2 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

5--a İ İş | MA D S aA aA Gd & FTRE, . Si K . WEZ GN P MA 2-4-939 TAN |BUGÜN Teminatın Tesiri Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ister Chamberlain'in Lehista- na yardım sözleri, vaadeden ve Fransanın da ayni şekilde ha- reket edeceğini bildiren dünya - nın her yerinde günün en belli başlı mevzuu olarak tetkik edilmektedir. Ittifakla verilen bir hüküm varsa, o da İngilterenin sonunda kat'i ve tarihi bir karar vermiş olduğu ve ricat siyasetine- nihayet verdiğidir. Ricat siyaseti, diyoruz, fakat siya- setin dış adı; tatmin siyasetiydi, Çe- koslovakyanın ilk taksimi sırasında bu memleketteki yalnız Almanlar, Almanyaya ilhak olunduğu için ar- tık Almanyanın doyduğu ve tatmin edildiği sanılmıştı, fakat daha sonra bütün Çekoslovakyanın ilhakı vazi- yetin bu mahiyette olmadığını apa- çık göslerdi. Yani maksat milli bir birliği tahakkuk ettirmek değil, fa- kat yabancıları da himaye boyundu- Tuğuna almak ve alabildiğine geniş- lemek, kısaca, kuvveti hakka ve her Şeye hâkim kılmaktır, Çekoslovakyanın ilhakından son- Ta, ortalığı kaplıyan emniyetsizlik Sırasında, alâkadar — deyvletler, bir neticeye varmadıkları, yani anlaşa- madıkları ve mevcudiyetlerini koru- mak ve tehlikeden — korunmak için bir cephe kuramadıkları takdirde birer birer yutulacaklarını anladı- ı'." Fakat vaziyeti anlamak kâfi de- ğildi. Harekete geçmek te lâzımdı. Be E?““ı alâkadar devletlerin bir & akd leri teklif olünü Ve bu yolda bir takım istişareler ya- pildı. Fakat arada bir hâdise vuku- İ"-ll'.clk olursa, ne olacaktı. Bir devlet daha mı yutulacak ve ondan sonra yeni müzakereler mi başlıyacaktı? İşte bu tehlike, evvelki gün Mis- tîl' Chamberlain'i nihayet kat'i bir söz söylemeğe mecbur etti ve Mister Chamberlain söz söyledi, _Mîsteı Chamberlain, Lehistana müzaheret teminatı vermekle, her şeyden evvel, bu memleketin Al- manya ile nhıt_gıh;_tı mğ&ıw F Şayet anlaşma imkânı hasıl olmaz ve Lehistan kendini tehlikede göre- rek, bu tehlikeyi silâh kuvvetiyle önlemeğe karar verirse, o zaman Lehistan, — İngiltere ile Fransanın müzaheretinden emin olarak hakkı- nı müdafaaya girişecektir. Mister Chamberlain, evvelki gün- gü beyanatı ile bu imkânı vermekle ortalığı kaplıyan emniyetsizliği hay- liden hayliye tahfif etmiştir. Bu yüzden mihver haricindeki bü- tün dî'l't!"ı Mister Chamberlain'in son sözlerini takdirle karşılamışlar- Beyanattan hoşnut : Ş dan gelen malümatın Te hüberleği heyeti mecmuası da Lehist. iağ — sen hiç bir tehlikeye mapıy L CSa- ğını anlatmaktadır. Yuz olmadı- Bu da şüphe yok ki, b kazançtır. Üyük — hir Erbaada Kızılay İntihabatı Erbaa (TAN) — Kızılay kurümü Senelik kongresini akdetmiş, kir çe nede 1200 küsur İira varidat ye 1050 Ta masraf olduğu anlaşılmıştır. Ve Di idare heyeti şu suretle teşekkij) et. Miştir: Reis: Eczacı Cemal Varol, Veznedar. Eksper Nazmi Mihıhiskj, kâtip: Salâhattin Ateşçi, âza hükü- met doktoru Ahmet Yaray, belediye doktoru Halet Çoruh, — tüccardan Mekki, Özkorkut, muallim Hâmit Bakır ile Basri Ahmet Önal. KISA HABERLER İsosanan ; aa A Amerika hazinesi, Rayşbankın federal Rezerve Banktaki mevduatından bir kis- mına irat vergisinin tediye edilmemiş olmasına binaen haciz konulmasını em- Tetmiştir. © İngilterenin yeni Burgos Elçisi Pe- terson Burgosa gelmiştir. © Amman hükümeti, Amman tabiiye- finde olmıyan bütün Arapların memle- ketten çıkarılmalarına karar vermiştir. © Berlin — Tokyo hava seferini ya- Pan Conder tayyaresinin mürettebatın- dan yüzbaşı Moro yeni bir tayyareyi tec- Tübe ederken Berlinde düşüp ölmüştür. © Alman Propaganda Nazırı Göbels dün sabah husust tayyaresi ile Atinadan Radosa hareket etmistir. Çinliler Bir ÇokMevkiler Zaptettiler zi eeei Her İki Tarafın da Ağır Zayiat Verdiği Bildiriliyor Chungking, 1 (A. A.) — Çin Ajan- sı bildiriyor: Halihazırda harekâtı askeriyeye sahne teşkil eden Klargi eyaletinin 30 kilometre şimali garbisindeki An ji meykiinde Çin kuvvetleri şiddet- H bir mukabil taarruza geçmişler- dir, Dün sabah, saatlerce devam e- den bir muharebe neticesinde, Çin kıtaatr Anji'nin bir çok stratejik mevkilerini tekrar ele geçirmişler- dir. Wansckung'da altı düşman tan- kı tahrip edilmiş, bir tayyare düşü- rülmüştür. Göğüs göğüse yapılan mücadeleler — netcesinde Japonlar takriben bin yaralı ve ölü vermiş- lerdir. Çinlilerin de zayiatı mühim- dir. Çin tayyarelerinin taarruzu Chungking, İ (A.A) — Kvang- tung'dan alınan haberlere göre, bombardıman tayyarelerinden mü- rekkep bir Çin filosu, düşmana an- sızın hücumlar yapmak suretiyle Kanton şehri üzerinde uçuşlar yap- mışlardır. Sehunghai'den bildirildiğine gö- re, Çin bombardıman tayyareleri Nankin ile Kluklağ arasındaki aşağı Yangtze mevkiinde Japon donanması üzerinde uçuşlar yapmış, mühim- mat dolu bir Japon nakliye gemisi- ni berhava etmişlerdir. Hırvat Partisi Lideri Müzakerelerde "ııîıııııı'vı Belgrat, 1 (A.A.) — Hırvat par- tisi reisi Maçek bugün Agranda bü- tün muhalefet partilerinin delegele- rile müzakerelerde bulunmuştur. İyi malümat alan mahafilde beyan olunduğuna göre, bu mülâkat bir noktai nazar teatisinden ibaret kal- mıştır ve müsbet siyast mahiyette hiçbir talep tesbit olunmamıştır. Maçek, önümüzdeki pazartesi gü- nü Başvekil Tsevetkoviç ile görüşe- cektir. Bu mülâkat, muhalefet bloku reisi sıfatile değil, Hırvatların söz- cüsü sıfatile yapılacaktır, Halepte, hemen hemen bütün dükkânlar kapalı vaziyettedir Suriyede Tethiş Hareketi Arttı Şamda ve Halepte Birçok Bombalar Patladı, | 1ar, diye bağırmıştır. — * Fevkalâde Tedbirler Alınıyor, Seniş Tevkifat Var Halep, 31 (Tan Muhabirinden) — Suriye fevkalâde günlerini yaşıyor. Memlekette bir anarşi dalgası esiyor. Şam, Halep, Hama, Humus, Lâzkiye hulâsa bütün Suriyede umumi ha- yat durmuş, iktısadi vaziyet altüst olmuştur. Şehirlerde, kasabalarda dükkânlar baştanbaşa kapalıdır. Şam da askeri idare ilân edilmiş, fakat hiçbir tedbir tethiş harekâtını dur- duramamıştır. Dün akşam Şam so- kaklarında bir çok bombalar patla- mıştır. Bugün de Halepte iki yerde bombalar patlamış, Vatani parti erkâ nından sekiz kisi te«lrif edilmiçtir. Bu sabah gelen haberlerde askeri idarenin bütün evlerde araştırmala- Ta ve geniş tevkifata başladığı bildi- rilmektedir. Bu arada Usbetülame- lülkavymi mensuplarından Tevfikül- emir, Abdülkerimülâidi, komünist- lerden — Huneynişaguri, Süleyman Miktat ve daha bazı mebuslar tev- kif edilmişlerdir. Şam ileri gelen- lerinden bir çokları da kaçmışlardır. Bir kaç gün evvel tevkif edilen li- derlerden Nebihiluzma ve arkadaşla- rı Küdmüre sevkedilmişler ve yollar- da taş kırmıya mecbur tutulmuşlar- dır. Bu muamele Suriyenin her tara- fında galeyana vesile olmuş ve yüce komisere yüzlerce protesto telgrafı çekilmişse de muamelede bir deği- şiklik yapılmamıştır. Halepte de dükkânlar günlerden- beri kapalı olduğu için ciddi bir buh- ran başlamıştır. Bu sabah Halebin en işlek caddelerinden Babülferaçta bir kaç dükkân açılmışsa de grevcilerin sevkettiği çocuklar dükkânları taşlı- yarak camlarını kırmışlar ve kapat- mışlardır. Cedide çarşısında Fransiz askerlerinin muhafazası altında bu- lunan kasap dükkânları da yağma e- Yilmiştir:; Bunlardan başka bir çok ecnebi müesseselerde Roma ve Fransız ban- kalarının fransızca yazılı" levhaları parçalanmıştır. Sokaklarda mıizraklı süvariler devriye geziyorlar. Fakat bütün tedbirlere rağmen asayiş her gün biraz daha bozuluyor. Lâzkiyede Şeyh Süleymanürmür- şit hâlâ faaliyettedir. Şeyhin devri- yeleri köyleri âdeta haraca kesmis- Jerdir. Herkes haline, isine göre bir yergiye bağlanmıstır. Meselâ evlen- mek istiyenler Mürsit cetesine beş Osmanlı altını vermezse kız kaçırıl- maktadır. Wiedman İdama Mahküm Halk, Mahkümların İdamı Lehinde Tezahüratta Bulundu Versailles, 1 (A.A.) — Altı cinaye- tin faili olan Alman Eugene Veid- mann ile cürüm ortağı Roger Million, cinayet mahkemesinin son celsesinde idama mahküm edilmişlerdir. Jüri evvelâ iki cinayet için esbabı muhaffefe kabul etmiş ise de mütea- kıben mahkeme reisi ile görüştükten sonra bu kararını geri almıştır. Bu hâdise üzerine müdafaa vekil- leri Henri Geraud ve Moro Giafferi, muhakemenin talikini istemişlerdir. Fakat mahkeme, bu talebi kabulden imtina ederek kararında ısrar etmiş- KSa Halk, mahkümların idamı lehinde nümayişler yapmıştır. Bunün üzeri- ne Geraud, halka dönerek “yamyam- Veidmann, kararı hiçbir harekette bulunmaksızın dinlemiş, Million ise masumiyetinden bahsetmiştir. Başvekil, Dün Tetkikler Yaptı Ankara, 1 (A.A.) — Başvekil Re- fik Saydam, bugün saat on heş bu- çukta Türk Hava kurumuna giderek Türkkuşu öğretmen okulu ile tesi- sat ve lâboratuvarlarınmı, Etimesut tayyare meydanını, Akköprüdeki tay yare ve plânör atelyesini tetkik et- miş ve Türk Hava kurumunun müs- takbel mesaisi hakkında başkan Er- zurum mebusu Şükrü Koçaka direk- tif vermiştir. Nazi Tahrikâtına Karşı Tedbirler Buenos Aires, 1 (A.A.) — Zabıta, Patagonyadaki nazi tahrikâtı hak- kında imzasız bir vesika vücude ge- tirmiş olan eski Alman nazilerinden ve Göbbels'in satek kâtibi Henri Jurges'i tevkif etmiştir. Bu vesikayı almış olan Reisicümhur Ortiz, bunu zabıtaya tevdi etmiştir. Memelin Almanlar tarafından işgali askerleri şehre girmeden önce M lden sırasında binlerce Litvanyalı, şehri terkederek ) 00 deseler söyliyemeyiz ve dinle deseler hiç tahammül edemeyiz. Onun kabahati hakikate yükler otururuz. Bunu o vitamine muhtaç vermenin yolunu bilmek lâzımdır. ması dediğimiz şey nedir? yaprağı değil mi? İçini doldurmadan : yemeğe kalksak: FELEK Hakikat ve Yazan: B. FELEK akikat diye bir nesneden bah- seder dururuz. Buünu tarif et yapamayız. Söyle deseler ona için Güya hakikat kuyuda imiş de gü- nün birinde meydana çıkmış, o kadar çirkinmiş ki utancından hemen tek- rar kuyuya dönmüş. Yalan! Hakikat ne kuyudadır, ne de öyle çirkin bir şeydir. Hakikat manevi bir vitamindir. olanlara Kör Kadı fıkrasını burada haki « katin acemice izharına kuvvetli bir misal olarak gösterebilirim, Hakikat, frenklerin nature de - dikleri tabii şekilde akamaz, hazme- dilemez. Onu hazırlamak ve öyle sunmak lâzımdır. Ne uzağa gidiyoruz? Yaprak dol- Asma — Keçi misin yahu? derler. Midye dolması da buna benze- mez mi? Çiy midye yenir mi? Lâkin bir de dolmasını düşünün! Patlıcan da öyle. Yaprağı, midyeyi ve patlıcanı ye- dirmek için türlü türlü tertiplerle dolma yapıyoruz dâ hakikati neden dolma yapmadan yutturmak istiyo - ruz? Olmaz! Acemilik etmiyelim, Mi- desi en sağlam, iştahı en açık olan- lar bile çiy hakikat yemezler. Mutla- ka hazırlamak, pişirmek, dolma yap- mak ve öyle yutturmak gerektir. Ama bu bizde olduğu gibi bütün dünyada da böyledir. En kös dinle . mişten, en hakikat severlere kadar hep böyledir. — Dost adama acı söyler! diye bir söz vardır. Bu o demektir ki, adamın dostu insana hakikati söylerken önü- nü ardını kollamaz, yani dolma yap- maz. Onun için de çok defa sevdiği i- le kötü kişi olur. Hakikati görmek, k hüner değildir. Onu bize, yani şahsımıza, şahsi hareketlerimize ve şahsi men - | faatlerimize taallük etmediği kolaylıkla görürüz. Lâkin L K L $ K VU 'ıik g L K l ez leri göremeyiz. Tıpkı kendi gözle - rimizin gözlerimizi göremediği gibi. Asıl hüner bunu ürkütmeden, tik sindirmeden göstermek ve yedir - mektedir. Onun için eğer birisi haki- kati gör i suç k kavr kendinin değ'iî, ona hakikati fena sunanlarındır. Dahiliye Müsteşarı Konya, 1 (Tan Muhabirinden) — kaçmışlardır. , Bu resimde, Alman Litvanyalılardan bir grupu görüyoruz Dahiliye müsteşarlığına tayin edilen Konya valisi Nazif Erkin yeni vazi- fesine başlamak üzere bugün Anka- raya hareket etmiştir. Müsteşar, vi- lâyet ve parti erkânı ve birçok dost- ları tarafından uğurlanmıştır. ——— —0 İnhisarlar Umum Müdürlüğü Ankara, 1 (Tan Muhabirinden) — Inhisarlar umum müdürlüğüne tütün işleri müdürü Adnan Taşpınar tayin edilmiş, kararname yüksek tasdike iktiran etmiştir. SD FT> ei Bir Çocuk Arkadaşını Yaraladı Bursa (TAN) — İğdir köyünden 14 yaşlarında Ahmetle Mehmet oy- narlarken Mehmedin elindeki taban- ca patlamış, Ahmet yaralanmıştır. Hastaneye kaldırılan Ahmedin ya- rası tehlikeli değildir. Küçük Meh- met hakkında tahkikat yapılmakta- dir. kamarmal SK e S 5) Bir Çocuk Kuyuda Öldü Bursa (TAN) — Bilâdıyunus kö- yünde muhtar Ahmet Aksoyun hir yaşındaki oğlu Basri Aksoy, evleri» nin avlusunda oynamakta iken, üstü açık bulunan kuyu içine yuvarlana- rak ölmüştür. Hâdisede tedbirsizlik ve dikkatsizlik olup olmadığı tahkik edilmektedir.