1 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

| B * Rm - A N E “ÇOCUK AHSİRLO CHmar*esF İstanbul Ankara £ d " Muçınğğ;amfğ d——'ı ğ K . ..!._“,_ i NİSAN DÖRDÜNCÜ YIL ç dir. Mücssesemiz. tarafından “*?JŞ;Eİ“’Ş yi TiT 'ı B ' * DAĞT SŞ Mi K 5 K . n A l '_E.“ Wi D ngiltere, dece . ? .. ) j A ,% y K i), BLÖF Chamberlain Dün Mühim Bir Nutuk Söyledi: — — ——— € ç ı'R.ğ' ( & çe ; İ DEVRİ GEÇTİ Yazan: M. Zekeriya SERTEL amberlain'in dünkü b'e- hnatı totaliterlere "DUru greti veriyor. Fakat, ON" r İstilâ siyasetinden VAZ" ecekler midir? Aksi hal- karşılarında demokras!- bulacaklardır. Bu da ni cihan harbine yol asan büyük âmil olabilir- otaliter devletler şimdi- ye kadarki muva akı- tlerini ortalığı boş bulmalşrı- borçludurlar. Demokrasiler yıftıları kararsızdılar, ne Yâ- caklarını, kime, ne dere.cey_e dar güveneceklerinî bıln_n— rlardı. Totaliter devletler ise Bazlarına kadar silâhlanmış- ar. Elele verip kuvvetlenmiş- er. Demokrasilerin zâfından kararsızlığından istifade et- er. Vatanlar çiğnediler, mem- ketler işgal ettiler, müstemle- ler kurdular. Önlerine bir set çekilmediği, bir Âni çıkmadığı için hırslarını art- İdıkça arttırdılar. Dünyayı feth he- e kapılacak kadar ileri gittiler- e oluyordu? Avrupada empivet- hütlere, muahedelere inanılamaz hniyet ve istiklâllerini tehlikede miye bnşlamışlardı. ık büyük demokrasiler hareke- geçmek mecburiyetinde idiler. Çe- slovakyanın işgalini müteakıp gös- Hen tereddüt ve kararsızlık İsti- İnım genişlemesine sebebiyet veri- brdu, Çekoslovakyadan sonra Ro- lanya, Romanyadan sonra Memel, hun ardindan Danzig ve Koridoı". dî— ip gidiyor, tırtma gittikçe PÜYÜ Fransa da Şekilde Harekete Karar Verdi Halifax, Sovyet Sefiri İle Uzun Müddet Görüştü, Londrada Mühim Siyasi Temaslar Oluyor Londra, 31 (Hususi) — İngiltere Başvekili Mis- ter Chamberlain, bugün Avam _Kamarasmda çok mühim beyanatta bulunmuş ve İngiltere ile Fran- sanın, Lehistanın istiklâli tehlikeye uğradığı ve Le histan istiklâlini korumak için mukavemet lüzu- munu hissettiği takdirde bütün kuvvetlerile ona müzaherete hazır olduklarını anlatmış ve İngilte- re hükümetinin bu kararı başka hiçbir devletle is- tişare etmeden ve istişarelerini tamamlamadan bü noktayı tasri& 'lüzum gördüğünü ilâve -« ranışur. 'teCh bel.,. ve Bi ge ğ DASZ Si . üü nülber dırMıs r Chamberlain'in söylediği sözler şunlar '.'Evvelce de söylediğim gibi, Polonyaya karşı bir hücum hazırlanmakta olduğu hakkındaki şayialar bahsinde hiçbir resmi teyide malik değildir. Bunun içindir ki bu şayiaları ha- kikat telâkki etmek doğru olmaz. Bundan bilistifade: hükümetin umumi siyaseti- ni yeniden tasrih etmek isterim: İngiliz hükümeti, daima, alâka- darlar arasında çıkacak her anlaş- mazlık için serbest müzakereler yo- İngiliz hükümeti, Va 4 YARLI & --t 4 x İiğİEzİ d - Londranin Kati : Teminatı Varşova : da İyi Karşılan.d;f.îm : : Berlin Gazeteleri; C”haı'nberluinr'ğj "’,;ıî fîı Çatıyorlar ve "Almanya Yok . ;;', y Yere Tahrik Ediliyor,, Diyorlâr — ”— Londra, 31 (Hususi) — İngiltere Başvek'ıl'ıı;î;_l—»lj Avam Kamarasındaki beyanatı Varşoyada en de- ne rin memnuniyetle karşılanmış ve milli birliği tak- — hiz viyeye yardımetmiştir. Bu yüzden ilk defa olarak jde muhalefet liderlerinden yedisi, milli müdafaa is- ae tikrazı komitesine iştirak etmişlerdir. Muhalefet ı:; | liderlerinin hükümetle teşriki mesai etmeleri ilk îkü | defa vuüku bulmaktadır. &. ge Siyasi mabhafilde bu beyanata fevkalâde Bî!*îe— öğileesii hemmiyet verilmektedir. Büyük Britanyanın ar- ış!i— İ tık Avrupanın garbi ile şarkı arasında sulh g_a.kı.-_ Kİ ! mından fark gözetmek istemediği kaydedilmekgîâ!:ibi *'_ tedir. Polonya vaziyetin yeni inkişafından dola- gtan yı zıyadesiyle memnundur. Bununla beraher, Po- '_';uşı J lonya siyasetinin an'anevi prensiplerini değiştire- — çazı | cek değildir. İstikbalde de komşuları ile musliha- — (ezi ' ğ ne münasebetler idame edecek ve gerek ittifakla- — * # AL YA YAİR rının ve gerek dostlukl id. sİ . Bizi İNGİLİZ BAŞVEKİLİ KONUŞUYOR : p SEURR u hip idamesine bak Şi EĞRR e Diğer taraftan, Almanya " Mister V". Atatürkün Chamberlain'in beyanatımı derin bir — hayretle karşılamıştır. Tngilterenin Ayvrupa devletlerini Almanya aley - — lu ile, anlaşmalar vücude getirilme. sihe çalışmıştır. İngiliz hükümeti bu yolun, “htilâflar mevcut bulunan bü- tün şıklarda tabii ve makül yolu teş- kil ettiği kanaatindedir. Kanaatimce, sulheü — vasıtalar ile brdu. Geçen gün de yazdığımız MA nyanın tehdit edilmesi ka'?“m z ü rilmişti. in gözler Londraya çeği yararı gibi Po- Tabutu Defnedildi e ( ı ||tana karşı tahşidat yapıldığını idedia — ' a ln a etmekle umumi Avrupa vaziyetini — *“P , , vahamete sevkettiklerini söylüyorlar. —Ü9 a TAREREME * bu ya İngilterenin verecti #kliyordu. ohe almmazını, istiyotlardı.. BUt İrın başında Chamberlain kabine- hden ayrılan eski Hâriciye ea Hen, Bahriye Nazırı Putf Cooper 'dı. Düft Cooper, daha iki gün EvVel at ettiği bir nutukta totaliter dey lere karşı şiddet siyasetini tavsiye Hiyor ve: — Harbin önüne geçilebilir. yakat üttehit bir cephe, seri bir hareket & kati bir adımla, diyordu. Chamberlain, şahsen bu İ:lkh'de eğildi. O ümidini kesmemişti. İn> lterenin faşizme karşı gelmestni ıs-' iyordu. ğ Fakat efkârı umumiyenin taZyiki kitlda fazla 'mukavemet (editdi: otaliter devletlerin haricinde kalan Jetletle çüklü büyüklü bütün dev Her taraftan m maslar yal emete tğşfik edici cevaplar alıî:l 1 temas İngiliz kabinesini müdafi- İya meylettirdi. Zaten Ingiltere hayli kuvvetler. şti de. Ayda 1000 tayyare yapmıyA aşlamışlardı. Donanmasi hnmla- ütün kuvvetlerini hâzT e ştı. Sovyet Rusya dâ Ya_fd”rnuîn_ gemiyeceğini bildirmişti. Bine leyh kati ve seri karar işti. # * n n | dirmek için gele|him beyarla ç (Sonuîı ikame için hiç bir sebep yoktür, Avam Kamarası, bir kaç zaman- danberi diğer hükümetlerle bazı müzakereler angaje edilmiş oldu- ğundan haberdardır. Bu müzake- relerin neticelenmesinden — evvel İngiliz hükümetinin hattı hareke-|. tini tasrih için şu ciheti Avam Ka- marasına bildirmeğe mecburum ki o zamana kadar, eğer açık su- rette Polonyanın istiklâlini tehdit eden ve Polonya hükümetince, bütün milli kuvvetleri ile muka- vemet edecek derecede hayati bir hâdise vukün gelirse, İngiliz hü- kümeti, kendisini, elindeki bütün kuvvetlerlyle derhal Polonyaya yardım etmek mecburiyetinde hissedecektir. n İngiliz hükümeti, Polonya hük'u- metine bu hususta teminat vermiş- nr.şurasmı da ilâve edebilirim ki, Fransız hükümeü,'bu mesel'ede İn- giltere hükünâetim_n ayni bir haîtı hareket ittihaz etmiş olduğunu bf'ı' bana salâhiyet vermiş- ' aşvekile sorulan sualler hamberlain'in bu çok mü- tı üzerine bir münakaşa "Amele liderlerinden (Sonu! Sa. 9, sü 4) Mister C Edildikten Şonra Oraya Milli Merasimle Nakledilecek Ankara, 31 (A.A.) — Resmidir: Ebedi Şef Kemal Atatürkün tabu- tunun defnedileceği Rasat tepedeki anıt kabirin inşaatının hitamına ka- dar elyevm bulunduğu Etnografya müzesinde ihzar olunan muvakkat kabire vaz'ı ameliyesi bugün “31 Mart 1939 cuma,, saat 11 de Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülha- lik Renda, Başvekil Doktor Refik Saydam, Genelkurmay Başkanı Ma- reşal Fevzi Çakmak, Cümhurriyase- ti Umumi Kâtibi Kemal Gedeleç, Cümhurriyaseti Başyaveri Binbaşı Celâl Üner ve Ankara vali ve bele- diye reisi Nevzat Tandoğan hazır ol- “duğu halde yapılmıştır. Bu nuvak- kat defin yukarda ismi geçen zatlerin imzalarını havi bir protokol ile tesbit edilmiş ve bu ve__ğika Türkiye Büyük Millet Meclisi riyasetine takdim o- lunmuştur. Ebedi Şefin daimi istira- hatgâhına nakli anıt kabirin inşasını müteakıp mil,lğ Terasimle yapılacak- tır. İngilterede gerek kabine, gerek ef- halledileırğ_lyeCBek hiç ihi:dîeîîıe mev | Bu yeni tefrikamızı, bugün 9 uncu sayf: PUE"" neşrolunan yarı resmi bir , | Arı umumiye ikiye ayrılmıştı. cut deği ıır. ;n:“î cçbir e k;nuzîî : | 1 “İşgal altında,, bir İmparatorluğun yıkılışına, bir milletin do- || *'î_uhg“deıMısıer Chamberlain'in bu- — ismı harp tehlikesini de göze ala: kereler yolu ytrn z a hdY;Şn; Anıt - Kabır Inşa ğuşuna rastlıyan devirlerin macerasıdır. ||günkü sözlerini nasıl söylediğinden Eistader. deyletlela; Ka ArU | yerala kerCeR DRL DA İ AİŞGAL ALTINDA: Padişahı, halifest; Sadrazamı, şehis- || PAYret gösterilmekte, fakat bu sözle. — rin yeni bir şeyi ihtiva etmediği ve i|lüzumsuz yere Avrupayı, Almanya- yı tahrik ettiği söylenmekte, en ni- hayet bu vaziyetin Almanya tarafın- dan Orta Avrupada deruhte olunan — yapıcılık hareketi üzerinde tesir et. (jl lâmı, vezirleri ve zaptiyeleri-ite silâhsız milletine ihanet eden bir zümrenie”yüZ karaşı, kadını, erkeği, çocuğile, içer- deki ve dişardaki düşmanlarına karşı gizlice ve alenen dö- | vüşen bülün bir milletin tarihte misline rastlanmamış zafer | destanıdır. * İŞGAL ALTINDA: Milletimizin kötü taliine asla bo- ' || miyeceği anlatılmaktadır. Alman — | yun eğmediğini, ihaneti görür görmez hemen birleşerek va- | | mehafili, Lehistan aleyhinde askeri 4 | tan ve istiklâl cephesinde vazife aldığını ispat eden bir ta- | talişidat yapıldığına Ddt Ut ga DE (Sonu: Sa. 8, sü. 1) W rih, sarayın sefahet âlemlerini örtüsüz ve çırılçıplak mey- n l ERGANİDE dana koyan bir romandır. Safiye Sultan 'SAF BAKIR —— İSTİHSALİNE — <« Yazan: M. Turhan Tan BAŞLANDI —w Büyük, tarih üstadımız M. Turhan Tan'ın aylardanberi gaze- | temiz için hazırladığı bu hüyüz esere pazartesi günü başlı- Mifkr 13353 Ankara, 31 (Tan Muhabirinden) —— 2 Yoktük İmparatorluğun kadınlar saltanatı denilen devirlerinde hükmü- İnşaat ve tesisatı şubat içinde biti- iç- H ritmiş olan Ergani bakır madeniide — ıyıcı ü ylenii kıtalardan kıtalara kadar yapmış olan Sa- fiye Sultanın macerası tüyler ürpertici facialar ve içi hazla erite- || 2! Tmarttanberi devam eden saf ba- — aati kır istihsali tecrübeleri tam muvaf- î';j alı- mi- Bialarek a Üg aA cek zevk sahnelerile doludur.. Bafoluktan, Safoluğa geçen bu güzel Venedikli kadın, dilini ve | fakıyetle neticelenmiş ve madende ulati âdetlerini bilmediği bir muhite, Osmanlı sarayına şayanı hayret bix, | tam bir surette faaliyete geçilmistir. — lirde Burada vücude getirilen tesisetm —| bir senelik istihsal kapasitesi 8000 ile — ha- 10 bin ton saf bakırdır. Bu güzel e- ustalıkla intıbak etmiştir. Şehzade Muratla - seviş i başlı b bir roman mevzuu olacak kadar, renkli, heyecanlı ve hislidir, — Şer'i yaşından sonuna kadar hayretten hayrete ve heyu:nnda'ıı he yecana düşürecek olan bu büyük eseri takibe hazırlanınız. SA PAZARTESİ GÜNÜ TAN'da ğ serle, memleketimizin gelir kaynak- — yari- ola- ||larına yeni bir tanesi daha ilâve e- dilmiş oluyor. (Tafsilâtı Ekonomi sayfasındadır. —