1 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

m 1-5-939 BUGÜN : Amerikanın : : Vaziyeti Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL A vruada yeni bir harp vukuu Bun, o bütün (o medeniyet İçin bir felâket olacağını ve Ameri- kayı müşkül bir vaziyete düşürece- Bini takdir eden Amerika Cümhur- #“İsİ, bu felâketin önüne geçmek İ- $in uğraştı. Fakat bu teşebbüs te bo- $& gitmiş gibidir Roosevelt'e verilen <evahın mahiyeti hakkında derin bir İhtlâfın hüküm sürdüğünü görüyo- Tuz. Bu ihtilâf, bilhassa Amerikada Zöze çarpmaktadır. Çünkü Amerika ricalinin bir kısmı, Her Hitler tara- fından yerilen cevabın, müzakere kapısını açık bıraktığını söyledikleri | halde diğer bir kısmı bu kanaate iş- tirak etmemekte ve Her Hitlerin te- sebbüsü reddettiğini, onun için ve-| ni müzakerelere girişmeğe İmkân) kalmadığı söylüyorlar. Bu mütalealar Amerikanm Avru» | Paya karşı alacağı vaziyet üzerinde, | süphe yok ki, müessir olacaktır. | | Amerikanın harice karşı alacağı Vaziyeti tayin eden bir kanun vardır | ki bitaraflık kanunu namile maruf | tur, Bu kanun Amerikanın muharip taraflara karşı müsavi bir vaziyet al- masmı gerekleştirmektedir. Yani Amerika ,bu kanun yüzünden müte- caviz taraf ile tecavüze uğrayan ta- rafa i muameleyi göstermek va- ziyetindedir. Tecavüzü yapan taraf Me tecavüze Uğrayan tarafı ayırdetmemekteki in- safsızlık, gayet sarihtir. Fakat müte-/ caviz tarafı tayin etmek tezanne-| dildiği gibi kolay bir iş değildir. | Amerikada, Amerikanın Avrupa İşlerine takılmamasını, karışimama | sını İsteyen mühim bir cereyan var- dır. Amerika efkârı wnumlyesinin bita- raflık kamununa dört cephede. MI görüyoruz: 1 — İnfiratçılar cephesi. Bunlar) bitaraflık kanununun yukarıda an- anime Ema TANEONKALA ne £4 dırlar, >. e und Carry (parasını ver, malını taşı) kelimelerile hulâsa edi-| len cereyan, Amerikanm mütecavi- ze de, tecavüze uğrayana da ayni muameleyi, fakat tediye mukabilin- de yapıyor. Bu hattı hareket, İnfirat siyasetinden bir ayrılma teşkil et- mektedir, İ 3 — Üçüncü cereyan, mütecavizin tayini salâhiyetini o Cümhurrelsine veriyor. Ve mütecavize silâh ve miü- himmat verilmemesini istiyor. Bu| siyaset infirat siyaseline kati bir darbe mahiyetindedir, 4 — Dördüncü cereyan, bitaraflık kanununu tamamile kaldırmak ve her vaziyetin icabina göre kanun yapmak ve tedbir almak lehindedir. Bu da Amerikayı 1914 teki vaziye- tine götürmektedir. Bu dört cereyan karşısında bulu. nan Amerika efkârı umumiyesinin karar vermeğe davet olunduğu za- man vereceği kararın ne mahiyette; olacağını kestirmek, henüz kimse. nin elinde değildir. Fakat siyasi müşehitlerin anlat şema göre en kuvvetli İhtimal, üçün- cü cereyanın, yani mütecavizi tayin etmek salâhiyetini o Cümhurrelsine vermenin galebe çalmasıdır. Amerikanm vaziyetini tayin etme si, şüphe yok ki, Avrupadaki vazi- yet üzerinde tesirini gösterecektir. —— ——— —— Harp Âmill, Zecri Tedbirler Tatbiki İsteniyor Moskova, 30 (A.A.) — Üçüncü en-| e syonal, 1 mayıs münasebetile bir müracaatta, bütün dünya | epi ediferini bir araya topliyacak| bir konferansın içtimaımı istemekte | ve “harp âmil ne karşı zecri ted | birler tatbikini teklif etmektedir. nan eminem Alman Filosu İtalyayı Ziyaret Edecek Roma, 30 (A.A) — Halen Ispan- yol sularında bulunan Alman filosu şimal denizinde üslere dönmeden ön- ce Italyan limanlarını ziyaret edecek- tir. Ispanyadan dönen 600 Ttalyan lejyoneri, Napoliye varmışlardır. İyetinde kaldığını söylemiştir. Se Niekocü Amerika Hava Seferi Jile a e Sovyet Tayyarecilerin 8000 Metre Yükseklikte Pusulaları Donmuş Moneton, 30 (A. A.) — Baş , Peter Baronov Ne n Dr. Speeter lerinin bulunduğu metrelik bir mesafede karaya inerek tayyarecilere mülâki olmağa muvsf- fak olmuşlardır. ı home Hariciye Nazırı Gafenko, Par iste Fransa Ha: İ mülâkat sırasında (soldaki zat, Rom anyanın : Paris elçisi ye Nazırı ile yaptığı Kokinakinin kaburga kemikle| rinden ikisi kırılmıştır. Gordienko Ise hafif bir sirt ağrısından muztariptir. Kokinaki, Roysl Canadian Air İForse idaresinin pilotunun teklifini reddederek Halifaxa gitmek istemiş, kendilerini herkesten evvel bulm ğa muvaffak olan tayyareci Joe An- dersondan bugün Monctona nakle - dilmelerini istemiştir. Tayyareciler, buradan Nevyorka gideceklerddir. Kokinaki rüyet kabiliyeti sıfıra indiği için karaya İnmek mecburi - Filistin Harbe Karşı Hazırlanıyor i Birçok Şehirlerde Kamplar, Kışlalar Yaptırılıyor İ Kudüs, 30 (A, A.) — Filistin bir| harp ihtimaline karşı teşkilâtlan - maktadır. Bilhassa Hayfa, Sarafand ve Kudüste kamplar ve kışlalar ya pılirken, Hayfa, Senjan, Dakr, gibi stratejik bölgeler de teçhiz edilmek te, Sinadan Misıra giden yolla petrol borusu boyunca giden Bağdat yolu inşa edilmekte ve sahil boyunca Kar mel dağı tepesine hava bataryaları | yerleştirilmektedir. Hükümet Bağdat yolunu süratle yapmaktadır. Bu yolun 430 kilometre eee erener e 2 AŞ yemine metre Trak hükümeti tarafından ya- 8000 metre yükseklikte tayys - reci şiddetli rözgürlarla ve 48 san 4 tigrattan aşağı bir suhunetle karşı - laşmıştır. Tayyareci motörlerin mükemmel surette işlediğini fâkat, © pusulanın donması yüzünden yere inmeğe ka - rar verdiğini söylemi Mevkuf FransızMebusu Merasimle Karşılandı Paris, 30 (A.A) — İspanyol nas-| yonalistleri tarafından iki aydanberi mebusu Charles Tillon, Parise var mış ve bir çok dostları ve başta Tho- | pilmaktadır. rez olmak üzere komünist partisinin| Amerikadaki Yugoslavlar ından karşılanmı yanlar. meyanında bir çok parlâmento azası bulunmuşlardır. Tillon, Alicante hudut arasım- |ra kıtaat tahşit edilmiş ve bir çok binaların üzerinde Italyan bayrağı dalgalanmakta bulunduğunu, halen bir çok Fransızların ve ezcümle Air France pilotlarından Bizlen'in mev- kuf tutulduğunu bildirmiştir. Hitlerin Yeni Nişanı Berlin, 30 (A.A.) — Hitler, Alman kartalınm büyük altın salibi isminde yeni bir nişan ihdas etmiştir. Bu nl şanr ancak 16 kişi almıştır. “Nişan resmi merasimde yalınız Hariciye na- zırı Von Ribbentron ile Bohemya ve Ir. Nümayiş Yapacaklar Belgrad, 30 (A.A.) — Amerikada bulunan en mühim Sırp, Hırvat ve Sloven teşekkülleri 7 mayısta Pit tsburgda büyük bir milli Yugoslav mitingi tertip edeceklerdir. Mitingde müşterek vatana ve onun hürriyet, istiklâline karşı Yugoslavların sar- silmaz hisleri izhar edilecektir. Bu teşekküller, Amerikada bulu- nan bütün Yugoslavlara hitaben bir beyanname neşredecekler ve Yugos- lav vatanının daha iyi bir istikbale kavuşmasına uğraşacaklarını bildire- | ceklerdir. | Bu miting Amerikdeki Sırp, Hır. vat ve Sloven teşekküllerinin uzun İ Mazenderana hareket etmiştir. Moravya hamisi Von Neurath taşıya- leceklerdir. senelerderiberi ilk defa olarak tertip ettikleri bir toplantı olacaktır. Yeni Evliler 'Mazandrana Gittiler Tahrandaki Ecnebi Heyetler Dönüşte | Ankaradan Geçecekler Tahran, 30 (A.A.) — Veliaht re- fikası Prenses Fevziye ile birlikte Kraliçe Nazlı ile İran ve Mısır prensesleri de birlikte Mazenderana gitmişlerdir. Kont Athlone riyasetindeki İngiliz heyeti, Türkiye yolu ile Ingilte 3 mayista Toros ye dönecektir. Heyet, İeksperesile Ankaradan geçecektir. Dük dö Spolette riyasetindeki I- Blm Hemen av EL YE muhtemel olarak 7 mayısta Ankara- dan geçecektir. Norveç Danimarkadan Müstemleke İstiyor Kopenhag, 30 (A.A.) — Norveçten alınan haberlere göre bin seneden- beri Danimarkaya alt olan Groen- land ve Farol adaları gibi Danimar. ka müstemlekelerini talep etmek ü-| zere Norveçte yüksek şahsiyetlerden mürekkep bir hareket vücuda geti- rilmiştir. Norvç sekiz sene evsel La Haye mahkemesinde Groenlandın bir kıs- minin kendine verilmesini istemişse İde bu teklifi ittifakla reddedilmiştir. Danimarka gazeteleri bu habere e- hemmiyet atfetmeden neşretmekte- dirler, , Tatareskodur) İ Çinliler 70 Şehir Aldılar 02 Japonlara Yeniden İki Bin Telefat Verdirilmiş Çüngking, 30 (A.A.) — Çin ajansı bildiriyor- Askeri mahfiller, mevzii mukabil İ taarruzların yıcındanberi Çin- lilerin Şansi, Kuantung; Kiangsl, Hu- nan, Hupeh, Kiangsu, Çeklang, An- huci, Şantuna, Hopei ve Honan vi- etlerinde 70 şehir istirdat ettikle-| rini bildirmektedir. | ntonun 80 kilo. Sunvui'yi başla, kuvvetleri e cenüp batısındaki Zaptetmişlerdir. Diğer taraftan bir kol Kongmona doğru ilerlemektedir. Çirliler bu şeh- ri de zaptettikleri takdirde, Kanto- bun malüm olduğu veçhile Sikiang nehri yolu ile yapılmakta olan mü- nakalâtı kesilecektir, Şimal Çininde muharebeler gittik- FELEK İlâç ve Söz Yazan: B. FELEK ah gani gani rahmet etsin, doktor Lütfi Akif isminde çok âlim, tecrübeli ve hakim bir doktor tanırdım, Her sözünde bir hikmet vardı. Şimdi bu çeşit adamlar azaldı. Zaten de az idi ya! Ondan dinlemiştim: İlâç her bün- yeye ayni tesiri yapmaz. Vücuda göre ilâç vermek lâzımdır, Hastalığa göre değil.. derdi. Hattâ bu sözünü teyit için şunu anlatırdı ki; Boğazi- çinde bilmem hangi zenginin 85 yaş- larında ayyaş bir ağası varmış. Ko- nakta kullanılmayıp ta atılması lâ- zım gelen ne kadar ilâç varsa alır: — İliç bu! Elbette bir şeye fay- dası vardır.. diye içermiş. Bazıları vardır ki onlara şu ve bu nevi ilâçlar iyilik yerine fenalık ves Buna doktorlar idyosenkrazi diyorlar. Meselâ bana asprin kat'iyen tesir etmez. Avuçla yutsam hana mr de- mez. Bununla şunu anlatmak İstiye- rum ki; insanın maddi bünyesi ümü- mi kanunlar hilâfına ve ekseriyete aykırı olarak bir takım hususiyetler arzediyor. Şu veya bu ilâcı kabul et- miyor; veya maküs şekilde mütces- sir oluyor, Bunu gördükten sonra İnsanlara bir çırpıda muamele yapmak, onlar- çe şiddetlenmektedir. Çinliler de İmiryolunun batısına uzanan bölgeye şiddetli hücumlar yapıyorlar, Japon- ların Uensi'de 2 bin ölü verdikleri| bildirilmektedir. Kiangsu ve Çeking vilâyetlerinin doğu cephesinde Çinliler Tiençin « Pukeu ve Lunghai demiryollarının telâki noktası olan Hsuçeu'nun ci- var mahallelerini de almışlardır. © Fransadaki Çekler Kongre Yaptılar Paris, 30 (A. A.) — Fransada mu- İkim bulunan ve adedi kırk bin ka - İla bir şekilde görüşmek ve onları ayni sistem ve tarzda idareye kalk- mak daha başlangıçta muvaffakiyet. sizliğe mahküm bir teşebbüs olur. Gerçi: — Tatlı sör yılanı yerinden çıka- rr. Acı söz insanı dininden çıkarır. diye bir değerli lâf vardır. Ve umu- mi bir kaide olarak da tavsiye edilir, Lâkin bunun da pek çok İstisnaları vesdir, #renklerin arogans dedikleri sır- naşıklık ve sıkılmazlık zamanımızda o kadar taammiim etti ki böyle bir yu muşak sözden cesaret alıp adamın başına binecek yüzlerce densize rast. gelebiliriz. olan Çek ve Blorakların deagre- #i bu sab; ilmıştır. — Benesin bir telgrafı okunduktan sonra, Osuski. aporunu dinlemiştir. etlerdeki Çek ve teşkilâtlanması hususunda muvakkat bir hükümet teşkilini derpiş etmekte ve bir harp halinde Fransadaki Çek- lerin Fransızlarla birlikte harbe iş tirak edeceklerini bildirmektedir, Rapor Şu sur: Yabancı| — İnsanın kötüsü olmar. Meğer ki züğürt ola! diye bir ata sözü var- İdır. Bu yanlış bir söz değildir. Lâ“ n aksi kaziye de doğru değildir. Yani züğürt olan fena adam olur. diye iddia edilemez. Zaten adamla- rın İyisi fenası olmaz. İnsan yüzde şu kadar İyi, şü kadar fena harman- dan yapılmış bir hamurdur. İyi har- manı fazla olanlara iyi adam deriz İşte insanları idare edenler, mu- “Son günlerin verdiği ders çok dır fakat orta (o Avrupanın genç İ milletlerine tesanüdün kıymet ve lü- bi zumünu öğretmek faydası vardır. e Emir Abdullahın Oğlu Adana, 30 (A.A.) — Erdün emiri Abdullahın oğlu Prens Naip ve ya- veri bugünkü Torosla şehrimize gel- miş ve katara takılan hususi vagona geçerek Ankaraya doğru seyahatine İdevam etmiştir, muazzam bir Newyork Sergisi Dün Açıldı Böğnelmilel Nevyork sergisi dün açılmıştır. Roosevelt açılış nutkun- da A a barışı kolaylaştırmak arzusunu paylaştığını kaydetmiş ve bütün Amerika namına gelecek yillar Avrupa milletleri arasındaki aslen büyük bir kısmının ortadan kalkacağı ümidinde bulunduğu- nu söylemiştir. Cümhurrelsi Sergiye iştirak eden bütün milletlere teşekkür ve ya-| bancıları bu sergi ile Sanfransisko EİYİ beşeriyete ithaf eylemiştir. sergisini ziyarete davet etmiş ve ser-| , İlonya sefi, vaffak olmak isterlerse kütleyi teş- kil eden bu fertlerin bu hamir nis- betlerini, kabiliyetlerini nazarı itiba- re alarak onlara ilâç vermelidirler, Hatay Başvekilinin Beyanatı Antakya, 30 (A.A) — Başvekil Doktor Melek, Hataya dönmüş ve gazetecilere vâki beyanatında demiş- ki: — Mili Şefimiz ve Reisicümhu- rumuz İsmet Inönünün ve kendileri- le beraber bütün Türk milletinin Ha tey hakkındaki sevgi ve alâkaları pek büyüktür. O derecede ki ana va- tanımız Türkiye Cümburiyetile Ha- tay tek bir kalb olarak çarpmakta- dır. Hataylıların bu bahtiyarlığa maz hariyetlerinden dolayı bir ket daha müftehir ve mesut olacakları şüphe- sizdir.” menemen amez İ KISA HABERLER 1 ee Amerika harbiye nezareti, dokuz tahtel- avlıyan gemi inşa r, sahil mildata sinek) #smini yacak olan yeni filonun ilk gemileri caktır. © Fransız hariciye Lukasteyi, N e yan sefiri, Yunan Kral tarafın- dan kabul edilmiştir. (© Nikcin Kus Sovyetler Rirligi ye komiserliğine tayin edilmiştir Dört 1 »sizoyeri Hayfaya git- destroyer de meçhul bir mete doğru geçmiştir. © Hind kongresi reisi Suhharbase, tatl. ını vermiştir. Bu istifa, Gandi ile ara- larında görüş ihtilâhna etfedilmektedir. tzof,