bir kaç gül için” de Meclis heyoti umumiyesine tak” dim olunacağı “bildirilmektedir. De- alz Bankın lâğvı ile yeni ihdas edile” cek olan Denizyolları ve Limanlar # dareleri haziran iptidasında fasliyeti geçmiş olacaklardır. Denizbankın bankacılık awamelâ" fi, Denizbank umum müdür yauayin lerinden Suphinin teisliği altmdi teşkil edileceği söylenilen bir heyet tarafından tasfiye edilecektir. velki Cami Mezarlıkları Istanbul evkaf baş müd mi avlularında bulunan bütün tarihi mezarları tasnif ettirmiye karar ver” miş ve mütehassıs Pazılı da iki sen? evvel bu işe memur etmişti. Şimdiy& kadar Çemberlitaştaki Atikali paş& Beşiktaştaki Sinanpaşa, Gülhane ps” kı karşısındaki Zeynep Sultan ve U*” küdardaki Iskele carsilerinin mezar” lıkları tanzim edilmiş, bütün taribi taşları ehliyetlerile mütenasip bir ş€ kilde düzeltilmiştir. Şimdi Aksaraydaki Muratpaşa 1© zarlığının tanzimine başlanmıştır. E“ kafın bu hareketi çok beğenildiği çin faaliyet sahasını genişletmesi ve şehirdeki diğer mezarlıkların g ği ca bulunmaması yüzünden halk zorluk |bu şekilde tanzim edilmesi Evkafts” tabrif eylemişlerdir. Çünkü * Sultan! pi istimlök kanunu da çıkacak olur. |luluğu da gözönünde bulundurulacak | Azim molörü keş tanı Mustafa, dir | bulunm ” Süleyman 11 Şevval: 978 te (1 Mayıs | sa, Belediye Bankasından almacak | her meslek mensupları, yeni tesisatın | er motör kaptanından şikâyet di içinde kaldığından > rami istenmiştir. 1566) da Macar eline doğru hareket | paranın ilk partisini de, istimlâk iş| muuyyen bir köşesinde cemedilecek- | ve tazminat İstemiştir Hüdise elrafın |lara müracaat etmeği kurarlaştarmış. | mame as lardır. etmişti. Siket kalesinin — düştüğünü görmeden de 914 senesi saler ayı i- ginde: (7 eyltil 1566) ölmüştü. Şu hal- de Muradın oğluna onun isim vete - bilmesi ancak 973 zilkadesi | içinde lerine sarfedilmek üzere alacaktır, tir, da tahkikata başlanmıştır. SUAL wimkün olabilirdi. Bu hakikate gö- re üçüncü Mehmedin 974 te doğdu - ğunu söyliyenlerin hata (o ottikleri meydandadır. © Selâniklinin rivayetine (gelince: Ben, Sıkattan duyulduğu (o kaydiyle ileri sürülen bu rivayeti zayıf bulu yorum, çünkü Üçüncü Mehmet-tefri- kamızda da not olarak kaydettim - 990 da sünnet edilmiştir. Eğer 973 te doğduğu sahih ise on yedi yaşım bi tirmesine kadar o ameliyenin geri bırakıldığını kabul etmek lâzım ki Üçüncü Murat devrinin zihniyetine göre doğru olamaz. Yine o, sünnet e- dildikten bir yıl sonra Manisaya gün- derilmiştir ki Selâniklinin rivayeti doğru İse on sekiz yaşını bitirinceye (Devamı 4 üncü sayfada) nüne nasıl geçilir? 8 — Telif hakkı, imtiyaz hakkı nedir, nasıl kullanılır? Faydaları nelerdir? Meselâ birisinin maruf bir ticari unvanı soyadı olarak al- dığını ve bu müsssesenin de ken- dişine bu işten vaz geçmesi için pa ra verdiğini duymuştuk. Bunların müeyyideleri yok mudur? Birisi meşhur bir radyo markasının ismi. »i soyadı alıp, yahut o İsmi haddi. zatında taşıyan bir başka adam radyo makinesi çıkarsa bunun ö C — Barçlar kanununun 40 inei maddesine göre hüsnüniyet kal - delerine mugayir yanlış ilânlar za- yarın tazminini mucip bir haksız rekabettir. Ticaret kanununun 58, 57 ve 58 Inci maddeleri de eyni suretle ayni kanuni rekabet mevzuu tos - bit ve meneden hükümleri koyar- lar. nüniyet meselesini takdir ile hâdi- sede hüküm vermek mevkiinde - dir. . 8 — Olgunluk imtihanı ver memiş bir lise mezunu hangi mek- teplere girebilir? Avrupaya kendi parasiyle tahsile gidebilir mi? Po- Bu suretle hâkim suiniyet - hüs KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ BURADA CEVAPLIYORUZ m Tis mesleğine girerse hangi rüthe- yi alır? C — Bir lise mezunu için yük- sek mekteplerden birine devam et mek, olgunluk irtihanını geçir - meğe bağlıdır. ise mezunu Avru- padn kendi parasiyle tahsil görebi- lir. Lise diplamasiyle pölis mesle- ğine giverse, Baremdeki derecesi - ne göre ancak 20 lira asli maaşla vazife alır, e S — Mahalle mümessillerinin maaş ve ücret olarak bir sylikları var midir? Bunların vazifeleri ne- lerdir? C — Mahalle mümessilleri me- mur değildirler. Onun için ücret vel ya maaş namiyle aldıkları bir şey yoktur. Yalnız yol vergisi tahak - kukatı işinde kaydettikleri her bir mükellef başıma, belediyeden iki kuruş alirlar. Bundan baska ms- halle mümessili sıfatiyle sskerlik meclislerine de iştirak ettikleri i çin beher toplantı günü için bir Ni ra yevmiye alırlar. Mümessiller es kiden muhtarların yaptıkları vazi feleri yaparlar. TAKVİM ve HAVA 21 Mayıs 1939 P A.Z A R Sindüây Gün: 31 Hizir: 16 Arab 1388 Rumi: 1358 Rebiülahar: 3 Mayıs: $ Güneş: 428 — Öğle 1240 İkindi: 18.09 — Attşam: ok Yat: 7117 — İmsi ası Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan 19 nan talimata göre hava yurdun doğu yağış rile orta Ari Minun şark kısımlarında az bulutlu, diğ bölgelerde açık geçmis, rüzgürler gi miyetle şarki isükametien orla kuvv eamiştir. ji Dün İslanbulda hava açık geçmir. rf Air cerubu garbiden saniyede 7 - re hızla esmiştir. Suat 14 te have 0 mlibar ir. Söhünet en yüksek e yen düşük 125 santigret kaydedib”” si