1 Nisan 1939 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

1 NİSAN CUMARTESİ 1939 TÜRKDİLİ Yıllığı : 800 Altı Aylığı: 400 Sayısı: 3 Ruruştur ” — L C Tmtiyaz Sahibi: Balıkesir bus in Karan Mebusu Hayrettin KA Gmum İeşriyat Müdürü | Adres: Türkdili i Balıkesir Fuat Bilal : —a Günlerinden Baska Her Gün Çıkar ON ÖÇÜNCÜ YIL SAYLIı 4142 GÜNDELİK SİYASAL GAZETE Türkiye bağcılığı Ziraatın geniş çerçevesi içinde bağcılığın her yön. den mühim bir mevkli bu- Tunduğu malümdur. İyi şart. lar dahilinde yetiştirilen ve ara göre idare edilen bağların mühim bir servet kaynağı olduğuna şüp- he yoktur. Ziraatin bu ve rimli şubesi Türkiyede var- fi kendine has bir vaziyet arz eder Çönkü Küçük As- yanın coğrafi ve topoğrafl vaziyetine göre Amnadoluda yekdiğerinden farklı iklim/ lere malik mıntakalar bu lanmaktadır.. Bu — vaziyet Türkiyede bir kaçı istisna edilirse zira$ — nebatlardan ve hususile çeşitli meyvalar dan hemen bhepsinin yüksek kalitede yetişmesine bu ik İten tehalüfü yardım etmek tedir. Pamuk, tütün, af yon.. Gibi senesi içinde eki- ip mahsul al #Daİ ne- batlarla elma, armut, kay- ©, zeytin, badem, fıstık, ceviz, incir gibi meyva #haçlarının çok iyi yetiştiği mıntakı ve havzalar var- dır. Bu ağaçlar kendi husu *i yurtlarında bakıma tâbi tutulmak şartile gerek kemi yet, gerekse keyfiyet itibarile Yöksek mahsul verirler. İşte bu . çeşitli — mı Arasında yalnız hoş ve le- zetli bir çerez olmak itiba rile değil ayaı zamanda sıh- hi ve gidai hizmeti ve fay- dası cihetinden yüksek bir kemiyeti halz olan üzüm en başta gelmektedir,ki bu kıy- metli meyvanın Türkiyede İyi bir. şekilde ve yüksek kalitede yetişmesine müsald Pek çok yerler vardır. Hu- Süsile lezzet ve nefaset iti- Barlle emsaline falik bir va- tfta olduğu için dünya pi- Yasalarında makbul — tutul- Mmaktadır. Bu müzald şartlardan her Yeçhile istifade edilebilece #at takdir eden Türk köy ve çiftçisi bağcılığı Ihmal #imemiş ve Ziraat fanliyet. lerl arasında bu mühim servet kaynağına da geniş bir yer Ayırmıştır. Türkler esasen üzümü ve bunun sihhi ve gidai kiy- metini pek iyi takdir. eden bir millettir. Her Türk üzü: Mü takdis. derecesinde — 4e. | ver. Yetiştirdiği üzümün bir kısmını yaş ve kuru olarak satmakla beraber bir sene İk husust ihtiyacını karşı- hyabilecek miktarını da ayı- tarak bir taraftan pekmez, tirke, diğer taraftan, bula- Ma, köfter, sucuk gibi kon- terveler Imal eder ve bir kısmını tabil halde - saklar: DANZİĞ MESELESİ Polonya, Almanyanın tekliflerini red etti. Çemberlâyn; Ingiltere ile Fransanın bir te- cavüz halinde yardıma hazır olduğuna dair Polonyaya teminat verdi. Londra, 31(A.A ) — İngiliz Başvekili Çemberlâyn bugün Avam Kamarasında beyavatta! | | j Onun içindir ki yalnız Türk İ böylü ve çiftçisinin değik | Grk şehirlisinin de kilerin ekseriya bu mamülâttan Bebzulen bulunur. Kış mev: aaadinde tazyikle bulaadu: Hinde soğuk ve uzun ge ,_"'İ' özüm ve mamülâ 1 leblelebi, badem, fıstık (Sonu üçüncü — sayfada) e | Almanyanın bulunmuş ve Polonya mese- lesine temas ederek — şöyle demiştir: «Avam Kamarası, bir kaç gündenberi diğer hükümet lerle bazı müzakereler angaje| edilmiş olduğundan haber dardır. Bu müzakerelerin netice- lenmesinden evvel İngiliz hükümetinia hattı hareketini tasrih için şu ciheti - bildir meğe mecburum ki, o zamana, kadar eğer açık surette Po- Tonyanın İstiklâlini — tehdit eden ve Polonya hüküme- tiace bütün milli kuvvetleri ile mukavemet edecek de rece hayati bir hâdise vu- kua gelirse İngiliz hükümeti kendisinin — elindeki bütün kuvvetleri ile hemen derhal Polonyaya yardım etmek mecburiyetini hls edecektir. İngiliz hükümeti, Polon- ya hükümetine bu temasta bir teminat vermiştir Fransız hükümeti de bu meselede İngiltere hüküme- tinin aynı hattı hareketi itti haz edeceğini bildirmek için bana salâhiyet vermiştir » Londra, 31 ( Radya ) — İyi haber alan bir menba- dan bildirildiğine göre, ge- çen hafta içinde Alman Ha riciye Nazırı Von Ribentrop, Polonyanın Berlin - sefirini kabul etmiş ve şu meseleler hakkında Polonya ile Alman ya — arasında müzakereler açılmasını istemiştir: 1 — Danziğin hâkimiyeti. 2 — Şarki Prusya ile bir otomobil yolu tesisi. 3 — Polonyanın Roma- Berlin mihverine karpı kati battı hareket tarzının tayiobi. Polonyanın Berlin sefiri bu hususta — hiç bir cevap vermemiş ve B. Bekle gö- Tüşmek üzere derhal Varşo- vaya hareket etmiştir. Polonya hükümetinin bu tekliflere ber alındığına göre, B. Bek, Almanların Berline vaki da- yetini red etmli Diğer müzakere meyanda red olunmuştur Varşova, 31 (Radyo) Danzig meselesinden dolayı Polonya ğu resmen tekzip edilmek- lr. a Deloniya bi huruitati SA hattı hareketi hakkında vaziyet için tedbir alması Almanya mezdinde ta'eplerde bulun muştur. Gene bu re, Polonya bu mesele ÜÖzerinde mü nakaşa etmeği ve Bek de müzakere için Berline glt- meği red etmiştir. Varşova resmi mehafille ri Polonyaya bir. ültimatom şaylalara gö verilmiş olduğunu — yalanla- Maamafih B Riben- torbun bu meseleler üzerin- de diplomatik görüşmelere başlamak üzere Polonyanın ş K MT a B. Çemberlâyn senesinde imzalanmış — olan muahedeye dayanmaktadır. Londra, 31 (A.A ) — Ha- yvas ajansı muhabiri bildiri- yor: Buradaki şayialara göre Danzig - Özeri yeti, Şarki P: yaya — bağlıyacak — otostrat yolu ve Polonyanın Roma - | Polonya atkeri tedbirler al. Berlin mihverl karşısındaki ( Sonu ikinci sayfada ) SLOVAKYA Macaristanın istekle- rinikabul etmiyecek. bazı teşebbüsler yapmış ol duğu muhakkak gibidir Fakat B. Bek bu teşebbüs- lere şimdiye kadar herhangi bir suretle cevap vermemiş tir. Yalnız bunun — üzerine Hudut komisyonu toplandı. Slovakya hariciye uızırı._SInvallııııı memleketlerini müdafaaya muktedir olduklarını söyletdi. Bratlalava, 31 (Radyo) — | medik; xzira, topraklarımızı Hariciye nazırı Burhamıki, | müdafaaya muktediriz. Ma- bugün beyanatta bulunmuş | . n kendi toprağımıza al ve şunları söylemiştir «— Macarların tecavüzü üzerine Almanyanın hima- yesini istemeğe İüzum gör mış ve müdafaayı hududlarımı zın içinde kabul etmişsek, Av- rupanın bu kısmında bir hu zursuzluğa sebebiyet vermek istemediğimizdendir. Yoksa Slovakya, Macaristanın me talebatını hiç bir zaman ka- bul etmiyecektir.» Bratislavya, 31 (ALA.) — İyi bir menbadan öğrenildi ğine göre Alman ordusu hü- kümet tarafından gönderil- miş olan Slovak kıtaatımın memleketin şark hududuna Erganide saf | bakır istihsali- ne başlandı. Ankara, 31 (A A) — İn- şant ve tesisatı şubat içinde bitirilmiş olan Ergani bakır madeoinde 21 marttanberi yapılmakta olan #af bakır letihenli tecrübeleri muvaf. meseleleri | Varşova | bükümeti | Berlin büyük elçisi nezdinde! Şerefli bir yıldönümü. 31 Mart Inönii zaferinin 18 nci | yıldönümüdür. Milli Şef İnönünün yük- sek kamandesi altında ka- zanılan bu zafer Türk letik- Iâl tarikinin en yüksek bir esteri olarak yapıyacaktır. İstiklâl savaşında — Garp Cephesi Kumandanı — bu- lunan İsmet Paşa; harekâtın devam ve iakişaf — ettiği 31 Mart günü bütün kuvvetle- rile şimalden ve cenuptap mukabil taarruza geçli ve 5 gün süren İkinci İaönü meydan muharabesi kahra- mao Türk ordusuna parlak zaferi kazandırdı. Bu şerefli yıldönümünde Milli Şefimizi, kahraman or- dumuzu saygı ile selâmlar. ken, vatan uğrunda can ve: ren şehitlerimizin muazzez Şruhları önünde saygı ile eğl- liriz. Türk tarihinia e0 parlak sahifelerinden — birini teş$ kil eden «İkinci İnönüy za> ferinin dün;187 petiyil dö-l nümü (di eee RE l Tecavüzlere k_arşı askeri garanti.. ordu mevcudunu artırıyor. Fransa İle da kuvvetlendiracak. Parlâmento mehafillerin- —a İngiltere, hazari ha olan askari iltifakı — Togiliz k Lo-d"m“b::lyn Avami de, İngilterenin hıdudıı yal Başvekili Çem Ki | el üderledü değil, ay- Kamarasında verdiği bhazeri — ordu mevcudunun yüz otuz binden yüz yetmiş bine, yapi seferi ınovcııdı; çıkarıldığını ve bunun ileri -e üç yüz kırk bin kiş'ye va racağını söylemiştir Londra, 91 URA) © Hü: nı zamanda bütün müstem> lekelerinde ve Fransız — İn- giliz menfaatlerinin mevcud olduğa yerlerdedir, denil- mektedir. Söşlendiğine göre, bu günkü toplantısında kabine kümetin, tecavüzlere niha | Ayrupada girişilecek yeni yet verilmesi bakkında hS | taahhüdler meselesini ve edeo | Di taahhüdlerin icap ettir- ll hazırda — cereyan ER ae müzakerelerin neticesii dıği şekilde Fransız — İagiliz tttifakının | Ç Çilması — işini müzakere b dül meselelerine | şgecektir. ŞS idiği Londra, 3! ( Radyo )- teşmil edildiğini nisan baş m Kamara k bir Harbiye Nazırı Horbelişa, asıkere davet için bir kam- pan aç İmasını emretimiş ve bunun üzerine derbhal faali- yete geçilmiştir. (Taymtı) nehrinia Vaterlo köprüsüne ve bütün bulvar- langıcında Ava sında beyan edebilecel vaziyette bulunacağı parlâ: mento mehafillerinde söy- lenmektedir. Avam Kama” | rasında aleni müzakereler ağlebi ihtimal 3 nisanda cereyan edecek ise de İa lara böyük yazılarla (Hazır giltere hükümetinin Bıkl olmalıyız) cümlesini taşıyan evvel l;o':': n ':ılm;ld'::”“ bi muazzam levhalar talik ol- e Polonya ile bir tur. dettiğini birdirmesi Ihtimali aneuç Yeni plâna göre, Britan- vardır. ya - müdafan kuvreti, altı Öğrenildiğli yüz bin kişiye çıkarılacaktır. tere hükümet! Gelenek y tayare hü: tileri yalnız Polonya ve Ra. manyaya teşmil ettiği değil 1936 tarihli logilir — Fransız a iki mem. leket dünyanın her tarafın” cumlarına karşı — alınacak tedbirleri öğretmek için bu- rada on mektep açılacaktır. Londra, 31 ( Radyo ) — fi tle neticelenmiş — ve ı aliyete geşmiştir Göbels dün Ati- naya geldi. Ankara, 31 (A.A.) — Al- I man propağanda nazını Gö bels bugün Atinaya gelmiştir. | m detam bir surette fa- | yarmasına mani olmuştur. Slovak hükümeti, Berlin den bu husus hakkında iza- hat talep etmiştir. Budapeşte, 31 (Radyo) — Slovak-Macar - hududlarının tesbiti Için teşekkül etmiş olan mühtelit komleyon, bu gü umumi! bir toplantı yap- mıştır- Slovak — deleğeleri, da menfaatlerini koruyacak bir şekilde tevsi etmeği de derpiş eylemektedir. ——mmmcm————— Macarlie! Aşgal ettiği yer- lerin derhal tahliye edilme- slal istemişlerse de bu tek uf Macar delegeleri tara- fından red olunmuştur. lagiliz askeri kuvvetlerinin ziyadeleştirileceği hakkında Başvekil — Çemberlâya ta rafından — söylenen sözler, memnuniyet — uyandırmıştır. Bütün siyasi partilerin, bu uğurda teşrikl mesal edecek- leri ve İogiliz askeri kuv. wetlerinin artanası için çalı- şacakları söyleniyor.